Τι είπε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην Τσεχία-Δύο ομιλίες

To έργο των Ισαποστόλων Κυρίλλου και Μεθοδίου εξήρε σε δύο ομιλίες του στην Τσεχία ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος ο οποίος βρίσκεται στη χώρα για τους σχετικούς εορτασμούς. Σημείωσε δε πως “Δεν υπάρχουν περιθώρια διά τριβάς και προβλήματα μεταξύ των Χριστιανών”. 

Σε αυτές τις ομιλίες αναφέρει: 

Ο Μ Ι Λ Ι Α
ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ
ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ
κ.κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ
ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΗΣ ΔΟΞΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΝ ΤΩ ΚΑΘΕΔΡΙΚΩ ΝΑΩ ΑΓΙΩΝ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΥ
(23 Μαίου 2013)

***

Ιερώτατε Μητροπολίτα Μιχαλουπόλεως και Κασσοβίας κύριε Γεώργιε,
Αιδεσιμώτατε κ. Joel Ruml, Πρόεδρε του Οικουμενικού Συμβουλίου – Synod senior της Ευαγγελικής Εκκλησίας των Τσέχων Αδελφών,
Σεβασμιώτατοι, Θεοφιλέστατοι και Αιδεσιμώτατοι εκπρόσωποι των λοιπών Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών,
Ιερώτατοι άγιοι αδελφοί,
Εξοχώτατοι και Εντιμότατοι εκπρόσωποι των Αρχών της Xώρας ταύτης,
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,

Χριστός Ανέστη!

Ευλογητός Κύριος ο Θεός ημών, ο κατευθύνας τα διαβήματα της ημετέρας Μετριότητος από της Κωνσταντίνου Πόλεως, της Βασιλευούσης των πόλεων, εκ της οποίας απεστάλησαν εις Μοραβίαν οι Ισαπόστολοι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος εις την ευλογημένην ταύτην χώραν, και εκ των οποίων και των μαθητών αυτών οι σλαβικοί λαοί εδέχθησαν το πρώτον το φως της χριστιανικής πίστεως.

Ήλθομεν ενταύθα, εκλεκτοί αδελφοί και τέκνα, ίνα συνεορτάσωμεν μεθ’ υμών την επέτειον των 1150 ετών από της ελεύσεως ενταύθα των δύο αυταδέλφων και ίνα συμπνευματισ-θώμεν μεθ᾿ υμών πάντων, ανταλλάξωμεν δε απόψεις και εκτιμήσεις επί των απασχολούντων και τας ενταύθα Εκκλησίας τοπικών και ευρυτέρων προβλημάτων.

Κομίζομεν από του Ιερού Φαναρίου την Χάριν και την Ευλογίαν και τον Χαιρετισμόν της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπό-λεως υπό τας φιλοστόργους πτέρυγας της οποίας ευρίσκουν ήδη επί συνεχείς δεκαεπτά και πλέον αιώνας ανάπαυσιν πνευματικήν λαοί, φυλαί και γλώσσαι και γεύονται αφθονοπαρόχως των καρπών της σωτηριώδους Ορθοδόξου πνευματικότητος και ζωής, μυστηριακής και ευρύτερον εκκλησιολογικής, εν τω συνδέσμω της ειρήνης και της αγάπης.

Υπό τας πτέρυγας της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινου-πόλεως, του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εύρον καταφύγιον και οι σλάβοι αδελφοί μας, όταν επί της εποχής του Αγίου εκ των προκατόχων ημών Φωτίου του Μεγάλου, της πολυδιαστάτου ταύτης πνευματικής φυσιογνωμίας, με την λιπαράν μόρφωσιν και το γνήσιον ιεραποστολικόν φρόνημα, ο τότε ευσεβής ηγεμών της χώρας ταύτης Άγιος Ραστισλάβ απηυθύνθη εις το Βυζάντιον με αίτημα την κατήχησιν του λαού τούτου, των πατέρων και προγόνων σας, εις την Χριστιανικήν Πίστιν.
Η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως έχουσα διαχρονικώς, εν συνεχεία και συνεπεία, χωρίς κλυδωνισμούς, την  μ ε ρ ι μ ν α ν  διά τον ευαγγελισμόν των αγνοούντων την πίστιν αδελφών ημών, ως αποδεικνύουν αι περιτράνως αι από της εποχής του Μεγάλου Κωνσταντίνου και του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου αρξάμεναι ιεραποστολικαί προσπάθειαι, δεν ήτο δυνατόν να κωφεύση εις το αίτημα και την  κ λ η σ ι ν  ταύτην του Θεού.

