Προς Πιστούς: «Και οι ιερείς έχουν δικαίωμα στην μετάνοια»

Ακολουθεί τμήμα ομιλίας που εκφωνήθηκε κατά τη διάρκεια των «Εσπερινών Ομιλιών» στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης υπό του Αρχιερατικού Επιτρόπου Βεροίας, Πρωτοπρεσβυτέρου του Οικουμενικού Θρόνου, Στυλιανού Μακρή, Δρος Θεολογίας.

“Η συκοφαντία και οι διώξεις είναι μέρος της ζωής των αγίων, γιατί πρώτος απ’ όλους τις γεύθηκε ο ίδιος ο Κύριός μας. 
Τις πρώτες ημέρες της επί γης παρουσίας Του φυγαδεύθηκε στην Αίγυπτο· όταν άρχισε το κήρυγμα στη συναγωγή της Ναζαρέτ, τον κυνήγησαν· όταν συναναστρεφόταν με πόρνες και τελώνες, Τον λοιδορούσαν ως αμαρτωλό· όταν θεράπευε δαιμονισμένους, Τον κατηγορούσαν ότι στο όνομα του Βεελζεβούλ εκβάλλει δαιμόνια· όταν θεράπευε ασθενείς την ημέρα του Σαββάτου, Τον κατηγορούσαν ότι παρεβίαζε το νόμο του Θεού· όταν μιλούσε για τη σχέση Του με τον Επουράνιο Πατέρα, Τον συκοφαντούσαν ων βλάσφημο· όταν Τον έβλεπαν επάνω στο Σταυρό, Τον κορόϊδευαν, ότι άλλους έσωσε και τον εαυτό Του δεν μπόρεσε να σώσει. Και από την εις ουρανούς ανάληψή Του έως την σημερινή εποχή της γενικής αποστασίας Τον κατηγόρησαν και Τον κατηγορούν με τα ανόητα δαιμονικά τους σενάρια οι βλάσφημοι επικριτές Του. Η εποχή μας είναι εποχή Αποκαλύψεως, είναι εποχή αντιχριστιανικού μένους και λύσσας κατά της αληθείας, κατά της σαρκωμένης αληθείας, κατά του Ιησού Χριστού δηλαδή. Ήδη βλέπουμε και θα βλέπουμε στα δύσκολα χρόνια που έρχονται απροκάλυπτες και αισχρές συκοφαντίες κατά του Παναγίου προσώπου του Κυρίου μας, που θα τον χαρακτηρίζουν –θου, Κύριε- πόρνο, ομοφυλόφιλο, τσαρλατάνο, απατεώνα, αγύρτη, ψεύτη και ο,τιδήποτε άλλο μπορεί να κατασκευάσει το απάνθρωπο και αντίθεο σύστημα της νέας τάξης πραγμάτων, με σκοπό να κλονίσει την πίστη των χριστιανών και να τους οδηγήσει στην απιστία και την αιώνια κόλαση.

Οι επικρίσεις, οι μώμοι, οι μομφές, οι κατηγορίες, οι λοιδορισμοί, οι συκοφαντίες κατά του Χριστού και των αγίων Του, έβρισκαν και βρίσκουν πάντοτε γόνιμο έδαφος εντός της αθεΐας, της ασεβείας, της αιρέσεως. Αλλά το πλέον τραγικό, το πλέον λυπηρό και αποκαρδιωτικό είναι, όταν σπέρνονται μέσα στο ίδιο το χωράφι του Χριστού από τους ίδιους τους εργάτες· όταν το ίδιο το πλήρωμα της Εκκλησίας όχι μόνον αφήνει να φυτρώσουν τα ζιζάνια της συκοφαντίας, αλλά και τα περιποιείται, τα ποτίζει, αντί να τα ξεριζώσει.

