Γράφει ο Ηρακλής Ρεράκης – Καθηγητής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ
“Τα «ορθόδοξα» Θρησκευτικά, που δεν αναπτύσσουν την ορθόδοξη συνείδηση, σε αντίθεση με τα Θρησκευτικά των Ελλήνων Ισραληλιτοπαίδων και Μουσουλμάνων”
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο (ΔΙΣ) του Σεπτεμβρίου, οι σεβαστοί μας Αρχιερείς, σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου της ΔΙΣ, εμπιστεύθηκαν τον Γεν. Γραμματέα Θρησκευμάτων και εξέφρασαν, συνοδικώς, την Ικανοποίησή τους, για τα νέα Βιβλία των Θρησκευτικών, επειδή, κατά τη γνώμη τους, «συμμορφώθηκαν απολύτως με τις αποφάσεις του ΣτΕ».
Σεβόμαστε τον Μακαριώτατο Πρόεδρο και τους σεβαστούς Ιεράρχες, μέλη της ΔΙΣ. Όμως, κατά την ταπεινή
μας γνώμη, η ΔΙΣ θα μπορούσε να ορίσει μια μεικτή ειδική επιτροπή (με τη συμμετοχή και μάχιμων Θεολόγων), η οποία να ελέγξει επακριβώς τα Θρησκευτικά της κ. Κεραμέως και, με επιστημονικά επιχειρήματα, να αποφανθεί επ’ αυτών και να δημοσιεύσει ένα έγκυρο και εμπεριστατωμένο πόρισμα,
με επιχειρήματα, το οποίο να τεκμηριώνει την απόφασή της.
Τότε, θα μπορούσε η ικανοποίηση της ΔΙΣ να ικανοποιεί και τους/τις διδάσκοντες/ουσες Θεολόγους και δασκάλους/ες του ΜτΘ, τους/τις μαθητές/τριες, τους γονείς και τον πιστό στην Ορθόδοξη πίστη ελληνικό λαό και να πείθει όλους ότι, όντως, τα Βιβλία συμμορφώθηκαν με τις αποφάσεις του ΣτΕ. Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε. Οι σεβαστοί Ιεράρχες της ΔΙΣ στην πρώτη τους Συνεδρίαση, ως μέλη της παρούσας ΔΙΣ, κλήθηκαν να εγκρίνουν τα Βιβλία και την αξιολόγηση που τους έκανε ο Γεν. Γραμματέα Θρησκευμάτων.
Η συγγραφή των νέων μεταβατικών Βιβλίων, όμως, όπως τα ίδια στον πρόλογό τους αναφέρουν, έγινε με βάση το ίδιο περιεχόμενο και την ίδια μεθοδολογία και δομή των ακυρωμένων από το ΣτΕ Βιβλίων. Τα μέλη της επταμελούς Επιτροπής της κ. Κεραμέως, υπό την επίβλεψη και την ευθύνη του Γεν. Γραμματέα Θρησκευμάτων, έκοψαν και έραψαν τα μεταβατικά θρησκευτικά, όπως οι ίδιοι αναφέρουν σε όλους
τους Προλόγους των Βιβλίων, με βάση τους ακυρωμένους από το ΣτΕ φακέλους!
Δηλαδή, τελικά, οι μαθητές/τριες, συνεχίζουν να διδάσκονται, ανακατεμένη και μετακινημένη, την ίδια ύλη
των Θρησκευτικών Διαμαντοπούλου – Φιλη- Γαβρόγλου, με την ίδια δομή, το ίδιο πνεύμα και την ίδια αποδομητική για τα ορθόδοξα δόγματα, το ορθόδοξο ήθος και τις ορθόδοξες παραδόσεις στόχευση.
Λέξη προς λέξη, στο μεγαλύτερο μέρος τους, με λίγες εξαιρέσεις, τα μεταβατικά Βιβλία της κ. Κεραμέως, που, δεν γνωρίζουμε τους λόγους που τα ενέκρινε η ΔΙΣ, διατηρούν ΕΠΑΚΡΙΒΩΣ την ακυρωθείσα από το ΣτΕ, ως ακατάλληλη για παιδιά, διδακτέα ύλη. Έτσι όπως είναι διατυπωμένο το Δελτίο Τύπου της ΔΙΣ, φαίνεται ότι οι Ιεράρχες ενέκριναν τα Βιβλία, με βάση την το εισηγητικό έγγραφο που τους παρέδωσε ο Γεν. Γραμματέας Θρησκευμάτων -για μας ακατάλληλο πρόσωπο για να εποπτεύει ένα άγνωστο γι αυτόν έργο, όπως είναι η συγγραφή διδακτικών Βιβλίων για το ΜτΘ, ως μη Θεολόγος και ως ένας από τους υπεύθυνους και εμπνευστές της συγγραφής και έγκρισης των ακυρωμένων από το ΣτΕ Προγραμμάτων και Βιβλίων.
