Ρεπορτάζ: Αντώνης Τριανταφύλλου
Στον Αλέξη Τσίπρα και τον Νίκο Αλιβιζάτο, που «γοήτευσε» τον πρωθυπουργό με τις απόψεις του για την εκκλησιαστική περιουσία και τη μισθοδοσία του κλήρου, ρίχνει τώρα το φταίξιμο ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος για τις μυστικές διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση, που οδήγησαν στο κείμενο συμφωνίας 15 σημείων για την εκκλησιαστική περιουσία και τη μισθοδοσία του κλήρου.
Αυτό αποκάλυψε ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος, ο οποίος έδωσε χθες στη δημοσιότητα την εισήγησή του προς τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο. Ουσιαστικά ο κ. Ιερώνυμος τώρα υποστηρίζει ότι δεν υπήρξαν από το μηδέν συνομιλίες, αλλά ο ίδιος τελικά αποφάσισε να έρθει σε συμφωνία με τον πρωθυπουργό προκειμένου να προλάβει τα χειρότερα…
Στο κείμενο των πέντε σελίδων ο Αρχιεπίσκοπος αποκαλύπτει παρασκήνιο από τις συνομιλίες με τον πρωθυπουργό, που, κατά τον κ. Ιερώνυμο, οδήγησαν στη συμφωνία που παρουσιάστηκε στις 6 Νοεμβρίου στο Μέγαρο Μαξίμου. Σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Ιερώνυμος στη ΔΙΣ, ο Αλέξης Τσίπρας εμφανιζόταν αποφασισμένος να εφαρμόσει σχέδιο του Νίκου Αλιβιζάτου που προέβλεπε πλήρη διακοπή της μισθοδοσίας και επιστροφή περιουσιακών στοιχείων στην Εκκλησία με δυσμενείς όρους. Ερωτήματα προκαλεί η αναφορά του κ. Ιερωνύμου ότι οι συζητήσεις περιστράφηκαν στην εκκλησιαστική περιουσία που συμπεριλαμβάνεται στο ψήφισμα της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης του Αργους του 1829 και στα απαλλοτριωθέντα από το κράτος κτήματα από το 1920 έως το 1935, χωρίς να γίνεται απολύτως καμία αναφορά στη σύμβαση του 1952 και στους όρους της που ουδέποτε το κράτος εφάρμοσε για την αποζημίωση της εκκλησιαστικής περιουσίας που απαλλοτρίωσε.
Ο Αρχιεπίσκοπος δείχνει αποφασισμένος να οδηγήσει τις διαπραγματεύσεις στην κατεύθυνση που ο ίδιος επιθυμεί, δηλαδή υπέρ τη υιοθέτησης της συμφωνίας με την κυβέρνηση για την εκκλησιαστική περιουσία και τη μισθοδοσία του κλήρου. Η διάθεση αυτή γίνεται αντιληπτή από το ότι επέβαλε τα δικά του πρόσωπα στη σύνθεση της επιτροπής διαπραγμάτευσης με την κυβέρνηση, αλλά και από την άποψη που εξέφρασε μέσα στη ΔΙΣ ότι «εμείς έχουμε την αίσθηση ότι θα προχωρήσουμε, ότι θα υιοθετήσει η Ιεραρχία, διότι αποβλέπουμε όλοι μας, από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο, όχι στην προσωπική ικανοποίηση, αλλά πώς αυτό το υλικό αντικείμενο που γίνεται πνευματικό θα γίνει εργαλείο στα χέρια της Εκκλησίας».
Οπως δείχνουν τα δεδομένα, η διάσταση απόψεων ανάμεσα στην ομόφωνη απόφαση της πρόσφατης συνεδρίασης της Ιεραρχίας να οριστεί ως «κόκκινη γραμμή» η μη διαπραγμάτευση για το καθεστώς μισθοδοσίας του κλήρου και της προσωπικής επιθυμίας του Αρχιεπισκόπου παραμένει αγεφύρωτη.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται τώρα πώς θα κυλήσουν οι συνομιλίες της επιτροπής με το υπουργείο Παιδείας, ωστόσο η τελική κρίση θα έρθει όταν το οριστικό κείμενο της συμφωνίας πάει για έγκριση στην Ιεραρχία.
Ποιοι είναι οι οκτώ της επιτροπής που θα διαπραγματευθούν
Με «ιερωνυμικό» πρόσημο συγκροτείται η επιτροπή που θα κληθεί να σηκώσει το βάρος των διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση. Ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος πρότεινε χθες στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο τα οκτώ πρόσωπα, κληρικούς και λαϊκούς, και η εισήγησή του έγινε δεκτή χωρίς διαφοροποιήσεις. Βέβαια, πληροφορίες αναφέρουν ότι η συμμετοχή συγκεκριμένων προσώπων στη σύνθεση της επιτροπής έχει προκαλέσει πικρία σε μερικά μέλη της ΔΙΣ.
