Συνεχίσθηκαν χθες 19 Oκτωβρίου οι εργασίες του Η’ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου, το οποίο διοργανώνει η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος διά της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος στο Συνοδικό Μέγαρο της Εκκλησίας της Ελλάδος με τίτλο: «Οι μεγάλες Προσωπικότητες της Ελληνικῆς Επαναστάσεως – Ομοψυχία και διχόνοια κατά την Επανάσταση».
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αρχιεπισκοπής, το παρόν Συνέδριο εντάσσεται σ’ένα κύκλο δέκα Επιστημονικών Συνεδρίων με γενικό θέμα: «1821-2021: 10 Επι-στημονικά Συνέδρια για τα 200 χρόνια της Ελληνικῆς Επανά-στασης». Συνεχίστηκαν οι εργασίες του Συμποσίου σε δεύτερη καί τρίτη συνεδρία με Προεδρεύοντες αντίστοιχα τους: κ. Εμμανουήλ Βαρβούνη, Πρόεδρο του Τμήματος Ιστορίας καί Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Μέλος της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος καί Κωνσταντίνο Χολέβα, Μέλος της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος. Ομίλησαν οι παρακάτω εισηγητές αναφερόμενοι στα εξής θέματα:
Ο πρώτος εισηγητής, Ελλογιμώτατος κ. Ιωάννης Σαραντάκης, Ιστορικός ανέπτυξε το θέμα : «Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος: Από τη δράση του στο Βουκουρέστι μέχρι την Α΄Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου (1812 – 1822)». Ο ομιλητής ανάμεσα στά άλλα ανέφερε πως «…Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος υπήρξε μια έντονη προσωπικότητα του 1821… Εμποτισμένος με εθνικό φρόνημα καί πατριωτισμό, οργανώνει μαζί με άλλους ομογενείς Έλληνες την κάθοδο προς τά πάτρια εδάφη. Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος είναι αυτός που εφάρμοσε την πολιτειολογία του Γεώργιου Σέκερη καί μετέστρεψε τήν «εικόνα» των επαναστατημένων Ελλήνων στην Ευρώπη. Με την διακήρυξη του Προσωρινού Πολιτεύματος δε, έθεσε τις βάσεις του μετέπειτα σύγχρονου ελληνικού κράτους …»
Ο δεύτερος εισηγητής, Αξιότιμος κ. Γεώργιος Καραμπάτσος, παρουσίασε το θέμα: «Το πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου Αργολίδος Γερασίμου Παγώνη». Ο ομιλητής τόνισε ότι : «..Ο Γεράσιμος κατά κόσμον Γεώργιος Παγώνης ή Παγωνόπουλος γεννήθηκε το 1792 στην Μικρή Μαντίνεια Αβίας, κοντά στην Καλαμάτα… Συμμετείχε ενεργά τόσο στην επίλυση εκκλησιαστικών όσων καί πολιτικών ζητημάτων, έως ότου εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αργολίδος το 1852. Απεβίωσε την 30ή Μαρτίου του 1867…».
Ο τρίτος εισηγητής, Δρας κ. Ιωάννης Μπουγάς, ανέπτυξε το θέμα «Ο Επίσκοπος Μεσσήνης Ιωσήφ (ο από Ανδρούσης). Ο πρώτος μινίστρος της Θρησκείας καί του Δικαίου της ελευθέρας Ελλάδας» και ανέφερε ότι: «…υπήρξε Επίσκοπος της Εκκλησίας του Χριστού, διάδοχος των Αποστόλων καί των μεγάλων εκκλησιαστικών μορφών της Ορθοδοξίας… υπήρξε εκ των πρώτων, ίσως καί ο πρώτος Επίσκοπος της Εκκλησίας ο οποίος αντιτάχθηκε στη αλλοτρίωση της Εκκλησίας της Ελλάδος από τους Βαυαρούς αντιβασιλείς…».
Ο τέταρτος εισηγητής Δρας κ. Χαράλαμπος Στεργιούλης, παρουσίασε το θέμα : «Η σκιαγράφηση της προσωπικότητας του Σπυρίδωνος Τρικούπη μέσα από τους σωζόμενους πανηγυρικούς λόγους του». Ο εισηγητής επισήμανε πως «…Η μελέτη των λόγων του Τρικούπη μας δίνει την ευκαιρία να κατανοήσουμε καλύτερα τό κλίμα εκείνης της περιόδου – ειδικότερα των ετών 1825 – 1827, τους πρωταγωνιστές καί τα κινητρά τους, αλλά καί να αντιληφθούμε τη θέση και τη στάση του πολιτικού απέναντι στα όσα δραματικά συνέβησαν στους τελευταίους χρόνους της Επανάστασης. Οι σωζόμενοι λόγοι του αποτελούν άμεση πηγή στην προσπάθεια ανασύνθεσης της ιστορικής πραγματικότητας κατά την περίοδο της Επανάστασης… » .