Η εποχή μας αγαπά την συκοφαντία, αγαπά να διαστρεβλώνει τα πράγματα, γιατί είναι εποχή διαστρεβλωμένη από το πονηρό πνεύμα της διαβολής, αρέσκεται να διαβάλλει, να παρουσιάζει την αλήθεια ως ψέμα και το ψέμα ως αλήθεια. Γι’ αυτό και χρειάζεται από μέρους μας το θάρρος των αγίων, η υπομονή και η εμπιστοσύνη εκείνων προς τον Χριστό. Είναι εποχή αντιχρίστων διαβαλμάτων, τα οποία ως βέλη στοχεύουν στο σώμα της Εκκλησίας και στους συνεκτικούς δεσμούς αυτού του σώματος που είναι οι ποιμένες. Η εποχή μας σκέφτεται πονηρά: «Αν πλήξουμε τους ποιμένες, τους ιερείς, τότε το σώμα του Χριστού θα καμφθεί, θα μικρύνει, θα υποταχθεί στα σχέδιά μας, θα οδηγηθεί στην φθορά, στην αχρηστία και στην α-Χριστία».

Είναι γεγονός ότι το φορτίο των κληρικών της ορθοδόξου Εκκλησίας είναι μεγάλο. Κι αυτό γιατί οι ιερείς κουβαλούμε όπως και ο Χριστός το μεγάλο βάρος των αμαρτιών του λαού του Θεού. Είμαστε οι αχθοφόροι των αμαρτιών σας, είμαστε οι τάφοι μέσα στους οποίους ρίχνετε οι πιστοί όλη την βρωμιά και την ακαθαρσία των αμαρτημάτων σας, αλλά χαιρόμαστε να υπηρετούμε την σωτηρία σας. Εσείς μας θέλετε πεντακάθαρους. Το ίδιο κι εμείς εσάς. Πολλοί από εσάς όμως είναι έτοιμοι να γκρεμίσουν αυτούς τους ωραίους τάφους, είναι έτοιμοι να ρίξουν επάνω μας λίθους αναθέματος, όταν βρούν την ευκαιρία, όχι για κανένα άλλο λόγο, παρά μονάχα επειδή νομίζουν πως εκείνοι είναι ηθικά ακέραιοι και έχουν όλο το δικαίωμα να λιθοβολούν τους άλλους. Εμείς οι ιερείς είμαστε ιατροί των ψυχών και των σωμάτων σας, όχι χάρη στη δική μας ιατρική γνώση, αλλά χάρη στην ιατρική επιστήμη της ιερωσύνης, την οποία λαμβάνουμε από τον μόνο ψυχών και σωμάτων Ιατρό, τον Αρχιερέα Χριστό. Προσφέρουμε λοιπόν αυτήν την ιατρική και θεραπευτική βοήθεια σε όλους ανεξαιρέτως, χωρίς ποτέ να σας κατηγορήσουμε, χωρίς ποτέ να σας μαλώσουμε ότι κακώς αρρωστήσατε πνευματικά, πάντοτε με σεβασμό στο ιατρικό σας απόρρητο, αλλά πολλοί από εσάς, αυτοί που αισθάνονται υγιείς και καθαροί ενώπιον του Θεού, άμωμοι και αναμάρτητοι, έχουν έτοιμα τα νυστέρια της συκοφαντίας, για να μας πλήξουν με κακία, όταν νομίσουν ότι εμείς πνευματικά ασθενούμε. Εμείς για τον λαό την επιείκεια, και ο λαός για εμάς την αυστηρότητα. Εμείς για τον λαό την οικονομία, και ο λαός για εμάς την ακρίβεια. Εμείς για το λαό την συγχώρηση μέσα από το πετραχήλι, και ο λαός για εμάς την ανηλεή πέτρα. Εμείς για τον λαό την θεραπεία, και ο λαός για εμάς την τιμωρία. Εμείς για τον λαό την ευχή, και ο λαός για εμάς την κατάρα. Εμείς για τον λαό την ευεργεσία, και ο λαός για εμάς την συκοφαντία.

