“Αφού απέτυχε παταγωδώς κάθε άλλη προσπάθεια ενοποίησης της Ευρώπης, απομένει ως τελευταία ελπίδα, μόνο η πνευματική σύγκλιση” αναφέρει στο μήνυμά του για την εορτή των Τριών Ιεραρχών ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος.
Ακολουθεί ολόκληρη η εγκύκλιος:
Αγαπητά μας παιδιά,
Σήμερα η Εκκλησία γιορτάζει τους 3 Ιεράρχες της, τον Βασίλειο, που αναγνώρισε ως Μεγάλο, τον Γρηγόριο, που απεκάλεσε Θεολόγο, και τον Ιωάννη, που η ποιότητα των λόγων του τον χαρακτήρισε ως Χρυσόστομο. Είμαστε η μόνη Χώρα στον κόσμο που έχει θεσπίσει γιορτή των Γραμμάτων και της Παιδείας. Καί προστάτες αυτής της Παιδείας ορίστηκαν, από την απελευθέρωση κιόλας της Πατρίδος μας, οι Τρείς αυτοί Ιεράρχες μας.
Το γεγονός αυτό, ίσως μοιάζει αδιανόητο σήμερα, σε μια Ευρώπη που μέχρι τώρα, δεν επεδίωξε την πνευματική της σύγκλιση και απέφυγε κάθε πνευματικό χρωματισμό. Οι Χώρες επιδιώκουν δύναμη και πλούτη, γι’ αυτό και διαγκωνίζονται ανεβοκατεβαίνοντας μια ανάλογη παγκόσμια αξιακή πυραμίδα. Οπότε και οι λαοί, μεταχειριζόμενοι κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο, επενδύσαμε τις ελπίδες μας στην ξέφρενη μανία αποκτήσεως υλικών αγαθών. Όμως, επειδή «του πλούτου η αχορταγιά και η πείνα της δόξας» δεν έχουν τέλος, γι’ αυτό και η Ευρώπη άρχισε, δυστυχώς, να φοβάται. Τα οικονομικά μεγέθη, είναι τεράστια για τις πλάτες μας, τα κέντρα εξουσίας παραμένουν άγνωστα, οι προοπτικές των θυσιών μας είναι θολές και το τελικό επιδιωκόμενο φοβίζει, επειδή το κόστος που θα απαιτηθεί φαίνεται να είναι τρομερό και θα μας οδηγήσει σε μια «αλλιώτικη Ευρώπη».
Οι πνευματικές φωνές στην Ευρώπη είναι σαθρές και αδύναμες. Μετά την εκδίωξη του Χριστού και τον παραμερισμό της διδασκαλίας Του, το κενό που έχασκε στις ψυχές των ευρωπαίων ήρθαν και το κάλυψαν άλλες ιδεολογίες και κοσμοθεωρίες, παντελώς διαφορετικές από την παραδοσιακή ευρωπαική πολιτιστική παράδοση.
Βεβαίως, κάτι τέτοιο είναι αναπόφευκτο και αναγκαίο, επειδή όλος «ο κόσμος έγινε μια γειτονιά» και οι μετακινήσεις των λαών, για πολλούς λόγους, έγιναν δεδομένο. Όμως, αποδεικνύεται αδήριτη ανάγκη να διατηρούνται τα πολιτισμικά στεγανά που, φυσικά, θα μπορεί να τα διέρχεται όποιος θέλει και εάν το επιθυμεί, να συζεί μ’ αυτά. Όμως, αλίμονο, αν οι λαοί δεν έχουν «κόκκινες γραμμές» πνευματικού προσανατολισμού, ως οδοδείκτες στην πολυ-πολιτισμική τους πορεία. Κάθε Χώρα, είναι ανάγκη να συνεισφέρει με την δική της πινελιά στον ενιαίο ευρωπαικό πολιτιστικό καμβά, χωρίς να αποκλείει κανέναν άλλον, αλλά και χωρίς να υφίσταται υπερφαλαγγίσεις. Κενά στην ψυχή των ανθρώπων δεν μπορούν να υπάρξουν. Αν η ψυχή μείνει νηστική, τότε θα αναζητήσει «διατροφικά συμπληρώματα» ή «διατροφικά γενόσημα» και θα ανοίξει τις πόρτες της σε θυελλώδεις ανέμους, ξέφρενους και ενδεχομένως επικίνδυνους.
Πιστεύω ότι αφού απέτυχε παταγωδώς κάθε άλλη προσπάθεια ενοποίησης της Ευρώπης, απομένει ως τελευταία ελπίδα, μόνο η πνευματική σύγκλιση. Χρειάζονται πρότυπα, μεγάλες προσωπικότητες, ντυμένες με ιερό κύρος, με οικουμενικό διαχρονικό λόγο που να ενώνει, χωρίς αποκλεισμούς. Προσωπικότητες που να προέρχονται από την Ανατολή και η ευεργετική τους παρουσία να έχει ήδη δοκιμασθεί στη Δύση επί αιώνες, μέτοχοι κάθε ανθρωπιστικής παιδείας απ’ οπουδήποτε κι αν προέρχεται, αρκεί να διακονεί τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και να δίνει σκοπό, νόημα και προοπτική στον ανθρώπινο βίο.