Ο πέμπτος εισηγητής, Αξιότιμος κ. Κωνσταντίνος Σπανός, απουσίαζε καί η ομιλία του με θέμα «Η πατρίδα του Ιωσήφ των Ρωγών (Τσαριτσανιώτης καί όχι Αμπελακιώτης)», θα κατατεθεί στα πρακτικά.
Ο έκτος εισηγητής, Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Ηλίας Δροσινός, παρουσίασε το θέμα: « Ο Αγωνιστής, Φιλικός καί Ιατρός Χρονίας Ι. Δροσινός (Αμπελάκια 1792 – Πόρος 1866). Η συμβολή του στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας».
Ο έβδομος εισηγητής, Ελλογιμώτατος κ. Κωνσταντίνος Κωτσιόπουλος, παρουσίασε το θέμα: «Το πολιτικό όραμα του Ρήγα Φεραίου. Η περίπτωση της Νέας Πολιτικής Διοίκησης».
Η όγδοη εισηγήτρια, Δρ. Ειρήνη Αρτέμη, παρουσίασε το θέμα: «Ιωσήφ Ρωγών, ο ματωμένος επίσκοπος στην πολιορκία του Μεσολογγίου». Η ομιλήτρια ανέφερε: «…Ο ρόλος της θρησκείας καί κατά συνέπεια της Εκκλησίας για τη συντήρηση της ιδιοπροσωπίας των υπόδουλων Ελλήνων υπήρξε αποφασισ-τικός: στις συνθήκες της μακραίωνης Κατοχής, ο ελληνισμός επιβίωσε διά της ορθοδοξίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα υπήρξε ο Ιωσήφ επίσκοπος Ρωγών».
Ο εισηγητής κ. Ιωάννης Καργάκος, μίλησε με θέμα: «Ο Λάμπρος Κατσώνης σήμερα».
Ο Αξιότιμος κ. Γεώργιος Καραμπελιάς ομίλησε με θέμα: «Η Κωνσταντινούπολη ως νευραλγικό κέντρο του Ελληνισμού για την Φιλική Εταιρεία: Εγκατάσταση της ηγεσίας, σχέδια απελευθερώσεως, προσπάθειες, έκβαση». Ο ομιλητής αναφέρθηκε με ιστορική ενάργεια στην εξαιρετικά σημαντική αυτή πτυχή της προετοιμασίας της Επανάστασης.
Η Αξιότιμη κ. Κωνσταντίνα Παναγάκη, ομίλησε με θέμα: «Η εισβολή του Ιμπραήμ πασά στη λακωνική γη καί η θυσία των κατοίκων στο Παλαιομονάστηρο του Βρονταμά».
Η Αξιότιμη κ. Μαρίνα Μπάντιου, είχε ως θέμα: «Οι εξελίξεις της ελληνικής επανάστασης κατά τό 1828 -1829 όπως αποτυπώθηκαν στη γαλλόφωνη εφημερίδα Courrier d’ Orient». Η εισηγήτρια απουσίαζε καί η ομιλία της θα κατατεθεί στα πρακτικά.
Μετά τη συζήτηση και το διάλειμμα επαναλήφθηκαν οι εργασίες με την Τρίτη Συνεδρία υπό την προεδρία του κ. Κωνσταντίνου Χολέβα, Μέλους της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος.
Ο πρώτος εισηγητής, Ελλογιμώτατος κ. Απόστολος Νικολαΐδης, ανέπτυξε το θέμα: «Η διχόνοια ως βασική αρνητική σταθερά του Ελληνισμού». Ο Ελλογιμώτατος αναφέρθηκε στους λόγους που οδηγούν τους Έλληνες στη διχόνοια. Έκανε απολογισμό των συνεπειών της στα εθνικά ζητήματα, την κοινωνία καί τους Έλληνες, παραπέμποντας τόσο στην ιστορική καί κοινωνική εμπειρία, όσο καί σε γνώμες των αρχαίων φιλοσόφων καί εκκλησιαστικών συγγραφέων. Τέλος έκανε περιγραφή των τρόπων υπέρβασης καί οικοδόμησης της εθνικής ομόνοιας.
Η δεύτερη Εισήγηση είχε ως θέμα: «Από τα δύο Συντάγματα στους δυο Εμφυλίους της Επανάστασης» καί εισηγητή τόν Ελλογιμώτατο κ.Αριστείδη Χατζή. Ο κ. Χατζής δεν κατάφερε να παρευρίσκεται καί η εισήγησή του θα κατατεθεί στα πρακτικά.