Πιστή εις τον λόγον και την προτροπήν του Αναστάντος Κυρίου προς τους Αγίους Αποστόλους και προς τους Μαθητάς Του όλων των αιώνων “πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν” (Ματθ. κη΄,19-20) απέστειλε τα δύο εκλεκτά τέκνα της, Κωνσταντίνον τον φιλόσοφον και τον αυτάδελφόν του Μεθόδιον, οι οποίοι όχι μόνον ανταπεκρίθησαν εις την κ λ η σ ι ν ταύτην του Οικουμενικού Πατριαρχείου αλλά επέδειξαν ζ η λ ο ν πολύ ανώτερον της  κ λ ησ ε ω ς, αναδειχθέντες εις αποστόλους των Σλαβικών φυλών και λαών και κομίσαντες εις τον Χριστόν εκατονταπλάσιον το εμπιστευθέν αυτοίς  τ α λ α ν τ ο ν.

 Βεβαίως, όσον εξαιρετικόν και εάν είναι το  π ο ι ο ν  και το ε υ ρ ο ς  του φωτιστικού έργου των τιμωμένων Αγίων, δεν είναι ασφαλώς το  μ ο ν α δ ι κ ο ν  εις την ιστορίαν της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως. Το Βυζάντιον, ήδη από του “κτίτορος” αυτού, θα ελέγομεν, του Μεγάλου Κωνσταντίνου, τον οποίον εφέτος άπασαι αι Χριστιανικαί Εκκλησίαι και Ομολογίαι ιδιαιτέρως τιμώμεν επί τη συμπληρώσει χιλίων επτακοσίων ετών από της εκδόσεως παρ᾿ αυτού του Διατάγματος περί  α ν ε ξ ι θ ρ η σ κ ε ι α ς, είχε, το Βυζάντιον, επαναλαμβάνομεν, την ιεραποστολήν ως εν εκ των κατ᾿ εξοχήν γνωρισμάτων της εκκλησιαστικής και πολιτικής συνειδήσεως αυτου

Ήλθομεν, ενταύθα, ακολουθούντες τους πόδας των δύο Αγίων Ισαποστόλων, και όχι μόνον. Αλλά και  ι χ ν η λ α τ ο υ ν τ ε ς  το έργον των και τα αποτελέσματα της δραστηριότητος αυτών. Καί ασφαλώς εφαρμόζεται και εις την περίπτωσιν ταύτην το Αποστολικόν: “ως ωραίοι οι πόδες των ευαγγελιζομένων ειρήνην, των ευαγγελιζομένων τα αγαθά!” (Ρωμ.  ι΄ 15).
Ευχαριστούμεν από καρδίας διά την τιμητικήν ταύτην υποδοχήν και τας πολλαπλάς εκδηλώσεις της αγάπης όλων σας, και ιδίως τους απευθύναντας ημίν τον λόγον και εκφράσαντας τα αισθήματα αυτών, τον εκπρόσωπον του Σεβασμιωτάτου Τοποτηρητού της Αγιωτάτης Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας Τσεχίας και Σλοβακίας, και υμάς, Αιδεσιμώτατε Πρόεδρε του Οικουμενικού Συμβουλίου Εκκλησιών Τσεχίας, διά τα αισθήματά σας. Ταύτα μαρτυρούν, προς τοις άλλοις, τον σεβασμόν και την αναγνώρισιν υφ᾿ υμών και των εκπροσωπουμένων υφ’ υμών Εκκλησιών και Ομολογιών της  ο ι κ ο υ μ ε ν ι κ η ς  αποστολής και του ρόλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Ευρισκόμεθα μαζί σας, αδελφοί, όχι μόνον διά να ίδωμεν τα τίμια πρόσωπά σας αλλά και διά να  π λ η ρ ω σ ω μ ε ν  την χαράν της ζώσης πνευματικής κοινωνίας, πληροφορούμενοι τα όσα εύφημα και χρηστά κατορθούτε ενταύθα οι χριστιανοί, ως αποδέκται της πνευματικής  κ λ η ρ ο ν ο μ ι α ς  των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου και ως εύτακτοι και ευπειθείς πολίται της Χώρας ταύτης, υπό την προστασίαν και την βοήθειαν των εντιμοτάτων αρχόντων αυτής, οι οποίοι έχουν αποδείξει ότι γνωρίζουν να σέβωνται και να τιμούν την χριστιανικήν πίστιν και ταυτότητα, την οποίαν παρέλαβεν ο Μοραβικός λαός εκ Κωνσταντινουπόλεως, καθώς και τους πνευματικούς ηγέτας του χριστιανικού ποιμνίου. Εκφράζομεν, όθεν, την Πατριαρχικήν ημών εκτίμησιν και ευαρέσκειαν και τας εν Κυρίω ευχάς διά την προσωπικήν και εθνικήν ευημερίαν του Εξοχωτάτου Προέδρου της Δημοκρατίας της Χώρας και σύμπαντος του φιλοτίμου και αγαπητού ημίν Τσεχικού Λαού.

