Βαρυσήμαντη παρέμβαση του Μητροπολίτη Νέας Σμύρνης Συμεών για την αναδειξη των νεων Μητροπολιτων. Σχολιάζει το κατά πόσο…ανεπηρέαστα ή όχι ψηφίζουν οι Ιεράρχες και επίσης πόσο επηρεάζονται από τις βουλές του εκάστοτε Αρχιεπισκόπου μιλώντας για “Βολιώτες” (παλιότερα) και “Βοιωτούς” (σήμερα) υποψηφίους…
Σημειώνει μάλιστα πως ως μητροπολίτης Θηβών ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος υπερθεματιζε για την αναγκη αλλαγης του συστηματος. “Παρηλθε ήδη πενταετια απο την εκλογη του ως Αρχιεπισκοπου και ακομη περιμενουμε” σχολιάζει ο κ. Συμέων.
Ολόκληρη η παρέμβασή του έχει ως εξής:
ΕΝ ΟΨΕΙ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ
Απο τα πιο σημαντικα ζητηματα —αν οχι το σημαντικοτερο— για μια τοπικη Εκκλησια, ειναι η αναδειξη των νεων Μητροπολιτων, δηλαδη των επαρχιουχων επισκοπων της και μελων της Ιερας Συνοδου της Ιεραρχιας. Αυτο ισχυει και για τη δικη μας Εκκλησια, την Εκκλησια της Ελλαδος, οπως ειναι διοικητικα συγκροτημενη απο τις Μητροπολεις της Αυτοκεφαλου Εκκλησιας της Ελλαδος και τις Μητροπολεις που ανηκουν πνευματικως στο Οικουμενικο Πατριαρχείο. Λογω αυτης της ιδιαιτερης σημασιας που εχει το θεμα για τη ζωη ολοκληρης της Εκκλησιας μας —φυσικα, και καθε κενης Μητροπολεως που προκειται να πληρωθεί—, αναλογη σημασία προσλαμβανει και ο τροπος, η διαδικασια εκλογης των νεων Ιεραρχων. Το πρωτιστο και πλεον υπεύθυνο καθηκον των επισκοπων ειναι η αναδειξη διά της ψηφου τους των νεων συνεπισκοπων τους.
Εξ αφορμης του γεγονοτος οτι εχουμε σημερα δυο κενες Μητροπολεις (Φωκιδος και Ιωαννινων) και το σωμα της σεπτης Ιεραρχιας θα κληθεί ειτε εκτακτως ειτε το αργοτερο τον Οκτωβριο κατα την τακτικη συγκληση του σωματος να προβεί στην πληρωση των κενων τουτων Μητροπολεων, ας μου επιτραπεί να διατυπωσω ορισμενες σκεψεις μου γυρω απο το ζητημα της εκλογης των Μητροπολιτων.
Η διαδικασια εκλογης Μητροπολιτων καθοριζεται απο τον ισχυοντα Καταστατικο Χαρτη της Εκκλησιας, τον Νομο 590/1977 στο Ζ’ κεφαλαιο του και στα αρθρα 24-26 (αναλογες ρυθμισεις περιειχαν και παλαιοτεροι καταστατικοί νομοι). Οι διαταξεις αυτες ακολουθηθηκαν κατα τη διάρκεια των τελευταίων 37 ετων ισχυος του Καταστατικού Χαρτου, μια σχετικως μακρα περιοδο, κατα την οποία υπηρετησαν την Εκκλησια μας τρεις Αρχιεπισκοποι (οι μακαριστοί Σεραφείμ και Χριστοδουλος και ο Μακαρ. κ. Ιερωνυμος Β’).
Καταγραφοντας συνοπτικα τις εντυπωσεις που αφησαν και τα σχολια που διατυπωθηκαν για τις περισσότερες εκλογες που διενεργηθηκαν τα τελευταία σαραντα χρονια, μπορούμε να αναφερουμε τα εξης αρνητικα σημεία :
1. Οι ανθρωποι της Εκκλησιας (κληρικοί και λαικοί) αλλα και η κοινη γνωμη ευρυτερα αμφιβαλλουν αν και κατα ποσον οι επισκοποι ψηφιζουμε τους νεους συνεπισκοπους μας ενεργωντας ανεπηρεαστα, κατα συνείδησιν και υπο την επιστασια του Αγιου Πνεύματος. Το φαινομενο θα πρεπει να μας ανησυχησει, διοτι αυτο που εν τελει διακυβεύεται ειναι το κυρος του επισκοπικού σωματος και η ιεραρχικη δομη της Εκκλησιας μας.
2. Ο αποφασιστικος παραγων για την προβολη ενος υποψηφιου (πραγμα το οποίο προδικαζει και το αποτελεσμα μιάς εκλογης) ειναι η βούληση του εκαστοτε Αρχιεπισκοπου.Αυτο σημαίνει οτι για καθε αρχιερατικη εκλογη και πολυ-πολυ νωρις οι ενδιαφερομενοι ή οι υποστηρικτες τους επιδιωκουν να αποσπασουν την εγκριση του Αρχιεπισκοπου. Φτασαμε στο σημείο ακομη κι εμείς οι Μητροπολιτες να ομιλούμε, οτι ο ταδε «εχει» ή «ελαβε το χρισμα» και ο αλλος «δεν το εχει» ή «δεν το ελαβε»! Αναλογα και εξισου λυπηρα και τα σχολια για «Βολιωτες» Ιεραρχες παλαιοτερα και για «Βοιωτους» σημερα.
