“Το μεγαλύτερο προνόμιο του ανθρώπου, αγαπητοί μου φίλοι, είναι το ότι μπορεί να μιλάει στον Θεό και να προσεύχεται σ᾽ Αυτόν. Εύχομαι η καλή σας καρδιά να γλυκαθεί από την χάρη της προσευχής” αναφέρει μεταξύ άλλων ο Μητρ. Γόρτυνος. Αναλυτικά:
Για τα παιδιά και τους νέους
(Για τα παιδιά των Σχολείων μας, τώρα που δεν διδάσκονται την ορθόδοξη πίστη μας
ομολογιακά)
Εβδομαδιαίο περιοδικό – Αριθμ. φυλ. 2
Συντάκτης: Επίσκοπος Ιερεμίας
IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΟΣ
ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ
1. Εύχομαι, αγαπητοί μου φίλοι, να βρείτε τον Θεό και όχι μόνο να τον
βρείτε, αλλά και να τον γευθείτε σωστά και καρδιακά! Τότε σας το υπόσχομαι
ότι θα νοιώσετε μεγάλη χαρά και θα βρεί νόημα η ζωή σας· γιατί είμαστε
πλασμένοι για τον Θεό, όπως το ψάρι είναι πλασμένο για το νερό.
2. Τον λέμε «Θεό» από το ρήμα «θεώμαι», που σημαίνει «βλέπω» ή από
το ρήμα «θέω», που σημαίνει «τρέχω». Ναί, είναι «Θεός» γιατί η παρουσία
του φαίνεται παντού. Και λέγεται πάλι «Θεός», γιατί Αυτός είναι κινητικός και
τρέχει για βοήθεια, όταν τον επικαλούμαστε (βοή-θέω = τρέχω). Αλλά
υπάρχει και μια άλλη ερμηνεία. Λέγεται «Θεός» από το ρήμα «αίθω», που
σημαίνει «καίω». Είναι αυτό που λέει η Αγία Γραφή ότι ο Θεός είναι «πυρ
καταναλίσκον» (Δευτ. 4,24). Μη μπορώντας να εκφράσουμε τον Θεό με
τίποτε άλλο, τον εκφράζουμε με το ανώτερο και το λαμπρότερο που υπάρχει:
Με το φως, με τον ήλιο, με την φωτιά!
[irp posts=”316786″ name=”Μητρ. Γόρτυνος: Κατήχηση για τα παιδιά και τους νέους”]
3. Το τι είναι Θεός μας το λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, που μας
διατύπωσε με τον καλύτερο τρόπο τα δόγματα (τα άρθρα, τις προτάσεις) της
ορθόδοξης πίστης μας (γι᾽ αυτό και τον λέμε «δογματολόγο»). Λέγει λοιπόν
αυτός ο μεγάλος θεολόγος: «Θεός είναι αυτός που είναι άκτιστος και
άτρεπτος και που δημιουργεί τα πάντα».1 Ενώ εμείς και η γύρω φύση μας
είναι κτιστή (δηλαδή, είναι δημιούργημα), και σαν κτιστή, λοιπόν, είναι τρεπτή
(δηλαδή μεταβάλλεται), ο Θεός είναι άκτιστος και άτρεπτος. Είναι άτρεπτος,
γιατί είναι τέλειος. Και δεν μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι ο Θεός
«τρέπεται», ότι μεταβάλλεται για να «προοδεύσει» και για να γίνει
καλύτερος!…
3. Ότι υπάρχει Θεός, αγαπητοί μου φίλοι, αυτό δεν είναι ανάγκη να το
πούμε με αποδείξεις. Υπάρχει Θεός, γιατί το ζητάει η καρδιά μας. Γιατί
έχουμε πλαστεί γι᾽ Αυτόν, όπως είπα στην αρχή. Αλλά η ωραιότερη
απόδειξη για την ύπαρξη του Θεού είναι αυτή του αποστόλου Παύλου.
Ακούστε την: Ένα σπίτι έγινε από κάποιον. Και το μεγάλο αυτό σπίτι, το
σύμπαν, που είναι ωραιότατο, γι᾽ αυτό και το λέμε «κόσμο», κάποιος το
έκανε. Το έκανε ο Θεός! Λέει επί λέξει ο Απόστολος: «Πας οίκος
κατασκευάζεται υπό τινος, ο δε τα πάντα κατασκευάσας Θεός» (Εβρ. 3,4)! –
Αλλά η παρουσία του Θεού και η ύπαρξή του δεν φαίνεται μόνον από την
γύρω φύση, αλλά και από την ανθρώπινη ιστορία, που κατευθύνεται από τον
Θεό σε κάποιο σκοπό. Και ο φυσικός κόσμος και η ανθρώπινη ιστορία είναι
δύο πεδία γεμάτα από τις θεοφάνειες του Θεού, που φωνάζουν με δυνατή
φωνή ότι υπάρχει Θεός και ότι Αυτός είναι παντοδύναμος και πάνσοφος. Για
τι θεοφάνειες του Θεού στην φύση και την ιστορία θα σας μιλήσω, φίλοι μου,
στο επόμενο μάθημα.
1. «Άκτιστος ούν ων ο δημιουργός πάντως και άτρεπτός εστι. Τούτο δε τι αν άλλο είη ή Θεός;»
(Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως 1,1. MPG 24,786C.
