Ο εφημέριος του ναού, π. Κλεάνθης Αδαλής
Της Ανδρονίκης Κουτσαβλή
Απ’ έξω, ένα πραγματικό ερείπιο. Μία ματιά όμως στο εσωτερικό του από τα σπασμένα παράθυρά του, αρκεί για να διαπιστώσει κανείς το μέγεθος αλλά και την ομορφιά ενός ναού που αποτελούσε πραγματικό κομψοτέχνημα, με τις αγιογραφίες να είναι ακόμη τόσο ζωντανές και τις κολώνες να στέκουν, όσο μπορούν ακόμη, επιβλητικές, μεταφέροντας τη μεγαλοπρέπεια ενός μνημείου που φτιάχτηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας για να καταστραφεί στα χρόνια της νεοελληνικής ευμάρειας.
Ένα κομψοτέχνημα που χάνεται με το πέρασμα των χρόνων, καθώς δεν έχει γίνει καμμιά παρέμβαση προκειμένου να σωθεί, δεδομένου ότι κουβαλά στα θεμέλιά του ιστορία τουλάχιστον 150 ετών.
Πρόκειται για το ναό του Αγίου Γεωργίου στο Πληγώνι Λέσβου, που πριν από 30 χρόνια υπέστη φθορές λόγω καθίζησης του εδάφους πάνω στο οποίο κτίσθηκε, και έκτοτε δεν έγινε καμμία απολύτως ενέργεια προκειμένου να αποκατασταθεί. Αποτέλεσμα, ο ναός να καταρρέει κυριολεκτικά μέρα με τη μέρα, θυμίζοντας πια τις εκκλησίες-ερείπια στην απέναντι μικρασιατική ακτή!
Ο εφημέριος του ναού, π. Κλεάνθης Αδαλής, θυμάται ότι μέχρι το 1998 άναβε τα καντηλάκια που υπήρχαν μέσα στο ναό και έκανε τη λειτουργία ενώ οι πιστοί βρίσκονταν έξω από αυτόν, γνωρίζοντας ότι ο ναός είχε στατικά προβλήματα. Όταν λίγο καιρό αργότερα έπεσε λόγω βροχής μέρος της στέγης, τα καντήλια έπαψαν να ανάβουν, όπως έπαψαν να γίνονται και λειτουργίες.
Σημειώνεται ότι δίπλα ακριβώς στον καταρρέοντα ναό-μνημείο, στην είσοδό του οποίου η επιγραφή αναφέρει ως έτος λειτουργίας το 1863, χτίστηκε ένας νέος ναός, και εκείνος προς τιμή του Αγίου Γεωργίου, λίγα χρόνια αφότου η πρώτη εκκλησία υπέστη καθίζηση. Στη νέα εκκλησία μεταφέρθηκε ό,τι υπήρχε στην παλιά και χτίστηκε με τη συνδρομή των πιστών, ενώ πουλήθηκαν και οικόπεδα που ανήκαν στην εκκλησία.
Χωρίς αντιστήριξη
Βέβαια, θα πρέπει να πούμε ότι και η δεύτερη εκκλησία παρουσίασε παρόμοιο πρόβλημα και το 2006 έγιναν έργα αντιστήριξης, που κόστισαν 100.000 ευρώ περίπου. Εκτιμάται ότι αν είχε γίνει το ίδιο όταν παρουσιάστηκε το πρόβλημα στον παλιό ναό, τώρα δε θα είχε επέλθει η ανεπανόρθωτα μεγάλη καταστροφή.
Το μόνο που έχει μείνει όρθιο από την παλιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, είναι το καμπαναριό που ανακατασκευάστηκε με την αρωγή συγκεκριμένα των κατοίκων της περιοχής, που κατάφεραν να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα προς τούτο 15.000 ευρώ.
Ο λόγος για τον οποίο το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο δεν έχει κάνει κάποια ενέργεια, είναι γιατί σύμφωνα με τον εφημέριο το κτήριο έχει χαρακτηρισθεί μνημείο και μάλιστα πολύ πριν παρουσιαστούν τα προβλήματα στατικότητας. Τα χρήματα που απαιτούνται για να φτιαχτεί ο ναός, ανέρχονται στο ένα εκατομμύριο ευρώ και φυσικά οποιαδήποτε παρέμβαση υπάρξει, πρέπει να γίνει με την άδεια, και την εποπτεία οπωσδήποτε, της αρμόδιας αρχαιολογικής υπηρεσίας.
Και ο κίνδυνος…
Κάθε φορά που βρέχει, οι κάτοικοι του χωριού και ο εφημέριος που μένει κοντά στο ναό, έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους ότι ενδέχεται να ακουστεί ένας δυνατός εκκωφαντικός θόρυβος. Θόρυβος από το πέσιμο της υπόλοιπης στέγης, στο έδαφος.
Ο π. Κλεάνθης είναι αναγκασμένος μεταξύ άλλων να κάνει και το φύλακα, αφού ποτέ κανείς δεν ξέρει πότε θα καταρρεύσει το επόμενο κομμάτι του ναού. Δίπλα στην εκκλησία βρίσκεται το κοιμητήριο, ως εκ τούτου αρκετοί κάτοικοι του χωριού πηγαινοέρχονται καθημερινά εκεί για να τιμήσουν τους νεκρούς τους. Δε λείπουν και φορές που μικρά παιδιά παίζουν στο χώρο που βρίσκεται τριγύρω. «Δεν ξέρω αν θα προσπαθήσει κάποιο να μπει μέσα, όμως το ενδεχόμενο να τραυματιστεί κάποιο παιδί, είναι ανοιχτό. Γι’ αυτόν το λόγο προσέχω και τους λέω να απομακρύνονται από αυτόν», είπε.
Ο κ. Παλαιολόγος Μάτας
«Ο ναός του Αγίου Γεωργίου σήμερα ρημάζει. Τόσα χρόνια είμαι εδώ και ποτέ και κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για αυτόν. Οι μόνες παρεμβάσεις που έγιναν σε αυτόν, είναι προς το χειρότερο. Από τις καιρικές συνθήκες, κάθε φορά που βρέχει πολύ δυνατά, ακούμε να πέφτει και ένα κομμάτι της στέγης», είπε ο Παλαιολόγος Μάτας, κάτοικος του Πληγωνίου. Και συμπλήρωσε: «Πόσοι και πόσοι δεν ήρθαν στο χωριό μας τα χρόνια που πέρασαν, και μας είπαν ότι θα μεριμνήσουν προκειμένου να μη χαθεί αυτό το ιστορικής αξίας κτήριο και πραγματικό έργο τέχνης. Λόγια, λόγια, λόγια…»