3. Στις αρχιερατικες εκλογες μας σπανια λαμβανεται υπ᾽ όψιν απο την Ιεραρχια η επιθυμια των τοπικων κοινωνιων για το προσωπο του νεου ποιμενος τους. Εκλεγουμε και αποστελλουμε συχνα Ιεραρχες παντελως αγνωστους στις Μητροπολεις που θα ποιμανουν, οταν μαλιστα στις Μητροπολεις αυτες συμπιπτει να διακονούν λαμπροί αρχιμανδριτες για την εκλογη των οποίων μας παρακαλούν κληρικοί και λαικοί των περιοχων αυτων. Ως εκ τουτου ειναι πολυ φυσικο οι κληρικοί αυτοί να απογοητεύονται απο τη σταση μας, και νεωτεροι κληρικοί να μη θελουν να υπηρετησουν στην επαρχια. Προτιμούν το κεντρο και τις κεντρικες εκκλησιαστικες υπηρεσιες για να μπορεσουν να αναδειχθούν ευκολωτερα και γρηγορωτερα.
* * *
Τι πρεπει να γινει;
Ειναι αναγκη —αιτημα του πληρωματος της Εκκλησιας αλλα και καθε καλης θελησεως ανθρωπου— να αποκαταστησουμε την ιεροτητα και το κυρος των επισκοπικων εκλογων μας. Να αναζητησουμε τροπους που να πείθουν ολους —ακομη κι εμας τους ιδιους—, οτι ψηφιζοντας ενεργούμε πραγματι εν Αγιω Πνεύματι. Να περιορισουμε ο,τι ειναι (ή ο,τι φαίνεται οτι ειναι) ανθρωπινο και να αφησουμε χωρο για να ενεργεί και το Πνεύμα το Αγιο. Σεβασμιοι και εγκρατείς αδελφοί Ιεραρχες κατα καιρούς κατεθεσαν τον προβληματισμο τους και διετυπωσαν σχετικες προτασεις. Αυτο εκανε και ο νυν Αρχιεπισκοπος Μακαρ. κ. Ιερωνυμος. Ως μητροπολίτης Θηβών επεκρινε αρνητικα φαινομενα παλαιοτερων εκλογων και υπερθεματιζε για την αναγκη αλλαγης του συστηματος. Παρηλθε ήδη πενταετια απο την εκλογη του ως Αρχιεπισκοπου και ακομη περιμενουμε. (Ας γνωριζει παντως —και το λεμε με πολυ σεβασμο και αγαπη προς το προσωπο του— οτι η αλλαγη επι τα βελτιω του τροπου των αρχιερατικων εκλογων και μονο αρκεί για να του εξασφαλισει θεση μεταξυ των μεγαλων Αρχιεπισκοπων).
* * *
Τι μπορεί να γινει γρηγορα και ευκολα; Με τροποποίηση του αρθρου 25 του Καταστατικού μας Χαρτου (που πιστεύω οτι θα την ψηφισουν ολες οι πτερυγες της Βουλης) να προβλεπεται οτι απο τους τρεις υποψηφιους που πλειονοψηφισαν στο «τριπροσωπο», στη συνεχεια ο νεος Μητροπολιτης εκλεγεται διά κληρωσεως.
Ο τροπος αυτος, αποστολικος στην προελευση (βλ. Πραξ. 1, 21-26), συνδυάζει αριστα και την ενεργο και υπεύθυνη συμμετοχη ημων των επισκοπων στον καταρτισμο διά της ψηφου μας του «τριπροσωπου» (πραγμα που δεν γινεται σημερα, αφού οι παντες γνωριζουν απο καιρο ποιος εχει ήδη προκριθεί —ειναι γνωστη η εκφραση «για παραγεμισμα» για τους αλλους δυο υποψηφιους του τριπροσωπου) και αφηνει χωρο να δρασει θαυμαστως και το Αγιο Πνεύμα.
Ετσι, περιοριζεται η δυνατοτητα του εκαστοτε Αρχιεπισκοπου να ελεγχει το αποτελεσμα της εκλογης (αλλα και οι φορτικες πιεσεις που του ασκούνται απο διαφορους υπερ του υποψηφιου της προτιμησεως τους) και υποχρεωνει εμας τους Ιεραρχες στο να καταρτιζουμε διά της ψηφου μας το «τριπροσωπο» με αισθημα ευθυνης και αξιοκρατικα κριτηρια, αφού τελικα ενας απο τους τρεις που θα συμπεριληφθούν σ᾽ αυτο προκειται να επιλεγεί με την κληρωση νεος Μητροπολιτης της κενης Μητροπολεως.
Οι καιροί ου μενετοί. Το πληρωμα της Εκκλησιας μας περιμενει ή μαλλον απαιτεί πολλα απο εμας τους επισκοπους της. Ιερη υποχρεωση μας να μην το απογοητεύουμε. Η συναίσθηση της επισκοπικης μου ευθυνης με ωθησε να γραψω τα οσα εξεθεσα παραπανω.
Μακαρι αλλοι αδελφοί, σοφοτεροι και ικανοτεροι, να προτείνουν ακομη καλυτερες λυσεις. Αυτο παντως που επιβαλλεται ειναι να μην καθυστερησουμε και αλλο στην αντιμετωπιση του φλέγοντος αυτού ζητηματος.