Αδελφοί και Φίλοι εν Χριστώ,

Γνωρίζομεν ασφαλώς οι πάντες ότι η καθ᾿ ημάς Μήτηρ Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως δεν προσέλαβεν αφ᾿ εαυτής την  ο ι κ ο υ μ ε ν ι κ ο τ η τ α , αλλά την καθιέρωσεν η αθόρυβος και αποτελεσματική διακονία και προσφορά αυτής ανά τους αιώνας, η οποία εσφραγίσθη δι᾿ αποφάσεων και ιερών Κανόνων Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων. Καί βεβαίως η οικουμενικότης του Αποστολικού Θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως δεν έχει γεωγρα-φικάς ή κοσμικάς διαστάσεις. Η Εκκλησία, άλλωστε, δεν έχει τοπικώς οικουμενικάς διαστάσεις, δεν δημιουργεί αποικίας και μέσα παγκοσμίου επιβολής, αλλά εγκλείει και συσσωματώνει φυσικώς όποιον καταφεύγει εις τους κόλπους της, ανεξαρτήτως των εθνικών, γλωσσικών και κοινωνικών του καταβολών.

 Διό και το παγκόσμιον έργον της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως διακρίνεται ιδιαιτέρως διά τον σεβασμόν των τοπικών παραδόσεων, της γλώσσης, των εθίμων και του πολιτισμού, στοιχεία τα οποία κατ᾿ ουδένα τρόπον διενοήθη ποτέ να αλλοιώση, επιδεικνύουσα αλλοίαν του χριστοειδούς ήθους αυτής κρατικήν και ηγεμονικήν δεσποτείαν.

Οι άξιοι εκπρόσωποι της Εκκλησίας ημών δύο ηρωικοί Θεσσαλονικείς αδελφοί όχι μόνον δεν διενοήθησαν να αλλοιώσουν την γλώσσαν και την ταυτότητα του λαού, εις τον οποίον απεστάλησαν, και να τον αφομοιώσουν γλωσσικώς και πολιτισμικώς, αλλ᾿ αντιθέτως εμόχθησαν πολύ διά να μάθουν οι ίδιοι την γλώσσαν του, να δημιουργήσουν εξ αρχής αλφάβητον και γραπτήν παράδοσιν και να μεταγλωττίσουν εις αυτήν τα κυριώτερα βιβλία, απαραίτητα διά τον ευαγγελισμόν και την κατήχησιν αυτού. Αυτό είναι, λοιπόν, το  φ ρ ο ν η μ α  και το  η θ ο ς  της Εκκλησίας, την οποίαν εκπροσωπούμεν σήμερον, και το οποίον μεταφέρομεν και προς σας, αδελφοί, και υποδεικνύομεν διά  π α ρ α δ ε ι γ μ α τ ο ς  συνεπείας το δέον όσον αφορά εις την χριστιανικήν μαρτυρίαν και την αποστολήν, όλων μας και εδώ εις την Τσεχίαν, μάλιστα υμών των εκπροσώπων των διαφόρων Εκκλησιών και Ομολογιών.
Συνεπώς, οι αδελφοί Κύριλλος και Μεθόδιος είναι κατ᾿ εξοχήν ο ι κ ο υ μ ε ν ι κ ο ι  Άγιοι και υποδεικνύουν ημίν την  ο δ ο ν. Ο βίος και το έργον των συνέχουν και ενοποιούν τους σλαβικούς λαούς, αλλά συγχρόνως και τους χριστιανικούς, διότι ανήκουν εις άπασαν την οικουμένην, ότι του Κυρίου η γη και το πλήρωμα αυτής. Τοιουτοτρόπως πραγματούται η μεγάλη  α λ η θ ε ι α, ότι ο Χριστιανισμός συνδέει, υπέρ τα φυλετικά και γλωσσικά όρια, τας καρδίας και τα πνεύματα των ανθρώπων, επιτυγχάνων την αδελφωσύνην αυτών εν τω ευαγγελίω του Χριστού.

 Αδελφοί και Φίλοι εν Χριστώ,

Υπό το πνεύμα τούτο κατεχομένη η Μήτηρ Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως χαίρει ειλικρινώς διαπιστούσα την ολονέν αύξουσαν παγκόσμιον εκτίμησιν και αναγνώρισιν του έργου αυτής, του διά των δύο Ισαποστόλων επιτελεσθέντος και εις τον ευρύτερον τούτον χώρον, και μετά πολλής της συγκινήσεως προσπαθεί να ανταποκρίνεται, παρά τας εναλλαγάς των καιρών και των περιστάσεων, εις την πανταχόθεν της οικουμένης παρακλητικήν φωνήν “διαβάς βοήθησον ημίν”(πρβλ. Πραξ.  ις΄ 10).

Γνωρίζομεν οι πάντες, ότι ως πρόσωπα λαμβάνομεν την αξίαν εκ των θεσμών, τους οποίους ελεηθέντες παρά Θεού εκλήθημεν να διακονήσωμεν. Γνωρίζετε ακόμη και σείς ότι ως Οικουμενικόν Πατριαρχείον αντιμετωπίζομεν δυσκόλους συνθήκας υπό των οποίων αναιτίως εμποδιζόμεθα, μη δυνάμενοι να επιτελέσωμεν όσα οφείλομεν και θα ηθέλομεν ασφαλώς. Χαιρόμεθα, λοιπόν, ότι έχομεν πάντας υμάς τους εν Τσεχία αδελφούς συνοδοιπόρους  εις τον αγώνα διά την επικράτησιν της ειρήνης εις τον ταλαίπωρον κόσμον μας, διά τον διάλογον μεταξύ των Χριστιανικών Εκκλησιών, αλλά και μεταξύ εκπροσώπων των διαφόρων θρησκειών, διά την συνδιαλλαγήν, την ανοχήν και την εμπιστοσύνην μεταξύ των λαών, και η ωφέλεια η οποία προκύπτει εκ της συνοδοιπορίας ταύτης ασφαλώς και είναι κοινός  κ α ρ π ο ς  δι᾿ ολόκληρον την οικουμένην.

