Ι.Μ. ΒΕΡΟΙΑΣ: Στο πλαίσιο των «ΚΘ’ Παυλείων» το απόγευμα του Σαββάτου, 17ης Ιουνίου, στο πνευματικό κέντρο του Μητροπολιτικού Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αλεξανδρείας, πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη εσπερίδα κατηχητών και κυκλαρχών του Γραφείου Ποιμαντικής Διακονίας της Ιεράς Μητροπόλεως μας που φέτος είχε ως θέμα: «Κατήχηση και κήρυγμα».
Στην αρχή ο Ποιμενάρχης μας, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, απηύθυνε πατρικό χαιρετισμό, ενώ την ημερίδα προλόγισε και παρουσίασε ο Υπεύθυνος του τομέα κατηχητικών συνάξεων του Γραφείου Ποιμαντικής Διακονίας Αρχιμ. Παύλος Σταματάς, Αρχιερατικός Επίτροπος Αντιγονιδών.
Πρώτος ομιλητής ήταν ο Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκης, Ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Νικαίας, ο οποίος μίλησε με θέμα: «Οράματα του Αποστόλου Παύλου», ενώ δεύτερος ομιλητής ήταν ο Αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος, Αρχιερατικός Επίτροπος Αλεξανδρείας και προιστάμενος του Ιερού Ναού, ο οποίος μίλησε με θέμα: «λόγος για τον Λόγο».
Στο τέλος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων προσέφερε στους ομιλητές τα αναμνηστικά των «ΚΘ’ Παυλείων», ενώ ακολούθησε κέρασμα για όλους τους συμμετέχοντες, το οποίο προσέφερε η φιλόξενη ενορία της Παναγίας.
Κατά τον χαιρετισμό του, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων, ανέφερε μεταξύ άλλων: Αν κάθε χρόνο οι εκδηλώσεις των Παυλείων έχουν την αναφορά τους στο κήρυγμα του πρωτοκορυφαίου αποστόλου Παύλου, προς τιμήν του οποίου οργανώνονται και πραγματοποιούνται από την Ιερά Μητρόπολή μας, φέτος το κήρυγμά του αποτελεί, θα λέγαμε, το επίκεντρο των εκδηλώσων και των Ημερίδων που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα των ΚΘ´ Παυλείων. Και φυσικά αποτελεί και το επίκεντρο της σημερινής Εσπερίδας για όλους εσάς τους προσφιλείς και πολύτιμους συνεργάτες στο κατηχητικό έργο της Ιεράς μας Μητροπόλεως.
Η Εσπερίδα αυτή, όπως κάθε χρονο, μας προσφέρει μία όμορφη ευκαιρία συναντήσεως στο τέλος του κατηχητικού έτους, αλλά και μία ευκαιρία για να διδαχθούμε όλοι από τον λόγο και κήρυγμα του μεγίστου των αποστόλων και ιδρυτου της τοπικής μας Εκκλησίας, του αποστόλου Παύλου.
Με πολλή χαρά, λοιπόν, σας καλωσορίζω στο Πνευματικό Κέντρο του ιερού ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αλεξανδρείας, ιδιαιτέρως όμως καλωσορίζω και ευχαριστω θερμότατα τον αγαπητό και πολυσέβαστο ομιλητή μας, τον πανοσιολογιώτατο αρχιμανδρίτη π. Δανιήλ Αεράκη, ιεροκήρυκα της Ιεράς Μητροπόλεως Νικαίας, ο οποίος δέχθηκε με πολλή προθυμία και αγάπη την πρόσκλησή μας και χωρίς να υπολογίσει τον κόπο του ταξιδιού βρίσκεται σήμερα κοντά μας για να ομιλήσει στην Εσπερίδα των κατηχητών και των κυκλαρχών της Μητροπόλεώς μας.
«Κατήχηση και κήρυγμα» είναι οι δύο όροι που συναπαρτίζουν το σημερινό μας θέμα. Δύο όροι που συνδέονται άμεσα με την παράδοση και την ιστορία της Εκκλησίας μας, αλλά και δύο όροι το περιεχόμενo των οποίων είναι αλληλενδετο.
Από την εποχή του Χριστού και μέχρι σχεδόν τις ημέρες μας ο κύριος τρόπος μεταδόσεως του Ευαγγελίου ήταν το κήρυγμα. «Πως πιστεύσουσιν ου ουκ ήκουσαν; πως δε ακούσουσι χωρίς κηρύσσοντος; πως δε κηρύξουσιν εάν μη αποσταλώσι; καθώς γέγραπται· ως ωραίοι οι πόδες των ευαγγελιζομένων την ειρήνην, των ευαγγελιζομένων τα αγαθά!» (Ρωμ. 10, 14-15), γράφει ο απόστολος Παύλος προς τους χριστιανούς της Ρώμης.
