Αρχ. Ιερώνυμος: Να ανα­ζη­τήσουμε λύσεις που δεν θα οδη­γούν τους λα­ούς σε από­γνωση

“Όσα δα­νεια και να απο­πλη­ρω­σουμε, όσα μνη­μο­νια και να εγ­κρι­νουμε, όσα ακόμη και να απορ­ρι­ψουμε, δεν θα μπο­ρε­σουμε να εξα­λεί­ψουμε τις γε­νε­σι­ουρ­γούς αι­τίες” ανέφερε μεταξύ άλλων ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος στην σημερινή Ημερίδα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαικής Ένωσης, με θέμα: «Αλληλεγγύη – το κοινωνικό έργο της Εκκλησίας και η κοινωνική διάσταση των πολιτικών της Ευρωπαικής Ένωσης».

Παράλληλα αφού άσκησε κριτική στην ευρωπαϊκες ηγεσίες έστειλε μήνυμα ενότητας λέγοντας “ να δι­α­τη­ρη­σουμε ζων­τανή τη φλόγα για ένα κα­λυ­τερο αυ­ριο. Να στη­ρι­χθούμε στις δυ­να­μεις μας,όλοι μαζί ενω­με­νοι” 

Ολόκληρος ο χαιρετισμός έχει ως εξής: 

Αγαπητοί μου αδελφοί, Χριστός Ανέστη!

Η δι­οι­κούσα Εκ­κλη­σία και οι πο­λι­τι­κες αρ­χες έχουν ένα χρέος κοινό: να στα­θούν κοντά στον αν­θρωπο. Συ­ναν­τη­σεις όπως η ση­με­ρινή μας ενώ­νουν και ενι­σχυ­ουν την ελ­πίδα, δι­α­σω­ζουν το κοινό όραμα για τη χώρα μας και την Ευ­ρώπη. Ει­δικά ση­μερα που οι δυ­σκο­λίες εξα­κο­λου­θούν να ει­ναι πολ­λες και με­γα­λες και οι και­ροί επι­βαλ­λουν ο ένας να συμ­πλη­ρω­νει τον αλ­λον. Συμ­βαί­νει δυ­στυ­χως να ζούμε σε εποχή συγ­χυ­σεως, παρά την τα­χυ­τατη δι­α­κι­νηση των ιδεών και των πλη­ρο­φο­ριών, με απο­τε­λε­σμα συ­χνα να δι­α­τυ­πω­νον­ται λο­γοι στο κενό. Κι όταν δεν υπάρ­χει αλη­θι­νος δι­α­λο­γος και επι­κοι­νω­νία, όταν ο λο­γος δεν επαρ­κεί, οδη­γού­μα­στε στην ασυ­νεν­νο­η­σία, τη ρήξη, την επι­βολή, τον αν­τα­γω­νι­σμο, τη μο­νο­με­ρεια και τη μο­νωση, σε πνευ­μα­τική εν­δεια και τυ­φλο­τητα. Οι σχε­σεις δο­κι­μα­ζον­ται από την ιδι­ο­τε­λεια και την ανάγκη κυ­ρι­αρ­χίας και επι­κρα­τη­σης. Μ’ έναν λόγο, όλα τα αν­τι­θετα της αλ­λη­λεγ­γύης.

       Προ­φα­νως, η δι­α­χεί­ριση της κρι­σεως έγινε κατ᾿ αρ­χην με όρους οι­κο­νο­μι­κούς. Όμως η κρίση δεν αφο­ρούσε μόνο στην οι­κο­νο­μία· είχε και βα­θυ­τερα πνευ­μα­τικά αι­τια, τα οποία αν πα­ρα­βλε­ψουμε, εφαρ­μο­ζουμε λυ­σεις επι­φα­νει­α­κες. Το έχουν δι­α­τυ­πω­σει τόσο εκ­κλη­σι­α­στι­κοί αν­δρες όσο και στο­χα­στες με δι­ε­θνες κυ­ρος. Όταν εξ­υπη­ρε­τούν­ται συμ­φε­ροντα, είτε αυτά αφο­ρούν σε μεμονωμένα άτομα είτε σε ολί­γους ή σε ημε­τε­ρους ή σε εται­ρείες ή στα ισχυ­ρο­τερα από τα κράτη μέλη, δη­μι­ουρ­γούν­ται αυ­το­μα­τως νο­ση­ρες κοι­νω­νι­κες συν­θη­κες. Όταν τα οι­κο­νο­μικά με­γέθη απο­βαί­νουν εις βα­ρος του αν­θρω­που αντί να συν­τε­λούν στην υπη­ρε­σία του, εγ­κυ­μο­νούν­ται κρι­σεις και πα­θο­γε­νειες. Όσα δα­νεια και να απο­πλη­ρω­σουμε, όσα μνη­μο­νια και να εγ­κρι­νουμε, όσα ακόμη και να απορ­ρι­ψουμε, δεν θα μπο­ρε­σουμε να εξα­λεί­ψουμε τις γε­νε­σι­ουρ­γούς αι­τίες. Όσες ανα­λυ­σεις κι αν επι­χει­ρη­σουμε, όσο μο­λύβι και χαρτί κι αν κα­τα­να­λω­σουμε, χω­ρις το πε­ρισ­σευμα της καρ­διάς, χω­ρις αλ­λη­λεγ­γύη και στη­ριξη προς τον συ­ναν­θρωπό μας, δεν θα τα κα­τα­φε­ρουμε. Εάν δεν απο­κα­τα­στη­σουμε την ιε­ρο­τητα του αν­θρω­πι­νου προ­σω­που και την υγιή ιε­ραρ­χηση των αξιών, ο κο­σμος δυ­στυ­χως θα εξα­κο­λου­θεί να με­τα­τρε­πε­ται σε οίκο εμ­πο­ρίου. Ούτε όμως ο αν­θρω­πος ει­ναι εκμε­ταλ­λεύ­σιμο αν­τι­κεί­μενο ούτε τε­τοιες αρ­χες και αξίες πω­λούν­ται και αγο­ρα­ζον­ται· προ­κει­ται για αγαθά και χα­ρι­σματα τα οποία καλ­λι­ερ­γούν­ται με θυ­σίες και αγώνα προ­σω­πικό.

