Αρχιμ. Μελέτιος Βαδραχάνης: Γιατί μετά την Ανάσταση διαβάζουμε τις Πράξεις των Αποστόλων

ΑΡΧΙΜ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ: Ό άγιος Χρυσόστομος σε κείμενό του θέτει το ερώτημα· γιατί η Εκκλησία παίρνει τα αποστολικά αναγνώσματά της την περίοδο από το Πάσχα μέχρι την Πεντηκοστή από το βιβλίο των Πράξεων των αποστόλων;

Το βιβλίο των Πράξεων περι­γράφει πως έγινε η Ανάληψη, η Πεντηκοστή και τα γεγονότα μετά την Πεντηκοστή. Έπρεπε κανονικά να τις διαβάζουμε από την Πεντηκοστή και μετά. Γιατί λοιπόν τις δια­βάζουμε μετά την ανάσταση του Χριστού;

Όταν γιορτάζουμε τις γιορτές του σταυρού, διαβάζουμε τα κείμενα της Γραφής, που έχουν σχέση με τον σταυρό· όταν γιορτάζουμε την ανάσταση και την ανάληψη του Χριστού, ή τις άλλες γιορτές τα αποστολικά αναγνώσματα είναι σχετικά με τις εορ­τές αυτές. Τώρα γιατί συμβαίνει αυτό;

Γιατί διαβάζουμε τα θαύματα των αποστόλων την περίοδο που δεν κάνανε θαύματα, αλλά έβλεπαν τις εμφανίσεις του Χριστού; Τις σαράντα ημέρες που τους εμφανιζόταν ο Χριστός οι απόστολοι δεν κάνανε θαύματα. Ούτε τις άλλες δέκα που μεσολάβησαν μέχρι την Πεντηκοστή. Στάλθηκε πρώτα το Άγιο Πνεύμα, έλαβαν τα χαρίσματα του και μετά άρχισαν να θαυματουργούν. Βέβαια τους είχε δώσει και ο Χριστός το χάρισμα να κάνουν θαύμα­τα όσο ζούσε, αλλά τώρα δεν έκαναν θαύματα ούτε είχαν κάποια δράση, απορροφη­μένοι από τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν. Όπως ακριβώς δεν μπόρεσαν να θαυ­ματουργήσουν, όταν ο Χριστός ήταν στο όρος Θαβώρ μαζί με τον Πέτρο τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη. Τότε οι μαθητές, χωρίς να έχουν τον Χριστό αλλά ούτε και τους κο­ρυφαίους αποστόλους μαζί τους, περικυκλωμένοι από τους φαρισαίους και γραμμα­τείς και έχοντας τον άπιστο πατέρα του σεληνιασμένου νέου να τους προσεγγίζει με μη σωστό τρόπο, ταράχτηκαν και έχασαν το χάρισμα της θαυματουργίας.

Γιατί λοιπόν διαβάζουμε τις Πράξεις αμέσως μετά την ανάσταση του Χρι­στού; Ο άγιος Χρυσόστομος ο οποίος θέτει το ερώτημα δίνει και την απάντηση. Το Πάσχα και μετά κηρύττουμε την ανάσταση του Χριστού. Της ανάστασης όμως απόδειξη εί­ναι τα θαύματα των αποστόλων, και για τα θαύματα των αποστόλων μι­λούν οι Πράξεις. Γι’ αυτό λοιπόν, αγαπητοί μου, μετά την σταύρωση και την ανάστα­ση αμέσως διαβάζουμε τα θαύματα των αποστόλων, για να έχουμε αναμφισβήτητη την απόδειξη της αναστάσεως. Δεν τον βλέπεις αναστημένο με τα μάτια του σώμα­τος, αλλά τον βλέπεις αναστημένο με τα θαύματα της πίστης. Γιατί η φανέρωση των θαυ­μάτων σε οδηγεί στην θεωρία της πίστης. Το να γίνονται θαύματα στο όνομά του ήταν πολύ μεγαλύτερη και σαφέστερη απόδειξη από το να παρουσιαστεί αυ­τός ανα­στημένος.