Πρώτος ο Χριστός με το κήρυγμά του έδωσε, θα λέγαμε, το στίγμα του στους ανθρώπους. Τους μίλησε για τον Θεό-Πατέρα, για τις εντολες του, για τη σημασία της πίστεως στον αληθινό Θεό, για το πως πρέπει να ζούν οι άνθρωποι, εάν θέλουν να είναι τέκνα του Θεού, εάν θέλουν να επιτύχουν τη σωτηρία τους και να βρεθούν κατά την ημέρα της κρίσεως στα δεξιά του Θεού.
Ο Χριστός βεβαίως δεν κήρυττε μόνο με τον λόγο του και με τις παραβολές του. Κήρυττε και με τη ζωή και την αναστροφή του. Κήρυττε και με τα θαύματά του. Και όλα αυτά προσείλκυαν τους ανθρώπους που τον άκουαν και τον ακολουθούσαν.
Το κήρυγμα του Χριστού αλλά και η ζωή του αποτελούν το Ευαγγέλιο που κηρύσσει η Εκκλησία μας από την ημέρα της ιδρύσεώς της, από την ημέρα της Πεντηκοστής. Kαι το συνεχίζει μέχρι σήμερα δίδοντας τη μαρτυρία της εις Χριστόν πίστεως τοις εγγύς και τοις μακράν.
Mε τον τρόπο αυτό κάνει γνωστή η Εκκλησία μας την αλήθεια του Χριστού στους ανθρώπους και τους καλεί επαναλαμβάνοντας έμπρακτα τους λόγους με τους οποίους κάλεσε ο απόστολος Φίλιππος τον Ναθαναήλ για να γνωρίσει τον Χριστό: «έρχου και ίδε».
Με το κήρυγμα η Εκκλησία μαρτυρεί «περί της εν αυτή αληθείας» αλλά και δίδει το στίγμα της για ο,τι αφορά τον κόσμο και τον άνθρωπο με γνώμονα και κριτήριο την πίστη στον Χριστό και τη διδασκαλία του Ευαγγελίου, απευθυνόμενη προς όλους όσους θέλουν να ακούσουν τη φωνή της.
Το κήρυγμα είναι μήνυμα της αληθείας που σώζει τον άνθρωπο, καθώς η αλήθεια που διδάσκει η Εκκλησία υποστασιάζεται στο θεανθρωπινο πρόσωπο του ιδρυτου της και αρχηγού και τελειωτού της πίστεως, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Το κήρυγμα όμως της Εκκλησίας για να επιτελεί τον σκοπό του θα πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά του κηρύγματος του Ιησού Χριστού.
Ποια είναι αυτά; Να είναι πρωτίστως μία ανοικτή και ειλικρινής πρόσκληση προς όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους.
Ο Χριστός απευθυνόταν προς κάθε άνθρωπο χωρίς καμία απολύτως διάκριση αποβλέποντας μόνο στη σωτηρία του. Δεν υποχρέωνε όμως κανέναν να τον ακολουθήσει, διότι μόνο με τη θέλησή του μπορεί να σωθεί ο άνθρωπος. Tο «όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν» επομένως δεν μπορεί παρά να αποτελεί στοιχείο του κάθε κηρύγματος.
Το δεύτερο στοιχείο του κηρύγματος πρέπει να είναι η προσήνεια και η μετριοπάθεια του κηρύττοντος. Σκοπός του δεν είναι να κρινει ή να κατακρίνει τους ακροατές για τυχόν λανθασμένες συμπεριφορες, αλλά να υποδείξει την αλήθεια του Ευαγγελίου και να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να την ακολουθήσουν και να επιτύχουν τη σωτηρία τους.
Δεν θα πρέπει όμως να ωραιοποιούμε την κατάσταση ή να κάνουμε συμβιβασμούς στις αρχές της πιστεως, προκειμένου να μην δυσαρεστήσουμε τους ανθρώπους, διότι έτσι δεν τους καθοδηγούμε σωστά. Και ακόμη αθετούμε την αλήθεια την οποία διακηρύσσει και ο πρωτοκορυφαίος απόστολος Παύλος «Ιησούς χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας», αναλαμβανοντας την ευθύνη εκείνων που «λύουν» έστω και μία εντολή του Χριστού και διδάσκουν ανάλογα τους ανθρώπους.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να καταργήσουμε τη διάκριση και την οικονομία που μας βοηθούν να βοηθήσουμε με τη σειρά μας και εμείς τους αδελφούς μας.