Η τρίτη εισήγηση είχε ως θέμα: «Η πολεμική δράση του Παναγιώτη Καρατζά στον απελευθερωτικό Αγώνα, του πρώτου θύματος τοπικών ερίδων στην Αχαΐα». Ο Εισηγητής Ελλογιμώτατος κ. Νικόλαος Τόμπρος, αναφέρθηκε στον επιφανέστερο μεταξύ των αξιόμαχων στρατιωτικών Παναγιώτη Καρατζά, ο οποίος υπήρξε τό πρώτο «πολιτικό» θύμα εξαιτίας των τοπικών αντιπαλοτήτων που επικρατούσαν στην Αχαΐα.
Η τέταρτη εισήγηση αναφέρθηκε στο θέμα: «Ιστορία της Δυτικής Χ:{έρσου} Ελλάδος – ποίημα απλούν, εν Μεσολογγίω 1824 ανωνύμου ποιητού: Πρώτη υπό του υπογραφομένου χρήση ως ιστορική πηγή που διαφωτίζει πτυχές της διχόνοιας καί της εμφύλιας διαμάχης μεταξύ Πολιτικών καί Στρατιωτικών προσωπικοτήτων της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821». Ο Εισηγητής κ. Ιωάννης Νεράτζης λόγω ασθενείας κατέθεσε την ομιλία του στα πρακτικά.
Ο πέμπτος εισηγητής Ελλογιμώτατος κ. Δημήτριος Μαλέσης, ανέπτυξε το θέμα: «Η οργάνωση του ενόπλου αγώνα: τακτικός ή άτακτος στρατός; Προτεραιότητες καί εμφύλιες διαμάχες». Ο ομιλητής αναπτύσσοντας το θέμα του αναφέρθηκε στα ζητήματα πειθαρχίας, επιμελητείας των στρατευμάτων καί απονομής αξιωμάτων, τα οποία πυροδότησαν αντιπαραθέσεις όταν διακυβευόταν η ίδια η εθνική απελευθέρωση.
Ο έκτος εισηγητής Αξιότιμος κ. Κωνσταντίνος Δανούσης, ανέπτυξε το θέμα: «Κοινωνικές, Πολιτικές καί Θρησκευτικές αντιπαραθέσεις στην Τήνο της Επανάστασης (1821-1827)». Ο ομιλητής μεταξύ άλλων ανέφερε ότι: «Στην Τήνο οι προεπαναστατικές αντιθέσεις, κατά κύριο λόγο πολιτικές καί ριζοσπαστικά κοινωνικές, στα χρόνια της Επανάστασης έλαβαν νέα διάσταση εξαιτίας της μόνιμης καχυποψίας των δύο θρησκευτικών κοινοτήτων ένα φαινόμενο που διάρκεσε πολλές δεκαετίες ακόμη».
Ο έκτος εισηγητής Δρας κ. Ελευθέριος Περρωτής, ανέπτυξε το θέμα: «Η ερμηνεία καί η αποδόμηση» του Εμφυλίου Πολέμου στα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη και η συμμετοχή του σε αυτό το γεγονός».
Ο έβδομός εισηγητής κ. Γ. Τσούτσος, ανέπτυξε τό θέμα: «Η διχόνοια των Ελλήνων για τον χαρακτήρα του νέου Ελληνικού κράτους πριν καί μετά από τον Εμφύλιο Πόλεμο 1823 -1825». Ο ομιλητής αναφέρθηκε στη διάκριση των ενδογενών καί εξωγενών στοιχείων διαιρέσεως των υποδούλων Ελλήνων, στα ιδεολογικά καί πολιτικά ρεύματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην εξωτερική πολιτική καί διπλωματία των Μεγάλων Δυνάμεων καί στον χαρακτήρα της υπαρξιακής αναζήτησης για τη δημιουργία ενός κράτους, το οποίο δεν θα εξασφαλίζει μόνο τις πολιτικές ελευθερίες αλλά καί την πνευματική ιδιοσυστασία του Νέου Ελληνισμού.
Η ένατη εισήγηση είχε ως θέμα: «Οι στρατηγικές καί πολιτικές αντιπαραθέσεις του Ανδρέα Λόντου με τον Θ. Κολοκοτρώνη, τον Ι. Καποδίστρια καί τον Βασιλέα Όθωνα». Ομιλήτρια ήταν η αξιότιμη κ. Ευανθία Μπεντεβή –Σπυροπούλου.
