“Η εθνική μας παιδεία έχασε πλέον τον ορθό προσανατολισμό της, γιατί διαβρώθηκαν οι πνεύμονες με τους οποίους θα έπρεπε να αναπνέει, τα δομικά, δηλαδή, στοιχεία του ελληνισμού και της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης” αναφέρει μεταξύ άλλων στο μήνυμά του προς τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς με αφορμή την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς ο Μητροπολίτης Κηφισίας Κύριλλος.
Ακολουθεί ολόκληρο το μήνυμα:
Αγαπητά μου παιδιά,
Η έναρξη κάθε καινούργιας σχολικής χρονιάς είναι πάντα μία νέα ευκαιρία για την επανεκκίνηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Με ευχολόγια και ελπίδες, με προβλήματα και δυσκολίες, με θετικά και αρνητικά να εναλλάσσονται πάντοτε στην ζυγαριά της σχολικής πραγματικότητας αρχίζει και αυτή η χρονιά, όπως, βέβαια, κάθε χρονιά. Βλέποντας τα μεγέθη και τις παραμέτρους της παιδείας, χωρίς υπερβολές που μεγεθύνουν τα προβλήματα η επιπολαιότητες που τα υποτιμούν, εύκολα διαπιστώνει κάποιος ότι η παιδεία και σήμερα πάσχει.
Στην εποχή της πλημμυρίδας των παιδαγωγικών βιβλίων, των επαναστατικών μεταρρυθμίσεων, των θεσμικών νόμων και των προοδευτικών προγραμμάτων η παιδεία χωλαίνει, γιατί γίνεται στίβος συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων συνδικαλιστικών και οικονομικών. Παρά τις γλωσσικές μετονομασίες, τις ανακυκλούμενες τροπολογίες, τις εντυπωσιακές διακηρύξεις και τις θεαματικές τεχνολογικές εφαρμογές, η παιδεία υποφέρει, γιατί έγινε ανταγωνιστική.
Παράγοντες του εκπαιδευτικού μας συστήματος, αγκυλωμένοι από συμπλέγματα θρησκευτικών προκαταλήψεων και σύνδρομα ψευτοπροοδευτισμού, εξοβέλισαν συστηματικά κάθε τι χριστιανικό, ως παρωχημένο και αναχρονιστικό, και κάθε τι πατριωτικό, ως σοβινιστικό και εθνικιστικό. Η εθνική μας παιδεία έχασε πλέον τον ορθό προσανατολισμό της, γιατί διαβρώθηκαν οι πνεύμονες με τους οποίους θα έπρεπε να αναπνέει, τα δομικά, δηλαδή, στοιχεία του ελληνισμού και της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης.
Σήμερα, καθώς ακούγονται πολλά παραπλανητικά συνθήματα για τον επαναπροσδιορισμό του σκοπού και του νοήματος της παιδείας κάτω από το βάρος των οικονομικών συγκυριών και της ανεργίας, η φωνή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού μας αφυπνίζει. Αυτός ο φωτισμένος άνθρωπος υπήρξε Απόστολος όχι μόνο της Ορθόδοξης πίστης, αλλά και της ελληνικής παιδείας, της χριστιανικής πίστης αλλά και του σχολείου. «Η Εκκλησία – έλεγε – είναι εις την ελληνικήν και, αν δεν σπουδάσεις ελληνικά, δεν ημπορείς να καταλάβεις εκείνα που ομολογεί η Εκκλησία μας». Πρότυπό του ήταν ο κατά Θεόν σοφός και όχι ο άνθρωπος των αθέων γραμμάτων, που περισσεύουν στις μέρες μας και μας οδηγούν σε πολλαπλά αδιέξοδα. Αρκεί να σκεφθούμε ότι ποτέ άλλοτε ο άνθρωπος δεν είχε τόση γνώση, τόση επιστήμη, τόση τεχνολογία, εξέλιξη και πρόοδο, αλλά και ποτέ άλλοτε δεν είχε τόση αγωνία, τόσο κενό, τόση αβεβαιότητα και ανασφάλεια όση έχει σήμερα.
Στην εποχή μας χρησιμοποιούμε συχνά τις λέξεις πείρα, σύνεση, γνώση. Αυτές οι λέξεις συγγενεύουν με την σοφία, αλλά δεν ταυτίζονται μ’ αυτήν. Η σοφία είναι κάτι πολύ πιο πέρα από όλα αυτά. Είναι κάτι περισσότερο από την γνώση. Ένας επιστήμονας δεν είναι οπωσδήποτε σοφός. Η κατά Θεόν σοφία είναι η γνώση και η τέχνη της ζωής. Καί η δυσκολότερη τέχνη και γνώση είναι να μπορεί κανείς να ζεί τη ζωή, χωρίς να επικρατεί σ’αυτήν η σύγχυση που οδηγεί στη διάλυση, αλλά η ισορροπία, που οδηγεί στη σωτηρία.
Όσοι ειρωνικά μειδιούν ότι όλα αυτά είναι ξεπερασμένες θεωρίες ας ακούσουν τον νομπελίστα Οδυσσέα Ελύτη που μας λέει «Η μόνη σκλαβιά που αρμόζει σήμερα στους νέους είναι η σκλαβιά στα γράμματα (στα γράμματα που διαβάζουνε οι αγράμματοι και αγιάζουν)». Μην απαξιώνετε, λοιπόν, και μην περιφρονείτε αυτά τα γράμματα, γιατί είναι η μεγαλύτερη επένδυση και το μεγαλύτερο εφόδιο της ζωής σας.
Καλή κι ευλογημένη σχολική χρονιά!
Με πατρικές ευχές
Ο Μητροπολίτης
† Ο Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού Κύριλλος