Το κήρυγμα φέρνει, λοιπόν, σε επαφή τους ανθρώπους με τον Χριστό, με τον λόγο του και το θέλημά του. Δίδει απαντήσεις σε ερωτήματα που απασχολούν τον άνθρωπο που ζει μέσα στον κόσμο, μέσα στην οικογένεια και θέλει να ζει την εν Χριστώ ζωή.
Όμως ο άνθρωπος έχει ανάγκη να διδαχθεί συστηματικά την πιστη στον Χριστό, να μυηθεί στις αλήθειες της, να γνωρίσει τα ιερά μυστήριά της, να κατανοήσει τη λειτουργική της ζωή, να γνωρίσει τους αγίους της, τα ιερά κείμενα, όλα όσα βοηθούν τον πιστό να είναι ζωντανό μέλος του σώματος του Χριστού, ζωντανό μέλος της Εκκλησίας και μέσα σ᾽ αυτήν να ζει την εν Χριστώ ζωή.
Δεν αρκεί όμως, και αυτό είναι ανάγκη να το συνειδητοποιήσουμε και εμείς αλλά και να το εξηγήσουμε και στους αδελφούς μας, το ότι έχουμε βαπτισθεί χριστιανοί και ότι εκκλησιαζόμαστε ή κοινωνούμε μερικές φορές τον χρόνο.
Παλαιότερα τα παιδιά διδασκόταν μέσα στην οικογένεια πολλά στοιχεία της πίστεως και της χριστιανικής ζωής. Μάθαιναν από τους γονείς, από τον παππού ή τη γιαγιά για τις μεγάλες και μικρότερες εορτες της Εκκλησίας μας, για τους αγίους, για τα ιερά μυστήρια. Συνήθιζαν να κάνουν προσευχή, να νηστεύουν, να εξοικειώνονται με τη θεία λατρεία, με τις ιερές τελετες της Εκκλησίας μας, για το πως συμπεριφέρεται και τι κάνει κανείς μέσα στον ναό.
Δυστυχώς οι συνθήκες της ζωής και των οικογενειών έχουν αλλάξει και πολλοί γονείς δεν γνωρίζουν παρά ελάχιστα, αν όχι και τίποτε από όλα αυτά που προανέφερα. Έχουν μια θολή εικόνα για την πίστη που συχνά την συγχέουν και με διάφορα άλλα στοιχεία, που δεν έχουν καμία σχέση με αυτήν.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το σχολείο, όπου τα παιδιά μαθαίνουν ελάχιστα στο μάθημα των θρησκευτικων, γιατί εκτός των άλλων μερικές φορές δεν έχουν και οι εκπαιδευτικοί, ακόμη και οι θεολόγοι, εμπειρία πίστεως και ζωής. Έτσι τα παιδιά δεν γνωρίζουν και δεν μαθαίνουν τίποτε για την χριστιανική πίστη και τις αρχές της, για τη χριστιανική ζωή και την Εκκλησία και, παρότι είναι βαπτισμενα κινδυνεύουν να μεγαλώσουν χωρίς να έχουν ούτε βασικές, εγκυκλοπαιδικές, επιτρέψτε μου να πω, γνώσεις για τον Χριστό και την Εκκλησία.
Γι᾽ αυτό και η κατήχηση είναι τόσο απαραίτητη στις ημέρες μας, και η Εκκλησία έχει χρέος να εργασθεί συστηματικά στον τομέα αυτό με τα κατηχητικά σχολεία και τις κατασκηνώσεις, με τους κυκλους μελέτης της Αγίας Γραφής και τα εσπερινά κηρύγματα.
Το διαπιστώνουμε όλοι πόση άγνοια επικρατεί στους ανθρώπους κάθε ηλικίας, σε μία εποχή μάλιστα που ο λόγος του Θεού μεταδίδεται και από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, και υπάρχουν χιλιάδες χριστιανικά βιβλία αλλά και ηλεκτρονικές σελίδες από τις οποίες μπορεί να ενημερωθεί κανείς και να διαβάσει κείμενα ωφέλιμα και βοηθητικά, που υπάρχουν κληρικοί οι οποίοι διαθέτουν την απαιτούμενη κατάρτιση αλλά και την πνευματική εμπειρία για να καθοδηγήσουν και να βοηθήσουν τους ανθρώπους.