Σχετικά με αυτό που ανάφερα θα ήθελα να θυμηθούμε όλοι μας ότι ο Χριστός, αφού αναστήθηκε δεν παρουσιάστηκε στους εχθρούς του. Παρουσιάστηκε στους μα­θητές και τους οικείους του, αλλά όχι στους εχθρούς του. Και γιατί το έκανε αυτό; Διότι η εμφάνισή του σε τίποτα δεν θα τους ωφελούσε, αφού είχαν γίνει τόσο φανα­τικοί και μισαλλόδοξοι. Και αυτό φάνηκε καθαρά στην ανάσταση του Λαζάρου. Αν και τον ανάστησε τέσσερις μέρες μετά τον θάνατό του, τη στιγμή που είχε αρχίσει να λιώνει και να μυρίζει, και τον έκανε να βγει με τις λευκές ταινίες που ήταν δεμένος, εν τούτοις όχι μόνο δεν τους προσείλκυσε στην πίστη, αλλά και τους εξόργισε. Γιατί τότε θέλησαν να φονεύσουν τον Λάζαρο (Ιω. 12,10). Αφού λοιπόν ανάστησε τον Λάζαρο και δεν πίστεψαν, αν έδειχνε τον εαυτό του μετά την ανάσταση, το μόνο που θα πετύχαινε θα ήταν να τους κάνει να κυριευτούν από μανία και σφοδρό μίσος εναντίον του. Δεν θα γινόταν σε τίποτα καλύτεροι, ενώ θα γινόταν περισσότερο ασεβείς και αμαρτωλοί. Από ευσπλαχνία λοιπόν και από αγάπη έκρυψε από αυτούς τον εαυτό του. Αλλά δεν τους άφησε και εντελώς στο σκοτάδι και την αμάθειά τους. Τους έδειξε τα θαύματα που άρχισαν να γίνονται στο όνομά του. Από το να τον δουν αναστημένο δεν ήταν μικρότερο το να ακούσουν τον απόστολο Πέτρο να λέγει· «στο όνομα του Ιησού Χριστού σήκω πάνω και περπάτα» (Πραξ. 3,6).

Και όχι μόνο η απιστία των Ιουδαίων αλλά και η απιστία του μαθητή του, του Θωμά, αυτό αποδεικνύει. Ότι οι εμφανίσεις του Χριστού στην αρχή ακόμη και τους μαθητές του δεν τους έκαναν να πιστέψουν αμέσως. Ο Θωμάς ζήτησε όχι απλώς να τον δει, αλλά να βάλει και τα χέρια του στα σημάδια που άφησαν τα καρφιά. Χρειάστηκαν πολλές μέρες και πολλές εμφανίσεις για ν’ αρχίσουν να αποδέχονται την ανάστασή του. Η αυτοανάσταση του Χριστού ήταν τόσο πρωτάκουστο και ακατανόητο θαύμα, που όλοι οι μαθητές του Χριστού –όχι μόνο ο Θωμάς– στην αρχή απιστούσαν και νόμιζαν ότι βλέπουν φάντασμα (Λκ. 24,36-38). Χρειάστηκε ο Χριστός να τους δείξει τα χέρια και τα πόδια του όπως και στον Θωμά και μάλιστα να φάει μαζί τους για να πιστέψουν. Τότε πείστηκαν ότι ο Χριστός δεν είναι κάποιο είδωλο, ή κάποιο πνεύμα ή φάντασμα. Και μας το βεβαιώνει αυτό ο Πέτρος ο οποίος σε ομιλία του είπε ότι «ο Θεός τον ανάστησε και τον έκανε να εμφανιστεί όχι σε όλο τον λαό αλλά σε μάρτυρες που είχε διαλέξει από πριν, δηλαδή σε μας, οι οποίοι φάγαμε και ήπιαμε μαζί του, αφού αναστήθηκε εκ νεκρών» (Πρξ. 10,40-41). Το φαγητό σαν τεκμήριο για την ανάσταση το χρησιμοποίησε ο Κύριος και όταν ανάστησε την κόρη του Ιάειρου. Τότε είπε στους δικούς της «δώστε την να φάει» (Μαρκ. 5,43).

Το πόσο σπουδαία ήταν τα θαύματα που έγιναν μετά την Πεντηκοστή στο όνομα του Χριστού φαίνεται στο ότι μετά την Πεντηκοστή και την γλωσσολαλιά των απο­στόλων πίστεψαν τρεις χιλιάδες Ιουδαίοι (Πρξ. 2,41) και μετά την θεραπεία του χω­λού από τον Πέτρο πέντε χιλιάδες (Πραξ. 4,4).

Επίσης και ο Χριστός λέγει ότι «αλή­θεια, αλήθεια σας λέγω, εκείνος που πιστεύει σε μένα, θα κάνει κι αυτός τα ίδια έργα που κάνω εγώ, και θα κάνει ακόμη μεγαλύ­τερα από αυτά» (Ιω. 14,12). Γιατί συμβαί­νει αυτό; Γιατί οι μαθητές να κάνουν με­γαλύτερα θαύματα απ’ ότι ο Χριστός; Γιατί επειδή η σταύρωση του Χριστού σκαν­δάλισε τους περισσοτέρους, γι’ αυτό χρειάστη­καν αργότερα μεγαλύτερα θαύματα. Αν ο Χριστός πεθαίνοντας παρέμεινε στον τάφο και δεν ανασταινόταν, όπως ισχυρίζο­νται οι Ιουδαίοι, κι αν δεν ανέβαινε στους ουρανούς, τότε όχι μόνο δεν θα γινόταν μεγαλύτερα τα επόμενα θαύματα, αλλά και όσα γίνηκαν προηγουμένως θα έπρεπε να ξεχαστούν.

Τα θαύματα όμως γίνανε μεγαλύτερα και ως προς τον τρόπο και ως προς την φύση τους.

Ως προς τον τρόπο ο Χριστός έκανε θαύματα διατάζοντας ο ίδιος· οι μαθητές του όμως έκαναν θαύματα ανώτερα χρησιμοποιώντας το σεβάσμιο και άγιο όνομά του. Αυτό δείχνει εντονώτερα την δύναμη του Χριστού, ο οποίος χω­ρίς να είναι παρών κάνει θαύματα διά των μαθητών του.

Ως προς τη φύση τα θαύμα­τα των μαθητών και πάλι ήταν μεγαλύτερα, διότι οι σκιές του Χριστού δεν θε­ράπευαν, ενώ οι σκιές των αποστόλων θεράπευαν (Πραξ. 5,15). Συνεπώς τα θαύματα των αποστόλων καθιστούν βεβαία την ανάσταση του Χριστού. Φανερώνουν ότι η δύ­ναμη που δρούσε πριν την σταύρωση υπάρχει και τώρα και δρα ομοίως.

Αλλά και οι εχθροί του φοβήθηκαν τη δύναμη του περισσότερο μετά την σταύρω­ση και τον θάνατό του. «Όταν είδαν οι Ιουδαίοι το θάρρος του Πέτρου και του Ιωάννη και κατανόησαν ότι είναι άνθρωποι αγράμματοι και απλοϊκοί, έμειναν κατάπληκτοι, γνωρίζοντας ότι ήταν μαθητές του Χριστού, και όταν είδαν τον άνθρω­πο που θεραπεύθηκε να είναι μαζί τους, δεν μπορούσαν να πουν κάτι εναντίον τους» (Πραξ. 4,13-14). Πριν τον θάνατο του Χριστού και ενώ έβλεπαν τα θαύματά του έφερναν αντιρρήσεις. Τώρα όμως τα έχουν χαμένα. Μάλιστα δείχνουν δειλία και φόβο και προσπαθούν να αποποιηθούν τις ευθύνες τους. «Θέλετε να ρίξετε πάνω μας το κρίμα για το αίμα αυτού του ανθρώπου;» Πραξ. 5,28). Μα αν είναι απλός άνθρω­πος γιατί φοβάστε Ιουδαίοι; τόσους προφήτες και δικαίους φονεύσατε και δεν φοβη­θήκατε το αίμα κανενός απ’ αυτούς. Γιατί τώρα εσείς που πριν την σταύρωση φω­νάζατε, αν είναι αθώος το κρίμα για το αίμα του ας πέσει πάνω μας και στα παιδιά μας (Ματθ. 27,25) και το περιφρονούσατε, γιατί τώρα το φοβάστε; Γιατί μήπως ανα­καλύψατε ότι δεν είναι πλάνος και ασεβής αλλά ο Θεός που ενανθρώπησε και σεις τον φονεύσατε αντί να τον προσκυνήσετε;

Τώρα μπορεί να ισχυριστεί κανείς από τους υπέρ λίαν απίστους ότι δεν κάναν θαύματα οι απόστολοι και ψευδώς η Γραφή τα αναφέρει. Αν υποθέσουμε ότι συμβαίνει αυτό τότε φαίνεται μεγαλύτερη η δύναμη του Χριστού, γιατί χωρίς θαύμα­τα ιδρύθηκε η Εκκλησία και μάλιστα μέσα από διωγμούς και γενικά εχθρικό κλίμα. Αυτό είναι το μεγάλο θαύμα του Χριστού. Οι φτωχοί και πένητες, οι περιφρονημένοι και άσημοι, οι αγράμματοι και αμόρφωτοι, μόνο δώδεκα τον αριθμό πέτυχαν να δια­δώσουν τον χριστιανισμό παντού. Και όχι απλώς ένας τυφλός έγινε καλά, αλλά όλη η γη ανάβλεψε από την πνευματική τύφλωση· όχι μόνο ένας λεπρός καθαρίστηκε, αλλά ολόκληρα έθνη και μάλιστα από την λέπρα της ψυχής, την αμαρτία. Και το πιο σπου­δαίο· όλοι αυτοί οι άνθρωποι αντιμετώπισαν άγριους διωγμούς υπέστησαν τα πάνδει­να και παρ’ όλα αυτά συνεχίζουν να πιστεύουν στον Χριστό.

Για όλα αυτά που εκθέσαμε διαβάζουμε τις Πράξεις μετά το Πάσχα, που κηρύτ­τουμε την ανάσταση του Χριστού. Διότι τα θαύματα των αποστόλων και η ίδρυση της Εκκλησίας είναι η μεγαλύτερη απόδειξη για την ανάσταση του Χριστού. Η μεγα­λύτερη απόδειξη ότι ο Χριστός είναι ο ένας της Αγίας Τριάδος, που ήρθε και έγινε άνθρωπος για να μας σώσει!