Να το έχουμε χαρά και να δοξάζουμε τον Θεό γιατί είμαστε Ορθόδοξοι χριστιανοί. Την Ορθόδοξη πίστη μας να την διαφυλάξουμε ακριβώς όπως μας την παρέδωσαν οι άγιοι Πατέρες μας, χωρίς να την αλλοιώσουμε ούτε στο παραμικρό.
Ακόμη κι αν μας διώξουν και αν μας φυλακίσουν και μας θανατώσουν ακόμη, να ομολογούμε την Ορθόδοξη πίστη μας έτσι ακριβώς όπως αυτή διατυπώθηκε στις Άγιες και Οικουμενικές Συνόδους από τους θεοφόρους Πατέρες.
Δεν πρέπει να είμαστε δειλοί για την πίστη μας· προπαντός δε εμείς οι Επίσκοποι πρέπει να δίδουμε καλή μαρτυρία γι᾽ αυτήν, διαμαρτυρόμενοι, με ταπείνωση όμως και με σωστή θεολογία, όταν βλέπουμε να συμβαίνουν παραβάσεις των Ιερών Κανόνων της Αγίας μας Εκκλησίας.
Καί εγώ, αδελφοί μου χριστιανοί, ο Επίσκοπός σας, με την Χάρη του Θεού, δεν θέλω να είμαι δειλός, αλλά θέλω να εκφράζω σε σας και σε όλη την Εκκλησία του Χριστού τον πόνο μου και την διαμαρτυρία μου, όταν βλέπω πράγματα που φαίνονται ως ωμές παραβάσεις των Ιερών Κανόνων και όταν βλέπω να παραβιάζονται τα όρια, τα οποία έθεσαν οι Πατέρες μας.
Παρακαλώ την Κυρία Θεοτόκο να με φωτίζει και να με ενισχύει να είμαι σωστός ομολογητής της Ορθόδοξης πίστης μας και να εκφράζω παρρησία, και προφορικώς και γραπτώς, την ομολογία μου αυτή.
Προσέξτε όμως, αδελφοί μου, πολύ να προσέξετε ένα σοβαρό που θέλω να σας πω τώρα: Μερικοί, που φαίνονται ως «σούπερ» Ορθόδοξοι και πολύ ζηλωτές, μου αποστέλλουν προσωπικά γράμματα και με τα γραφόμενά τους τραβούν τα πράγματα προς τα άκρα, δηλαδή προς την αίρεση. Γιατί «αίρεση», αγαπητοί μου, είναι η αλήθεια τραβηγμένη στα άκρα!
Στις επιστολές τους λοιπόν αυτοί προς εμένα – φαντάζομαι και σε άλλους – μου γράφουν ότι όσοι θέλουν να είναι γενναίοι αγωνιστές της Ορθοδοξίας πρέπει να προχωρήσουν σε «αποτείχιση».
Να αποκηρύξουμε δηλαδή τον Πατριάρχη για τις συμπροσευχές του με τον Πάπα και μαζί με τον Πατριάρχη να αποκηρύξουμε και όσους έχουν κοινωνία μαζί του.
Οι συγγραφείς των επιστολών αυτών μου είναι επίμονοι στις προτάσεις τους, ακόμη δε μου τις γράφουν προκλητικά και σε ιστολόγια κρίνοντές με αυστηρά.
Σ᾽ αυτούς λοιπόν όλους δηλώνω με ευθύτητα στο κήρυγμά μου αυτό, ας με φυλάξει ο Χριστός και η Παναγία να μην κάνω τέτοιο κακό που μου προτείνουν.
Γιατί αυτό πάει για την αίρεση του Προτεσταντισμού, στον οποίο ο καθένας τους είναι «εκκλησία» και «υπέρ-εκκλησία».
Ακούστε, αδελφοί μου χριστιανοί, και προσέξτε ιδιαίτερα το σημερινό μου κήρυγμα, γιατί είναι ένα σύντομο και απλό μάθημα Ορθόδοξης εκκλησιολογίας.
Ακούστε: Γιά να σωθούμε πρέπει να ανήκουμε στην Εκκλησία του Χριστού, την Ορθόδοξη Εκκλησία μας. Έξω από αυτήν δεν υπάρχει σωτηρία.
Στην Εκκλησία όμως υπάρχει ενότητα. Γι᾽ αυτό, κατά μία ερμηνεία, την Εκκλησία την λέγουμε «ΜΙΑ» και ομολογούμε πίστη εις «ΜΙΑΝ… Εκκλησίαν».
Είναι ΜΙΑ και για την εσωτερική της ενότητα. Η ενότητα αυτή της Εκκλησίας εκφράζεται ως εξής: Οι ιερείς μνημονεύουν το Επίσκοπο. Το ακούτε αυτό κάθε φορά από τον Ιερέα σε κάθε ιερή Ακολουθία και προπαντός το ακούτε στην θεία Λειτουργία, όταν ο Ιερέας λέει «Εν πρώτοις μνήσθητι, Κύριε, του Αρχιεπισκόπου ημών (τάδε)…».
Ο Επίσκοπος πάλι μνημονεύει την Ιερά Σύνοδο. Η δε Ιερά Σύνοδος μνημονεύει όλους τους Αρχιεπισκόπους, όλα τα Πατριαρχεία και ιδιαιτέρως μνημονεύει τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Έτσι, με την μνημόνευση αυτή υπάρχει ενότητα σε όλη την Εκκλησία. Εσείς οι λαικοί για να ανήκετε στην Εκκλησία πρέπει να μνημονεύετε κάποιον Επίσκοπο, ο οποίος όμως πρέπει να είναι ενωμένος με όλο το Σώμα της Εκκλησίας.
Καί το ότι ο Επίσκοπος είναι ενωμένος με όλο το Σώμα της Εκκλησίας το λέει φανερά σε όλο το πλήθος των πιστών στην θεία Λειτουργία.
Εμένα, για παράδειγμα, με ακούτε στα «Άγια» που μνημονεύω «της Αγίας και Ιεράς ημών Συνόδου».
Καί αργότερα, μετά τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, με ακούτε μπροστά στην Αγία Τράπεζα να λέγω πάλι, «Εν πρώτοις μνήσθητι, Κύριε, της Αγίας και Ιεράς ημών Συνόδου».
Εσείς λοιπόν οι λαικοί της Μητροπόλεώς μας, για να ανήκετε στην Εκκλησία, πρέπει να είστε ενωμένοι με εμένα τον Επίσκοπό σας.
Καί είστε ενωμένοι μαζί μου, επειδή με βλέπετε και με ακούτε ότι είμαι ενωμένος με την Ιερά Σύνοδο της Ελλαδικής μας Εκκλησίας.
Αλλά και εγώ μνημονεύω την Ιερά Σύνοδο, επειδή βλέπω ότι Αυτή μνημονεύει όλα τα Πατριαρχεία και τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Έτσι ανήκω στην καθόλου Εκκλησία του Χριστού και είμαι ενωμένος μαζί Της. Αν όμως τώρα εγώ, ο Επίσκοπός σας, παύσω να μνημονεύω την Ιερά Σύνοδο, κόβομαι από την Εκκλησία, αλλά αυτόματα και εσείς, που είστε ενωμένοι μαζί μου, αποκόπτεστε και εσείς από την Εκκλησία και βρίσκεσθε έξω απ᾽ Αυτήν.
Το ξαναλέγω, χριστιανοί μου: Όταν ένας Δεσπότης, μόνος του αυτός, χωρίς να το πούν και να συμφωνήσουν και οι άλλοι πατέρες Ιεράρχες, παύει το μνημόσυνο του Πατριάρχου, αυτός αποκόπτεται από την Εκκλησία, έκανε τον εαυτό του υπέρ-Εκκλησία και έκανε σχίσμα, το οποίο σχίσμα είναι φοβερό αμάρτημα, το φοβερώτερο, που δεν το ξεπλένει ούτε αίμα μαρτυρίου.
Το κακό αυτό, αδελφοί μου, το έκαναν οι Παλαιοημερολογίτες. Κακώς άλλαξε το Ημερολόγιο. Όταν όμως η Ελλαδική μας Εκκλησία δέχτηκε το Νέο Ημερολόγιο, αλλάζοντάς το με το Παλαιό, τότε οι άλλες Εκκλησίες και τα Πατριαρχεία, που ακολουθούσαν το Παλαιό Ημερολόγιο, ανέχτηκαν την Ελλαδική Εκκλησία για την αλλαγή του Ημερολογίου και δεν έπαυσαν να έχουν κοινωνία μαζί της.
Πολλοί όμως χριστιανοί της Ελλαδικής Εκκλησίας, που κράτησαν το Παλαιό Ημερολόγιο, αποκήρυξαν την Εκκλησία μας, επειδή αυτή προσχώρησε στο Νέο Ημερολόγιο, και αποκόπηκαν από αυτήν.
Αποκοπέντες όμως αυτοί από την Ελλαδική Εκκλησία αποκόπηκαν αυτομάτως και από όλες τις άλλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες και απ᾽ αυτές ακόμη που ακολουθούσαν το Παλαιό Ημερολόγιο.
Γιατί και αυτές οι Εκκλησίες, που ακολουθούσαν το Παλαιό Ημερολόγιο, είχαν κοινωνία με εμάς, τους Νεοημερολογίτες, και όχι με αυτούς, τους Παλαιοημερολογίτες, ακριβώς για τον λόγο ότι αποκόπησαν από την Ελλαδική Εκκλησία.
Έτσι οι Παλαιοημερολογίτες βρέθηκαν ξεκρέμαστοι, γιατί καταδίκασαν όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες του κόσμου και θεώρησαν ως μόνη αληθινή Εκκλησία την δική τους παράταξη!.. Οι Παλαιοημερολογίτες λοιπόν δεν είναι Εκκλησία και τα μυστήριά τους δεν είναι έγκυρα.
Το κακό τους ξεκίνησε όχι από το ότι κράτησαν το Παλαιό Ημερολόγιο – πολύ καλά έπραξαν σ᾽ αυτό – αλλά από το ότι αποκόπηκαν από την Ελλαδική Εκκλησία, έστω και αν αυτή έκανε το λάθος και ακολούθησε το Νέο Ημερολόγιο.
Έτσι, από έναν άκριτο και αθεολόγητο ζηλωτισμό χωρίς εκκλησιολογία, οι Παλαιοημερολογίτες της Ελλάδος έχασαν την ενότητά τους με την Εκκλησία. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ένα πολύ ωραίο λόγο του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που είπε προς τους Ιουδαίζοντες της εποχής του, ότι και λάθος ακόμη να κάνει η Εκκλησία (όχι όμως δογματικό λάθος ή παραβάσεις ιερών Κανόνων), να μην δίνουμε σημασία σ᾽ αυτό, αλλά να προσέχουμε μόνο στο να μην χαθεί η μεταξύ μας ενότητα.
Αυτό είναι το κύριο. Λέγει επί λέξει ο άγιος πατέρας: «Πανταχού τη Εκκλησία μετ᾿ ακριβείας επώμεθα, την αγάπην και την ειρήνην προτιμώντες απάντων. Ει γαρ και εσφάλλετο η Εκκλησία, ου τοσούτον κατόρθωμα από της των χρόνων ακριβείας ην, όσον έγκλημα από της διαιρέσεως και του σχίσματος…Το μεν γαρ τώδε ή τώδε χρόνω νηστεύσαι ουκ έγκλημα, το δε σχίσαι Εκκλησίαν και φιλονεικώς διατεθήναι και διχοστασίας εμποιείν, και της Συνόδου διηνεκώς εαυτόν αποστερείν ασύγγνωστον και κατηγορίας άξιον και πολλήν έχει την τιμωρίαν» (Εις Άπαντα Αγίων Πατέρων, Ιερού Χρυσοστόμου έργα, τομ. 4, 615 A.DE).
Απαντώντας λοιπόν με το κήρυγμά μου αυτό στους συγγραφείς των επιστολών και μηνυμάτων προς εμένα και σε άλλους Ιεράρχες να προχωρήσουμε σε «αποτείχιση», τους λέγω ότι δεν είμαι καθόλου σύμφωνος με την πρότασή τους αυτή. Καί όχι μόνο δεν είμαι σύμφωνος, αλλά θα είμαι και πολέμιος.
Καλύτερα «να πάω να πνιγώ», όπως το λένε στην πατρίδα μου (πρβλ. Λουκ. 17,2), παρά να γίνω αιτία αποσχισμού εμού και άλλων χριστιανών από την Εκκλησία.
