Διαβάστε αναλυτικά τα όσα υποστήριξε ο Μητροπολίτης Γλυφάδας Παύλος για την για και Μεγάλη Σύνοδο στην Ημερίδα της προηγούμενης εβδομάδας.
Σεβασμιώτατοι προσκεκλημένοι Άγιοι Αρχιερείς και συνεπίσκοποι, Σεβασμιώτατε Ποιμενάρχα της Τοπικής Εκκλησίας Μητροπολίτα Πειραιώς και Φαλήρου κ. Σεραφείμ, Αιδεσιμολογιώτατε και πολυσέβαστε Πρόεδρε της πρώτης Συνεδρίας πατέρα Γεώργιε, Ευλαβέστατοι Πατέρες και συλλειτουργοί, Οσιώτατοι Μοναχοί και Μοναχές, Ευσεβείς χριστιανοί και αγαπητοί ακροατές του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Πειραικής Εκκλησίας,
Η σύγκληση μιάς Συνόδου Επισκόπων, ανέκαθεν λειτουργεί στον Ιερό χώρο της Εκκλησίας, ως σταθμός της πνευματικής πορείας του χριστεπωνύμου πληρώματος, ως σημείο αυτοελέγχου και αυτοσυνειδησίας, ως ευκαιρία επανασχεδιασμού της σωτηρίας του πεπτωκότος ανθρώπου. Η ασφαλής επιβίβαση των χριστιανών, στο νοερό καράβι της Εκκλησίας, που διαπλέει το πέλαγος του παρόντος πεπερασμένου χρόνου, αποτελεί το εχέγγυο της διαπόρθμευσης με ασφάλεια εκ του κόσμου τούτου στην αιώνια πραγματικότητα.
Η προγραμματισμένη λοιπόν για τον προσεχή Ιούνιον Αγία και Μεγάλη Σύνοδος, καλείται να καταγραφεί στην ιστορία, ως ένας σταθμός ψυχικής ωφέλειας του Σώματος της Εκκλησίας και ως μία κίνηση επαναβεβαίωσης της Ορθοδοξίας. Ως Επίσκοπος της Εκκλησίας του Χριστού, με την ευθύνη που μας αναλογεί απέναντι στους χριστιανούς της Μητροπολιτικής μας περιφερείας, αλλά και προς ολόκληρον τον λαό του Θεού, ευρισκόμεθα σήμερα μαζί σας, προκειμένου να θέσουμε δημοσίως ορισμένους προβληματισμούς μας, ως προς την σύγκληση αυτής της Συνόδου.
Για την χορήγηση αυτού του βήματος, πολλές ευχαριστίες οφείλονται και πάλι στους διοργανωτές της παρούσης ημερίδος, στους εκλεκτούς εισηγητάς, και πρωτίστως εις τον αγωνιστήν Άγιον Πειραιώς, που συνέλαβε την ιδέα για την πραγματοποίησή της.
1. Πριν από 45 χρόνια, το έτος 1971, ο Άγιος Ιουστίνος ο Πόποβιτς, αυτός ο μεγάλος σύγχρονος άγιος των Βαλκανίων, έγραφε προς την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας της Σερβικής Εκκλησίας: «Εις την Εκκλησίαν, για την οποίαν ο Θεάνθρωπος είναι το παν και τα πάντα, ουδέν επιτρέπεται να ρυθμίζεται κατά ανθρωπον, κατά την παράδοσιν των ανθρώπων, κατά τα στοιχεία του κόσμου και ου κατά Χριστόν. Εάν και τα σύγχρονα προβλήματα της Ορθοδόξου Εκκλησίας δεν λύωνται με τον Θεάνθρωπον και κατά τον θεανθρώπινον, αποστολικόν και αγιοπατερικόν τρόπον, είναι αδύνατον να λυθούν ορθοδόξως και θεαρέστως». Και τόνιζε τότε ο Άγιος Ιουστίνος: «Προσωπικώς δεν βλέπω, ότι κατά τας σημερινάς περιστάσεις υπάρχει πράγματι αναπόφευκτος ανάγκη διά την σύγκλησιν της Οικουμενικής Συνόδου. Εάν όμως υπάρχη, η παρούσα στιγμή είναι η πλέον ακατάλληλος εις την ιστορίαν της Εκκλησίας μας».
Και τίθεται το ερώτημα: Έχει αλλάξει κάτι τα τελευταία χρόνια, ώστε σήμερα να είναι αναγκαία και σκόπιμη, η σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ;
Αλλά για το μη αναγκαίον της συγκλήσεως μιάς τέτοιας Συνόδου, ομιλεί και ο όσιος Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος, ο ασκητής και πρόμαχος της Ορθοδοξίας του 20ου αιώνα, εις τον οποίον είχα την ιδιαίτερη ευλογία, να εξομολογηθώ πεντάκις και ως μαθητής του ιστορικού Γυμνασίου της Ερμουπόλεως Σύρου και ως κληρικός Ιεροκήρυξ του Πανελληνίου Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου. Λέγει ο Όσιος Γέροντας: «Νομίζομεν, ότι είναι όλως περιττή η σύγκλησις Οικουμενικής Συνόδου περί ζητημάτων, εις τα οποία έχουν αποφανθεί διά των Ιερών Κανόνων οι Θείοι Απόστολοι και θεόσοφοι Πατέρες και Διδάσκαλοι της Εκκλησίας».
Πράγματι, στη θεματολογία των πολυετών Διασκέψεων των Προσυνοδικών επιτροπών, συναντούμε θέματα, τα οποία έχουν ήδη λυθεί από την Παράδοσή μας, για τα οποία όμως, ως μη ώφειλε, έχουν αναλωθεί πολλές ώρες συζητήσεων και διορθόδοξης συνεργασίας. Τα δύο θέματα «Το Μυστήριον του Γάμου και τα κωλύματα αυτού» και «Η σπουδαιότης της Νηστείας και η τήρησις αυτής σήμερον», τα οποία μάλιστα ποσοτικώς αντιστοιχούν στο εν τρίτον της θεματολογίας της Συνόδου, δεν είναι θέματα λυμένα από αιώνες ;
Ο πρώτος λοιπόν προβληματισμός μας είναι: Κατά πόσον είναι σήμερα σκόπιμη και αναγκαία, η σύγκληση μιάς τέτοιας Συνόδου;
2. Ο δεύτερος προβληματισμός μας, γεμάτος ερωτηματικά, είναι ο εξής: Στη μέλλουσα να συνέλθει Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, θα υπάρξει οριοθέτηση της Ορθοδόξου πίστεως έναντι των ποικίλων αιρέσεων και πλανών; Στα κείμενα διαφαίνεται κάτι τέτοιο; Γιατί στις Προσυνοδικές Επιτροπές, δεν προχώρησε η τυπική αναγνώριση των δύο σημαντικών, αντιπαπικών Συνόδων, δηλαδή της Η´ Οικουμενικής και της Θ´ Οικουμενικής, οι οποίες δικαίωσαν τον Μέγα Φώτιο και τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, αντίστοιχα;Η παραπομπή σε «συνοδικές» καλένδες του μέλλοντος, δεν κλονίζει την θεολογική αξιοπιστία, της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου;
Οι αδελφοί συνεπίσκοποι, άγιοι Ναυπάκτου και Γόρτυνος, Ιεράρχες γνώστες και αγωνιστές, είχαν ορισθεί ως ομιλητές να αναπτύξουν τις απόψεις τους στην Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, και τελικά δεν ωμίλησαν. Εκοπίασαν και το αποτέλεσμα μηδέν. Προσωπικώς, υπεστήριξα να διαβασθούν οι εισηγήσεις, όπως και άλλοι αδελφοί, αλλά δυστυχώς η πλειοψηφία αρνήθηκε. Γιατί; Δεν γνωρίζω. Ο νοών νοείτω.