Είναι ανάγκη όμως να προσπαθησουμε όλοι, και οι κληρικοί αλλά και σείς οι κατηχητές και οι κυκλαρχες, για να προσελκύσουμε τους ανθρώπους κοντά στην Εκκλησία. Να τους κατηχήσουμε στις αρχές της πίστεως και της εν Χριστώ ζωής, είτε είναι μεγαλύτεροι, είτε είναι παιδιά και νέοι. Και να μην περιορισθούμε στην κατήχηση, αλλά να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να αποκτήσουν και εμπειρία της εν Χριστώ ζωής, με τη συμμετοχή στη λειτουργική και μυστηριακή ζωή, με τη συμμετοχή των παιδιών και των νέων αλλά και των κυριών στις κατασκηνωτικές ευκαιρίες που προσφέρει η Ιερά μας Μητρόπολη, γιατί τίποτε δεν είναι πιο σημαντικό από το να δοκιμάσουν και τα παιδιά και οι ενήλικες την εμπειρία της κοινής ζωής μέσα σε ένα περιβάλλον εκκλησιαστικό, στο οποίο η ημέρα ξεκινά με προσευχή, που έχουν την ευκαιρία του εκκλησιασμού, όχι μόνο στη θεία λειτουργία της Κυριακής, που έχουν την ευκαιρία να ακούσουν τον λόγο του Θεού και να συμμετάσχουν στα ιερά μυστήρια.
Δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι το έργο της κατηχήσεως όπως και του κηρύγματος είναι κύρια αποστολή της Εκκλησίας μας. Το κήρυγμα ήταν η τελευταία εντολή του Κυρίου μας προς τους μαθητές του, και αυτήν εφαρμόζει διαχρονικά η Εκκλησία μας μέσα στον κόσμο, και αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε άλλο έργο της Εκκλησίας.
Γι᾽ αυτό και θα πρέπει να θεωρείτε μεγάλη τιμή ότι η Εκκλησία σας εμπιστεύεται ένα τμήμα αυτού του τόσο σημαντικού έργου της, και θα πρέπει να προσπαθείτε και σείς να το επιτελείτε με συνέπεια, με φόβο Θεού, με αγάπη προς τους ανθρώπους, με υπακοή στην Εκκλησία και με συναίσθηση της ευθύνης που έχετε αναλάβει.
Και ακόμη θα πρέπει να έχετε κατά νούν ότι η κατήχηση δεν γίνεται μόνο με τον λόγο μας, με το μάθημα που λέμε στο κατηχητικό ή στον κύκλο μελέτης της Αγίας Γραφής, αλλά και με το προσωπικό μας παράδειγμα, με το ενδιαφέρον μας για τους ανθρώπους, με την κατανόηση που δείχνουμε στα θέματα που τους απασχολούν, με τη συνέπεια της ζωής μας.
Ας μην θεωρούμε το έργο αυτό πάρεργο, γιατί είναι πολύ σημαντικό, γιατί από τη δική μας επιμέλεια και συνέπεια μπορεί να εξαρτάται η εξέλιξη ενός παιδιού ή και ενός μεγαλύτερου αδελφού μας, ακόμη και η σωτηρία του.
Ας είμαστε όλοι προσεκτικοί και ας προετοιμαζόμαστε για το έργο αυτό και με τη μελέτη και με την προσευχή αλλά κυρίως με την προσπάθειά μας να ζούμε πρώτοι εμείς την εν Χριστώ ζωή, για να έχει με τη χάρη του Θεού επιτυχία και το έργο μας.
Με αυτές τις λίγες ταπεινές σκέψεις θέλω να σας ευχαριστήσω όλους τόσο για τη συμβολή σας στο κατηχητικό έργο της Ιεράς μας Μητροπόλεως όσο και για την παρουσία σας στην αποψινή Εσπερίδα.
Θέλω να ευχαριστήσω όμως και να εκφράσω άλλη μία φορά την ευγνωμοσύνη μου προς τον πολυσέβαστο ομιλητή μας, τον π. Δανιήλ Αεράκη, ο οποίος όχι μόνο έκανε τον κόπο να έλθει από την Αθήνα για να μας ομιλήσει με θέμα «Οράματα του αποστόλου Παύλου», αλλά και έχει την καλωσύνη να προσφέρει σε όλους τους συνεργάτες του κατηχητικού έργου της Ιεράς μας Μητροπόλεως από ένα βιβλίο του: το ένα έχει τίτλο «Παύλος και αγάπη» και το άλλο «Πάσχα Κυρίου».
Ευχαριστώ ακόμη και τον δεύτερο ομιλητή μας, τον Αρχιερατικό επίτροπο Αλεξανδρείας και προισταμενο της ενορίας της Παναγίας, που μας φιλοξενεί απόψε, τον πανοσιολογιώτατο αρχιμανδρίτη π. Διονύσιο Ανθόπουλο, ο οποίος θα μας αναπτύξει το θέμα: «Ο λόγος για τον Λόγο».
Ας τους ακούσουμε.