Τα πρόσφατα γεγονότα εις την περιοχήν της Μέσης Ανατολής, και ειδικώς εις την Συρίαν, εις τον χώρον της δικαιοδοσίας  του πρεσβυγενούς Πατριαρχείου της Αντιοχείας, αι απαγωγαί εκκλησιαστικών λειτουργών, και μάλιστα ανωτάτων ιεραρχικώς, αι διώξεις του χριστιανικού στοιχείου, η εγκατάλειψις των παναρχαίων πατρογονικών εστιών αυτού, οι φόνοι και τα μαρτύρια, γνωστά και άγνωστα, η ταλαιπωρία και η εξαθλίωσις και η πτωχεία, πρέπει να μας δώσουν το  δ ι δ α γ μ α  ότι αι προσπάθειαί μας δέον να ενταθούν. “Οι καιροί ου μενετοί”. Δεν υπάρχουν περιθώρια διά τριβάς και προβλήματα μεταξύ των Χριστιανών. Απαιτείται η ένωσις των δυνάμεων όλων μας, διά να συμβάλλωμεν το εφ᾿ ημίν έκαστος και εκάστη Εκκλησία εις  την  ε π ι κ ρ α τ η σ ι ν εις τον κόσμον του πνεύματος των δύο Ισαποστόλων Κυρίλλου και Μεθοδίου, του Μεγάλου Κωνσταντίνου, του πνεύματος της ζωής, δηλαδή της ανοχής, της συμφιλιώσεως, της αποδοχής του ετέρου, της ειρηνικής επιλύσεως των διαφορών, και μάλιστα της αποδοχής του  δ ι α φ ε-    ρ ο ν τ ο ς, της  α γ α π η ς, η οποία κατά τον Απόστολον Παύλον “πάντα στέγει, […] πάντα υπομένει” και η οποία “ουδέποτε εκπίπτει” (Α΄ Κορ.  ιγ΄ 7-8), και η οποία εν τέλει είναι η μόνη η οποία σώζει.
Κατακλείοντες τον λόγον, ευχαριστούμεν και πάλιν διά την συνάντησιν μαζί σας, των αγαπητών εκπροσώπων του Οικουμενικού Συμβουλίου των Εκκλησιών της Τσεχίας, και δεόμεθα του Αναστάντος Κυρίου, του Άρχοντος της Ειρήνης, τον Οποίον όλοι μας “ου βλεφάροις ιδόντες, αλλά καρδίας πόθω πεπιστευκότες”, καίτοι παρόντα και ομιλούντα και υποδεικνύοντα των θυρών κεκλεισμένων των καρδιών μας το  δ ε ο ν  και  π ρ ε π ο ν, να ευλογή το έργον εκάστου εξ υμών και σύμπαντα τον αγαπητόν και φιλοπρόοδον Τσεχικόν Λαόν, της πλουσίας φιλοξενίας και αγάπης του οποίου απολαμβάνομεν, ίνα και δι᾿ ορατών και δι᾿ αοράτων, και διά της ταπεινής ημών διακονίας δοξάζηται το Πανάγιον Όνομα του Τριαδικού ημών Θεού, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.

ΠΡΟΠΟΣΙΣ
ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ
ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ
κ.κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ
ΚΑΤΑ ΤΟ ΓΕΥΜΑ ΜΕΤΑ ΤΩΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ
ΤΗΣ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΕΝ ΤΩ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΩ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΙΚΩ ΜΕΓΑΡΩ
ΤΗΣ ΠΡΑΓΑΣ
(23 Μαίου 2013)
***

Σεβασμιώτατοι Καρδινάλιοι κ. κ. Dominik Duka και Miloslav VLK,
Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Μπρνό και Ολομούτς κύριε Συμεών, Τοποτηρητά του Θρόνου της Αγιωτάτης Αυτοκεφάλου Εκκλησίας Τσεχίας και Σλοβακίας,
Ιερώτατοι άγιοι αδελφοί,
Εκλεκτοί συνδαιτυμόνες,

Χριστός Ανέστη!

Εκφράζομεν την ιδιαιτέραν χαράν και συγκίνησιν ημών προσωπικώς και της ης προκαθήμεθα Αγιωτάτης κατά Κωνσταντινούπολιν Εκκλησίας, διότι ευρισκόμεθα σήμερον εν τω μέσω αδελφών αγαπητών, αναλισκομένων εις το έργον της διακονίας των ρωμαιοκαθολικών πιστών, οι οποίοι ζούν εν τη ευλογημένη ταύτη χώρα της Τσεχίας.

Συμμετέχομεν, υμείς εντεύθεν και ημείς εκ Κωνσταντινου-πόλεως, ως προσκεκλημένοι υπό της τοπικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της Χώρας, εις τους οργανουμένους επετειακούς εορτασμούς μνήμης επί τη συμπληρώσει 1150 ετών από της ελεύσεως των Ισαποστόλων Κυρίλλου και Μεθοδίου εις Μοραβίαν.