Η καίρια λοιπόν ερώτηση, είναι το πως θα προσεγγιστεί το θέμα «Οι σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο», στο οποίο κατέληξαν οι Προσυνοδικές Διασκέψεις. Θα γίνει ορθή οριοθέτηση ή θα επιβεβαιωθούν οι φόβοι έγκριτων θεολόγων;
Ο Πανεπιστημιακός καθηγητής, και υπερασπιστής της Ορθοδόξου Θεολογίας, ο εκλεκτός και πολυσέβαστος συλλειτουργός μας π. Γεώργιος Μεταλληνός, ο οποίος και Προεδρεύει αυτήν την ώρα στην πρώτη μας Συνεδρία, έχει γράψει παλαιότερα: «Ετοιμάζεται αυτή η Σύνοδος, για να μας οδηγήσει, όπως διαβάζουμε και όπως βλέπουμε, στην αποδοχή του Παπισμού και του Προτεσταντισμού, ως αυθεντικών χριστιανισμών. Αυτό είναι το τραγικό. Εύχομαι να μην γίνει ποτέ. Αλλά εκεί οδηγούνται τα πράγματα. Εάν λοιπόν συνέλθει η Πανορθόδοξος Σύνοδος, που θα έχει τον χαρακτήρα για μας, Οικουμενικής Συνόδου, εάν συνέλθει και δεν δεχθεί μεταξύ των Οικουμενικών Συνόδων την Η΄ και την Θ΄, θα είναι ψευδοσύνοδος». Συμφωνούμε λοιπόν και εμείς, ότι η η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Κρήτης, θα κριθεί και σ᾿ αυτό το σημείο: Θα αναγνωρίσει αυτές τις δύο Συνόδους ή θα τις παρακάμψει;
3. Ο τρίτος προβληματισμός μας είναι: Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος, θα καταδικάσει τις ανιστόρητες, πρωτοφανείς και καινοφανείς οικουμενιστικές θεωρίες, που κατά καιρούς έχουν επισημανθεί σε διάφορα κείμενα;
Οι κακόδοξες θέσεις και διδασκαλίες, περί της Μιάς και συγχρόνως Διηρημένης Εκκλησίας, περί του διαχριστιανικού και διαθρησκειακού δογματικού συγκρητισμού, περί της Διευρημένης Εκκλησίας, περί των αδελφών Εκκλησιών, περί των κλάδων, περί των δύο πνευμόνων, θα καταδικασθούν ή θα υιοθετηθούν;
Μήπως η πρόσκληση να παραστούν στην εναρκτήριο και στην καταληκτήριο Συνεδρία της Συνόδου ως παρατηρητές, (διαβάζω εντός εισαγωγικών την διατύπωση του κειμένου της Συνάξεως των Προκαθημένων στο Σαμπεζύ τον Ιανουάριο), «εκπρόσωποι χριστιανικών Εκκλησιών ή Ομολογιών», προδιαθέτει για την χειρότερη των περιπτώσεων από πλευράς Ορθοδοξίας;
Δηλαδή καλούνται ως «Παρατηρητές», Παπικοί, προτεστάντες, αντιχαλκηδόνιοι και μονοφυςίτες, όλοι τους καταδικασμένοι αιρετικοί από την εκκλησιαστική συνείδηση, από Πατέρες και Οικουμενικές Συνόδους.
Αλλά, στη δισχιλιόχρονη ζωή της Εκκλησίας μας, στις Τοπικές ή σε Οικουμενικές Συνόδους, ουδέποτε υπήρχαν «παρατηρητές». Μόνο στις δύο παπικές συνόδους του Βατικανού εμφανίστηκε το καθεστώς των «παρατηρητών»! Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος, ως ύψιστη φανέρωση και έκφραση της ίδιας της Εκκλησίας, μπορεί να έχει ως πρότυπο τις Παπικές πρακτικές, μεθόδους και μεθοδεύσεις;
Ενθυμούμαι τον μακαριστό Προκαθήμενο της Εκκλησίας μας, τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Σεραφείμ, σε μια παρέμβασή του, κατά την Συνοδική εορτή του Αγίου Φωτίου στην Ιερά Μονή Πεντέλης, όπου έθεσε το ρητορικό ερώτημα: «Είναι η παπική εκκλησία, Εκκλησία; Πως είναι Εκκλησία, αφού απεσχίσθη το 1054 και έχουν και τους Ουνίτες ; ». Εμείς όμως, δυστυχώς, συνεχίζουμε να αποδίδουμε στο Παπικό μόρφωμα τον χαρακτηρισμό «Εκκλησία» και να ανεχόμαστε τους Ουνίτες.
Σας μεταφέρω μία σκηνή, που έλαβε χώρα προ ετών στην Ισπανία, σε μία συνάντηση Ορθοδόξων και Καθολικών, την οποία μου εκμυστηρεύθηκε, μέλος της αποστολής. Ο επικεφαλής της Ορθοδόξου αντιπροσωπείας Μητροπολίτης, διαμαρτυρήθηκε έντονα, όταν αντελήφθη, πως στην αντιπροσωπεία των Παπικών, συμμετείχε ως μέλος ο Ουνίτης επίσκοπος των Αθηνών. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Προκαθήμενό του, ερωτώντας πως να συμπεριφερθεί, έλαβε την οδηγία: «Να μη δώσεις συνέχεια στην αντίδρασή σου, και να μην επαναληφθεί τέτοια παρατήρηση».