Τέλος και συμπέρασμα: Χριστιανοί μου, προσοχή! Θα είμαστε στενά ενωμένοι με την Ελλαδική μας Εκκλησία, επειδή αυτή είναι ενωμένη με όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες του κόσμου. Καί έτσι θα ανήκουμε στην καθόλου Εκκλησία του Χριστού.
Ο,τι κάνουμε θα το κάνουμε μέσα στην Εκκλησία και για την δόξα της Εκκλησίας. Όταν βλέπουμε παραβάσεις των Ιερών Κανόνων μας (για παράδειγμα, συμπροσευχές με τους Παπικούς και Οικουμενιστικές κινήσεις) δεν θα σιωπούμε, αλλά θα διαμαρτυρόμαστε.
Καί αν ακόμη μας διώξουν, πρόθυμα θα ακολουθήσουμε τον δρόμο του διωγμού, χωρίς να σιγάσουμε μάλιστα καθόλου την διαμαρτυρία μας. Αλλά αυτή την διαμαρτυρία μας, επαναλαμβάνω, θα την κάνουμε όντας μέσα στην Εκκλησία, μνημονεύοντες την Ιερά μας Σύνοδο και τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη.
Ακόμη δε προσοχή και στο άλλο: Τούς αγώνες μας για την Ορθόδοξη πίστη να τους κάνουμε με ταπείνωση, με φόβο Θεού και με αγάπη και προς αυτούς τους αιρετικούς ακόμη (τους Παπικούς, για παράδειγμα), για τους οποίους επιθυμούμε την επιστροφή τους από την πλάνη και γι᾽ αυτόν ακριβώς τον λόγο κάνουμε τους διαλόγους μαζί τους.
Η αλήθεια είναι ότι βλέπουμε παραβάσεις των Ιερών Κανόνων. Αλλά δεν θα γίνει ο κάθε Επίσκοπος Σύνοδος για να τιμωρεί τους παραβάτες. Αφού τους παραβάτες των Ιερών Κανόνων τους ανέχονται (προς καιρόν ίσως) όλοι οι Ιεράρχες, υποχρεούμεθα όλοι να ακολουθούμε την γραμμή των Ιεραρχών της καθόλου Εκκλησίας.
Αγαπητοί μου Χριστιανοί, της Ιεράς Μητροπόλεως Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως! Επιθυμώ να είστε ζηλωτές των πατρώων παραδόσεων, αλλά ο ζήλος σας για την πίστη μας να ενεργείται ταπεινά και εκκλησιολογικά, όπως σας το είπα στο σημερινό μου κήρυγμα.
Μην ακούτε τους ακραίους που σας λένε για «αποτείχιση», για διακοπή δηλαδή εκκλησιαστικής κοινωνίας με το θρυλικό μας Πατριαρχείο για τις παρατηρούμενες συμπροσευχές του με τους παπικούς. Είναι εκ του πονηρού οι φωνές αυτές.
Θα μείνουμε μέσα στην Εκκλησία μας, αγωνιζόμενοι για την σωτηρία μας, κλαίοντες μαζί με τα αμαρτήματά μας και για τις παρατηρούμενες παραβάσεις των Ιερών Κανόνων, από εκεί μάλιστα που δεν το περιμέναμε, και ως τέκνα πιστά και ζωντανά της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας θα διακηρύσσουμε, μαζί με τον τελευταίο άγιο της Εκκλησίας μας π. Ιουστίνο Πόποβιτς (βλ. βιβλίο του ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ), ότι ο Παπισμός είναι αίρεση και ο Οικουμενισμός παναίρεση!
Γιά καλή μαθητεία σε όσα σας είπα παραπάνω σας συνιστώ να διαβάσετε ένα ωραίο βιβλίο του μακαριστού αγίου Γέροντος πατρός Επιφανίου Θεοδωροπούλου ΤΑ ΔΥΟ ΑΚΡΑ («Οικουμενισμός» και «Ζηλωτισμός»).
Είναι και τοπικά δικός μας ο θεολόγος αυτός πατέρας, γιατί κατάγεται από εδώ κοντά μας, από την Καλαμάτα.
Με πολλές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας