της Δήμητρας Συμεωνίδου
Η Μητρόπολη Μαρωνείας και Κομοτηνής έχει ανάγκη τη δημιουργία σύγχρονων και ολοκληρωμένων ψηφιακών εργαλείων, προκειμένου να ανταπεξέλθει στις νέες ανάγκες, να προσαρμοστεί στο σύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον και κατ’ επέκταση να βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις και την ποιότητα του ανθρωπιστικού της έργου.
Το υλικό που θα ψηφιοποιηθεί στην Ιερά Μητρόπολη αφορά σε κειμηλιακές εικόνες αγίων που βρίσκονται σε εκκλησίες και στο Μουσείο, εκκλησιαστικά βιβλία, αντικείμενα μεγάλης εκκλησιαστικής αξίας. Προβλέπεται τρισδιάστατη περιήγηση στο Εκκλησιαστικό Μουσείο (ΙΜΑΡΕΤ), στη Μονή Παναγίας Φανερωμένης Βαθυρρύακος στη Μονή Οσίου Μαξίμου Καυσοκαλύβη και στο Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Η Μητρόπολη Μαρωνείας & Κομοτηνής αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους φορείς που παρέχουν κοινωνικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό έργο στην ευρύτερη περιοχή της Ροδόπης. Το εν λόγω έργο και η επιτυχία του, είναι άμεσα συνυφασμένα τόσο με την οργανωτική και λειτουργική δομή της Μητρόπολης, όσο και με την ανταπόκριση των πολιτών, οι οποίοι είτε συνεπικουρούν είτε γίνονται αποδέκτες των επιμέρους δράσεων κοινωνικού, εκπαιδευτικού και πολιτιστικού χαρακτήρα.
Η γενικότερη διεύρυνση των ευπαθών ομάδων πληθυσμού λόγω της οικονομικής κρίσης, σε συνδυασμό με την συνεχώς αυξανόμενη ανάγκη για παροχή σύγχρονου και εξειδικευμένου εκπαιδευτικού έργου καθιστούν την Μητρόπολη πρωταγωνιστή σε ένα περιβάλλον που μεταλλάσσεται οικονομικά αλλά κυρίως κοινωνικά. Επιπλέον, το εξαιρετικά σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα που διαθέτει η Μητρόπολη αποτελεί από μόνο του μια κοιτίδα γνώσης και πολιτισμού, η οποία στην παρούσα φάση, μένει ανεκμετάλλευτη, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν τα μέσα και οι πόροι, προκειμένου οι πολίτες να γίνουν κοινωνοί της αστείρευτης θρησκευτικής κληρονομιάς που χάνεται στους αιώνες.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στην τελευταία, παρά το γεγονός ότι στη χώρα μας ο πολιτισμός και δη το εκκλησιαστικό πολιτιστικό απόθεμα, λογίζονται στα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, οι πράξεις και τα αποτελέσματα των τελευταίων χρόνων μάλλον τείνουν να οδηγήσουν στην πλήρη «ψηφιακή απόκλιση» του θρησκευτικού πολιτισμού. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη κεντρικού συντονισμού διαχείρισης αυτού του κεφαλαίου από κάθε εμπλεκόμενο φορέα και ίσως και στην σχετική πολυδιάσπαση δράσεων και έργων, γεγονός όμως που κρίνεται και αποφασίζεται στο επίπεδο των πολιτικών της Κεντρικής Διοίκησης.
Στο επίπεδο της Μητρόπολης κρίνεται εξαιρετικά σημαντικό, αφενός ενόψει της αναβάθμισης του επιχειρησιακού και διοικητικού τρόπου λειτουργίας της και αφετέρου ενόψει της τεράστιας δυναμικής που εμφανίζουν οι νέες προσωποποιημένες υπηρεσίες μέσω διαδικτύου διεθνώς και στην χώρα μας, να δημιουργηθεί μια νέα πλατφόρμα υπηρεσιών με ολοκληρωμένες υπηρεσίες προς τους πολίτες στους ανωτέρω τομείς και συγκεκριμένα στον κοινωνικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό τομέα. Σε συμφωνία με τα ανωτέρω, η Μητρόπολη έχει ανάγκη την δημιουργία σύγχρονων και ολοκληρωμένων ψηφιακών εργαλείων, προκειμένου να ανταπεξέλθει στις νέες ανάγκες, να προσαρμοστεί στο σύγχρονο ψηφιακό περιβάλλον και κατ’ επέκταση να βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις και την ποιότητα του ανθρωπιστικού της έργου.
Εντάξεις έργων για 40 Μητροπόλεις της χώρας
Το πέρασμα της τοπικής Εκκλησίας στην ψηφιακή εποχή έχει σαν στόχο το έργο που βρίσκονταν σε διαβούλευση ως την περασμένη Τετάρτη 21 Ιανουαρίου και παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για έργο του Επιχειρησιακού Προγράμματος της «Ψηφιακής Σύγκλισης» (ΕΠ ΨΣ). Μάλιστα επειδή πλησιάζει η ολοκλήρωση εφαρμογής του επιχειρησιακού προγράμματος, η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων (ΓΓΤΤ) έχει αρχίσει τις μαζικές εντάξεις έργων. Μόνον την περασμένη Πέμπτη, δηλαδή τρεις ημέρες πριν από τις εκλογές, υπογράφηκαν οι εντάξεις περίπου 18 έργων ανάπτυξης πληροφοριακών συστημάτων, που θα γίνουν σε ισάριθμες Ιερές Μητροπόλεις της χώρας. Συνολικά αναμένεται ότι θα υπογραφούν οι εντάξεις 40 έργων που αφορούν ισάριθμες μητροπόλεις της χώρας. Πρόκειται για μητροπόλεις που εντάσσονται στις περιφέρειες του Στόχου 1 της χώρας. Επιδίωξη είναι μέσω των συγκεκριμένων έργων, τους επόμενους 6 – 7 μήνες, να απορροφηθούν περί τα 15 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Κάθε μητρόπολη θα χρηματοδοτηθεί με περίπου 300 έως 400.000 ευρώ, προκειμένου να αποκτήσει πληροφοριακό εξοπλισμό αλλά και υπηρεσίες ψηφιοποίησης αρχειακού υλικού κ.λπ.
Ψηφιακές υπηρεσίες της Μητρόπολης Μαρωνείας και Κομοτηνής
Ο τίτλος του έργου για τη Μητρόπολη Μαρωνείας και Κομοτηνής είναι: «Ψηφιακές υπηρεσίες της Ιεράς Μητρόπολης Μαρωνείας και Κομοτηνής». Αντικείμενο του είναι η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης πλατφόρμας παροχής ψηφιακών υπηρεσιών, η οποία θα περιλαμβάνει τα κάτωθι υποσυστήματα:
– Υποσύστημα ενίσχυσης της συνεργατικότητας μεταξύ πολιτών και Ιεράς Μητρόπολης και ενίσχυσης του εθελοντισμού
Υποσύστημα ψηφιακών υπηρεσιών θρησκευτικού τουρισμού προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις
– Υποσύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και εξυπηρέτησης προς κάθε συναλλασσόμενο με την Ιερά Μητρόπολη
– Υποσύστημα ψηφιακής ενημέρωσης και ηλεκτρονικής μάθησης με ταυτόχρονη ελεύθερη πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό της Ιεράς Μητρόπολης
– Υποσύστημα ψηφιακής περιήγησης στο θρησκευτικό και πολιτιστικό απόθεμα της Ιεράς Μητρόπολης.
Οι κύριες διαδικασίες στις οποίες στοχεύει το έργο είναι:
– Η ψηφιοποίηση και διάχυση του εκπαιδευτικού και λοιπού σχετικού ανθρωπιστικού υλικού που διαθέτει η Ιερά Μητρόπολη, τα οποία θα είναι προσβάσιμα από το ευρύ κοινό μέσω του διαδικτύου, δωρεάν, ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς
– Η ευρεία προβολή των δράσεων παροχής ανθρωπιστικού έργου από την Ιερά Μητρόπολη μέσω του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η συνακόλουθη αύξηση της συμμετοχής των πολιτών σε αυτές, καθώς και η αποτελεσματικότερη οργάνωση των δράσεων αυτών μέσω τήρησης ηλεκτρονικού αρχείου συμμετεχόντων, υλικού που συγκεντρώθηκε κτλ
– Η απομακρυσμένη υποστήριξη των πολιτών με δυσκολία πρόσβασης σε υπηρεσίες κοινωνικού –προνοιακού χαρακτήρα και η μείωση του χρόνου ανταπόκρισης των δομών στήριξης του ανθρωπιστικού έργου της Ιεράς Μητρόπολης
– Η ψηφιοποίηση, τεκμηρίωση, ανάδειξη και προβολή του πολιτιστικού αποθέματος της Ιεράς Μητρόπολης στο ευρύ κοινό μέσω του διαδικτύου, δωρεάν, ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς.
Τι προβλέπει το έργο
1. Υποσύστημα Ενίσχυσης της συνεργατικότητας μεταξύ πολιτών και της Ιεράς Μητρόπολης και ενίσχυσης του εθελοντισμού Στο πλαίσιο του υποσυστήματος αυτού, θα αναπτυχθεί πλατφόρμα συνεργατικότητας και επικοινωνίας με στόχο την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στις δράσεις της Ιεράς Μητρόπολης και κατ’ επέκταση την διεύρυνση των ομάδων ενεργών πολιτών στο επίπεδο των ενοριών. Με τη χρήση του εν λόγω υποσυστήματος θα παρέχονται οι κάτωθι υπηρεσίες: – Υπηρεσία ανακοίνωσης διενέργειας δημόσιων συσκέψεων και συναντήσεων. – Υπηρεσία διενέργειας διαδικτυακών δημοσκοπήσεων με δυνατότητα ανακοίνωσης αποτελεσμάτων και αξιολόγησης/σχολιασμού. – Υπηρεσία υποβολής ηλεκτρονικών αιτημάτων – προτάσεων και πρωτοβουλιών σε επίπεδο ενορίας. – Υπηρεσία προώθησης και διαχείρισης εθελοντικών δράσεων. – Υπηρεσία διενέργειας ηλεκτρονικών συζητήσεων.
2. Υποσύστημα ψηφιακών υπηρεσιών θρησκευτικού τουρισμού προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις Η ευρύτερη περιοχή παρέμβασης της Ιεράς Μητρόπολης, με 37 Παρεκκλήσια, 62 Εξωκλήσια και 2 Μοναστηριακούς Ναούς, έχει τη δυνατότητα να παρουσιάζει ένα πλούσιο και εξαιρετικά ενδιαφέρον τουριστικό προϊόν στον τομέα του θρησκευτικού τουρισμού. Η παρούσα υπηρεσία αφορά στη σχεδίαση και υλοποίηση διαδικτυακών υπηρεσιών με αντικείμενο την ενίσχυση του θρησκευτικού τουρισμού της περιοχής παρέμβασης της Ιεράς Μητρόπολης.
Το έργο περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος, το οποίο θα επιτρέπει: τη δραστηριοποίηση στον τομέα των τουριστικών υπηρεσιών, τη δημιουργία ηλεκτρονικού καταστήματος, την παροχή προστιθέμενων υπηρεσιών κλπ. Αναλυτικότερα, στον τομέα των τουριστικών υπηρεσιών θα εξυπηρετούνται: α) η δημιουργία και προώθηση εξειδικευμένων τουριστικών πακέτων με σκοπό την επίσκεψη σε θρησκευτικά αξιοθέατα της περιοχής και β) η δρομολόγηση ξενοδοχειακών, μεταφορικών και τουριστικών υπηρεσιών τρίτων.
Παράλληλα, στο τομέα των προστιθέμενων υπηρεσιών θα εξυπηρετούνται: η διανομή Ενημερωτικού Δελτίου (Newsletter), η παροχή στους επισκέπτες προσωπικής σελίδας (mypage) για την καταχώρηση εμπειριών, φωτογραφιών και τη δημιουργία κοινότητας.
Ενδεικτικά, οι υπηρεσίες που θα παρέχονται από το προτεινόμενο υποσύστημα θα είναι οι εξής: – Ηλεκτρονική Υπηρεσία Αναζήτησης Θρησκευτικών Προορισμών – Γεωγραφική Απεικόνιση Σημείων Ενδιαφέροντος και Location-Based Προβολή Σημείων Ενδιαφέροντος – Πολυκαναλικές παρεχόμενες υπηρεσίες παρουσίασης θρησκευτικών προορισμών στο ευρύ κοινό – Ηλεκτρονική Υπηρεσία Προβολής Τοπικών Επιχειρήσεων (Ψηφιακό Εκθετήριο)
3. Υποσύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και εξυπηρέτησης προς κάθε συναλλασσόμενο με την Ιερά Μητρόπολη. Η υπηρεσία αφορά στην ανάπτυξη μηχανισμών και υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (e-government) από την Ιερά Μητρόπολη.
Σκοπός της υπηρεσίας είναι η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών της Ιεράς Μητρόπολης προς τους πολίτες μέσα από ένα νέο μοντέλο ηλεκτρονικής επιχειρησιακής λειτουργίας, συγκεντρώνοντας όλες τις επιχειρησιακές διαστάσεις τους σε μία ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα για την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών (one-stop-shop). Συγκεκριμένα, η υπηρεσία στοχεύει στην παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών, οι οποίες θα είναι πλήρως διαθέσιμες ηλεκτρονικά (fully available online), θα επιτυγχάνουν δηλαδή το μέγιστο βαθμό ολοκλήρωσης. Συγκεκριμένα, μέσω της εν λόγω υπηρεσίας θα είναι δυνατή η υποβολή και παρακολούθηση αιτήσεων για πιστοποιητικά και βεβαιώσεις αρμοδιότητος της Ιεράς Μητρόπολης (πχ πιστοποιητικά γάμων, βαπτίσεων κλπ). Η υπηρεσία θα είναι πλήρως ηλεκτρονικοποιημένη και θα περιλαμβάνει τα κάτωθι στάδια: – Εγγραφή και αυθεντικοποίηση χρήστη – πολίτη – Ηλεκτρονική υποβολή αιτήματος έκδοσης πιστοποιητικού – Ενημερωτικά email αναφορικά με την πορεία έκδοσης πιστοποιητικού – Έκδοση έγκυρου πιστοποιητικού (με ψηφιακή υπογραφή) μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας – Διατήρηση αρχείου πιστοποιητικών ανά χρήστη – πολίτη.
4. Υποσύστημα ψηφιακής ενημέρωσης και ηλεκτρονικής μάθησης με ταυτόχρονη ελεύθερη πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό της Ιεράς Μητρόπολης. Η υπηρεσία αφορά στην ανάπτυξη μιας ψηφιακής πλατφόρμας διάχυσης γνώσης της Ιεράς Μητρόπολης, γεγονός που θα ενισχύσει και θα προβάλει τόσο το ανθρωπιστικό έργο όσο και τις εθελοντικές δραστηριότητες. Η πλατφόρμα θα περιλαμβάνει τα εξής: – Ηλεκτρονική Εκπαίδευση – Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη
5. Υποσύστημα ψηφιακής περιήγησης στο θρησκευτικό και πολιτιστικό απόθεμα της Ιεράς Μητρόπολης. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου υποσυστήματος πρόκειται να υλοποιηθούν ενέργειες που θα περιλαμβάνουν την προμήθεια και παραμετροποίηση της πλατφόρμας διαχείρισης θρησκευτικού – πολιτιστικού περιεχομένου και τη δημιουργία των λοιπών υπηρεσιών του υποσυστήματος ψηφιακής περιήγησης ήτοι: α) την καθετοποιημένη θεματική διαδικτυακή πύλη προβολή του υλικού, β) την εφαρμογή τρισδιάστατων αναπαραστάσεων, γ) τη συμμετοχική εφαρμογή προβολή και ανάκτηση επιλεγμένου υλικού με δυνατότητα λειτουργίας σε έξυπνες συσκευές, δ) την εφαρμογή προβολής άλμπουμ πολιτιστικού υλικού με δυνατότητα λειτουργίας σε έξυπνες συσκευές, ε) την εφαρμογή ανάρτησης από τον επισκέπτη πολυμεσικού περιεχομένου με γεωγραφική ή/και χρονική αναφορά, με δυνατότητα λειτουργίας σε έξυπνες συσκευές. – Πλατφόρμα διαχείρισης θρησκευτικού – πολιτιστικού περιεχομένου – Καθετοποιημένη θεματική Διαδικτυακή Πύλη – Εφαρμογή τρισδιάστατων αναπαραστάσεων – Συμμετοχική εφαρμογή προβολής και ανάκτησης επιλεγμένου υλικού με δυνατότητα λειτουργίας σε έξυπνες συσκευές – Εφαρμογή προβολής άλμπουμ πολιτιστικού υλικού με δυνατότητα λειτουργίας σε έξυπνες συσκευές – Εφαρμογή ανάρτησης από τον επισκέπτη πολυμεσικού περιεχομένου με γεωγραφική ή/και χρονική αναφορά, με δυνατότητα λειτουργίας σε έξυπνες συσκευές. Το υλικό που θα ψηφιοποιηθεί στην Ιερά Μητρόπολη περιγράφεται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 359.400,00 και η διάρκεια υλοποίησής του είναι 7 μήνες.
Ενδιαφέροντα στοιχεία για τη Μητρόπολη
Η Ιερά Μητρόπολη Μαρωνείας και Κομοτηνής εδρεύει στην πόλη της Κομοτηνής, στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης και υπό τη δικαιοδοσία της τελούν οι ιεροί ναοί, οι μονές, τα παρεκκλήσια και τα εξωκκλήσια στην περιοχή της Ροδόπης. Πιο συγκεκριμένα, η Ιερά Μητρόπολη Μαρωνείας και Κομοτηνής αποτελείται από 178 εκκλησίες. Εξ αυτών δύο ναοί είναι μοναστηριακοί, υπάρχουν 37 παρεκκλήσια, 62 εξωκκλήσια, 6 ναοί κοιμητηρίων και 71 ενοριακοί ναοί.
Ο μητροπολιτικός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου βρίσκεται στην πόλη της Κομοτηνής και είναι μια ορθόδοξη εκκλησία κτισμένη μέσα στα ερείπια του Φρουρίου Κομοτηνής, η οποία χρονολογείται από το 1800. Πιθανολογείται ότι ο μητροπολιτικός ναός κτίστηκε πάνω σε παλαιότερη μεταβυζαντινή εκκλησία του 1548. Περιγραφή Είδος Αρχείου (ηλεκτρονικό, έντυπο, άλλο) Μονάδα μέτρησης για υπολογισμό ψηφιοποίησης Ποσότητα Κειμηλιακές Εικόνες Αγίων που βρίσκονται σε Εκκλησίες και στο Μουσείο Πίνακες – Εικόνες Αγίων τεμάχια 1390 Κειμηλιακά Εκκλησιαστικά Βιβλία που βρίσκονται σε Εκκλησίες και στο Μουσείο Έντυπο αριθμός σελίδων 30800 Αντικείμενα μεγάλης εκκλησιαστική αξίας που βρίσκονται σε Εκκλησίες και στο Μουσείο Τρισδιάστατα Αντικείμενα τεμάχια 260 Κειμηλιακά Βιβλία που βρίσκονται στη βιβλιοθήκη της Ιεράς Μητρόπολης Έντυπο αριθμός σελίδων 110000 Σύνολο τεκμηρίων 142450