       Αν ανα­τρε­ξει κα­νείς στα κεί­με­να των πρω­των ευ­ρω­πα­ι­στων, θα δι­α­πι­στω­σει με πι­κρία ότι η ση­με­ρι­νη ει­κο­να της Ευ­ρω­πης δυ­στυ­χως δεν απη­χεί όσα ορα­μα­τι­στη­καν ο Σού­μαν, ο Αν­τε­να­ου­ερ, ο Ντε Γκωλ και οι υπό­λοι­ποι προ­δρο­μοι της Ενω­με­νης Ευ­ρω­πης. Θυ­μου­μαι εν­δει­κτι­κα τη φρα­ση του Ζι­σκαρ ντ᾿ Εσταίν: «Ει­ρη­νη!». Αυτό εξέ­φρα­σε ως απάν­τη­ση στο ερώ­τη­μα «πως θα πε­ρι­γρα­φα­τε τα οφέ­λη της Ευ­ρω­πα­ι­κης Ένω­σης». Τόσο η ει­ρη­νη, αυτό το με­γα­λο δώρο του Θεού, όσο και η ομα­λο­τη­τα, η στα­θε­ρο­τη­τα και η συ­νο­χη της, ση­με­ρα δο­κι­μα­ζον­ται και κλο­νι­ζον­ται και έχουμε όλοι μας χρέος να αγωνιστούμε για όλα τα ανωτέρω.

       Η εποχή μας έχει ανάγκη από στα­θε­ρο­τητα στις αξίες και στις αρ­χες του Χρι­στι­α­νι­σμού εάν θε­λουμε να προ­χω­ρη­σουμε στην πο­ρεία προς την ευ­ρω­πα­ική ολο­κλη­ρωση, προς την πνευ­μα­τική ευ­η­με­ρία, προς την αλη­θινή συ­νυ­παρξη.

       Στα κεί­μενα αυ­των των θε­με­λι­ω­των γι­νε­ται επι­πλέον λο­γος για αδελ­φο­σύνη, συ­νερ­γα­σία και αλ­λη­λεγ­γύη. Ση­μερα, η αλ­λη­λεγ­γύη με­ταξύ των κρα­των με­λων έχει πλέον παραδώ­σει τη θέση της στο συμ­φε­ρον. Απο­με­νει να ανα­ρω­τη­θούμε τι ει­ναι στην πρα­γμα­τι­κο­τητα μια Ευ­ρώπη χω­ρις αμοι­βαι­ο­τητα, συμ­πα­ρα­σταση και σε­βα­σμο με­ταξύ των χω­ρων που την απαρ­τι­ζουν. Η πορεία μιάς οικογένειας περιλαμβάνει χα­ρες, λυ­πες και δυ­σκο­λίες. Χρει­α­ζε­ται όμως τα μέλη της να τις μοι­ρα­ζον­ται και να τις αν­τι­με­τω­πι­ζουν από κοι­νού.

