Κερκύρας Νεκτάριος: Η ηλεκτρονική ταυτότητα ως στοιχείο ταυτοποίησης του προσώπου, στο βαθμό που δεν αλλοιώνει τη θεολογία και τη διδασκαλία της αποτελεί ένα πολιτικό ζήτημα…
στο οποίο η Εκκλησία ασφαλώς δεν εμπλέκεται. Η ίδια η ταυτότητα δεν είναι αντικείμενο της πίστεως και της σχέσης μας με τον Θεό.
Η ηλεκτρονική ταυτότητα ως στοιχείο ταυτοποίησης του προσώπου, στο βαθμό που δεν αλλοιώνει τη θεολογία και τη διδασκαλία της αποτελεί ένα πολιτικό ζήτημα, στο οποίο η Εκκλησία ασφαλώς δεν εμπλέκεται. Η ίδια η ταυτότητα δεν είναι αντικείμενο της πίστεως και της σχέσης μας με τον Θεό.
Ωστόσο αποκτά θεολογικό περιεχόμενο, όταν αυτή αλλοιώνει τη χριστιανική ανθρωπολογία και διαταράσσει το σωτηριολογικό έργο της Εκκλησίας, το οποίο συνίσταται στην διασφάλιση της κοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό σε κάθε εποχή.
Ο άνθρωπος πλάσθηκε «κατ’ εικόνα του Θεού και καθ’ ομοίωσιν», που σημαίνει ότι το αρχέτυπο του ανθρώπου είναι η θεότητα. Γι’ αυτό ο άνθρωπος διασώζει αφ’ ενός μέν τον τριαδολογικό τρόπο υπάρξεως του Θεού, έχοντας νού, λόγο και πνεύμα, αφ’ ετέρου δε την ελευθερία της βουλήσεως, αλλά και την κυριαρχική εξουσία επάνω σε ολόκληρη την άλογη κτιστή πραγματικότητα. Απαλλαγμένος από την «μωρία» των αλόγων όντων κοσμείται με το «αδέσποτο» και «αυτεξούσιο», όπως επισημαίνει ο άγ. Γρηγόριος Νύσσης, πράγμα που τον διαφοροποιεί πλήρως από όλα τα όντα μέσα στον κόσμο. Ελεύθερος κατά την ομοιότητα του δημιουργού του και έχοντας την αυτοκυριαρχία στην ίδια του τη φύση, εισέρχεται τελευταίος στον κόσμο, όχι ως απόβλητος, αλλά ως βασιλεύς των υποχειρίων, όχι ως δούλος, αλλά ως έχων «βασιλείας ενέργειαν επιτήδειον», για να πραγματοποιηθεί η «μίξις τε και ανάκρασις» μεταξύ νοητής και αισθητής ουσίας, «ως αν μηδέν απόβλητον είη της κτίσεως, καθώς φησιν ο απόστολος, μηδέ της θείας κοινωνίας απόκληρον».
Η ταυτότητα με βάση την Οδηγία της Ε.Ε. (Κανονισμός 2019/1157) απαιτεί την ταυτοποίηση του προσώπου και μόνον, με τρόπο αδιάβλητο χωρίς να περιλαμβάνει άλλα στοιχεία. Οποιαδήποτε άλλη συμπερίληψη πλήν της ταυτοποιήσεως του προσώπου, θα πρέπει να είναι «φυσικά η λογικά διαχωρισμένα από τα βιομετρικά δεδομένα που αναφέρονται στην παράγραφο 5» του Κανονισμού. Το γεγονός ότι τα στοιχεία, που αφορούν άλλες «ηλεκτρονικές υπηρεσίες όπως η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και οι ηλεκτρονικές επιχειρηματικές δραστηριότητες», είναι στη διάθεση του κάθε κράτους να τις επιλέξει και δεν αποτελεί υποχρέωση του κράτους μέλους, φαίνεται σαφώς από την υποθετική διατύπωση της σχετικής παραγράφου: «Αν τα κράτη μέλη αποθηκεύουν…», αλλά και από την υποχρέωση να αποθηκεύονται ξεχωριστά από τα βιομετρικά δεδομένα.
Στη συνέχεια της παραπάνω Οδηγίας, έγινε τροποποίηση της υπ’ αρ. 8200/0-297647/ 10.4.2018 κοινής υπουργικής απόφασης «Έκδοση νέου τύπου Δελτίου Ταυτότητας Ελλήνων πολιτών» (Β’ 1476) με την υπ’ αριθμ. 8200/0-109568/17.2.2023 απόφαση (Β’ 824) που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 824/17-2-2302, η οποία προβλέπει στο άρθρο 1, παράγραφος 4:
«Το τελευταίο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 3 της ίδιας ως άνω απόφασης, αντικαθίσταται ως εξής: «Επιπλέον, στο ως άνω ηλεκτρονικό μέσο αποθηκεύονται το επώνυμο πατέρα, επώνυμο μητέρας, ο Δήμος εγγραφής, ο αριθμός δημοτολογίου και ο τόπος έκδοσης του δελτίου, ενώ θα δύναται να αποθηκευτούν τα στοιχεία που απαιτούνται για τις Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, εάν αποφασισθεί να συμπεριληφθούν στο εν λόγω μέσο».
Με βάση τα ανωτέρω και την κοινή λογική κάθε ανθρώπου είναι σαφές, ότι η Κυβέρνηση με την ομιχλώδη, αλλά σαφώς διατυπωθείσα βούληση, προσπαθεί να υφαρπάξει προσωπικά δεδομένα, τα οποία αφορούν αποκλειστικά και μόνον στον άνθρωπο-πολίτη, εφ’ όσον επιτρέπει με νόμο, «να αποθηκευτούν τα στοιχεία που απαιτούνται για τις Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, εάν αποφασισθεί να συμπεριληφθούν στο εν λόγω μέσο». Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται και αφορά στη θεολογία και στη διδασκαλία της Εκκλησίας μας είναι, εάν τα στοιχεία που απαιτούνται για τις Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, αφαιρούν την ελευθερία του ανθρώπου, η οποία δεν είναι μόνον ισόθεος για τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας, αλλά και την οποία ο ίδιος ο Θεός, κατά την ενανθρώπησή του, εξασφάλισε —ακόμη και γι’ αυτήν την ίδια τη σωτηρία του.
Το αυτεξούσιο της βουλήσεως του ανθρώπου, το οποίο αποτελεί στοιχείο του κατ’ εικόνα Θεού, είναι αυτό που δίνει τη δυνατότητα στον άνθρωπο να επιστρέψει στην κοινωνία με τον Θεό. Ο Μ. Αθανάσιος αναφέρει ότι ο Θεός, περισσότερα από όλα τα δημιουργήματα ελέησε το ανθρώπινο γένος καί, επειδή είδε ότι δεν είναι ικανό να παραμείνει όπως εξ αρχής δημιουργήθηκε, έπλασε τους ανθρώπους όχι απλώς όπως τα άλογα ζώα της γής, αλλά κατά τη δική του εικόνα, και τους μετέδωσε επιπλέον και τη δύναμη του δικού του Λόγου, ώστε να έχουν τρόπον τινά κάποια σκιές του Λόγου του και να παραμείνουν λογικοί και σε κοινωνία μαζί του. Ο ίδιος ο Χριστός κατεργάζεται το έργο της θ. Οικονομίας και σωτηρίας του ανθρώπου κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να μην καταλύσει, όχι μόνον την ελευθερία του ανθρώπου, αλλά και αυτού του ιδίου του διαβόλου. Έτσι χρησιμοποιεί με τη σοφία του τη δικαιοσύνη και αναλαμβάνει την ανθρώπινη φύση, ώστε να προκαλέσει τον φθόνο του διαβόλου καί, χωρίς να ασκήσει τη φυσική κυριαρχία της θεϊκής του δύναμης, να προκαλέσει ελευθέρως τον διάβολο να τον οδηγήσει στον θάνατο, ώστε να εξασφαλίσει στον άνθρωπο τη δυνατότητα να σωθεί, εάν βέβαια και ο άνθρωπος επιθυμήσει τη σωτηρία του.
Αυτήν την ελευθερία, την οποία δίνει ο δημιουργός Θεός στα έλλογα κτιστά όντα, αυτήν την ελευθερία, την οποία εξασφαλίζει ο ίδιος ο Θεός κατά την ενανθρώπησή του, αυτή η ελευθερία διακυβεύεται σήμερα από αυτούς που θα έχουν πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα των ανθρώπων και θα μπορούν οποτεδήποτε να ασκήσουν τη δύναμή τους προκειμένου να ελέγξουν τις επιλογές και αποφάσεις των πολιτών. Ο άνθρωπος μετατρέπεται από ελεύθερος σε δούλο και υπηρέτη της εκάστοτε κυβερνητικής πολιτικής, μετατρέπεται σε ένα μετρήσιμο μέγεθος και έναν αριθμό του κοινωνικού και πολιτικού συστήματος, το οποίο θα μπορούσε, κατά το παράδειγμα της Κίνας, να ελέγχει και να παρεμβαίνει σε κάθε στιγμή της ζωής του, ανάλογα με τους σχεδιασμούς και τα συμφέροντα του εκάστοτε πολιτικού καθεστώτος. Ένα παράδειγμα αυτού είναι τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, τα οποία, έχοντας τη δυνατότητα πλήρους πρόσβασης και ελέγχου των προσωπικών δεδομένων των πολιτών, μπορούν να μετατρέψουν μία ελεύθερη κοινωνία σε ένα απέραντο στρατόπεδο συγκέντρωσης (π.χ. Χίτλερ).
Η νέα ταυτότητα δεν αποτελεί ένα απλό στοιχείο ταυτοποίησης, αλλά ένα μέσο πρόσβασης στην ελευθερία του ανθρώπου, την οποία χορήγησε ο ίδιος ο Θεός. Ανατρέπει την τάξη και αντιστρέφει τη θέση του ανθρώπου μέσα στον κόσμο καθώς τον μεταβάλλει από ελεύθερο, κυριάρχο της κτίσης και διαμορφωτή του πολιτικού —καί όχι μόνον— συστήματος, σε δούλο, υποχείριο των ανθρώπων και παθητικό αποδέκτη αποφάσεων, που λαμβάνονται από συγκεκριμένα κέντρα εξουσίας σε εθνικό (κυβέρνηση, ανεξάρτητες αρχές κ.ά.) η διεθνές επίπεδο (ΕΕ., ΟΗΕ, ΠΟΥ, Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ κ.λπ).
Το θέμα επομένως είναι άκρως θεολογικό, διότι θα πρέπει να διασφαλίσουμε την ελευθερία του ανθρώπου, μέσω της οποίας εξασφαλίζεται η σωτηρία του ιδίου και ολόκληρου του κόσμου.
Ως εκ τούτου καλούμαστε με ευθύνη έναντι της παρακαταθήκης, την οποία ελάβαμε, και της ευθύνης των ψυχών, για τις οποίες θα λογοδοτήσουμε στον Κύριο του αμπελώνος, του οποίου είμαστε εργάτες, να υποστηρίξουμε έναν τρόπο ταυτοποίησης, ο οποίος θα εξασφαλίζει την ταυτοποίηση του προσώπου χωρίς να διακυβεύεται η ελευθερία του ανθρώπου.