Εύχομαι και προσεύχομαι να μην παρατηρηθεί παρόμοια κίνηση, στην επερχόμενη Μεγάλη Σύνοδο.
4. Έντονα μας προβληματίζει η απόφαση, ότι κάθε Τοπική Εκκλησία θα εκπροσωπείται με 24 Επισκόπους το πολύ, συν τον Προκαθήμενό Της και ότι η κάθε Εκκλησία θα διαθέτει μόνο μία ψήφο. Σύμφωνα με την Ιερή μας Παράδοση και τα διαχρονικά πρότυπα των Ορθοδόξων Συνόδων, η συμμετοχή όλων των Ορθοδόξων Επισκόπων, θεωρείται απολύτως αναγκαία για την σύγκληση μιάς Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, και όχι μόνον η επιλογή 24 επισκόπων το πολύ, συν τον Προκαθήμενο. Ας θυμηθούμε επίσης, ότι στις Ορθόδοξες Συνόδους, εκτός των Επισκόπων συμμετείχαν και κληρικοί και των άλλων βαθμίδων, όπως Καθηγούμενοι, Αρχιμανδρίτες, Ιερείς, Μοναχοί, καθώς επίσης και ο πιστός λαός.
Θεωρούμε επίσης εντελώς ξένη στην Ορθόδοξη Πρακτική, την Προσυνοδική συννενόηση, ότι κάθε Τοπική Εκκλησία διαθέτει μία ψήφο. Ανέκαθεν, μία ψήφο διαθέτει κάθε επίσκοπος και όχι κάθε Τοπική Εκκλησία. Παρά ταύτα, τα οποία αποτελούν προσωπικές μας θέσεις, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, απεφάσισε την σύνθεση και την αποστολή της Συνοδικής αντιπροσωπείας των 24 Επισκόπων, που θα συνοδεύει τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο και Πρόεδρο της Ιεράς Συνόδου.
Στην τελευταία συνεδρία της Ιεράς Συνόδου, διεφώνησα δημοσίως ως προς τον τρόπο επιλογής των 24 αυτών Επισκόπων. Επειδή τονίσθηκε πολλές φορές στην Ιεραρχία, ότι τα μέλη της αντιπροσωπείας θα πρέπει να είναι οι ειδικοί επί ορισμένων συναφών θεμάτων Συνοδικοί Αρχιερείς, και όχι κάποιοι άλλοι Ιεράρχες, έθεσα το ερώτημα: Το έτος 325, στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, οι 318 θεοφόροι Πατέρες, ήταν ειδικοί, ή κατείχαν πανεπιστημιακή μόρφωση; Ο Άγιος Σπυρίδων -ο πολιούχος της πόλεώς σας, άγιε Πειραιώς- με ποιες εγκυκλοπαιδικές γνώσεις κατατρόπωσε τον Άρειο; Με ένα κεραμίδι και με Ορθοδοξία στη ζωή του! Ξεχνούμε την Χάρη του Παναγίου Πνεύματος και παραθεωρούμε τις κραυγές της ζέουσας προσευχής, όπως για παράδειγμα του Προφήτη Ιεζεκιήλ «Κέκραξον προς με και αποκριθήσομαι» ή του Προφητάνακτος Δαυίδ «Εκ βαθέων εκέκραξά σοι Κύριε, Κύριε, εισάκουσον της φωνής μου»;
Στεντορία υπήρξε και η φωνή την οποία ύψωσαν και πολλοί άλλοι Αρχιερείς. Είναι δε προς τιμήν ορισμένων Ιεραρχών, που ενώ είχαν περιληφθεί στο αρχικό πλάνο των 24 μελών της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος, ευθαρσώς παρητήθησαν, προφανώς μη συναινούντες στην ληφθείσα σχετική διάταξη του Κανονισμού συγκροτήσεως της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου.