Εάν πρα­γμα­τικά επι­θυ­μούμε μια κοι­νω­νία πο­λι­των και κρα­των με αλ­λη­λεγ­γύη και κοι­νες προ­ο­πτι­κες, έχουμε χρέος να εξαν­τλη­σουμε όλα τα μέσα που δι­α­θε­τουμε. Έχουμε ευ­θύνη έναντι της ιστο­ρίας να ανα­ζη­τη­σουμε λυ­σεις που δεν θα οδη­γούν λα­ούς σε από­γνωση. Σε­βο­μα­στε και εκτι­μούμε τις προ­σπα­θειες των πο­λι­τι­κων ηγε­σιών και ανα­γνω­ρι­ζουμε πόσο δυ­σκολο ει­ναι το έργο που έχουν να επι­τε­λε­σουν. Ταυ­το­χρονα σε­βο­μα­στε την εμ­πρα­κτη αλ­λη­λεγ­γύη των ευ­ρω­παίων συμ­πο­λι­των μας, οι οποίοι χω­ρις κομ­μα­τι­κες, θρη­σκευ­τι­κες και εθνι­κες δι­α­κρι­σεις στη­ρι­ζουν κάθε ευ­ρω­παίο πο­λίτη στις δο­κι­μα­σίες της κα­θη­με­ρι­νο­τη­τας και της βι­ο­πα­λης. Όμως δεν πρε­πει να υπο­τι­μούν­ται οι χρι­στι­α­νι­κες ρι­ζες της Ευ­ρω­πης: «Ου συ την ρι­ζαν βα­στα­ζεις, αλλ᾿ η ρίζα σε», κατά την απο­στο­λική δι­α­τυ­πωση (Ρωμ. 11, 20). Ο Χρι­στι­α­νι­σμος ήταν και πα­ρα­με­νει θε­με­λι­α­κος και συ­νε­κτι­κος πα­ρα­γον­τας της ευ­ρω­πα­ι­κης ολο­κλη­ρω­σης. Η ισχύς αυ­της της κλη­ρο­νο­μιάς εξα­κο­λου­θεί να εμ­πνέει και να ζω­ο­γο­νεί.

Η Εκ­κλη­σία πάντα προ­σε­φερε και εξα­κο­λου­θεί να προ­σφε­ρει όσο υπάρ­χει ανάγκη, χω­ρις βε­βαίως αυτό να ση­μαί­νει ότι λει­τουρ­γεί ως φι­λαν­θρω­πι­κος ορ­γα­νι­σμος υπό τη στενή εν­νοια. Η κοι­νω­νική με­ρι­μνα συ­νι­στα για την Εκ­κλη­σία βι­ωμα, εμ­πει­ρία σπου­δης και μα­θη­τείας στην εν Χρι­στω ζωή. Δεν νο­ει­ται Εκ­κλη­σία χω­ρις κοι­νω­νικό έργο. Η κοι­νω­νική δι­α­κο­νία της πρα­γμα­το­ποι­ει­ται στη βάση της αλ­λη­λεγ­γύης, σε κάθε Ιερά Μη­τρο­πολη ανά την ελ­λη­νική επι­κρα­τεια, με τη δράση του φι­λαν­θρω­πι­κού ορ­γα­νι­σμού της Ιε­ρας Αρ­χι­ε­πι­σκο­πης Αθη­νων «Απο­στολή», με τη βο­η­θεια απλών αν­θρω­πων και χι­λι­α­δων εθε­λον­των, τη στη­ριξη αδελ­φων Εκ­κλη­σιών και τη συγ­κι­νη­τική συ­νει­σφορά αδελ­φων μας από αλ­λες χω­ρες.

Η Εκ­κλη­σία συ­νι­στα­ται από το ίδιο το γε­γο­νος της κοι­νω­νίας, ει­ναι δε­μένη με τον λαό, απο­τε­λεί σάρκα από τη σάρκα του και δεν υπάρ­χει χω­ρις αυ­τον. Κυ­ριο έργο της ει­ναι να δω­σει όραμα και προ­ο­ρι­σμο, να δι­α­κο­νη­σει πνευ­μα­τικά και να στη­ρι­ξει τις ψυ­χες. Προ­σπα­θεί εν πρω­τοις να οι­κο­δο­μη­σει δε­σμούς αγά­πης, ενό­τη­τας και αλ­λη­λεγ­γύης, κι ύστερα με τις δυ­να­μεις της να στα­θεί υλικά σε όσους δο­κι­μα­ζον­ται. Κεν­τρο της ει­ναι το αν­θρω­πινο προ­σωπο κι όποιος το πε­ρι­φρο­νεί, το υπο­τιμά ή το ευ­τε­λι­ζει, βρι­σκε­ται έξω από τη δι­δα­σκα­λία του Χρι­στού. Όποιος έχει τη δυ­ναμη να υπη­ρε­τη­σει τους αν­θρω­πους και δεν το πρατ­τει, κρα­των­τας τα υλικά και πνευ­μα­τικά του τα­λαντα για τον εαυτό του, υπο­πι­πτει σε αι­ρεση. Ο αλ­λος, ο αν­θρω­πος δι­πλα μας, ει­ναι αδελ­φος μας· δεν ει­ναι ούτε εχθρός μας ούτε αν­τι­κεί­μενο εκμε­ταλ­λευ­σης, ει­ναι ει­κόνα του Θεού – ει­μα­στε εμείς. Ει­ναι και­ρος να επα­νεύ­ρουμε αυτά τα ου­σι­ώδη αξι­ακά κρι­τη­ρια και να τα υπη­ρε­τη­σουμε, προ­σφε­ρον­τας από κοι­νού συγ­χρο­νως και τον υλικό και τον πνευ­μα­τικό οβολό μας.