Ερωτήματα, επιπλέον, προκαλεί η συγκεκριμένη «ανθρωπογεωγραφία», καθώς πέραν ενός πανεπιστημιακού με γνώσεις Συνταγματικού και Δημοσίου Δικαίου και του νομικού συμβούλου της Ιεράς Συνόδου, κανείς άλλος δεν έχει ειδικές γνώσεις, απαραίτητες για τη συγκεκριμένη διαπραγμάτευση.
Επικεφαλής, τουλάχιστον άτυπα, θα είναι ο μητροπολίτης Ναυπάκτου. Ο κ. Ιερόθεος και στη συνεδρίαση της Ιεραρχίας αλλά και με δημόσιες παρεμβάσεις του επιχείρησε να συγκεράσει τόσο τις απόψεις της συντριπτικής πλειοψηφίας της Ιεραρχίας, που τάσσεται κατά της συμφωνίας, όσο και την άποψη του Αρχιεπισκόπου. Πολλοί χαρακτηρίζουν τον κ. Ιερόθεο «θεσμική μνήμη» της Ιεραρχίας, που μπορεί να ισορροπήσει τα δεδομένα.
Παράλληλα, μέλη ορίστηκαν οι συνοδικοί μητροπολίτες Πατρών Χρυσόστομος και Κορίνθου Διονύσιος, που εκφράστηκαν θετικά για πολλά σημεία του αρχικού κειμένου της συμφωνίας. Επίσης, μετά την εισήγηση του Ιερωνύμου, θα συμμετάσχουν δύο πανεπιστημιακοί κληρικοί, ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Παπαθωμάς, καθηγητής Κανονικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και ο π. Βασίλειος Καλιακμάνης, καθηγητής Ποιμαντικής στο ΑΠΘ, οι οποίοι όμως δεν είναι ειδικοί επί θεμάτων Δημοσίου Δικαίου. Ο π. Γεώργιος Σελλής, πρόεδρος του Ιερού Συνδέσμου Κληρικών Ελλάδος, ορίστηκε εκπρόσωπος του εφημεριακού κλήρου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ορισμός ως μέλους του Βασιλείου Κονδύλη, που είναι επίκουρος καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ειδικευμένος στο Διοικητικό και το Δημοσιοϋπαλληλικό Δίκαιο. Τέλος, στην επιτροπή θα συμμετάσχει και ο νομικός σύμβουλος της Ιεράς Συνόδου Θεόδωρος Παπαγεωργίου.
Η Εκκλησία στηρίζει 400 πυρόπληκτες οικογένειες
Η Ιερά Σύνοδος εν όψει των εορτών αποφάσισε να προσφέρει χρηματικά βοηθήματα σε 300 πληγείσες οικογένειες και επιπλέον να χρηματοδοτήσει για 100 οικογένειες το κόστος έκδοσης αδείας επισκευής η ανοικοδόμησης των κατεστραμμένων σπιτιών. Συγκεκριμένα, στη χθεσινή πρώτη ημέρα συνεδρίασης της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου έγινε απολογισμός της καμπάνιας για τη συγκέντρωση χρηματικών πόρων για τους πυροπλήκτους σε δυτική και ανατολική Αττική.
Σύμφωνα με την Ιερά Σύνοδο, συνολικά έχει συγκεντρωθεί ποσό 636.000 ευρώ. Από αυτά, τα 300.000 ευρώ αποτελούν δωρεά του Πατριαρχείου Ρουμανίας, ενώ τα άλλα 336.000 είναι το ποσό που συγκεντρώθηκε από τον δίσκο στις εκκλησίες ανά την Ελλάδα.
Βοηθήματα
Από τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν αποφασίστηκε να εκταμιευθεί ποσό καθώς εν όψει των εορτών των Χριστουγέννων η ΔΙΣ αποφάσισε να συνδράμει με χρηματικά βοηθήματα 300 πυρόπληκτες οικογένειες μέσω των Μητροπόλεων Μεγάρων, Κηφισιάς και Μεσογαίας, στις οποίες υπάγονται οι πυρόπληκτες περιοχές.
Επιπλέον, η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε να χρηματοδοτήσει η ίδια την έκδοση των αδειών ανοικοδόμησης ή επισκευής για 100 σπίτια σε Μάτι, Ραφήνα και Κινέτα, σε συνεννόηση και με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς και τους κατά τόπους δήμους.
Υπενθυμίζεται ότι οι Μητροπόλεις Κηφισιάς, Μεγάρων και Μεσογαίας, στις οποίες ανήκουν οι πληγείσες περιοχές, αλλά και η Ιερά Σύνοδος είχαν δώσει μέσα στο καλοκαίρι, αμέσως μετά την κατάσβεση των φονικών πυρκαγιών, χρηματική και υλική βοήθεια.