ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
Αδελφοί χριστιανοί της Ιεράς Μητροπόλεως Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως,
1. Σαν Επίσκοπός Σας νοιώθω δυνατή την υποχρέωσή μου απέναντί σας να Σας μιλάω για την Ορθόδοξη πίστη μας, γιατί μόνο μ᾽ αυτή μπορούμε να γευθούμε σωστά τον Θεό μας μέσα στην Εκκλησία Του.
Στα χρόνια που ζούμε ιδιαίτερα θέλουν να μπερδέψουν την πίστη μας· θέλουν να την ανακατέψουν με άλλες ψεύτικες πίστες άλλων ομολογιών και θρησκευμάτων, και γι᾽ αυτό ακούτε και μένα, συχνά τώρα τελευταία, να σας μιλάω για την Ορθόδοξη πίστη μας. Το πρώτο που επιθυμώ για σας είναι να μάθετε τα δόγματα της πίστης μας, να μάθετε το «Πιστεύω» μας. «Δόγματα» είναι τα «αγκωνάρια», που λέμε, σε ένα σπίτι. Και το θεοίδρυτο Οικοδόμημα, που λέγεται «Εκκλησία του Ιησού Χριστού», ως αγκωνάρια στερεά και δυνατά έχει τα «δόγματα», που είναι γραμμένα στην Αγία Γραφή και μας τα διατύπωσαν οι Άγιοι Πατέρες μας σε Οικουμενικές Συνόδους.
Πρέπει να γνωρίσουμε τις αλήθειες της πίστης μας, αγαπητοί, και παρακαλώ να μην είστε αδιάφοροι σ᾽ αυτό, γιατί η πίστη μας είναι το ανώτερο απ᾽ όλα. Ναί! Παραπάνω και από την περιουσία μας και την οικογένειά μας και την ζωή μας, είναι η Ορθόδοξη πίστη μας. Έτσι, λοιπόν, θα με ακούσετε και σήμερα στο κήρυγμά μου αυτό, να σας μιλήσω σε θέμα σχετικά με την πίστη μας.
2. Η Κυριακή αυτή είναι μετά πιά από την «Αγία και Μεγάλη Σύνοδο», όπως την είπαν, που συνήλθε στην Κρήτη, πριν από λίγο καιρό, την Κυριακή της Πεντηκοστής. Ήταν Σύνοδος Πατριαρχών και Αρχιεπισκόπων και πολλών ποιμένων Αρχιερέων, με τον Οικουμενικό Πατριάρχη επί κεφαλής, γι᾽ αυτό πρέπει να την σεβαστούμε. Αλλά σας είπα σε ένα προηγούμενό μου κήρυγμα ότι πάνω από τις Συνόδους είναι η Εκκλησία, που δεν την αποτελούν μόνο οι Πατριάρχες και οι Επίσκοποι, αλλά όλος ο πιστός λαός του Θεού. Και η ιστορία μας λέει ότι υπήρξαν περιπτώσεις που αυτός ο πιστός λαός του Θεού έκρινε καλύτερα την πίστη του από Αρχιερείς και Πατριάρχες και ονόμασε μερικές Συνόδους τους «ληστρικές», επειδή δεν ορθοφρονούσαν.
Εμείς δεν έχουμε τέτοια διάθεση, αλλά, με σεβασμό στους μετέχοντες Πατέρες της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Κρήτης, αλλά και με σεβασμό πάλι στην θεολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, έχουμε να παρατηρήσουμε κάτι σοβαρό, όπως το νομίζουμε:
3. Στην Σύνοδο έγινε λόγος περί των ετεροδόξων, των αιρετικών, και την σχέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας με αυτούς. Ποιοί είναι αυτοί οι ετερόδοξοι; Είναι οι Παπικοί, οι Προτεστάντες και όλες οι παραφυάδες τους, οι Μονοφυσίτες κ.α. Αυτοί είναι αιρετικοί. Και ασφαλώς οι αιρετικοί είναι έξω από την Εκκλησία. Γι᾽ αυτό το θέμα σας έχω μιλήσει πολλές φορές και σας απέδειξα ότι οι αιρετικοί, οι ετερόδοξοι γενικά δεν αποτελούν Εκκλησία. Γι᾽ αυτό δεν πρέπει να λέμε την έκφραση «Καθολική Εκκλησία», «Προτεσταντική Εκκλησία», κλπ. Και εμείς οι Ιεράρχες τον Μάιο, στην Σύνοδο που κάναμε, ονομάσαμε τους αιρετικούς αυτούς «Χριστιανικές Ομολογίες και Κοινότητες», γιατί πιστεύουν γενικά στον Χριστό. Δεν τις είπαμε όμως «Εκκλησία». «Εκκλησία» είναι μόνο η Ορθόδοξη Εκκλησία. Αυτήν την Εκκλησία εννοούμε όταν λέγουμε στο «Πιστεύω» μας «…εις ΜΙΑΝ, Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησίαν».