Ίσως τα πράγματα να ήταν διαφορετικά, εάν υπήρξε έγκαιρη και λεπτομερής ενημέρωση του Σώματος της Εκκλησίας, πολύ δε μάλλον των περισσοτέρων Επισκόπων και Συνόδων των Τοπικών Εκκλησιών, για τις σημαντικές διεργασίες της μελλούσης να συνέλθει Συνόδου. Ακόμα και διακεκριμένοι Επίσκοποι της Ελλαδικής Εκκλησίας, δεν είχαν την στοιχειώδη ενημέρωση για τα τεκταινόμενα. Αυτό δεν αποτελεί εκκλησιολογικό έλλειμμα;
Με τις λίγες αυτές σκέψεις και προβληματισμούς, ενδεικτικές ανάμεσα σε πολλές άλλες τις οποίες οι εκλεκτοί Σύνεδροι αναπτύσσουν ευθαρσώς στην παρούσα Ημερίδα και πολλαχού, καλούμε τον πιστό λαό, σε διαρκή εγρήγορση και προσευχή, ώστε κατά την σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, να αποφευχθούν τυχόν αστοχίες, σύγχυση και σχίσματα.
Επισημαίνουμε επίσης, ότι αν η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος αποδειχθεί όντως Ιερά Σύνοδος Αγίων Πατέρων, θα την αποδεχθούμε. Αν όμως επιχειρηθεί αναίρεση ή «διόρθωση» αποφάσεων προηγούμενων Οικουμενικών Συνόδων ή Τοπικών Συνόδων και Πατέρων της Εκκλησίας, οι οποίες έλαβαν οικουμενικό κύρος, τότε η μόνη επιλογή μας θα είναι να την απορρίψουμε.
Ευελπιστούμε στο έλεος και την αγάπη του Δομήτορος της Αγίας μας Εκκλησίας, του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού, και στη σύνεση και τον θείο φωτισμό, όσων αγίων Ιεραρχών θα συμμετάσχουν στην Σύνοδο, ώστε οι Συνεδρίες που θα λάβουν χώρα στην Κρήτη και οι αποφάσεις που θα δοθούν στη δημοσιότητα, να κινούνται στον δρόμο που χάραξαν οι Απόστολοι και οι Πνευματοφόροι Πατέρες μας.
Εν τέλει παρακαλώ και ζητώ συγγνώμη για τις δύο ακόλουθες προσωπικές μου αναφορές. Ο αείμνηστος Καθηγητής της Δογματικής, Ιωάννης Καρμίρης, κάποια μέρα καθώς δίδασκε, μας είπε: «Ένωσις με τους Παπικούς, δεν γίνεται. Ενότης, μπορεί, μόνον με την προϋπόθεσιν της φιλίας και όχι του Οικουμενισμού. Δεν μπορεί ο Πάπας, χίλια χρόνια έπειτα από το Σχίσμα του 1054, να αναιρέσει τα όσα είπε μέχρι σήμερα. Είναι θέμα εγωισμού. Θα του πούν οι οπαδοί του: Τόσα χρόνια μας κορόιδευες; Μας οδηγούσες σε λάθος δρόμο;». Τα λόγια αυτά, μας είπε ο αείμνηστος Καθηγητής, εξ αφορμής της συναντήσεως του Πατριάρχου Αθηναγόρου και του Πάπα, εις τα Ιεροσόλυμα.
Καταγόμενος εκ πατρός από την ένδοξη Σμύρνη, γεννήθηκα και έζησα εις την Ερμούπολη της Σύρου, όπου έχω κακίστην εμπειρίαν από τον φανατισμό των Παπικών. Η πλειονότης των κληρικών όλων των βαθμίδων της παπικής κοινότητας της Ελλάδος είναι από την Σύρον και τους γνωρίζω πολύ καλά. Γνώρισα επίσης τον συνταξιοδοτηθέντα Ουνίτη Επίσκοπο των Αθηνών Δημήτριο Σαλάχα και τον Ουνίτη Καρδινάλιο Pierre Dibre, με τους οποίους είχα συνομιλήσει επανειλημμένως στην Αθήνα και στο Βατικανό. Ποίος είναι, αδελφοί μου, ο σκοπός της Ουνίας; Η προπαγάνδα και ο προσυλητισμός. Πόσα μέλη έχει η Ουνία στην Ελλάδα; Ελάχιστα. Και δικαιολογούν Επίσκοπο και τον μεγαλοπρεπή Ναό της Αγίας Τριάδος στο κέντρο της Αθήνας; Αφού αυτοί είναι «λύκοι υπό δοράν προβάτου», γιατί να υπάρχει διάλογος μεταξύ Ορθοδόξων και Παπικών;
Σας ευχαριστώ για την ανοχή σας.
