Ο Γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ (22/09/1896 – 11/7/1993) ήταν Ρώσος Ορθόδοξος Ιερομόναχος που ξεκίνησε τη μοναχική του ζωή στο Άγιο Όρος, στη Ρωσική Μονή του Αγίου Παντελεήμονος και θεωρείται από την ορθόδοξη παράδοση ως ένας από τους χαρισματικότερους μοναχούς του 20ου αιώνα.
Γεννήθηκε στη Μόσχα και ήταν μέλος 9μελούς οικογένειας. Το κοσμικό όνομά του ήταν Σέργιος, ενώ έδειχνε από μικρός ιδιαίτερη θεολογική κλίση. Στην αρχή ασχολήθηκε με την ζωγραφική, ενώ ασχολήθηκε και με τον Βουδισμό και τον Ινδουισμό. Όταν απογοητεύτηκε από τη φιλοσοφία των Ανατολικών θρησκειών, στράφηκε προς το Χριστιανισμό και πιο συγκεκριμένα την Ορθοδοξία. Σε ηλικία 25 ετών μετακινήθηκε στη Γαλλία, προσπαθώντας να βρει εργασία ως ζωγράφος. Στη Γαλλία κατάφερε να γίνει δεκτός στους καλλιτεχνικούς κύκλους, όμως τελικά στράφηκε προς το χριστιανισμό με περισσότερο ζήλο αφού ούτε αυτό τον γέμιζε όπως ο ίδιος αργότερα ομολόγησε[1] και έτσι στράφηκε σε ηλικία 29 ετών στη θεολογία, εισαγόμενος στο Ορθόδοξο Θεολογικό Ινστιτούτο στο Παρίσι.
Με το πέρας των σπουδών έλαβε την απόφαση να μονάσει. Έτσι εγκαταστάθηκε στη Ρωσική Μονή του Αγίου Παντελεήμονος στο Άγιο Όρος, το 1925. 4 έτη αργότερα γνώρισε τον Άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη, ο οποίος έγινε ο πνευματικός καθοδηγητής του. Στη συνέχεια αναχώρησε για τα Καρούλια του Αγίου Όρους το 1938, που ασκήτεψε αυστηρά. Το 1948 έφυγε από το Άγιο Όρος ώστε να χειρουργηθεί στη Γαλλία ενώ εξέδωσε σε βιβλίο το βίο του Αγίου Σιλουανού, που εν τω μεταξύ πέθανε. Στη συνεχεία εξέδωσε και άλλα βιβλία το «Περί προσευχής», το «Άσκηση και Θεωρία» και «Η ζωή Του ζωή μου». Την ίδια εποχή επισκέφτηκε και τη Μόσχα μετά από πολλά χρόνια και έκτοτε είχε πιο στενούς δεσμούς με την πόλη. Το 1963 εγκατέλειψε το Άγιο Όρος και ίδρυσε μια χριστιανική αδελφότητα, χτίζοντας παράλληλα και ένα μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο στο Έσσεξ. Εκεί έμεινε μέχρι που πέθανε το 1993 σε ηλικία 97 ετών.
Εργογραφία
Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, Έσσεξ Αγγλίας 1995 (1η έκδοση 1973).
Η Ζωή Του ζωή μου, Θεσσαλονίκη 1977.
Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστι, Έσσεξ Αγγλίας 1985.
Περί προσευχής, Έσσεξ Αγγλίας 1991.
Περί Πνεύματος και Ζωής, Έσσεξ Αγγλίας 1992.
Άσκησις και θεωρεία, Έσσεξ Αγγλίας 1996.
Αγώνας θεογνωσίας, Έσσεξ Αγγλίας 2004.
Γράμματα στη Ρωσία, Έσσεξ Αγγλίας 2009.
Υποσημειώσεις
^ «Ήμουν στο Παρίσι, τα είχα όλα, ζούσα με τον καλλιτεχνικό κόσμο του Παρισιού και συμμετείχα σε όλες τις εκδηλώσεις. Όμως τίποτα δεν μου έδινε χαρά και ανακούφιση. Μετά από κάθε εκδήλωση του καλλιτεχνικού κόσμου, είχα μέσα μου κενό και αγωνία. Ο λογισμός μου, μου έλεγε πως κάτι πρέπει να κάμω, για να φύγω από το αδιέξοδο, που με συνείχε. Όμως δεν έβρισκα λύση. Ένα βράδυ, μετά από μία διασκέδαση, ανέβαινα στο σπίτι μου με σκυμμένο το κεφάλι και αργό βήμα. Έλεγα πως αυτή η ζωή είναι βάναυση, είναι ανιαρή. Τότε σκέφτηκα να γίνω μοναχός, όμως πού και πώς δεν είχα ιδέα. Ήμουν Ρώσος εμιγκρέ-πρόσφυγας στη Γαλλία. Εκεί υπήρχαν πολλοί Ρώσοι, οι οποίοι ίδρυσαν το Θεολογικό Ινστιτούτο Του Αγίου Σεργίου… Στο Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου, όλοι μιλούσαν για Θεό, αλλά Θεό δεν είδα, ενώ όταν πήγα στο Άγιο Όρος, κανείς δεν μιλούσε για Θεό και όλα έδειχναν τον Θεό».
geron-sofronios
Στο Άγιον Όρος
Το 1925 – μετά από μικρή περίοδο σπουδών στο Θεολογικό Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι – μετέβη στο Άγιον Όρος, οπού μόνασε συνολικά 22 χρόνια. Πρώτα έγκαταβίωσε στη Μονή του Άγιου Παντελεήμονος, οπού δέχθηκε τη μεγαλύτερη δωρεά της ζωής του. Γνωρίσθηκε καί συνδέθηκε πνευματικά με τον Άγιο Σιλουανό (1866-1938), στο πρόσωπο του οποίου κατόπτευσε τις αυθεντικές διαστάσεις της χριστιανικής ζωής.
Έμεινε κοντά στον Άγιο ως το τέλος της ζωής του, κι έπειτα, αφού έλαβε την ευλογία του Ηγουμένου και των Γερόντων της Μονής, αποσύρθηκε στην έρημο του Αγίου Όρους. Από εκεί διακονούσε ως πνευματικός των Ιερών Μονών Αγίου Παύλου, Όσίου Γρηγορίου, Όσιου Σίμωνος Πέτρας, Όσίου Ξενοφώντος και πολλών άλλων κελιών και σκητών.
Στη Γαλλία
Το 1947 επέστρεψε από τον Άθωνα στη Γαλλία για να εκδώσει τα χειρόγραφα, πού του εμπιστεύθηκε ο Άγιος Σιλουανός πριν τον θάνατο του, προσθέτοντας μερικά βιογραφικά στοιχεία του και εκτενή ανάλυση της διδασκαλίας του. Είχε όμως ήδη κλονισθεί σοβαρά ή υγεία του. Κατά τη διάρκεια των πέντε χρόνων της γερμανικής Κατοχής πού προηγήθηκε, τρεφόταν βασικά με παξιμάδια και αγριοκάστανα πού μάζευε από το δάσος. Ένα χρόνο πριν από την αναχώρηση του, ή σπηλιά στην οποία κατοικούσε υπέστη ρωγμή και γέμιζε από το νερό της βροχής. ‘Αλλά και όταν έφθασε στη Γαλλία, οι οροί κάτω από τους οποίους ζούσε ήταν δυσμενείς. Εργάσθηκε σκληρά μόνος για τη συγγραφή και πολυγράφηση της πρώτης ρωσικής εκδόσεως του βιβλίου του για τον Άγιο Σιλουανό, πού κυκλοφόρησε το 1948. Σχεδόν αμέσως μετά το γεγονός αυτό, έπαθε γαστρορραγία και υποβλήθηκε σε πολύ σοβαρή εγχείρηση, κατά την οποία του αφαίρεσαν το μεγαλύτερο μέρος του στομάχου. Για ογδόντα μέρες τρεφόταν με ορό. Μόλις επέζησε. Μετά απόμία σχετική ανάρρωση εγκαταστάθηκε στο ρωσικό γηροκομείο τηςΆγιας Γενεβιέβης του Δρυμού (Saint Genevieve Bois), προαστίου των Παρισίων. Στο ίδρυμα αυτό υπήρχε παρεκκλήσι, οπού σιγά-σιγά άρχισε να τελεί ακολουθίες και να λειτουργεί. Μερικοί μάλιστα από τους γέροντες και τις γερόντισσες πού συμμετείχαν στις λειτουργίες και την κοινή προσευχή έγιναν μοναχοί και μοναχές, και δημιουργήθηκε έτσι μικτή μοναστική αδελφότητα στο γηροκομείο. Ό Γέροντας έγινε γρήγορα γνωστός και μερικοί νέοι ήλθαν καικατοίκησαν σε έναν στάβλο κοντά στο γηροκομείο, για να συμμετέχουν και αυτοί στη λατρεία και να απολαμβάνουν την πλούσια διδασκαλία του.
