Η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας χτίστηκε πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλεως «Ακροάθως» από τον Άγιο Αθανάσιο, το 963 μ.Χ. όπως αναφέρει ο ίδιος ο Άγιος στην διαθήκη του. Κατά την υπερχιλιετή ιστορία της η Μονή πέρασε εποχές ακμής και παρακμής. Περισσότεροι από 50 άγιοι ασκήτευσαν στην Μονή αυτή και στην περιοχή της.
Η Μονή εορτάζει στις 5 Ιουλίου της Κοιμήσεως του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Οι μοναχοί της Μεγίστης Λαύρας τιμούν επίσης την 1 η Οκτωβρίου και την Παναγία Κουκουζέλισσα. Οι υλικοί πόροι για το κτίσιμο της Μονής Λαύρας προσφέρθηκαν από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά. Λίγο μετά τον θάνατο του αυτοκράτορα άμεση βοήθεια για την υλοποίηση του σχεδίου έδωσε ο αυτοκράτορας Ιωάννης Τσιμισκής. Μετά από μια δύσκολη περίοδο, διέξοδο στην πιεστική κρίση των συσσωρευμένων χρεών της έδωσε το 1655 ο πατριάρχης Διονύσιος Γ’ ο οποίος κληροδότησε την προσωπική του περιουσία στη Μονή.
Η βιβλιοθήκη της Μονής διαθέτει 20.000 και πλέον έντυπα βιβλία, 2.500 χειρόγραφα, πολύτιμα έγγραφα υπογεγραμμένα από αυτοκράτορες, πατριάρχες και σουλτάνους καθώς επίσης 1650 ελληνικούς κώδικες από τους οποίους οι 650 είναι σε μεβράνη.
Στο σκευοφυλάκιο της Μονής διατηρούνται εξαιρετικά πολύτιμα εκκλησιαστικά σκεύη, χρυσοκέντητα άμφια, πολύτιμες εικόνες – μία εκ των οποίων εικόνα είναι του Σωτήρος που ανάγεται στα 843 και του Ιωάννου του Θεολόγου. Αξιοσημείωτες είναι επίσης η εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου της Κουκουζέλισσας, η αγία εικόνα της Θεοτόκου Κτιτορικής, η εικόνα του θαύματος που έγινε από τον Άγιο Αθανάσιο, και η εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου της Οικονόμισσας.
Η Μοναστική δύναμη της Μονής, σε σύνολο μοναχών και εξαρτηματικών, κυμαίνεται σήμερα στα 320-330 άτομα.
Σημειώνεται ότι το Καθολικό της Μονής της Μεγίστης Λαύρας αποτελεί το πρότυπο για όλα τα αγειορίτικα καθολικά, με το οποίο και εγκαινιάσθηκε η αρχιτεκτονική τυπολογία του τρίκογχου οθωνικού ναού, δηλαδή με δύο μικρότερα ιερά εκατέρωθεν του κυρίως ιερού.
Τηλ. επικοινωνίας: 23770 23761 – 4 – 2
Φαξ: 23770 23013
The monastery was founded by the reformer of Athonite monasticism St Athanasios around 963, with money provided by the emperor Nicephoros Phocas. It stands first in the hierarchy of Athonite monasteries and is one of the largest complex of buildings on Mount Athos. The core of the katholikon was built by the saint around the year 1000. The church is dedicated to the Annunciation and its feast day on 5 July is celebrated in memory of St Athanasios, whose tomb is in the chapel of the Forty Martyrs. The wall-paintings in the katholikon are by Theophanes the Cretan (1535), and those in the chapel of St. Nicholas by Frangos Catelanos (1560). Theophanes is also believed to have painted the murals in the refectory, which include the philosophers of ancient Greece. The phiale in front of the katholikon and the relics in the treasury are well worth seeing. Within the jurisdiction of Lavra lie the sketes of St Anne’s, Kafsokalyvia and Prodromou, and also the so-called “Desert” or wilderness at the tip of the Mount Athos peninsula.