Αλλά αυτό είναι το έργο μας, αδελφοί μου. Να σας ακούμε με υπομονή και κατανόηση, να σας εμπνέουμε τη συγχωρητικότητα, να συγχωρούμε αυτά, για τα οποία εμείς μένουμε ασυγχώρητοι από εσάς. Γιατί εμείς σας νιώθουμε ως συνανθρώπους μας, ενώ εσείς δεν μας θέλετε ανθρώπους, μας θέλετε άσαρκους, δίχως σώμα, και καλά κάνετε, μας θέλετε απαθείς, και καλά κάνετε, αλλ’ όμως κι εμείς είμαστε από το ίδιο υλικό φτιαγμένοι. Οι κληρικοί είμαστε οι πρώτοι αμαρτωλοί σε μία τοπική κοινωνία, γιατί μαζί με τα δικά μας προσωπικά πάθη και αμαρτίες κουβαλούμε στους ώμους μας ως Κυρηναίοι σας τις πολλές και δυσβάσταχτες αμαρτίες σας· και μαζί με όλα αυτά, επειδή κρατούμε στα χέρια μας τον Χριστό, κουβαλούμε και τις αμαρτίες ολόκληρης της ανθρωπότητος, τις οποίες Εκείνος πήρε στους δικούς Του ώμους. Οι ιερείς, ακόμη κι αν δεν αμαρτάνουμε, ωφείλουμε να υποκρινόμαστε την αμαρτωλότητα. Ωφείλουμε από το ύψος της ιερωσύνης μας να κατεβαίνουμε μαζί σας στις αβύσσους της αμαρτίας, όπως και ο Χριστός κατέβηκε από το ύψος της θεότητος στον άδη της ανθρώπινης αισχρότητος, για να εξάγουμε ψυχές. Αν κάποιοι από τους κληρικούς φαίνονται αμαρτωλοί, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να είναι κρυφοί άγιοι. Αλλά εν πάσῃ περιπτώσει ποιος όντως άγιος θα πει για τον εαυτό του ότι είναι άγιος; Ομολογούμε την αμαρτωλότητά μας και δεν ντρεπόμαστε γι’ αυτήν. Αγωνιζόμαστε να θεραπευθούμε, αλλά πολλοί από εσάς μας αρνείστε τη θεραπεία. Θέλετε να την οικειοποιείστε μόνο για τον εαυτό σας, γιατί δεν καταλάβατε ίσως ακόμη πως ο Χριστός δεν έβαλε αγγέλους να σας ποιμάνουν, να σας λειτουργούν, να σας εξομολογούν, γιατί ήθελε αυτό το έργο να το χαρίσει σε εκείνους που μπορούν να σας νιώσουν, γιατί αυτό το διακόνημα φέρνει αποτέλεσμα, όταν ένας όμοιός σας έχει τη δύναμη να κατανοήσει την ασθένεια της ανθρώπινης φύσεως.

«Οὐδεὶς ἀναμάρτητος», αδελφοί μου, παρά μονάχα ο Χριστός. Μόνον εκείνος έχει δικαίωμα «πρῶτος τὸν λίθο βαλεῖν» και κανένας άλλος. Αλλά εκείνος ποτέ δεν ρίχνει λίθο, αλλά πάντοτε ρίχνει βλέμμα οικτιρμών και συμπαθείας, απλώνοντας χέρι βοηθείας στους αιτουμένους το έλεος. Κι αν οι κληρικοί είμαστε αμαρτωλοί, αυτό δεν συνεπάγεται εξάπαντος ασέβεια. Άλλα ασεβής, άλλο αμαρτωλός. Ένας ασεβής κληρικός πρέπει να εκδιώκεται από το λειτούργημά του, ένας αμαρτωλός, ένας εμπαθής, ένας πνευματικά ατελής, να θεραπεύεται μέσα από αυτό το λειτούργημα. Εμείς δεν ντρεπόμαστε και δεν φοβόμαστε να πούμε ότι είμαστε χειρότεροι όλων σας, χειρότεροι ακόμη κι από τον διάβολο, γιατί αισθανόμαστε ότι, ακόμη κι αν δεν έχουμε διαπράξει θανάσιμα και σοβαρά αμαρτήματα, εντούτοις οι αμαρτίες μας, ακόμη κι αν είναι μικρές και ασήμαντες, φαντάζουν στα μάτια τινών εξ ημών μεγάλες, εξαιτίας της οξυμένης ιερατικής συνειδήσεως, των οξυμένων πνευματικών αισθητηρίων, εξαιτίας του μεγάλου έρωτά μας προς τον Χριστό, ενώ παράλληλα δίνουμε ελαφρυντικά σε όλους, ακόμη και σε αυτόν τον αρχηγό των δαιμόνων, γιατί εκείνοι οι ταλαίπωροι αμάρτησαν μία φορά και δεν έχουν την εμπειρία του σαρκωμένου Θεού. Εμείς γευόμαστε την επίγνωση της αληθείας Του, τρώμε το Σώμα Του και πίνουμε το Αίμα Του, αγγίζουμε και ψηλαφούμε αυτό το Σώμα. Εμείς οι ιερείς, ακόμη κι αν είμαστε ηθικά ακέραιοι, πράγμα ομολογουμένως δύσκολο, ακόμη κι αν είμαστε καθαροί ενώπιον του Θεού, οφείλουμε να αισθανόμαστε τους εαυτούς μας ως ελλειπείς, ως χειρότερους όλων, γιατί έτσι μόνον θα μπορέσουμε να σας εμπνεύσουμε την ταπείνωση και την ανάγκη του αγώνα για την πνευματική κάθαρση.

Έλεγε ο αρχαίος φιλοσοφος Σωκράτης ότι το μόνο πράγμα που ήξερε ήταν ότι δεν ήξερε τίποτε. Και χάρη σε αυτήν την αλήθεια έμπαινε στη διαδικασία της αυτογνωσίας, για να ανακαλύψει τον εαυτό του. Όποιος λέγει ότι ξέρει, δεν χρειάζεται να ψάξει. Ομοίως όποιος λέγει ότι είναι καθαρός ενώπιον του Θεού, δεν χρειάζεται να αγωνιστεί. Εμείς και είμαστε και λέμε πως είμαστε αμαρτωλοί, άνθρωποι αγωνιστές, με πάθη και αμαρτίες, αλλά δεν προδίδουμε τον Χριστό. Κάποιοι Τον προδίδουμε, αλλά ήδη καταδικάζουμε τον εαυτό μας. Άλλοι όμως δεν ζούμε για τον εαυτό μας, αλλά γιά χάρη σας. Από εσάς, το πλήρωμα της Εκκλησίας, παίρνουμε υπόσταση. Είμαστε υπηρέτες σας. Για χάρη σας αφήνουμε την ιδιωτική ζωή, για χάρη σας ντυνόμαστε μέσα στα μαύρα, για χάρη σας γινόμαστε φωτιά, αλλά πολλοί από εσάς μας στέλνετε από νωρίς στο εξώτερο πυρ, ανάβοντας τη φωτιά της συκοφαντίας, μη κατανοώντας ότι τελικά αυτή η φωτιά κατατρώγει αυτόν που την ανάβει. Γιατί η συκοφαντία και η άδικη κατηγορία, τα ανόητα κουτσομπολιά και ανυπόστατα σχόλια κατά ιερέων, είναι πλεκτάνη του διαβόλου, σχέδιο κατά της σωτηρίας με πρώτα θύματα αυτούς που γίνονται παιχνίδι στα χέρια του αρχαίου ψιθυριστή.

Κι αν ο Κύριος λέγει «τὴν ὀρθὴν κρίσιν κρίνατε», εξάπαντος αυτή η «κρίσις», η ορθή κριτική κατά σφαλμάτων, εγκλημάτων αν προτιμάτε, κληρικών που έχουν σκανδαλίσει το ποίμνιο, αποικοδομώντας την πίστη των χριστιανών, θα πρέπει να γίνεται με πόνο και αγάπη για την Εκκλησία, με διάκριση και πάντοτε με σκοπό την οικοδομή του εκκλησιαστικού σώματος, ακόμη δε και του ιδίου του σκανδαλίσαντος. Τα αποστήματα στον εκκλησιαστικό χώρο πρέπει να θεραπεύονται με πνευματική αντιβίωση, πρωτίστως μάλλον να προλαμβάνονται.