Οι μόνες αλλαγές που έχουν γίνει στα Βιβλία είναι η μετακίνηση της ύλης των Θρησκειών από κάποιες Ενότητες σε κάποιες άλλες, η θεραπεία δηλαδή της μείξεως των χριστιανικών στοιχείων με τα στοιχεία των θρησκειών. Η ύλη όμως αυτή συνεχίζει να διδάσκεται ξανά, ενέχοντας τα ίδια θεολογικά και παιδαγωγικά προβλήματα. Η υπόλοιπη ύλη των βιβλίων αυτών παρέμεινε ανέπαφη, στο μεγαλύτερο μέρος της, δηλαδή, κατά το ΣτΕ, ακατάλληλη για να αναπτύσσει την ορθόδοξη χριστιανική συνείδηση των μαθητών, με βάση τα Δόγματα, το ήθος και τις παραδόσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Μετά από το γεγονός της εγκρίσεως των Μεταβατικών Βιβλίων από την ΔΙΣ, εύλογα επικρατεί απορία, ανησυχία και αγανάκτηση στην Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ) για το γεγονός ότι, ενώ η ΠΕΘ ήταν εκείνη, που, μεταξύ άλλων φορέων και προσώπων, προσέφυγε στο ΣτΕ και προκάλεσε τις θεραπευτικές για το ΜτΘ ακυρωτικές αποφάσεις του, που έπρεπε να λειτουργήσουν ως βάση για άμεση ακύρωση και
εξαφάνιση αυτών των Προγραμμάτων και των Φακέλων (Διαμαντοπούλου – Φίλη – Γαβρόγλου), τα Βιβλία αυτά επανέρχονται, ελαφρώς τροποποιημένα και ξαναμπαίνουν, ως ύλη θρησκευτικών, στα σχολεία και μάλιστα, αυτή τη φορά, με τις ευλογίες της ΔΙΣ.
Αυτή η στάση της ΔΙΣ, έναντι της ορθόδοξης νεότητας, δημιουργεί έντονα ερωτήματα, ως προς την ποιότητα και τον χαρακτήρα των θρησκευτικών που θέλει η ΔΙΣ στα σχολεία. Θέλει, τα ορθόδοξα εκκλησιαστικά θρησκευτικά, που είναι σύμφωνα με τα δόγματα, το ήθος και τις παραδόσεις της Εκκλησίας, όπως όρισε και υπέδειξε το ΣτΕ ή αυτά, που μαγειρεύει ο Γ. Γραμματέας Θρησκευμάτων, με την ομάδα των συγγραφέων των ακυρωθέντων από το ΣτΕ Βιβλίων και τα προτείνει στη ΔΙΣ ως δήθεν συμμορφωμένα με τις
αποφάσεις του ΣτΕ;
Γιατί άραγε, εφόσον αναγνωρίζει η ΔΙΣ τις αποφάσεις του ΣτΕ, δεν ζήτησε από την ΠΕΘ, που η δική της προσφυγή συνέβαλε στην έκδοσή τους, να συμβάλει, επίσης, στη έρευνα και αξιολόγηση των Βιβλίων και στην έγκυρη και επιστημονικά άρτια διαπίστωση, αν, όντως, είναι συμμορφωμένα με αυτές τις αποφάσεις;
Στο σημείο αυτό, ωστόσο, αξίζει να δούμε πόσο και πώς ενδιαφέρονται οι άλλες θρησκευτικές κοινότητες της χώρας μας, για την ποιότητα και τα χαρακτηριστικά της θρησκευτικής αγωγής των δικών τους παιδιών, σε αντίθεση με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των θρησκευτικών για τους ορθόδοξους μαθητές, όπου η ΔΙΣ φαίνεται να ενεργεί τελείως συμβιβαστικά και υποχωρητικά προς τις αποφάσεις της πολιτικής εξουσίας.
Στον πρόλογό του, για παράδειγμα, το σχολικό Βιβλίο, με τίτλο «Βασικές αρχές του Ιουδαϊσμού», το Κεντρικό
Ισραηλιτικό Συμβούλιο της Ελλάδος (ΚΙΣ) αναφέρει: «Το ΚΙΣ, στην προσπάθειά του να συμβάλει στη
διατήρηση της διάδοσης της εβραϊκής παιδείας, κυκλοφορεί το βιβλίο αυτό, με τη βεβαιότητα πως στις σελίδες του θα βρει ο κάθε ενδιαφερόμενος έναν καταστατικό οδηγό για ό, τι αφορά την εβραϊκή θρησκεία, την εβραϊκή ιστορία και τις βασικές ηθικές και κοινωνικές αρχές που διέπουν τον Εβραϊσμό… Ο αναγνώστης μπορεί να αναζητήσει τα στοιχεία που αποτελούν την ουσία της θρησκείας και του τυπικού του
Ιουδαϊσμού. Γι’ αυτό απευθύνεται περισσότερο στη νέα γενιά, για να μεταλαμπαδεύσει, μέσα από τις αρχές της θρησκείας μας, την παράδοση και τα έθιμα της μακραίωνης Εβραϊκής κληρονομιάς».
Στον πρόλογό του, επίσης, ο υπεύθυνος της έκδοσης Ραβίνος δρ. Isidore Epstein, Καθηγητής Πανεπιστημίου,
αναφέρει, μεταξύ άλλων, για τους συγγραφείς: «Τις σωστές ταλμουδικές αρχές υιοθέτησαν οι
σοφολογιώτατοι δύο διδάσκαλοι του Ιουδαϊσμού, συντάσσοντας αυτό το βιβλίο.
Σκοπός τους ήταν να δώσουν στον αναγνώστη τις βασικές αρχές του Ιουδαϊσμού, με τον απλούστερο δυνατό τρόπο, έτσι που το βιβλίο τους να διαβάζεται εύκολα και να είναι εύληπτο. Οι πληροφορίες που
περιέχονται σ’ αυτόν τον μικρό τόμο είναι συνοπτικές ακριβείς και ελεγμένες».
Άλλο βιβλίο διδασκαλίας των Ισραληλιτοπαίδων της Ελλάδας, με τον τίτλο: «Μεγάλες Μορφές του Ισραήλ (Α΄ Τόμος), αναφέρει στον πρόλογό του: «Ύστερα από μιαν εντατική προσπάθεια, μελέτη και εργασία, το Κεντρικό
Ισραηλιτικό Συμβούλιο παραδίδει τον πρώτο τόμο του βιβλίου: “Μεγάλες μορφές του Ισραήλ”. Έχει σκοπό τη
γνωριμία της ιστορίας των βιβλικών χρόνων του Εβραϊκού Λαού στα παιδιά μας… Το κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο πιστεύει ότι με την εργασία αυτή συνέβαλε θετικά στην ανύψωση του επιπέδου της εβραϊκής εκπαιδεύσεως στη χώρα μας».
Οι Μουσουλμάνοι μαθητές, επίσης, με παρεμβατικές ενέργειες της ηγεσίας της Μουσουλμανικής Κοινότητας,
διδάσκονται, ως κύριο διδακτικό βιβλίο της πίστεώς τους, το Κοράνιο, Στη σ. 10 το Κοράνιο αναφέρει:
«Εσένα μόνο λατρεύουμε και εσένα μόνο ικετεύουμε για να μας παρέχεις τη βοήθειά Σου… Καθοδήγησέ μας στον ορθό δρόμο… Πείτε: Η Θρησκεία μας (το Ισλάμ) είναι το Βάπτισμα του ΑΛΛΑΧ. Ποιος άλλος μπορεί να δώσει μια λατρεία καλύτερη απ’ τον ΑΛΛΑΧ; Και εμείς Αυτόν λατρεύουμε».
Στις τελευταίες παραγγελίες του Κορανίου, επισης, αναφέρεται: «Και δεν είχαν διαταχθεί (στη Βίβλο) παρά
μόνο: Να λατρεύουν τον ΑΛΛΑΧ μ’ ειλικρινή πίστη, να τηρούν την Προσευχή, να δίνουν τακτικά Ελεημοσύνη. Και αυτή είναι η Θρησκεία της Αλήθειας… Λέγε: Επιδιώκω για καταφύγιό μου τον Κύριο, την Ελπίδα των ανθρώπων, τον Κυρίαρχο των ανθρώπων, τον Θεό των ανθρώπων». Με τη διδασκαλία της Βίβλου και του Κορανίου, οι Έλληνες Εβραίοι και Μουσουλμάνοι Μαθητές αναπτύσσουν τη θρησκευτική τους συνείδησή πάνω στις αρχές και των Ιερών τους Βιβλίων. Η σχέση τους με τον Θεό δεν αποτελεί μια διανοητική, αλλά μια έμπρακτη και βιωματική διδασκαλία, που στοχεύει να γίνει πράξη και τρόπος ζωής.
Μαθαίνουν, όχι απλώς για τις αρχές της πίστεώς τους, αλλά πώς να τις εφαρμόζουν σωστά και αληθινά στη ζωή τους, τι να κάνουν ως πιστοί και πώς να ενισχύουν, καθημερινά, την πίστη τους στον δικό τους Θεό, μέσω της Λατρείας, της Νηστείας, της Προσευχής και της Ελεημοσύνης.
Αντίθετα, στο μεγαλύτερο μέρος της διδασκαλίας των νέων Θρησκευτικών (του 2020) για τους Έλληνες Ορθόδοξους μαθητές/τριες, δεν γίνεται, όπως συνέβαινε και με τη διδασκαλία των Προγραμμάτων και των Βιβλίων του 2018 και 2019, καμιά προσπάθεια να συνδεθεί η ζωή τους με την πίστη στον Τριαδικό Θεό, στο πλαίσιο της ζωντανής σχέσης τους με την Εκκλησία τους και τα τελούμενα σ΄ αυτήν.
Όλες οι διδασκαλίες, με ελάχιστες εξαιρέσεις, διδάσκονται θρησκειολογικά, ως μουσειακές πληροφορίες,
που τις μαθαίνουν τα παιδιά διανοητικά, θεωρητικά και πληροφοριακά. Οι ορθόδοξοι μαθητές, θεωρούμενοι ξένοι και όχι μέλη, στον χώρο της Εκκλησίας τους και ως μη έχοντες σχέση με την πίστη τους, διδάσκονται θέματα, που έχουν μεν σχέση με τον Χριστιανισμό, αλλά όχι με αυτούς/ές ως μαθητευόμενοι/ες.
Οι θεματικές ενότητες έχουν τοποθετηθεί, ατάκτως ερριμμένες, άστοχα, με θρησκειολογικό και ουδέτερο τρόπο, στο πλαίσιο μιας οφθαλμοφανώς διακρινόμενης μεθόδευσης διατήρησής των διδασκομένων στην ουδετερότητα και την ουδετεροθρησκεία, καθώς εκλαμβάνονται ως θεατές που ξεναγούνται για τα της Εκκλησίας και λατρείας και όχι ως ενεργά και ζωντανά μέλη της.
Αυτό δεν έχει καμιά σχέση με την ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης, όπως προβλέπουν οι
αποφάσεις του ΣτΕ και δεν καταλαβαίνει κανείς, πώς είναι δυνατόν η ΔΙΣ της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας να έχει εγκρίνει ότι αυτά τα Βιβλία είναι εναρμονισμένα με τις αποφάσεις του ΣτΕ;
Φαίνεται ότι δεν διάβασαν, αυτό που αναφέρεται εντός των νέων Προγραμμάτων, ότι αποφεύγεται η οποιαδήποτε προσπάθεια περαιτέρω συνειδητής σύνδεσης των μαθητών/τριών με την εκκλησιαστική ζωή, διότι αυτό θεωρείται «κατήχηση» η οποία «κατήχηση», όπως αναφέρουν τα νέα Προγράμματα απαγορεύεται δήθεν από το ΣτΕ. Πουθενά όμως το ΣτΕ δεν αναφέρει κάτι σχετικό με «κατήχηση», που απαγορεύεται!
Ουσιαστικά, τα δόγματα, το ήθος και οι παραδόσεις της ορθόδοξης Εκκλησίας, που αναπτύσσουν την ορθόδοξη χριστιανική συνείδηση των μαθητών/τριών, αυτό, δηλαδή, που ορίζει ως διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών το ΣτΕ, δεν το προσφέρουν τα Θρησκευτικά της κ. Κεραμέως,
διότι το θεωρούν «κατήχηση» και η κατήχηση ισχυρίζονται ότι είναι έργο της Εκκλησίας και όχι του Σχολείου. Και όλα αυτά η ΔΙΣ τα θεωρεί εναρμόνιση με τις αποφάσεις του ΣτΕ!
Ωστόσο, κατά παράδοξο τρόπο, δεν θεωρείται «κατήχηση», από το Υπουργείο Παιδείας και διδάσκεται
ακολύτως, η θρησκευτική διδασκαλία που απευθύνεται στους Έλληνες Εβραίους και Μουσουλμάνους μαθητές/τριες, που διδάσκονται ως ύλη, αποκλειστικά και μόνον, τα ιερά τους Βιβλία, μαθαίνοντας, με θρησκευτική ακρίβεια και ευλάβεια, πώς μπορούν, να ζουν ως συνειδητοί πιστοί στη θρησκευτική τους κοινότητα, στο πλαίσιο της δικής τους θεολογικής θεωρίας και λατρευτικής πράξεως.