Τι είναι όμως αυτό που έγινε στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης και ονόμασαν τις ετερόδοξες αυτές αιρετικές κοινότητες ως «Εκκλησίες»; Γιατί είπαν και έγραψαν και υπέγραψαν την έκφραση «ετερόδοξες Χριστιανικές Εκκλησίες». ῞Ωστε είναι και οι αιρετικοί «Εκκλησία»; Τότε ποια είναι αυτή η ΜΙΑ Εκκλησία, για την οποία μιλάμε στο «Πιστεύω» μας; Είναι αλήθεια ότι η Εκκλησία της Ελλάδος μας στην αρχή δεν δέχθηκε την έκφραση αυτή, αλλά τελικά υπέκυψε και Αυτή και υπέγραψε την έκφραση περί «ετεροδόξων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών». Διαφορετική όμως ήταν η απόφαση της Ιεραρχίας μας τον Μάιο. Δεν ονομάσαμε τότε «Εκκλησίες» τους αιρετικούς, αλλά απλώς «Ομολογίες» και «Κοινότητες». Γιατί τώρα η διαφορά αυτή, παρά την τότε, τον παρελθόντα Μάιο, άλλη απόφασή μας; Το χειρότερο, κατά την κρίση μου, είναι ότι στην ονομασία αυτή των ετεροδόξων ως Εκκλησία έδωσαν και βαρύτητα, γιατί την παρουσίασαν ότι έχει ιστορικότητα· γιατί η έκφραση που προτάθηκε και υπογράφηκε λέει ακριβώς: «Η Ορθόδοξος Εκκλησία αποδέχεται την ιστορικήν ονομασίαν άλλων ετεροδόξων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών»!… Τι σημαίνει αυτό το «ιστορικήν ονομασίαν»; Πότε και που οι Άγιοι Πατέρες ονόμασαν τις αιρέσεις και τα σχίσματα «Εκκλησίες»; Ποτέ και πουθενά!
4. Το λυπηρό όμως, ευσεβείς χριστιανοί, είναι ότι η λανθασμένη δογματικά και εκκλησιολογικά αυτή πρόταση, η οποία ονομάζει «Εκκλησίες» τους ετεροδόξους αιρετικούς, υπεγράφη από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, από όλους τους άλλους μετέχοντες Πατριάρχες και ιεράρχες, πλην πολύ ολίγων. Το ακόμη λυπηρότερο για μας είναι ότι και οι αντιπρόσωποι της Ελλαδικής μας Εκκλησίας Αρχιερείς υπέγραψαν και αυτοί την ημαρτημένη αυτή πρόταση, ΠΛΗΝ ΕΝΟΣ! Του Σεβασμιωτάτου Ναυπάκτου κ. ΙΕΡΟΘΕΟΥ! Τον ευχαριστούμε πολύ για τη δυναμική Του αυτή ομολογιακή στάση και, από όσα έχουμε ακούσει, Τον διαβεβαιώνουμε ότι ηύφρανε λίαν τας καρδίας των Ορθοδόξων! Έδειξε και απέδειξε την σθεναρότητα της πίστης Του και την σταθερότητά Του στα όσα γράφει και λέγει, έστω και αν άλλοι Τον προκαλούσαν, και τον επίεζαν ακόμη, να εκφραστεί ενάντια.
Ο Σεβασμιώτατος Ναυπάκτου κ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ, ο καλός Ποιμήν της προσφιλούς μου ιδιαιτέρας πατρίδος, με την στάση Του στην λεγομένη Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, μας υπενθύμισε τον Άγιο Μάρκο τον Ευγενικό, τον μόνον μη υπογράψαντα την ένωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας με τους Παπικούς.
5. Ως Επίσκοπός Σας, αδελφοί μου χριστιανοί, σας δηλώνω ότι τάσσομαι με την θέση και στάση του Ναυπάκτου ΙΕΡΟΘΕΟΥ και των άλλων Ιεραρχών, των μη υπογραψάντων την λανθασμένη δογματικά έκφραση της Συνόδου της Κρήτης, που ονομάζει «Εκκλησίες» τους αιρετικούς.
Ναί, ως τοπική Εκκλησία Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως τασσόμεθα υπέρ αυτών, γιατί δεν δεχόμαστε τις αιρέσεις και τα σχίσματα ως «Εκκλησίες», αλλά απλώς τις ονομάζουμε «χριστιανικές κοινότητες». Αλλά περισσότερα περί της ονομασθείσης «Αγίας και Μεγάλης Συνόδου» θα πούμε όταν γνωρίσουμε τα πρακτικά της και όλα τα λεχθέντα σ᾽ αυτήν.
Με πολλές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας