Εθνικά επιβεβλημένη η συνέχιση της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών

Του μητροπολίτη Σύρου κ. Δωροθέου

(από το ένθετο της εφημερίδας Δημοκρατία για την Ορθοδοξία)

«Αν το ανθρώπινο γένος μπορεί να καυχηθεί ότι δημιούργησε κάτι το αξιόλογο, αυτό είναι η αθάνατη ελληνική γλώσσα.»
Τη διαπίστωση αυτή δεν την έκανε Ελληνας «εθνικιστής», αλλά ο Αγγλος ιστορικός Gibbon, που κάθε άλλο παρά υπέρ των Ελλήνων προκατειλημμένος μπορεί να θεωρηθεί.
Και τούτο γιατί η ελληνική γλώσσα είναι γλώσσα αυτοτροφοδοτούμενη, αενάως αυτοπαραγόμενη, που, παρά το δαιδαλώδες της συντακτικό, τη σχολαστική γραμματική και τη βασανιστική ορθογραφία της, αποτελεί μοναδικό και αναντικατάστατο χρηστικό εργαλείο για την απόδοση σκέψεων, όρων και εννοιών της πανανθρώπινης διανόησης, της επιστήμης, της τέχνης, αλλά και της καθημερινότητας. Κάθε λέξη της είναι φορέας της μακραίωνης εθνικής μας παράδοσης, είναι τμήμα της εθνικής μας μνήμης, στοιχείο αναπόσπαστο της εθνικής μας ταυτότητας.

Ζωντανή, διαρκώς εξελισσόμενη, στις εκάστοτε ανάγκες με ευελιξία και προσαρμοστικότητα θαυμαστή, σε αλλαγές και επιδράσεις ανοιχτή, με ικανότητα αφομοίωσης ξένων λέξεων και τύπων μοναδική, η ελληνική γλώσσα είναι μία και αδιαίρετη, από τις απαρχές της Ιστορίας έως τις μέρες μας!
Είναι, άλλωστε, επιστημονικά διαπιστωμένο ότι μόνο όποιος γνωρίζει τις αρχαίες ρίζες της ελληνικής γλώσσας μπορεί σήμερα να εκφράσει σωστά και να εκφραστεί ικανοποιητικά, χρησιμοποιώντας τη σύγχρονη μορφή της.

Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί, βέβαια, ότι η επανένταξη της διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας στα σχολεία έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Και τούτο γιατί η διδασκαλία της παρέμεινε στον τύπο και αδιαφόρησε για την ουσία! Επικεντρώθηκε σε μια ανιαρή διδασκαλία και επιβολή αποστήθισης τύπων, κανόνων και εξαιρέσεων.
Διδάσκονται Αρχαία τα παιδιά μας, αλλά δεν μαθαίνουν να σκέφτονται ελληνικά, καθώς παραμένουν στην τραχιά επιφάνεια της γραμματικής και του συντακτικού, χωρίς να διεισδύουν στον αρχαιοελληνικό τρόπο σκέψης και στοχασμό!
Ολοι οι μαθητές της Β’ Λυκείου διδάσκονται «Αντιγόνη», αλλά κανείς δεν ενωτίζεται τα επαναστατικά μηνύματα της συγκεκριμένης τραγωδίας κατά της αυθαιρεσίας της εξουσίας και της υπεροχής της ηθικής έναντι της βίας.

Ποιος, άραγε, βίωσε σε όλο του το ηθικό μεγαλείο τον στίχο «γεννήθηκα όχι για να μοιράζομαι το μίσος, αλλά την αγάπη»; Ποιος μετέλαβε το ήθος της καταδικασμένης σε θάνατο ηρωίδας, που τολμά να διακηρύσσει μπροστά στον βασιλιά ότι «δεν μπορείς εσύ, ένας θνητός, να υπερβείς τους άγραφους νόμους των θεών»;
Ολοι οι μαθητές της Γ’ Λυκείου διδάσκονται τον «Επιτάφιο» του Περικλή, αλλά κανείς δεν ενστερνίζεται το νόημα της αληθινής δημοκρατίας, όχι μόνο ως πολιτεύματος, αλλά κυρίως ως τρόπου ζωής.

Πόσο απόμακρες για τον σημερινό έφηβο είναι οι διαπιστώσεις του ρήτορα ότι «μόνο εμείς αυτόν που δεν συμμετέχει στα κοινά δεν τον θεωρούμε φιλήσυχο, αλλά άχρηστο πολίτη» ή ότι «τις σχέσεις μας με την Πολιτεία τις διέπει η ελευθερία, ενώ στην ιδιωτική μας ζωή πολιτευόμαστε χωρίς να ενοχλεί ο ένας τον άλλον»;

Αλλά, το να εξαχθεί το συμπέρασμα από τις παραδοχές αυτές ότι η αρχαία ελληνική γλώσσα είναι γλώσσα νεκρή και γι’ αυτό η διδασκαλία της περιττή, χρειάζεται, αν όχι τίποτε άλλο, τουλάχιστον μεγάλη δόση άγνοιας, αμάθειας και ανευθυνότητας.
Μπορεί να πάσχει η διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής στη σύγχρονη ελληνική Παιδεία, υποχρέωσή μας εθνικά επιβεβλημένη είναι η βελτίωση και όχι η κατάργησή της.
Γιατί, προσθέτει ο νομπελίστας του Αιγαίου ποιητής, «η γλώσσα είναι ένας φορέας ήθους που, αν δεν τον υπακούσεις, θα τιμωρηθείς».