Μόλις εχθές το βράδυ στην αίθουσα του Ναού με τον πατέρα Κωνσταντίνο και με άλλους αγαπητούς πνευματικούς συνδαιτημόνες συζητούσαμε το θέμα της συγχωρήσεως της μοιχείας, σε περίπτωση που το πρόσωπο που μοίχευσε, άνδρας ή γυναίκα, μετανοήσει για το αμάρτημά του. Επέμενα πως η ειλικρινής μετάνοια διαγράφει τα πάντα και δεν έχει όρια! Ακούστηκαν κάποιες απόψεις που για το κοσμικό δίκαιο είναι ορθές, αλλά εξάπαντος λάθος για το δίκαιο κατά Θεόν. Είπε κάποιος πως, αν μάθαινε πως η γυναίκα του τον απατούσε, θα την χώριζε αμέσως και μάλιστα το τεκμηρίωνε και αγιογραφικά! Μου ανέφεραν επίσης την περίπτωση κάποιου ανθρώπου από την τοπική κοινωνία που έπιασε την γυναίκα του να μοιχεύει με τον καλύτερο φίλο του και τον σκότωσε. Δικαίως θα πουν κάποιοι, αδίκως όμως θα πει ο Θεός, Αυτός που μας καλεί σε μετάνοια για τα μεγαλύτερα και πιο ειδεχθή εγκλήματα, Αυτός που μπορεί να συγχωρέσει ακόμη και όλους τους δαίμονες και κολασμένους, παρότι γνωρίζει την αμετανοησία τους, Αυτός, στον Οποίον προσευχόμαστε με το άφες ημίν τα οφειλήματα ήμών ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών. Ο φονιάς στέρησε από τον μοιχό την μετάνοια, το δικαίωμα της οποίας κράτησε στην άκρη για τον εαυτό του. Οι άνθρωποι είμαστε σκληροί με τους άλλους και επιεικείς με τον εαυτό μας. Τα λάθη μας τα προσπερούμε, τα λάθη των άλλων τα κρατούμε. Για τα πρώτα θέλουμε επιείκεια, για τα δεύτερα θέλουμε δικαιοσύνη. Κι αυτό διότι δεν εννοούμε να καταλάβουμε ότι όλοι μα όλοι οι άνθρωποι είμαστε αγωνιστές, είμαστε καλεσμένοι στην αγιότητα και πως όλοι μα όλοι έχουμε δικαίωμα στην μετάνοια και υποχρέωση συνάμα να σεβόμαστε το δικαίωμα και των άλλων να μετανοήσουν.

Αγαπητοί μου αδελφοί. Στη σημερινή εποχή το παράδειγμα των αγίων, που έμεναν σταθεροί στην πίστη του Χριστού, συνεχίζουν πολλοί κληρικοί της αγίας Ορθοδοξίας σε ολόκληρο τον κόσμο. Να γνωρίζετε ότι η από μέρους της πλειονότητος των κληρικών επιλογή της ιερωσύνης είναι απολύτως συνειδητή. Γι’ αυτό και ο δαίμων της συκοφαντίας δεν ησυχάζει. Σήμερα πολλοί ψάχνουν να κατηγορήσουν την Εκκλησία, επειδή ο λόγος της Εκκλησίας είναι κόλαφος στο αμαρτωλό κατεστημένο. Εμείς επιλέξαμε συνειδητά να σας υπηρετούμε, να σας διακονούμε, να γίνουμε δούλοι Χριστού και δούλοι σας, χωρίς να καμπτόμεθα από την πολεμική εναντίον μας. Είμαστε έτοιμοι να πεθάνουμε για χάρη σας. Είμαστε έτοιμοι να γίνουμε τα πάντα εν πάσι, ώστε να σωθεί έστω και ένας από εσάς.

Αφήστε μας να πάρουμε επάνω μας τους δικούς σας πόνους, τη θλίψη, την αμαρτία σας. Επιλέξαμε να είμαστε το χαλί, επάνω στο οποίο θα σκουπίζετε τη λάσπη των υποδημάτων σας, τη λάσπη των αμαρτημάτων μας. Πατήστε επάνω μας, εμπιστευθείτε μας, πατήστε μας, άδελφοί μου, αλλά μην μας ξεσκίζετε, μην ξεσκίζετε αυτούς, στους οποίους ο Κύριος εμπιστεύθηκε την σωτηρία σας”.