Ιδιαιτέρως χαιρόμεθα διά την διαπιστουμένην και υφ᾿ ημών αγαστήν συνεργασίαν μεταξύ της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας εν Τσεχία και της Ρωμαιοκαθολικής όχι μόνον διά την προετοιμασίαν των εορτασμών της επετείου ταύτης αλλά και εις πάντας τους τομείς εν διαλόγω ειρήνης και αγάπης, επ᾿ αγαθώ και αντιμετωπίσει των κοινωνικών αναγκών του λαού.
Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, ως γνωστόν υμίν, Σεβασμιώτατε κύριε Καρδινάλιε, πιστεύει, ευνοεί και προωθεί την καλλιέργειαν κλίματος αγάπης, διαλόγου, αλληλεγγύης και κατανοήσεως μεταξύ των χριστιανών όλων των Εκκλησιών και Ομολογιών, και προς την κατεύθυνσιν ταύτην εργάζεται πάντοτε και προσεύχεται προς τον Κύριον, ίνα οικονομήση διά του Λόγου Αυτού την ην επεζήτησεν ολίγον προς του εκουσίου Σταυρού Αυτού ενότητα πάντων των εις το Όνομα Αυτού πιστευόντων.

Η πορεία του Χριστιανισμού μέσω των σλαβικών λαών και εθνών υπήρξεν  ρ α γ δ α ι α  και  μ ε γ α λ ε ι ω δ η ς. Εντός εικοσαετίας από της αποστολής και ελεύσεως εις τας Χώρας ταύτας των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου τον ένατον αιώνα, επετελέσθησαν διά τους σλαύους αδελφούς τόσον πολλά, όσα δεν είχον γίνει καθ᾿ όλους τους προηγουμένους αιώνας.
Όπισθεν του έργου τούτου διακρίνεται και ομολογείται υπό πάντων εις συνεκτικός  κ ρ ι κ ο ς  και μία  δ υ ν α μ ι ς, ήτις έθεσεν εις κίνησιν εν πρόγραμμα καλώς μεμελετημένον και εσχεδιασμένον. Η δύναμις αύτη είχε διττήν χροιάν και κατεύθυνσιν: την …. αοράτως ενεργούσαν διά της προσευχής και της εκπληρώσεως του Θελήματος του Θεού αφ᾿ ενός, και την της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίον επρογραμμάτισεν όλον το έργον εκείνο, αφ᾿ ετέρου. Εκτελεσταί δε υπήρξαν οι δύο εκ Θεσσαλονίκης αδελφοί, οι υπερβάντες τα γήινα και πολιτευσάμενοι ως άγγελοι εν μέσω ανθρώπων, Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος, οι οποίοι ειργάσθησαν ακαταπονήτως και ακαμάτως μεταξύ πάντων των Σλαβικών λαών, ως μαρτυρεί η ιστορία.

Το έργον των δύο Αγίων υπήρξε βασικώς  π ν ε υ μ α τ ι κ ο ν. Διά της δραστηριότητος δε αυτών και των μαθητών των, των Αγίων Γοράσδου και Κλήμεντος και τόσων άλλων, όλοι οι σλαβικοί λαοί εισήλθον εις την χορείαν των χριστιανικών λαών. Συγχρόνως όμως και παραλλήλως προς την χριστιανικήν πίστιν παρεδόθησαν και ενεκολπώθησαν υπ᾿ αυτών και άπασαι αι ειρηνικαί εκπολιτιστικαί δυνάμεις. Μαζί με τα χριστιανικά πιστεύματα γενικώς, οι Ισαπόστολοι εχάρισαν εις τους σλαβικούς λαούς τους πρώτους γραπτούς νόμους, με τους οποίους ωργανώθη καθεστώς ευνομίας και ευταξίας. Προσέφεραν εις τους φωτισθέντας υπό του φωτός  της χριστιανικής πίστεως γλώσσαν ιδίαν γραπτήν, ετοίμην να χρησιμοποιηθή εις την μελέτην και εμβάθυνσιν αυτών όχι μόνον εις το δόγμα και την λατρείαν, αλλά και εις πάσας τας εκφάνσεις του βίου, την λογοτεχνίαν, την επιστήμην, την παιδείαν. Η γλώσσα αύτη απετέλεσε τον  κ ρ ι κ ο ν  τον συνδέοντα άπαντα τον σλαβικόν κόσμον, τον δημιουργήσαντα μίαν  σ χ ο λ η ν  εντός της Μιάς Χριστιανικής Εκκλησίας, διό και ο αείμνηστος Πάπας Ρώμης Ιωάννης Παύλος ο Β´ ανεκήρυξε τους Αγίους Κύριλλον και Μεθόδιον “προστάτας της Ευρώπης”.

