1. Το σημερινό μου κήρυγμα, αδελφοί χριστιανοί, θα είναι μια απλή ανάλυση της ευαγγελικής περικοπής της ΙΔ´ Ματθαίου, που ακούσαμε σήμερα στην θεία Λειτουργία. Την προηγούμενη Κυριακή ακούσαμε για την παραβολή των ανθρωποκτόνων αμπελουργών.
Η παραβολή εκείνη δήλωνε το θάνατο του Χριστού. Η σημερινή μας όμως ευαγγελική περικοπή ομιλεί για χαρά γάμου, δηλαδή για την ανάσταση του Χριστού. Και οι δυό όμως παραβολές μιλούν για την απείθεια των Ιουδαίων. Στην προηγούμενη παραβολή ζητήθηκαν από τους Ιουδαίους «καρποί», και γι᾽ αυτό αυτοί έγιναν φονείς, όπως είδαμε. Αλλά και στην σημερινή ευαγγελική περικοπή ο Θεός καλεί τους Ιουδαίους σε γάμο. Και όμως αυτοί γίνονται αγνώμονες και έπειτα γίνονται και φονείς του νυμφίου. Αλλά, θα ρωτήσετε, γιατί διαβάζονται τώρα οι ευαγγελικές αυτές περικοπές, που σχετίζονται με τον θάνατο του Χριστού; Σας το είπα και άλλοτε, αδελφοί, με αφορμή άλλη ευαγγελική περικοπή. Οι περικοπές αυτές είναι σχετικές με τον θάνατο του Χριστού, γιατί μας προετοιμάζουν για την μεγάλη εορτή του Σταυρού, 14η Σεπτεμβρίου, η οποία είναι σαν μια Μεγάλη Παρασκευή.
2. Αλλά ας έρθουμε στην σημερινή ευαγγελική περικοπή. Ο Θεός κάνει γάμο του Υιού Του, του Ιησού Χριστού και τον συνάπτει με κάθε ωραία ψυχή, η οποία τον δέχεται. Ο Χριστός, αδελφοί μου, είναι Νυμφίος και η Εκκλησία, όπως και κάθε ψυχή, είναι η νύμφη. Οι δούλοι, οι οποίοι στάλθηκαν στην αρχή, όπως λέγει το Ευαγγέλιο, για να καλέσουν τους κεκλημένους στον γάμο, είναι οι περί τον Μωυσέα. Αλλά οι Ιουδαίοι δεν πείστηκαν σ᾽ αυτούς και δεν δέχτηκαν τον λόγο του Θεού, που γι᾽ αυτούς ήταν γάμος, ήταν χαρά πνευματική. Έπειτα ο Θεός, μας λέγει πάλι το σημερινό Ευαγγέλιο, έστειλε άλλους δούλους, δηλαδή τους προφήτες, αλλά και σ᾽ αυτούς αρνήθηκαν οι Ιουδαίοι να συνάψουν δεσμό (γάμο) με τον Θεό. Μάλιστα δε τους κακοποίησαν. Οι μετριώτεροι από τους Ιουδαίους δεν κακοποίησαν τους αποσταλέντες σ᾽ αυτούς προφήτες, αλλά αδιαφόρησαν για το θείο προσκλητήριό τους, «αμελήσαντες», μας είπε το Ευαγγέλιο (στιχ. 5). Και αντί του γάμου προτίμησαν ο μεν ένας τον «ίδιον αγρόν», ο δε άλλος την «εμπορίαν αυτού». «Αγρός ίδιος», όπως ερμηνεύουν οι Πατέρες, είναι το σώμα του καθενός. Άρα αυτός που προτίμησε τον αγρό του και όχι το προσκλητήριο του Θεού για τον θείο γάμο, είναι εκείνος που θέλει να ζήσει φιλόσαρκο και τρυφηλό βίο.
Και ο άλλος που προτίμησε την εμπορία του, αντί του θείου γάμου είναι αυτός που περισσότερο από τα πνευματικά έχει σαν σκοπό του την φιλοκέρδεια. Άρα, όπως λέγουν οι Άγιοι Πατέρες, όσοι αποτυγχάνουν στον πνευματικό τους δεσμό με τον Χριστό και στην εστίαση μαζί Του, είναι από τα δύο αυτά: Από την σωματική ηδονή και από την φιλοκέρδεια. Οι «ταύροι» και τα «σιτιστά», που λέγει η παραβολή, ότι έχει το τραπέζι του γάμου (στιχ. 4), κατά την ερμηνεία πάλι των Αγίων Πατέρων, είναι η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη. Η μεν Παλαιά Διαθήκη εκφράζεται με τους «ταύρους», γιατί έχει ζωοθυσίες. Η δε Καινή Διαθήκη εκφράζεται με τα «σιτιστά», γιατί στην Καινή Διαθήκη προσφέρουμε στο θυσιαστήριο το πρόσφορο για την θεία Λειτουργία, που είναι από σίτο («σιτιστά»). Ο Θεός λοιπόν μας καλεί στην Εκκλησία Του για να φάμε τα αγαθά της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης! Ας παρατηρήσουμε ακόμη, χριστιανοί μου, ότι αυτούς που καλεί ο Θεός για το τραπέζι του γάμου ήταν ήδη κεκλημένοι, γι᾽ αυτό και λέγει στους δούλους Του «είπατε τοις κεκλημένοις» (στιχ. 4). Αυτή η κλήση είναι η κλήση προς το καλό, που την έχουμε εκ φύσεως όλοι οι άνθρωποι, γιατί την έβαλε ο Θεός στον καθένα μας.
3. Επειδή οι προηγούμενοι δούλοι, ο Μωυσής και οι προφήτες, δεν έπεισαν τους Ιουδαίους να έλθουν να συνάψουν θείο γάμο με τον Θεό, έστειλε ο Θεός άλλους, τους Αποστόλους Του, για να καλέσουν τώρα τους εθνικούς στον θείο γάμο. Αυτοί δεν βάδιζαν την αληθινή οδό, γι᾽ αυτό και είπε το Ευαγγέλιο ότι ήταν «παρά τας διεξόδους των οδών». Οι εθνικοί ήταν ειδωλολάτρες, οι δε θεοί τους, όπως ο Δίας και ο Διόνυσος και η Αφροδίτη και όλοι οι άλλοι, ήταν οι συνήγοροι των αμαρτωλών παθών τους. Οι Απόστολοι τώρα, χριστιανοί μου, ορμώμενοι από την Ιερουσαλήμ προς τα έθνη, συγκέντρωσαν πολλούς εθνικούς, «πονηρούς τε και αγαθούς», και τους συγκέντρωσαν στο τραπέζι του γάμου, δηλαδή στην Εκκλησία. Η είσοδος στην Εκκλησία γίνεται χωρίς διάκριση, γιατί καλούνται από την Χάρη του Θεού όλοι, «αγαθοί και πονηροί» (στιχ. 10). Η ζωή μας όμως μετά την είσοδό μας στην Εκκλησία πρέπει να είναι καθαρή. Δεν πρέπει να είμαστε απλώς κλητοί, αλλά και εκλεκτοί (στιχ. 14).
Γι᾽ αυτό και στην σημερινή ευαγγελική περικοπή παρουσιάζεται ο βασιλεύς να κάνει εξέταση αυτών που ήλθαν στον γάμο του Υιού Του και τον βλέπουμε να εκδιώκει από τον γάμο τον άνθρωπο εκείνον, ο οποίος δεν είχε «ένδυμα γάμου» (στιχ. 11). Και μάλιστα αυτόν, λέγει το Ευαγγέλιο, τον απέστειλε στο «σκότος το εξώτερον» (στιχ. 13). Από αυτό, χριστιανοί μου, ας καταλάβουμε ότι για να ανήκουμε στον Χριστό, για να είμαστε δικοί Του, πρέπει να έχουμε βίο καθαρό, πρέπει να έχουμε «ένδυμα γάμου», δηλαδή όχι ρυπαρά ενδύματα. «Ένδυμα γάμου» λέγουν οι Άγιοι Πατέρες, σημαίνει ότι πρέπει να ντυθούμε με σπλάγχνα οικτιρμών, με χρηστότητα και με φιλαδελφία. Διαφορετικά θα πάμε στο «σκότος το εξώτερον», και «εκεί έσται ο κλαυθμός και ο βρυγμός των οδόντων» (στιχ. 13). Αλλοίμονό μας, χριστιανοί. Αλλά, όχι, μη γένοιτο, Χριστέ μου, μη γένοιτο να χωριστούμε από Σένα. Θέλουμε να είμαστε πάντοτε μαζί, και στον παρόντα και στον μέλλοντα αιώνα. Δος μας την Χάρη Σου, για να πλύνουμε με την μετάνοιά μας το ένδυμα της ψυχής μας και να γίνει αυτό «ένδυμα γάμου» κατάλληλο για τον θείο Σου νυμφώνα, ΑΜΗΝ!
Με πολλές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως
Ιερεμίας