Η δέκατη εισήγηση είχε ως θέμα: «Οι εμφύλιες διαμάχες κατά την Επανάσταση του 1821 καί η αποτύπωσή τους στα κείμενα των ιστοριογράφων καί απομνημονευματογράφων του Αγώνα». Το θέμα εισηγήθηκε η Αξιότιμη κ. Σοφία Καρύμπαλη – Κυριαζή, η οποία ανέφερε μεταξύ άλλων: «οι διενέξεις καί οι εμφύλιες συρράξεις της περιόδου 1823 – 1825, έπληξαν ανεπανόρθωτα την φιλοπατρία των αγωνιστών καί παραλίγο να οδηγήσουν στην οριστική καταστολή της Επαναστάσεως».
Η ενδεκάτη εισήγηση είχε ως θέμα: «Της ιδιοπροσωπίας του Γένους μας: Ναυμαχία της Σαλαμίνας καί Μάχη στα Δερβενάκια. Θεμιστοκλής καί Ευρυβιάδης – Θεόδωρος Κολοκοτρώνης καί Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης». Η εισηγήτρια δρ. Όλγα Δάσιου, αναφέρθηκε στα κοινά στοιχεία των προσωπικοτήτων της Αρχαιότητος καί της Νεότερης Ιστορίας καθώς και στις διαφορές τους αναδεικνύοντας τα διαχρονικά προβλήματα της διχόνοιας, της εγωκεντρικές βλέψεις αλλά και τις ευεργεσίες της ομοψυχίας».
Κατά την διάρκεια της δεύτερης ημέρας του Συνεδρίου πα-ρέστησαν, οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι: Λήδρας κ. Επιφάνιος καί Ρωγών κ. Φιλόθεος και οι εκπρόσωποι των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών: Αρχιμ. Νικόλαος Λιόλιος εκπρόσωπος του Σεβ. Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κ. Ανδρέου, Πρωτοπρ. Χρήστος Μπάρδης και Πρωτοπρ. Γεώργιος Σχοινάς εκπρόσωποι του Σεβ. Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ, Αρχιμ. Σεραφείμ Γκόνος εκπρόσωπος του Σεβ. Μητροπολίτου Τριφυλίας και Ολυμπίας κ. Χρυσοστόμου, Αρχιμ. Αθανάσιος Ντέτσικας, εκπρόσωπος του Σεβ. Μητροπολίτου Κηφισίας, Αμαρουσίου καί Ωρωπού κ. Κυρίλλου , Αρχιμ. Δωρόθεος Βενετσανόπουλος εκπρόσωπος του Σεβ. Μητροπολίτου Παροναξίας κ. Καλλινίκου, Πρωτοπρ. Νεκτάριος Δημητριάδης εκπρόσωπος του Σεβ. Μητροπολίτου Περιστερίου κ. Κλήμεντος και Αρχιμ. Παύλος Κίτσος εκπρόσωπος του Σεβ. Μητροπολίτου Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στεφάνου. Επίσης παρέστησαν ακαδημαϊκοί διδάσκαλοι, ελλογιμώτατοι καθηγητές, κληρικοί φοιτητές και πλήθος κόσμου.
Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Βαρθολομαίος Αντωνίου – Τριανταφυλλίδης, Γραμματέας της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος, ευχαρίστησε εκ προσώπου του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος καί Αλμυρού κ. Ιγνατίου, Προέδρου της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος τόν Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών καί πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, τους εισηγητές του συνεδρίου, τους Ιεράρχες, τους εκπροσώπους των Εκκλησιαστικών καί Πολιτικών αρχών, που παραβρέθηκαν στις εργασίες του καθώς επίσης καί το φιλίστορο ακροατήριο.
Ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πειραιώς κ. Σεραφείμ για τη ραδιοφωνική μετάδοση του Συνεδρίου καί τον κ. Αλέξανδρο Κατσιάρα, Διευθυντή του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος για την προβολή του.
Επίσης, ευχαρίστησε τά μέλη της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος καί τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής. Αναφέρθηκε στην έκδοση των Πρακτικών του Ζ’ Επιστημονικού Διεθνούς Συνεδρίου. Ο τόμος διατίθεται κεντρικά από τις εκδόσεις ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ καθώς και σε κάθε βιβλιοπωλείο.
Τέλος ανακοίνωσε τα θέματα του Θ’ καί του Ι’ Επιστημονικών Διεθνών Συνεδρίων, που έχουν ως εξής:
Α) Θ’ Επιστημονικό Διεθνές Συνέδριο: «Τα οικονομικά του Αγώνος – Η επίτευξη καί η αναγνώριση της Ελληνικής Ανεξαρτησίας» καί χρόνος διεξαγωγής του, τό φθινόπωρο του 2020.
Β) Ι’ Επιστημονικό Διεθνές Συνέδριο: «Η επίδραση του 1821 στη Λογοτεχνία, την Ποίηση καί την Τέχνη» καί χρόνος διεξαγωγής του, τό φθινόπωρο του 2021.