Η κοι­νω­νική δι­α­κο­νία της Εκ­κλη­σίας ει­ναι καρ­πος της αλ­λη­λεγ­γύης. Απορ­ρέει επί­σης από τη βα­θειά συ­ναί­σθηση του ποι­μαν­τι­κού χρε­ους και της αγω­νίας μας ως πνευ­μα­τι­κων πα­τε­ρων. Αυτό δεν μας κα­θι­στα βε­βαίως αλά­θη­τους ούτε την κα­τα­σταση πα­ρα­δεί­σια. Χρει­α­ζε­ται τα­πεί­νωση, κι αν κα­ποτε απο­γο­η­τευ­ο­μα­στε από τους αλ­λους, θα έπρεπε κα­λυ­τερα να μας απο­γο­η­τεύει ο εαυ­τος μας. Να συ­νει­δη­το­ποι­η­σουμε πόσο μα­κριά ει­μα­στε από την αγάπη του Χρι­στού. Να αφοσιωθούμε με όλες μας τις δυ­να­μεις στην οι­κο­δο­μηση και την καλ­λι­ερ­γεια της αλ­λη­λεγ­γύης,

με πι­στη, ενό­τητα και προ­ση­λωση στην κοινή συμ­πο­ρευση.

Απο­δι­δουμε γι’ αυ­τον τον λόγο ιδι­αι­τερη ση­μα­σία και χρη­στες ελ­πι­δες σ᾿ αυτή την ημε­ρίδα, για την πρα­γμα­το­ποί­ηση της οποίας οφεί­λον­ται ευ­χα­ρι­στίες στον Πα­νι­ε­ρω­τατο Μη­τρο­πο­λίτη Αχα­ίας κ. Αθα­να­σιο. Ευ­χο­μαι, με τη βο­η­θεια του Θεού, η ση­με­ρινή συ­ναν­τηση να δι­ε­γεί­ρει τις συ­νει­δη­σεις, να στα­θεί αφορμή να εμ­βα­θυ­νουμε από κοι­νού στα και­ρια αυτά ζη­του­μενα και να μας οδη­γη­σει σε ου­σι­ω­δεις προ­βλη­μα­τι­σμούς, οι οποίοι θα βρούν ορ­γα­νική συ­νε­χεια πέρα από αυτή την αι­θουσα.

Επι­τρέψτε μου να κα­τα­κλείσω τις συν­το­μες αυ­τες σκε­ψεις μου με μία ευχή : να δι­α­τη­ρη­σουμε ζων­τανή τη φλόγα για ένα κα­λυ­τερο αυ­ριο. Να στη­ρι­χθούμε στις δυ­να­μεις μας και όλοι μαζί ενω­με­νοι, Ελ­λη­νες και Ευ­ρω­παίοι συμ­πο­λι­τες μας, να πα­ρα­μεί­νουμε στε­ρεοι στον ορα­μα­τι­σμο μας για μία πρα­γμα­τική πο­λι­τική ένωση, χω­ρις αν­θρω­πι­νες μι­κρο­τη­τες και δι­α­φω­νίες.

Καί επειδή αλ­λη­λεγ­γύη ση­μαί­νει πράξη, ση­μαί­νει έργα, ση­μαί­νει στα­θε­ρο­τητα στις αρ­χες μας, ας απο­τε­λε­σει η ημε­ρίδα αυτή την ευ­και­ρία να ανα­ζη­τη­σουμε το αι­ω­νιο προ­τυπό μας, τον ανα­στη­μένο Χρι­στο μας, ο οποίος ει­ναι η κατ᾿ εξο­χην αλ­λη­λεγ­γύη, η εμ­πρα­κτη αγάπη, η σι­γου­ριά της ζωής όλων των αν­θρω­πων. Η δική Του θυ­σία υπήρξε η δική μας Ανά­σταση. Η πο­ρεία προς την ελ­πίδα και την αλη­θινή ζωή. Η δική μας πνευ­μα­τική θυ­σία απο­τε­λεί τον ασφα­λε­στερο δρόμο για την ολο­κλη­ρωση της εν Χρι­στω αλ­λη­λεγ­γύης.