Ιδιαιτέρως, οι τιμώμενοι και διά των εκδηλώσεων τούτων Άγιοι είχον επισημάνει με διαύγειαν κρίσεως και ειλικρινή σεβασμόν της ιδιοπροσωπίας του Μοραβικού λαού την  ο δ ο ν , την οποίαν έπρεπε να διανοίξουν διά να συνδεθή ο υπό ανάπτυξιν τότε σλαβικός κόσμος συνειδητώς μετά της Εκκλησίας, να κατανοήση το Ευαγγέλιον του Χριστού και να το βιώση αληθινώς.

Η συστηματική και προσεκτική θεμελίωσις του έργου της ιεραποστολής των, κατόπιν ορθής σταθμίσεως της καταστάσεως, γνώσεως της γλώσσης και ιδιοσυγκρασίας του λαού και η μεθοδική προπαρασκευή  υπήρξαν βασικοί παράγοντες της ανεπαναλήπτου επιτυχίας, την οποίαν εγνώρισε το έργον αυτών εις πάντας τους τομείς της ζωής, αγνοησάντων τους πειρασμούς και εν ενότητι και διά την ενότητα των πάντων εν Χριστώ εργασθέντων, εφ᾿ ω και αποτελούν  π α ρ α δ ε ι γ μ α τ α  και  υ π ο δ ε ι γ μ α τ α  προς μίμησιν μέχρι της σήμερον διά πάντας ημάς. Οι παρελθόντες αιώνες εδικαίωσαν τας επιλογάς και την εκκλησιαστικήν τακτικήν των δύο αδελφών και απέδειξαν την γνησιότητα της αποστολής, του βίου και των προθέσεών των. Γνωρίζοντες και κηρύττοντες “εις άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός” και μία η  Εκκλησία εν Χριστώ, δεν κατεπίεσαν εις αποδοχήν υπό σχήματα αλλά πνευματικώς και αγαπητικώς απηύθυναν την αλήθειαν του Χριστού εις τας ψυχάς των υπ᾿ αυτών κατηχουμένων. Επεθύμουν και εζήτουν μόνον την σωτηρίαν των ανθρώπων και διά τούτο ασφαλώς  ε π ε τ υ -χ ο ν  και έφερον εις τον Χριστόν μυριάδας ψυχών.

Σεβασμιώτατε κύριε Καρδινάλιε,

Ασφαλώς ευρισκόμεθα ενταύθα μόνον διά να συνεορτάσωμεν γεγονός ιστορικόν και ανεπανάληπτον, ακόμη και κατά την σημερινήν εποχήν της διαδόσεως ταχέως της κάθε πληροφορίας, αληθούς, ψευδούς, επηρεαστικής και μη. Αλλά συν τοις εορτασμοίς οφείλομεν να επισημάνωμεν ότι η Χριστιανική Εκκλησία ευρύτερον και τα σλαβικά έθνη ιδιαιτέρως, οφείλομεν χρέος ευγνωμοσύνης προς τους εν αγίοις αναπαυομένους Κύριλλον και Μεθόδιον, τους εκ της Κωνσταντίνου πόλεως αποσταλέντας, τον θεσμόν και το πνεύμα της οποίας συνεχίζει μέχρι σήμερον με τα ίδια πρότυπα το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, και το οποίον αισθάνεται δικαίαν υπερηφάνειαν δι᾿ αυτούς και το έργον αυτών.

Οι δύο Άγιοι ήσαν, είναι και θα είναι συνεκτικός  κ ρ ι κ ο ς  διά τους χριστιανούς όλων των Ομολογιών, μάλιστα δε διά τας Εκκλησίας ημών Κωνσταντινουπόλεως και Ρώμης. Η κληρονομία των είναι κοινή δι᾿ όλους τους χριστιανούς, αλλά και διά πάντας τους λαούς. Μελετώντες την ζωήν και εμβαθύνοντες εις το παράδειγμά των, αποκομίζομεν ωφέλειαν και εμπνεόμεθα εις την άσκησιν του λειτουργήματός ημών έκαστος. Καί σημειούμεν άπαξ έτι ότι το έργον και ο ρόλος των Αγίων ήσαν πάντοτε ενωτικά και μας καλούν εις βαθείαν ενότητα και υπέρβασιν των διαιρέσεων, όπως μας ενώνουν με τους σημερινούς εορτασμούς ολοκλήρου του Χριστιανικού κόσμου της Τσεχίας και της Σλοβακίας, ολοκλήρου του Σλαβικού κόσμου, αλλά και ολοκλήρου της χριστιανικής οικουμένης.  Καί από πάσης πλευράς παραδειγματίζουν, διότι το  κ η ρ υ γ μ α  των πέραν της συνεπείας, αποδεικνύεται και συνεχές. Αρκεί να λάβωμεν όλοι το μ η- ν υ μ α.

Με τας σκέψεις και τα βιώματα ταύτα ήλθομεν εκ Κωνσταντινουπόλεως, ένθεν απεστάλησαν προ 1150 ετών οι Άγιοι, ταπεινοί διάκονοι και ημείς του έργου το οποίον υπηρέτησαν με πλήρη αυταπάρνησιν και αυτοθυσίαν, προσενεγκόντες αφειδώς την ζωήν των, κινδυνεύσαντες ως οι Δώδεκα Απόστολοι, εξ εκείνων και παρ᾿ εκείνων οι οποίοι δεν κατενόησαν και δεν κατανοούν ατυχώς και σήμερον την πνευματικήν αποστολήν των και ήθελον να βλέπουν την Εκκλησίαν  ο ρ γ α ν ο ν  αλλοτρίων του θείου προορισμού αυτής σκοπών. Η Εκκλησία όμως ήτο, είναι και θα είναι πρώτον πνευματική, στρατευομένη και πολιτευομένη εν κόσμω, κάτι υπεράνω του κόσμου, ήτοι παγκόσμιος, υπερφυλετική, οικουμενική, και πρέπει να είναι και ηνωμένη. Ιδού το  μ η ν υ μ α, ιδού το  χ ρ ε ο ς, ιδού η  ε υ- θ υ ν η, ως κραυγή αγωνίας και ως παρακαταθήκη προς ημάς του έργου των δύο Αποστόλων.

Η Εκκλησία νομίζεται υπό πολλών εξ ημών ότι είναι ανθρώπινος οργανισμός ή ανθρωπίνη κοινωνία. Είναι το Σώμα του Χριστού. Αν το κατανοήσωμεν και αν το βιώσωμεν πραγματικώς, τότε ασφαλώς και δεν χωρούν πειραματισμοί, αλλά μόνον πίστις δι᾿ έργων εκτελουμένη, ώστε αξίως και ακατακρίτως να μετέχωμεν, να μεταλαμβάνωμεν Σώμα και Αίμα Χριστού, και να πολιτευώμεθα έχοντες εντός ημών και οδηγόν ημών “τον εν ημίν μένοντα”, “αοράτως συνόντα” και κατευθύνοντα ημάς προς συνάντησιν μετ’ Αυτού “εν τη Γαλιλαία”. Αυτός ο Χριστός είναι η Εκκλησία και ημείς τα μέλη Του και ας μη λησμονώμεν ότι “εν Αυτώ ζώμεν και κινούμεθα και εσμέν” (Πραξ. ιζ΄,28).

Χαιρετίζομεν, λοιπόν, διά των σκέψεων και βιωμάτων τούτων την υμετέραν φίλην Σεβασμιότητα και πάντας τους παρόντας αδελφούς εν Χριστώ και κηρύττομεν την έναρξιν των εορταστικών εκδηλώσεων διά τους Αγίους Κύριλλον και Μεθόδιον, και ευχόμεθα όπως ταίς πρεσβείαις αυτών ο Κύριος του Ελέους ευλογήση πλουσίως αυτάς, ώστε να αποτελέσουν διά τον λαόν της Χώρας αφορμήν αναβαπτισμού εις την χριστιανικήν παράδοσίν του, εις την παράδοσιν και το πνεύμα των δύο Αγίων, εις την παράδοσιν των Αποστόλων, εις την ευαγγελικήν ζωήν, την οποίαν πρώτος εδίδαξε θαυμαστώς ο Αναστάς Κύριος ημών Ιησούς Χριστός και εδωρήσατο ολίγον προ της Αναλήψεως Αυτού εις τους ουρανούς την χαροποιόν και πανευφρόσυνον υπόσχεσιν ότι μεθ᾿ ημών έσται “πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος” (Ματθ. κη΄,20). Αμήν.