Γέροντας Εφραίμ Αριζόνας: Είναι πολύ δύσκολο να γράψεις για αγιασμένες ψυχές. Για μορφές που έζησαν ανάμεσά μας, που τους γνωρίσαμε, που βιώσαμε την ευλογημένη πορεία τους στην επίγεια ζωή τους. Όμως το χρέος και η συνείδησή μου με οδηγεί υποχρεωτικά, να γράψω ό,τι είδα, ό,τι άκουσα, ό,τι έζησα για έναν φωτισμένο άγιο γέροντα.
Γράφει ο Πρωτοπρεσβύτερος Κυριάκος Αναστ. Μανέττας
(Κληρικός-εκπαιδευτικός, εφημέριος του πανεπιστημιακού Ναϋδρίου Αγίας Ειρήνης-Τριών Ιεραρχών Αιγαίου Ρόδου)
Τον Μακαριστό ήδη από τα ξημερώματα της Κυριακής (8 Δεκεμβρίου 2019), την οσιακή μορφή του Ιερομονάχου πατρός Εφραίμ του Φιλοθεΐτου και Αριζονίτου. Ο κατά κόσμο Ιωάννης Μωραΐτης γεννήθηκε στον Βόλο στις 24 Ιουνίου του 1928. Τη βαθειά του πίστη την οφείλει όπως πάντα ομολογούσε, στην αγιασμένη μητέρα του, που την ακολουθούσε πιστά από 3 χρονών μωρό, σε εξωκκλήσια και Ακολουθίες, που κοιμήθηκε ως μοναχή με το όνομα Θεοφανώ.
Τον δρόμο του μοναχικού βίου τον υπέδειξε στον νεαρό τότε, μικρόσωμο και ευαίσθητο Ιωάννη Μωραΐτη η αγία μητέρα του μοναχή έπειτα Θεοφανώ. Πολλές φορές ακούστηκε η γλυκιά και τρεμάμενη φωνή του να ομολογεί τη μεγάλη του ευγνωμοσύνη για τη μητέρα του. Θεωρούσε πως οι μητέρες, όπως των Αγίων Πατέρων και μεγάλων Ιεραρχών της πίστης μας, φέρνουν μεγάλη ευθύνη και θα απολογηθούν την ημέρα της κρίσεως για το πώς μεγαλώνουν, πώς συμβουλεύουν και το κυριότερο τι πνευματικό παράδειγμα δίνουν στα παιδιά τους και στην οικογένειά τους.
Με αυτό το παράδειγμα ζωής, αναχωρεί για το περιβόλι της Παναγίας, το Άγιον Όρος, όπου στις 26 Σεπτεμβρίου του 1947, ακόμη είχαμε στην Ελλάδα πείνα, μαρασμό, κατοχή, μπαίνει στην όχθη της αιωνιότητας στο Άγιον Όρος, όπου γίνεται μετά από οκτώ μήνες δοκιμασίας Μοναχός το 1948 και παίρνει το όνομα Εφραίμ, στην αδελφότητα του αγίου Ιωσήφ ησυχαστού, που κοιμήθηκε το 1959. Με υπόδειξη του γέροντά του, του ησυχαστού Ιωσήφ χειροτονήθηκε διάκονος και ιερομόναχος στη συνέχεια κληρικός. Αυστηρή νηστεία, προσεκτική ζωή, πολύ άσκηση και προσευχή ήταν οι αρχές της αδελφότητας. Στον αυστηρό αυτό ορθόδοξο μοναχικό βίο ανδρώθηκε ο γέροντας Εφραίμ, που από μικρό παιδί αν και μικρόσωπο, ευαίσθητο και αμάθητο σε τέτοιες δύσκολες δοκιμασίες, άντεξε τους καύσωνες του θέρους τις παγωνιές και τις κακουχίες των χειμερινών χρόνων. Υπήρξε ταπεινός, υπάκουος, πρόθυμος και πιστός διάκονος του γέροντά του και των συνασκητών του.
Αυτό πέρασε σε διηγήσεις από στόμα σε στόμα, από τους συνασκητές, μοναχούς, μοναχές και πνευματικά του παιδιά. Γι’ αυτό και αγαπήθηκε από όλους από νεαράς ηλικίας. Ο σεμνός, ο άκακος, ο πράος και ευγενής Εφραίμ, ο Μωραΐτης και μετέπειτα ο γέροντας της Φιλοθέου και της Αριζόνας. Μετά την κοίμηση του αγίου γέροντά του Ιωσήφ του ησυχαστή, πολλοί μοναχοί συγκεντρώθηκαν δίπλα στον γέροντα Εφραίμ, τον οποιό είχανε πνευματικό πατέρα. Το 1973 η αδελφότητα μετακόμισε στην Ιερά Μονή Φιλοθέου, όπου έγινε και ηγούμενος ο γέροντας Εφραίμ.
