Του Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Ινατίου
Άρθρο στην Εφημερίδα “Δημοκρατία”
Χωρίς καμιά αμφιβολία, ο όρος «κατηχητικό», για τον πολύ κόσμο, είναι φορτισμένος αρνητικά. Και βεβαίως, το γεγονός αυτό δεν είναι αναίτιο.
Στα πρόσφατα χρόνια, με υπαιτιότητα, πολλές φορές, ανθρώπων επιφορτισμένων με αυτό το τόσο κρίσιμο έργο για τη ζωή της Εκκλησίας, το κατηχητικό συνδέθηκε με τη διαμόρφωση ανθρώπων απλώς υπάκουων, χωρίς κριτική σκέψη και αποξενωμένων από κρίσιμα κοινωνικά και υπαρξιακά ερωτήματα.
Οι καιροί, όμως, έχουν αλλάξει. Η αλλαγή αυτή, που άλλους φοβίζει και άλλους πανικοβάλλει, ήδη γίνεται αιτία να αποδείξει η Εκκλησία, για μια φορά ακόμη, πως οι διαχρονικές Της αλήθειες μπορούν να βρίσκουν απήχηση σε κάθε εποχή, αρκεί να βρίσκονται οι κατάλληλοι τρόποι προσέγγισης και επαφής με το «σήμερα».
Είναι αλήθεια, πως στις μέρες μας, ο διαρκής βομβαρδισμός, κυρίως των νέων ανθρώπων, με «πρέπει» και θεωρητικές διδασκαλίες δεν φέρνει κανένα αποτέλεσμα. Ο κόσμος σήμερα επιζητεί αμεσότητα λόγου, ανθρώπινη επικοινωνία και ζωντανό παράδειγμα. Επιπλέον, τα οξυμμένα προβλήματα, των οποίων τα παιδιά και οι έφηβοι γίνονται αποδέκτες, αναζητούν λύσεις πρακτικές, άμεσες και ορατές.
Την ανάγκη αυτή έχουν συνειδητοποιήσει όλες σχεδόν οι ενορίες, που αναπτύσσουν νεανικό έργο. Γι΄ αυτό και η δράση τους δεν περιορίζεται σε μια θρησκευτική διδασκαλία, αλλά σε μια βιωματική προσέγγιση των αρχών της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, μέσα από συζητήσεις, νεανικές δράσεις αλληλεγγύης και κοινή ζωή, που ξεκινάει από τη Θεία Λειτουργία και τις Ακολουθίες και φτάνει μέχρι τις κατασκηνώσεις, τις εκδρομές και τα ομαδικά παιχνίδια. Το κατηχητικό αποτελεί, πλέον, έναν πολύμορφο τρόπο ζωής, που συνδυάζει την κοινωνική ζωή με την Ορθόδοξη πνευματικότητα.
Στη δράση του, στις συντροφιές του, στις εξορμήσεις του, θα διαμορφωθούν οι άνθρωποι εκείνοι που αύριο θα στηρίξουν με αξίες και όραμα τον εαυτό τους, την οικογένειά τους και ολόκληρη την κοινωνία. Παράλληλα, θα εμβαθύνουν στις αλήθειες της Ορθόδοξης παράδοσης, ανακαλύπτοντας την ουσία της, αλλά και τη δυνατότητά της να απαντά στα αγωνιώδη ερωτήματα του καιρού μας. Κυρίως, όμως, θα νιώσουν πως ανήκουν σε μια κοινότητα ανθρώπων, την Εκκλησία, όπου τους ενώνει η κοινή πίστη, η κοινή ελπίδα και ο κοινός αγώνας για μια καλύτερη ζωή, γεμάτη νόημα και περιεχόμενο.
Οι καιροί που θα έρθουν απαιτούν ανθρώπους ποιότητας, έντιμους, ακέραιους, κριτικούς απέναντι στα κακώς κείμενα και δραστήριους σε κάθε δραστηριότητα κοινωνικής ευαισθησίας και πνευματικής ενίσχυσης των συνανθρώπων μας. Όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά δηλαδή, που έχει ένας ενσυνείδητος χριστιανός, με γνώση της πίστης του, της παράδοσής του, του οράματός του, κυρίως, όμως, με τη βεβαιότητα για την αγάπη του Θεού, που πάντα θα βρίσκεται εκεί που οι άνθρωποι Τον καλούν. Τέτοιους ανθρώπους πασκίζει να διαμορφώσει το κατηχητικό σχολείο.
Ωστόσο, τα οράματα αυτά δεν μπορούν να αποκρύψουν τις δυσκολίες. Δύσκολα, πλέον, οι άνθρωποι αναζητούν το ζωντανό πρόσωπο του συνανθρώπου, του φίλου, του συντρόφου. Το διαδίκτυο εξασφαλίζει την ανωνυμία, την ταχύτητα, τη σχέση χωρίς δέσμευση και τον χωρισμό χωρίς συνέπειες. Την ίδια στιγμή, η οικονομική ανέχεια έχει «παγώσει» το ενδιαφέρον των ανθρώπων για αναζητήσεις πέρα από τα καθημερινά. Γι΄ αυτό και η σημερινή καμπή είναι δύσκολη. Η Εκκλησία οφείλει, παρά τις αντιξοότητες, να υπερβεί πλαίσια και παρωχημένες μεθόδους του παρελθόντος και να προσφέρει στις νεανικές ψυχές λόγο Θεού, χωρίς να ξεχνά στιγμή πως η ποιότητα της κατήχησής Της θα σημαδέψει ψυχές για πάντα. Γι΄ αυτό, το κατηχητικό έργο επιβάλλεται να φροντιστεί με αμέριστο ενδιαφέρον και – τολμώ να πω – ευλάβεια εκ μέρους όλης της Εκκλησίας. Τα μέσα, πλέον, είναι πολλά, προκειμένου να εντοπιστούν και να προετοιμαστούν στελέχη με ζήλο και ικανότητες, ενώ η παιδαγωγική επιστήμη και τα σύγχρονα μέσα μπορούν να εξοπλίσουν το κατηχητικό σχολείο με κάθε είδους παιδαγωγικό υλικό.
Το κατηχητικό έργο απαιτεί σήμερα προγραμματισμό, έμπνευση, κίνητρα για τα στελέχη του, αλλά και υλική υποστήριξη. Οι συνθήκες αλλάζουν ραγδαία. Αυτό, όμως, που δεν θ΄ αλλάξει ποτέ είναι η δίψα του νέου ανθρώπου για ελπίδα, αγάπη και ζωντανό παράδειγμα. Εάν αυτά συνεχίσουν να ανθίζουν μέσα στην Εκκλησία, όλη της η δράση και ιδιαίτερα τα κατηχητικά της σχολεία, που ξεκινούν και τη φετινή χρονιά, θα αποτελέσουν, πνευματική, αλλά και κοινωνική όαση.