Ίδρυση της μονής στο ΕΣΣΕΞ
Δεν πέρασαν όμως πολλά χρόνιακαι οι νέοι άρχισαν να παροτρύνουν τον Γέροντα να ιδρύσει Μονή, οπούθα μπορούσαν να οργανώσουν ανάλογα τη μοναχική τους ζωή. Στην αρχή ο Γέροντας ήταν διστακτικός λόγω της εξαντλημένης υγείας τουκαι του δύσκολου από κάθε άποψη εγχειρήματος. Συγχρόνως μερικοί φίλοι του από διάφορες χώρες τηςΕυρώπης προσπαθούσαν να τονελκύσουν, ο καθένας στη δική του πατρίδα. Τελικά προτιμήθηκε ή Αγγλία, οπού και αγοράσθηκε τομέρος για την ίδρυση της Μονής σε μία απόμερη τοποθεσία της κομητείας του Έσσεξ το 1958. Το 1959 ίδρυσε την Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή του Τιμίου Προδρόμου στο Έσσεξ της Αγγλίας, οπούκοιμήθηκε εν Κυρίω την 11η Ιουλίου 1993.
Ή πνευματική του πορεία
Ως πνευματική παρουσία, ο Γέροντας αποτελεί σημείο του θεού για τη γενεά του. Έζησε την τραγωδία, τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς και τις αναζητήσεις του πολυτάραχου εικοστού αιώνα, και με τη ζωή, την προσευχή και τον λόγο του έδωσε απαντήσεις στα φλέγοντα ερωτήματα των συγχρόνων του
Το ολίσθημα του Γέροντα στην απρόσωπη θεωρία των ανατολικών θρησκειών, κατά τη νεότητα του, ή θαυμαστή Πρόνοια του Θεού το μετέβαλε σε δώρο από τον ουρανό. Μολονότι ποτέ δεν αρνήθηκε ενσυνείδητα τον Χριστό, ωστόσο ο ίδιος θεώρησε την παραπλάνηση του ως αποστασία και έγκλημα εναντίον της αγάπης του Θεού των Πατέρων του. Αυτό έγινε αφετηρία για ακατάπαυστη, βαθιά και απαράκλητη μετάνοια. Με τη χαρισματική απόγνωση στη μετάνοια, όπως ο ίδιος την αποκαλεί, πέτυχε να ελευθερωθεί τελείως από τα δεσμά του παλαιού ανθρώπου, και απαθής να εύμοιρήσει στη θεωρία του άκτίστου Φωτός του Προσώπου του Χρίστου. Τότε ο Γέροντας κατανόησε τον πνευματικό «τόπο» του ανθρωπίνου προσώπου με θεανθρώπινο πλήρωμα. Είδε τις δυο μεγάλες εντολές της αγάπης να αποβαίνουν νόμος ολοκλήρου του είναι του, και ή μεν πρώτη να εκδηλώνεται με τον ακράτητο πόθο για τον θεό μέχρι αύτομίσους, ή δε δεύτερη με την προσευχή υπέρ του κόσμου μέχρι αύτολήθης και πολλών δακρύων. Στην προσευχή αυτή καταπονήθηκε δεκάδες χρόνια
Έχοντας ο Γέροντας την εμπειρία αυτή του προσώπου ή, όπως προτιμά να λέει, της υποστατικής αρχής, αποκλειστικού χαρίσματος του Χριστιανισμού, και γνωρίζοντας από μέσα το περιεχόμενο των ινδικών θρησκευμάτων, αποδείχθηκε ανεκτίμητος απολογητής του ορθόδοξου ησυχαστικού βιώματος μέσα στο συγκρητιστικό πνεύμα και τις προκλήσεις της εποχής του. Κατόρθωσε με επιβλητική και αναντίρρητη αυθεντία να διακρίνει τη διαφορά των θεωριών των δύο ασκητισμών, τουινδικού και του χριστιανικού, πού τόσο απέχουν μεταξύ τους, όσο το κτιστό από το άκτιστο. Αντέταξε στην επί μεταφυσικού επιπέδου αυτοκτονία, στην οποία οδηγεί ο υπερβατικός διαλογισμός, τη ζωηφόρο και ασύγκριτη πείρα της συναντήσεως και ενώσεως με τον προσωπικό θεό της Άγιας Γραφής.
Βιβλιογραφία
Αναμνήσεις από τον ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟ του ΕΣΣΕΞ, Δήμητρας Β. Δαβίτη, Εκδόσεις Άθως, 1999.
Αναφορά στη θεολογία του Γέροντος Σωφρονίου, Αρχιμανδρίτη Ζαχαρία Ζάχαρου, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας, 2000.
«Οίδα άνθρωπον εν Χριστώ» – Μητρ. Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου Ιεροθέου, Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου, 2007.
«Αγαπώ άρα υπάρχω» – π. Νικολάου Σαχάρωφ, Εκδόσεις Εν πλω, 2007.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
| Περισσότερα