Ο ενάρετος βίος του και η πνευματική του ακτινοβολία, βοήθησαν πολύ να αυξηθεί πολύ γρήγορα η μοναστική αδελφότητα. Η επιστασία του Αγίου Όρους ζήτησε από τον γέροντα Εφραίμ τον Φιλοθεΐτη, να αναβιώσει και να επανδρώσει πολλά μοναστήρια της Αθωνικής πολιτείας, πράγμα που επέτυχε, όπως της Ξηροποτάμου, Κωνσταμονίτου, Καρακάλλου, Σεράι, Αγίου Ανδρέα που μέχρι σήμερα ανήκουν στην πνευματική του καθοδήγηση.
Ο γέροντας είναι ο ιδρυτής και πνευματικός οδηγός, πολλών άλλων ιερών μονών ανδρικών και γυναικείων ανά τον Ελλαδικό χώρο, όπως η Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στις Σέρρες, της Παναγίας της Οδηγήτριας στην Πορταριά του Βόλου, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, πρώην μετόχιο της Φιλοθέου στη Θάσο, τη χρονιά του 1979 αναζητώντας ο γέροντας ιατρική βοήθεια για θέματα υγείας έφτασε από θαύμα στον Καναδά.
Οι ιατρικές εξετάσεις δεν εμπόδισαν τον αξιαγάπητο γέροντα Εφραίμ, συγχρόνως να εξομολογεί, να νουθετεί και να διδάσκει με τη ζωή και το παράδειγμά του τους απόδημους Έλληνες. Δεν περιορίστηκε στον Καναδά, αλλά η ποιμαντική του δράση επεκτάθηκε στις ΗΠΑ. Ο σπόρος της ποιμαντικής του δράσης έπιασε τόπο. Χιλιάδες ψυχές έτρεχαν στο ευλογημένο πετραχήλι του, για πνευματική ξεκούραση και ευλογία.
Πηγαινοερχόταν από το Άγιον Όρος, συνεχώς αλλά γεννήθηκε η ιδέα να φτιαχθούν μοναστήρια, για πνευματική αναγέννηση των αποδήμων αδελφών μας. Ξεκίνησε με δύο αρχικά μονές με ευλογία του επισκόπου τότε Καναδά Σωτηρίου στο Μόντρεαλ και στο Πίτσμπουργκ των ΗΠΑ. Δυσκολίες, διωγμούς, συκοφαντίες, από συμφέροντα μασόνων, εχθρών της Ελληνικής γλώσσας και της ορθόδοξης πίστης μέσα και από τον ίδιο χώρο της Εκκλησίας.
Τη λαμπροεβδομάδα του 2012 που είχα την ξεχωριστή ευλογία μαζί με το ζεύγος Παύλου και Μαρίνας Χατζηκωνσταντίνου που έγιναν η αιτία να φτάσω στην Αριζόνα στον γέροντα Εφραίμ, να τους έχει ο Θεός καλά, μου διηγήθηκε ο σεμνός όσιος Εφραίμ. Πατέρα μου όταν φύγω από τον μάταιο αυτό κόσμο, να το διηγείσαι παντού αυτό: “Στον ευγενή και φιλέλληλα, τον Ροδίτη Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Σπυρίδωνα Παπαγεωργίου βρήκα την ξεχωριστή τιμή, να γίνουν άλλες 19 μονές σε ολόκληρη την Αμερικανική Ήπειρο.
“Προχώρα γέροντα” μου είπε, “γέμισε ελεύθερα όλη την Αμερική με μοναστήρια, να δοξάζεται το όνομα του Χριστού και να ζει η ελληνορθόδοξη Αγιορείτικη παράδοση και η Ελληνική μας γλώσσα”..” Πατέρα Κυριάκο” μου συνέχισε ο γέροντας Εμραίμ, “θα αγιάσει ο Αμερικής Σπυρίδων Παπαγεωργίου ο Ροδίτης, που χάρις σ’ αυτόν λατρεύω και τα νησιά σας. Για δύο λόγους. Γιατί χάρη στη δική του συμβολή έγινε το θαύμα αυτό του Θεού στην Αμερική και Καναδά και ότι αδίκως διώχθηκε που θα πρόσφερε πολλά στην Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό”. Μπράβο σου παιδί μου που τον αγαπάς και εγώ το ίδιο, συνεχώς προσεύχομαι για εκείνον και εκείνος για εμάς. Μάλιστα, φέρει το όνομα του λαμπρού Κεφαλονίτη Μητροπολίτη Ρόδου Σπυρίδωνα Συνοδινού επαξίως”.
Με γέμισαν από χαρά τα λόγια του αυτά, του Θεοφόρου γέροντα Εφραίμ της Αριζόνας. Δημιούργησε δύο μονές στη Φλόριντα, δύο στο Τέξας, δύο στο Σικάγο, δύο στην Νότια Καρολίνα από μία σε Νέα Υόρκη, Ουάσιγκτον, Πενσιλβάνια, Καλιφόρνια, Ιλινόις, Μίσιγκαν και στον Καναδά, στο Τορόντο και στο Μόντρεαλ. Όλες οι μονές αφιερωμένες στο Χριστό, την Παναγία και τους Αγίους. Το μεγάλο θαύμα με 35 μοναχούς σε 2.000 στρέμματα γης, το μεγαλόπρεπο μοναστήρι του Μεγάλου Αντωνίου του καθηγητή της Ερήμου στη μεγάλη έρημο της Αριζόνας.
Ο γέροντας Εφραίμ θεωρείται μια ζωντανή μέχρι χθες απόδειξη ότι δεν μας έχει εγκαταλείψει ακόμα ο Θεός στα έσχατα αυτά χρόνια. Θεωρώ μεγάλη μου τιμή και ευλογία, που τον είδα νεαρός φοιτητής στη δεκαετία του 1980 στο Άγιο Όρος, άκουσα πολλά από νουθεσίες και κηρύγματά του. Επίσης, το 2012 εκείνη η αξέχαστη εμπειρία ζωής για μια εβδομάδα στο Μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου στην Αριζόνα.
Η μορφή του, ο αέρας που έβγαινε από την ανάσα του, που είμασταν μαζί, τον είδαμε, τον ακούσαμε, ζήσαμε συνομιλίες, διηγήσεις, θαύματα που θα εξιστορήσουμε και στο μέλλον. Αυτό μας έδωσε τη μετάγγιση αίματος για Χριστό και Ελλάδα. Μου είπε χαρακτηριστικά “βρίσκεσαι σε δρόμο αγώνα και ομολογίας Χριστού. Θα δικαιωθείς, αφού πολεμηθείς μέσα και έξω από το χώρο της εκκλησίας. Θα έχεις μια φωτισμένη και αγιασμένη ιερατική και εκπαιδευτική πορεία και μια ευλογημένη κατά Χριστόν οικογένεια”. Επίσης, με παρότρυνε να λέγω στα κηρύγματά μου “Αδέλφια μου, να λυπούμαστε για τις αμαρτίες και τα πάθη μας τα καθημερινά”. “Ό,τι περνά από το χέρι μας να το κάνουμε, ελεημοσύνη και καλό στους συνανθρώπους μας”.
Μετά θάνατον είναι αργά γιατί ο χρόνος δεν επιστρέφει πίσω για μετάνοια και διορθώσεις. Εκμεταλευτείτε τον χρόνο, για σωτηρία της ψυχής σας και για αιώνιο παράδειο. Ο Χριστός δεν θα μας πει γιατί δεν ασκητεύσατε, θα μας πει όμως στηνδευτέρα παρουσία του “Γιατί δεν ελεήσατε, γιατί δεν θρέψατε, γιατί δεν ντύσατε, γυμνούς, φτωχούς, φυλακισμένους;”. Aυτά είναι έργα αγάπης συνέχιζε ο Γέροντας Εφραίμ. Είναι στενός ο δρόμος για την αιώνια ζωή. Ο φαρδύς, ο άνετος δρόμος είναι της ξέγνοιαστης ζωής, που περνούν οι ημέρες μας άδειες και κούφιες….
Για τον ευατό του έλεγε: “Τίποτα εγώ δεν πρόσφερα, προσευχηθείτε να με ελεήσει ο Κύριος. Ένα κούφιο καρύδι είμαι, τίποτα παραπάνω”. Ο Γέροντας, ο όσιος, ο ατελείωτος της νοεράς προσευχής, πατέρας και δάσκαλος, από τα ξημερώματα της Κυριακής 8 Δεκεμβρίου 2019, βρίσκεται στην “ποθειτή του πατρίδα”. Στην αιώνια ζωή, στον παράδεισο, όπως δικαίως ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, που και τον επισκέφθηκε στην εξόδιο Ακολουθία του, προέστη της Τετάρτης 11 Δεκεμβρίου 2019 στο Μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου Αριζόνας είπε: “Eζησε ως άγιος και άφησε ως άγιος”. Ο μεγάλος ευεργέτης της Ελληνικής γλώσσας και ορθόδοξης παράδοσης. Όλες οι Ακολουθίες γίνονται στο τυπικό του Αγίου Όρους στα Ελληνικά. Μοναχοί, μοναχές, λαϊκοί, πνευματικά του παιδιά ψάλλουν και ομιλούν Ελληνικά παγκοσμίως.
Τα κοιμητήρια γεμίζουν από Χριστιανούς που επιθυμούν να ταφούν στα μοναστήρια του. Η Ελληνική σημαία μας κυμματίζει υπερήφανα παντού όταν εδώ στην Ελλάδα την κατεβάζουμε και την καίμε. Συνοικισμοί έγιναν με Χριστιανούς ορθόδοξους, ξένους και Έλληνες για χατήρι του. Άνθισε η έρημος της Αριζόνας με κρίνα, με δένδρα, με λουλούδια, με ζώα και πουλιά, με νερό τρεχάμενο όταν παλιά μόνο δηλητηριώδη φίδια και σκορπιοί, βρισκόταν στο χώρο αυτό. Τιμητικά στην αγρυπνία μας την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2019. Τελέσαμε τρισάγιο με κόλυβο μαζί με τη μνήμη του αξέχαστου πνευματικού μου πατέρα Μητροπολίτη Ρόδου Σπυρίδωνα του Συνοδινού. Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019 τελούμε το πρωί στις 10.30 μνημόσυνο ενιαήμερο του οσίου Γέροντα Εφραίμ του Αριζονίτη.
Όχι γιατί έχει ανάγκη από μνημόσυνα. Εκείνος να εύχεται και να προσεύχεται για εμάς. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι συμπίπτει το 40ήμερο μνημόσυνό του Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου στο μοναστήρι που δημιούργησε στην Αριζόνα και αναπαύεται ειρηνικά εκεί. Και τότε θα τελέσουμε ειδική αγρυπνία με μνημόσυνο για τον Άγιο γέροντα Εφραίμ. Συγκινηθήκαμε όλοι στο διαδίκτυο, για τις χιλιάδες πιστών, μοναχών, μοναζουσών, κληρικών και όπου γης πνευματικών του τέκνων. Μια μυσταγωγία, μια λειτουργία, η νεκρώσιμη Ακολουθία του. Έλαμπε ο γέροντας Εφραίμ, το σκήνωμά του. Ακτινοβολούσε Χριστό και θέωση.
Άγιος στη ζωή, Άγιος και στον παράδεισο. Σεμνή η παρουσία όλων των αδελφοτήτων των ιερών του Μονών, γυναικείων και ανδρικών. Τον επάξιον συνεχιστή και πνευματικού του τέκνου ηγουμένου Παΐσιου με συγκίνηση, με ευγνωμοσύνη, με ευγένεια στη μνήμη του γέροντά του και ευεργέτη του. Άξιος πάντοτε να είναι ο γέροντας Παΐσιος. Όπως η γλυκειά παρουσία, τα λόγια από ψυχής κατάθεσης του άξιου συνεχιστή Αγίου γέροντα και Ηγουμένου της Μονής Φιλοθέου Αρχιμ. πατρός Νικοδήμου Φιλοθεΐτου.
Σκιαγράφησε κλαίγοντας εκείνος και εμείς μαζί του, την ευλογημένη πορεία, το έργο, το όραμα, τη φωτισμένη ζωή του γέροντά του Εφραίμ Φιλοθεΐτου-Αριζονίτου. Είναι πραγματικά αντάξιος συνεχιστής στην ιερά μονή Φιλοθέου του Αγίου Όρους. Την ευχή σου να έχουμε άγιε γέροντα Εφραίμ, σεβάσμιε και γιγαντόσωμε στο έργο και την προσφορά σου.
Αμήν.