***
ΣΥΝΤΟΜΗ ΚΑΙ ΑΠΛΗ
ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
ΒΙΒΛΙΚΑ
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
1. Θα αρχίσουμε, αγαπητοί μου φίλοι, να μελετούμε την Αγία Γραφή κατά
γενικό τρόπο. Όπως, δηλαδή, ένας για να μάθει Γεωγραφία παίρνει μια
υδρόγειο σφαίρα και μαθαίνει απ᾽ αυτήν γενικά την τοποθέτηση των
Ηπείρων, έτσι και εμείς γενικά και σφαιρικά, αλλά σωστά και θεολογικά, θα
μάθουμε το περιεχόμενο της Αγίας Γραφής. Της Παλαιάς Διαθήκης πρώτα
και της Καινής Διαθήκης έπειτα.
2. Το πρώτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, η Γένεση, μιλάει στην αρχή για
την «γένεση», δηλαδή, για την δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου.
Για να μην μας παρασύρει ο γύρω κόσμος από την τάξη του και την ομορφιά
του και τον λατρεύσουμε για Θεό, η Αγία Γραφή μας λέει από την αρχή της
ότι αυτός είναι κτίσμα, ότι είναι δημιούργημα. Δυό πράγματα υπάρχουν
παιδιά: Ο άκτιστος Θεός και τα κτίσματα. Ο Ων Θεός και τα μη όντα. Αυτό
πρέπει να το ξέρουμε από την αρχή ως πρώτο μάθημα. Γι᾽ αυτό να μην λέτε
ότι ο Θεός έκανε τον κόσμο από το μηδέν, αλλά να λέτε καλύτερα, ότι έκανε
τον κόσμο «εκ του μη όντος», έτσι όπως το λέει η Αγία Γραφή (Β´ Μακ.
7,28).
3.Ο κόσμος, παιδιά, έγινε αμέσως. Ο Θεός «είπε και εγεννήθησαν»
(Ψαλμ. 32,9). Αμέσως! Το γιατί όμως η Γένεση λέει ότι ο κόσμος έγινε σε έξι
ημέρες αυτό έχει άλλη ερμηνεία, που θα σας την εξηγήσω κάποτε όταν
συναντηθούμε. Γενικά όμως να ξέρετε ότι, όπως λέει ο άγιος Γρηγόριος ο
Νύσσης, η δημιουργία έγινε σαν μια ακαριαία ενέργεια του Θεού, με την
οποία δημιουργήθηκαν από την αρχή όλες οι καταβολές των όντων και
έπειτα αρχίζει από τις καταβολές αυτές η δυναμική εξέλιξη και φανέρωση
όλων των ποικιλιών και μεγεθών του σύμπαντος, του κόσμου και της ζωής
(βλ. MPG 44,72ΑΒ). Αλλά και ο Μ. Βασίλειος μιλώντας για την δημιουργία
είχε πεί ότι η δημιουργική ενέργεια του Θεού έβαλε στην γη από την αρχή
σπερματικές καταβολές και απ᾽ αυτές τις καταβολές προήλθαν αργότερα τα
διάφορα είδη (βλ. MPG 29,149C).
4. Γενικά, παιδιά, σας λέω ότι η Αγία Γραφή μας λέει το «ποιος» έκανε τον
κόσμο. Τον έκανε ο Θεός! Δεν μας λέει όπως το «πως» έγινε ο κόσμος. Αυτό
θα το βρούμε εμείς με την επιστήμη μας. Μας το παρέλειψε αυτό η Αγία
Γραφή – λέει ο Μ. Βασίλειος – «τον ημέτερον νούν γυμνάζουσα προς
εντρέχειαν» (MPG 29,33Β). Για να τροχήσουμε, δηλαδή, το μυαλό μας και να
δοξάσουμε τον Θεό από το θαυμαστό «πως» της δημιουργίας που θα
βρούμε!
5. Παιδιά, να αγαπάτε την φύση. Τον ουρανό με τα άστρα του, την
θάλασσα την γαλανή, την μάνα γη, που μας τρέφει με τους καρπούς της, τα
λουλούδια τα μοσχοβολητά, τα ζώα τα μικρά και τα μεγάλα· την λιακάδα και
την βροχή, να χαίρεστε την βροντή και τον ανεμοστρόβιλο. Να αγαπάτε την
φύση, παιδιά, και να την θεωρείτε ως ένα βιβλίο με πολλές σελίδες το οποίο
μιλάει για την παντοδυναμία και την πανσοφία του Θεού. Η γύρω φύση μας
έγινε για εμάς και εμείς γίναμε για τον Θεό. – Στο άλλο μας μάθημα θα
μιλήσουμε για την δημιουργία του ανθρώπου.
Το μεγαλύτερο προνόμιο του ανθρώπου, αγαπητοί μου φίλοι, είναι το ότι
μπορεί να μιλάει στον Θεό και να προσεύχεται σ᾽ Αυτόν. Εύχομαι η καλή
σας καρδιά να γλυκαθεί από την χάρη της προσευχής. Κάθε μέρα να λέτε
αυτήν την προσευχή στον Χριστό: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησέ με». Και
στην Παναγία μας να λέτε την προσευχή: «Θεοτόκε Παρθένε, χαίρε
κεχαριτωμένη Μαρία, ο Κύριος μετά Σού. Ευλογημένη Συ εν γυναιξί και
ευλογημένος ο καρπός της κοιλίας Σου, ότι Σωτήρα έτεκες των ψυχών
ημών». Και μην παραλείπετε, παιδιά, τον Εκκλησιασμό σας την ημέρα της
Κυριακής. Η Θεία Λειτουργία είναι το πιο ιερό και το πιο γλυκό που γίνεται
στην γη. Γιατί στην Θεία Λειτουργία είναι η παρουσία του Θεού, της
Παναγίας και όλων των Αγίων.