Τέτοιοι, μπορούν να είναι οι Τρείς Ιεράρχες μας, ο Μέγας Βασίλειος, ο Γρηγόριος Θεολόγος και ο Ιωάννης Χρυσόστομος.
Γιά να παύσει η Ευρώπη να φοβάται, η μόνη λύση για τους λαούς της είναι:
Να γυρίσει πίσω στους Πατέρες !
της μακραίωνης, κοινής, πνευματικής παραδόσεως.
Οι Τρείς Ιεράρχες, προέρχονται από τον γεωγραφικό χώρο της Ανατολής,
-θεράπευσαν με σεβασμό τις θετικές επιστήμες της εποχής τους,
-κατέκτησαν κάθε γνώση που δεν ειδωλοποιούσε τον εαυτό της,
-απελευθέρωσαν τους επιστήμονες στην έρευνες και στη σκέψη,
-αναπτέρωσαν την θεολογία χωρίς να απαιτούν θυσία της λογικής,
-υπηρέτησαν τις βιοποριστικές ανάγκες των συνανθρώπων τους,
-υποβίβασαν την απόλυτη εξουσία στα επίπεδα της διακονίας του λαού,
-δημιούργησαν ιεραρχία αξιών και «σκάλα» που ανεβοκατεβαίνει σ’ αυτές,
-μίλησαν απευθυνόμενοι σε όλους τους ανθρώπους, χωρίς αποκλεισμούς,
-έγραψαν προσκαλώντας σε παναθρώπινους προβληματισμούς,
-ανέτρεψαν αιωνόβια «κακώς κείμενα» αδιαφορώντας για τις συνέπειες,
-αψήφισαν Αρχές και Εξουσίες, όταν ξεπερνούσαν τα κοσμικά τους όρια,
-λειτούργησαν ως ιερείς του Θεού «υπέρ του σύμπαντος κόσμου»,
-έζησαν λιτά, ασκητικά, όμορφα και με ταπεινό φρόνημα και ήθος,
-αγνόησαν όσους απειλούσαν ότι θα τους βλάψουν μόνο τη ζωή,
-«άρπαξαν» τον κόσμο τους, την εποχή τους και τα πρόσφεραν στο Θεό,
-ψηλάφισαν το Θεό και τον έδειξαν με το δάκτυλο στους ανθρώπους,
-θέσπισαν Νόμους που ελευθερώνουν και Κανόνες που ορθοτομούν,
-ήρθαν, έζησαν, έφυγαν, όμως τα ίχνη τους παραμένουν ακόμα βαθειά.
Αγαπητά μας παιδιά,
Βλέπετε γύρω σας ότι η δική σας Ευρώπη είναι σε αδιέξοδο. Χρειάζεται τρόπους να βγεί από το οικονομικό και ανταγωνιστικό δίχτυ στο οποίο βρίσκεται εγκλωβισμένη. Εσείς ή είστε Έλληνες ή -αν είστε αλλοδαποί- μετέχετε στην ελληνική Παιδεία και στον ελληνικό Πολιτισμό. Σας παρακαλώ να δώσετε ένα στιβαρό χέρι βοηθείας στην Γηραιά μας Ηπειρο. Κατά την τελευταία εξαετία, Έλληνες επιστήμονες θετικών Επιστημών κατέκλυσαν ευεργετικά τις ευρωπαικές Χώρες. Όμως, η Ευρώπη χρειάζεται φως και οξυγόνο. Φως εξ ανατολών και οξυγόνο πνευματικό. Οι Τρείς Ιεράρχες, είναι γνώριμες, αποδεκτές προσωπικότητες της κοινής πολιτισμικής μας παραδόσεως, πριν το σχίσμα. Προέρχονταν, αντλούσαν και άρδευαν από την πλήρως εξελληνισμένη ρωμαική αυτοκρατορία, τα όρια της οποίας ήταν περίπου ίδια με τα όρια της σημερινής Ευρώπης.
Φέτος, που το Υπουργείο Παιδείας όρισε τον σοβαρό αυτό εορτασμό των Τριών Ιεραρχών, σας ζητώ να προβληματιστείτε με τρόπους και μεθόδους που θα συνεισφέρουν σωστικά στην τραγωδία του πολιτισμού μας. Η Ευρώπη σας περιμένει, όχι με τα άδεια χέρια, είναι το ανέσπερο Φως του Χριστού και το οξυγόνο της ελληνικής μας Παραδόσεως και Παιδείας.
Αδράξτε και τα δύο, από την ανεξάντλητη πηγή των Τριών Ιεραρχών και σκορπίστε τα σε όλο τον κόσμο. Γιά να ζήσει ο κόσμος!
Αυτοί οι Τρείς Ιεράρχες μας, ας ομορφαίνουν και ας χαριτώνουν την ζωή σας πάντοτε.
Με πατρική αγάπη και τιμή,
Ο Μητροπολίτης σας
† Ο Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος
