του Σεβ. Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε Σεραφείμ Κυκκώτη
Με την ευκαιρία της Μέλλουσας να συνέλθει Πανορθοδόξου Συνόδου, Θεού Θέλοντος το επόμενο έτος και της Πανορθοδόξου Διασκέψεως τον επόμενο Ιούνιο για την επικύρωση των θεμάτων που θα προταθούν για τελικές αποφάσεις, πρέπει οι Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, και μάλιστα οι Προκαθήμενοι τους και οι Ιερές Σύνοδοι τους να προβληματισθούμε σοβαρά για την ενίσχυση της στενώτερης συνεργασίας των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών για κοινή δράση των Ορθοδόξων στον σύγχρονον κόσμον.
Οι εργασίες της Πανορθοδόξου Συνόδου πρέπει να είναι η αρχή μιας νέας δυναμικής πορείας της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο.
Η ετήσια σύναξη των Προκαθημένων των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών είναι πολύ σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή.
Η επιτυχία των Συνάξεων αυτών των Προκαθημένων εξαρτάται εν πολλοίς από το βαθμό της προετοιμασίας τους για το θεματολόγιο τους και τις κοινές διακηρύξεις τους και πάνω απ’ όλα με τη σταδιακή μόνιμη λειτουργία Διορθόδοξων Επιτροπών για όλα τα θέματα που απασχολούν σήμερα την Ανθρωπότητα για κοινή δράση των τριακοσίων εκατομμυρίων Ορθοδόξων για το καλόν των ιδίων αλλά και για την προστασία της ειρήνης και της ευημερίας όλων των αδικημένων Λαών και των ανθρώπων που ακόμη υποφέρουν και ιδιαιτέρως των αθώων παιδιών που σήμερα με την αδιαφορία μας χιλιάδες από αυτά πεθαίνουν καθημερινά πριν ακόμη να μεγαλώσουν ή των τόσων εκατομμυρίων παιδιών που ακόμη παραμένουν αβοήθητα χωρίς τροφή, νερό, ιατρική περίθαλψη και μόρφωσης.
Δημιουργία Στελεχών και έκδοση εντύπου για τις Διορθόδοξες Σχέσεις
Ένα σημαντικό βήμα είναι οπωσδήποτε η προετοιμασία στελεχών των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών που να εργασθούν σε μόνιμη βάση προς την κατεύθυνση αυτή ή τουλάχιστον εκεί που υπάρχουν τέτοια προσοντούχα στελέχη να εργοδοτηθούν μόνιμα από τις Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες για να εργασθούν απερίσπαστα επί καθημερινής βάσεως στο τομέα των Διορθόδοξων σχέσεων. Χρειαζόμαστε πλέον όλες οι Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες να μοιραζόμαστε και τις ευθύνες και τα βάρη για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τις σημαντικές και αξιόλογες προσπάθειες που έγιναν τα τελευταία πενηνταπέντε χρόνια στην Ιστορία της πορείας της Ορθοδόξου Εκκλησίας και μάλιστα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Έτσι θα μπορούσε η κάθε Τοπική Ορθόδοξος Εκκλησία να λειτουργήσει ένα Τμήμα ειδικής επιμόρφωσης στο Κέντρο της, φιλοξενώντας ένα ή δύο ή τρεις εκπροσώπους απ’ όλες τις Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες για να μελετήσουν και να μάθουν την ιστορία και τη ζωή της Τοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας που θα τους φιλοξενεί, έχοντας την ευθύνη ταυτόχρονα οι υπότροφοι αυτοί που θα συμμετάσχουν σ’ αυτά τα ειδικά τμήματα επιμόρφωσης να προετοιμάζουν και να εκδίδουν ένα μηνιαίο έντυπο που να περιέχει τις εκκλησιαστικές ειδήσεις των εκκλησιών τους στην τοπική γλώσσα και παράλληλα να στέλλουν στις Τοπικές τους Εκκλησίες εκκλησιαστικές ειδήσεις από την ιστορία και τη ζωή της Τοπικής Εκκλησίας που τους φιλοξενεί.
Η διάρκεια αυτών των Τμημάτων ειδικής επιμόρφωσης μπορούν να διαρκούν κι ένα έτος και δύο έτη και τρία έτη, ανάλογα με τη τελική διαμόρφωση της προτάσεως αυτής από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Στη συνέχεια τα Στελέχη αυτά θα στελεχώνουν τόσο τη λειτουργία της Μόνιμης Γραμματείας των Ορθοδόξων Εκκλησιών για την προετοιμασία της Μέλλουσας να συνέλθει Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας όσο και άλλους σημαντικούς τομείς που θα κρίνει η Ορθόδοξος Εκκλησία ότι μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο τομέα της Διορθόδοξης συνεργασίας και κοινής δράσης των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών στον σύγχρονο κόσμο.
Τα ίδια στελέχη θα μπορούσαν να στελεχώσουν τόσο τη Διορθόδοξη Προσυνοδική Προπαρασκευαστική Επιτροπή για την Μέλλουσα να συνέλθει Αγία και Μεγάλη Σύνοδο όσο και τις Πανορθόδοξες Διασκέψεις για τις τελικές προτάσεις και αποφάσεις για τον ίδιο σκοπό και σταδιακά τις επί μέρους Μόνιμες Διορθόδοξες Επιτροπής για κοινή δράση σε διάφορους τομείς που θα αναφερθούμε στη συνέχεια.
Πρόταση για Δημιουργία νέων θεσμικών δομών και διορθόδοξων οργάνων μαρτυρίας των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών
Ένα δεύτερο βήμα για τη μέθοδο κοινής ποιμαντικής δράσεως των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών σε διορθόδοξο και οικουμενικό επίπεδο, πέραν από την προετοιμασία της Μέλλουσας να συνέλθει Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, είναι να προβληματισθούμε και να προχωρήσουμε σε θεσμούς που θα προστατέψουν την ενότητα των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και ταυτόχρονα να βοηθήσουν στην διακριτική τοποθέτηση και προσέγγιση σε διορθόδοξον επίπεδο πάνω στα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα της παγκόσμιας κοινωνίας.
Οι εσωτερικές δυσκολίες που μας εμπόδιζαν ως Ορθόδοξους στο παρελθόν να είμαστε μαζί έχουν ξεπεραστεί σήμερα. Αν κάποτε τα εμπόδια αυτά ήταν η κυριαρχία κι η καταδυνάστευση των αλλόθρησκων Ισλαμιστών και μετά η επικράτηση των άθεων Κομμουνιστών, σήμερα το μόνο εμπόδιο για τη συνάντηση, την επικοινωνία και την κοινή δράση των Ορθοδόξων Εκκλησιών, είναι η άρνηση μας ως Ορθοδόξων να δώσουμε προτεραιότητα στον διάλογο της αγάπης για να πορευθούμε μαζί και μάλιστα αυτών που μας ηγούνται, των Μακαριωτάτων Προκαθημένων, των Αρχιερέων και των Καθηγητών της Θεολογίας.
Στους πρώτους αιώνες της ζωής της Εκκλησίας τα εμπόδια που είχε να αντιμετωπίσει ήσαν οι απάνθρωποι άγριοι κι άδικοι διωγμοί των Ρωμαίων, της Πολιτικής εξουσίας της εποχής. Όταν οι διωγμοί αυτοί σταμάτησαν με τη δυναμική πολιτική του Μ. Κωσταντίνου οι Χριστιανοί άρχισαν μεταξύ τους τις ρήξεις και τις διαιρέσεις.
Ο θεσμός των Οικουμενικών Συνόδων λειτούργησε τότε σωτηριολογικά για να διαφυλαχθεί τόσο η διδασκαλία της Εκκλησίας όσο και η ενότητά της. Το ίδιο και σήμερα, αν και ξεπεράσαμε τα προηγούμενα εμπόδια που δεν επέτρεπαν τη συνάντηση και τη κοινή δράση των Ορθοδόξων Εκκλησιών, δεν πρέπει να θεωρήσουμε τα πράγματα και τόσο εύκολα για την κοινή πορεία μας ως Ορθόδοξη Εκκλησία.
Η αγωνία μας για τη διαφύλαξη της ενότητας της Ορθοδόξου Εκκλησίας πρέπει να μας ευαισθητοποιήσει και με φόβο Θεού να κάνουμε τολμηρά βήματα που θα αποτρέψουν τον κίνδυνο διασπάσεως. Και στην περίπτωση αυτή πρέπει να ανατρέξωμε στην ιστορική πορεία της Εκκλησίας μας και μάλιστα στις απαρχές της.
Είναι γνωστόν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία, χωρίς να ταυτίζεται με τον κόσμο, δεν απέφυγε ποτέ να χρησιμοποιήσει και να υιοθετήσει κοσμικές δομές για την καλύτερη οργάνωση της πορείας της μέσα στον κόσμο για να τον σώσει. Έτσι η Ορθόδοξη Εκκλησία χωρίς να κινδυνεύει να γίνει κοσμική, υιοθέτησε κοσμικά ημερολόγια για να μπορεί να συνεννοείται και να επικοινωνεί με τα μέλη της και το περιβάλλον της. Το ίδιο και για τη διοικητική της διαμόρφωση επηρεάσθηκε από τα διοικητικά πολιτικά κέντρα της εποχής, χωρίς η ίδια να γίνει πολιτικό κέντρο, αλλά για να συνεχίσει να είναι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία.
Έτσι, στη νέα εποχή που διαμορφώθηκε μετά τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους και την τραγωδία των Δίδυμων Πύργων της Αμερικής και ό,τι ακολούθησε σε Αφγανιστάν και Ιράκ και στη Μέση Ανατολή και ιδιαίτερα στις συνεχόμενες συρράξεις στην Συρία, στην Ουκρανία, στη Σομαλία και Υεμένη, αλλά και την απειλή καταστροφής του Περιβάλλοντος και της Κλιματικής Αλλαγής, τις ασθένειες του Εμπόλα και του Εϊτς, στη φτώχεια, στη τρομοκρατία, στις νέες επιστημονικές ανακαλύψεις στις δυνατότητες της Γενετικής και σε πολλά άλλα πολύπλοκα προβλήματα της εποχής μας, που έχουν σχέση με την επιβίωση μας και ειδικά στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στη θρησκευτική ελευθερία και στην ειρηνική συνύπαρξη των λαών, η Ορθόδοξη Εκκλησία οφείλει να ενώσει τη φωνή της και να συμβάλει γόνιμα και δυναμικά ώστε να δώσει ελπίδα στην ανθρωπότητα για να ζήσει ένα καλύτερο κόσμο.
Όπως η δοκιμασία και ο πόνος που έζησε η ανθρωπότητα στους δύο παγκοσμίους Πολέμους, οδήγησε στην οργάνωση του θεσμού του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών και των άλλων Διεθνών Οργανισμών, ως επίσης και Ηπειρωτικών Πολιτικών και Οικονομικών Οργανισμών όπως η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και άλλοι Οργανισμοί, οφείλουμε επιτέλους και εμείς οι Ορθόδοξοι να ξυπνήσουμε από το λήθαργο του εφησυχασμού και να βρεθούμε στην πρώτη γραμμή μαχητές και αγωνιστές να συμβάλουμε δημιουργικά και γόνιμα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που απειλούν την ανθρωπότητα.
Αυτή η αγωνία μας για τη μαρτυρία της Ορθοδόξου Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο δεν σημαίνει ότι έχουμε πρόθεση να υποκαταστήσουμε τις Κυβερνήσεις, τα Κοινοβούλια, τους Διεθνείς και Περιφερειακούς Οργανισμούς που αγωνίζονται να λύσουν καθημερινά προβλήματα της ανθρωπότητας, αλλά ως η Αρχέγονη, Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, η Ορθοδοξία οφείλει να βρεθεί στην πρώτη γραμμή για να στηρίξει την ελπίδα των ανθρώπων για ένα καλύτερο κόσμο.
Έτσι εκεί που μια Τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ευαισθητοποιηθεί σε ένα τομέα να αναλάβει να οργανώσει και να συντονίσει με την συνεργασία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των υπολοίπων Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών Διορθόδοξες Γραμματείες που θα συντονίζουν και θα αποφασίζουν για την τοποθέτηση, τη συμμετοχή και την παρέμβαση των Ορθοδόξων Εκκλησιών στα σύγχρονα προβλήματα της εποχής μας που αναφέραμε προηγουμένως.
Τιμής ένεκεν την Προεδρία λειτουργίας των Διορθοδόξων Γραμματειών αυτών μπορεί να την έχει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Γενικά το θέμα αυτό μπορεί να ρυθμισθεί μέσα από μια κοινή απόφαση μιας Συνάξεως των Ορθοδόξων Προκαθημένων.
Για να ευοδοθεί αυτό πρέπει να προηγηθεί η προετοιμασία στελεχών από όλες τις Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, και να καθιερωθεί η ετήσια Σύναξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών για αλληλοενημέρωση και συντονισμό των πρωτοβουλιών και ενεργειών της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ό,τι η Εκκλησία εβίωσε και έζησε στο παρελθόν μέσα από την υιοθέτηση του Συνοδικού της συστήματος, ισχύει και σήμερα.
Η κάθε Τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία, ως γνωστόν, λειτουργεί σήμερα με βάση της δική της Τοπική Σύνοδο και όταν η ίδια αδυνατεί να υπερβεί τα προβλήματά της, τούτον είναι δυνατόν μόνο μέσα από μια Μείζονα Σύνοδο, με τη συμμετοχή Αντιπροσωπειών και άλλων Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Στο παρελθόν όταν μια Τοπική Εκκλησία δεν μπορούσε η ίδια να λύσει και να υπερβεί κάποιο εσωτερικό της πρόβλημα συνεκαλείτο Οικουμενική Σύνοδος. Αυτό συνέβη για παράδειγμα όταν η Αλεξανδρινή Εκκλησία με την αίρεση του Πρεσβυτέρου Αρείου βρέθηκε σε δεινή θέση, έστω κι αν συνεκλήθει Τοπική Σύνοδος. Την τελική λύση την έδωσε με την σύγλησή της η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος της Νικαίας.
Αυτή τη μέθοδο της Πανορθοδόξου Συνόδου για να λύει οποιονδήποτε πρόβλημα προκύπτει στα εσωτερικά μιας Τοπικής Ορθοδόξου Εκκλησίας όπου αδυνατεί η ίδια, πρέπει να ισχύει και σήμερα. Το ίδιο πρέπει να ισχύει όταν προκύπτει κάποια διαφορά μεταξύ δύο Ορθοδόξων Εκκλησιών και αδυνατούν να προστατεύσουν την ενότητά τους. Οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια λύσεως προβλημάτων σε διμερές επίπεδο που δεν βρίσκει σύμφωνες τις δύο Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες έξω από Διορθόδοξη Σύνοδο είναι απειλή για την ενότητα της Οικουμενικής Ορθοδοξίας.
Ορθόδοξη προσέγγιση σε θέματα εκκλησιαστικής εκπαίδευσης, σε ηθικά θέματα, οικολογικά, διορθόδοξα, διαχριστιανικά, διαθρησκειακά και σε ορθόδοξα ιεραποστολικά
Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ιστορική της πορεία ουδέποτε παρέμεινε αδιάφορη για πολύπλοκα προβλήματα που απειλούσαν την ανθρωπότητα. Πάντοτε είχε μια ευαισθησία να ανυψώνει το πνευματικό της ανάστημα και να υπενθυμίζει στους ισχυρούς της γης και τους αδιάφορους για τις κοινωνικές αδικίες, την ηθική μας υποχρέωση ως εντολοδόχοι και διαχειριστές της Δημιουργίας του Θεού να αγωνιζόμαστε για τη δικαιοσύνη, την ειρήνη και την κοινωνική ισότητα των λαών.
Σε τοπικό επίπεδο μάλιστα η Εκκλησία προσπαθούσε πάντοτε, πέραν από την ποιμαντική της ευθύνη για το κατηχητικό και το διδακτικό της έργο, να δράσει και στο χώρο της φιλανθρωπίας οργανώνοντας με επιτυχία το φιλανθρωπικό της έργο. Η φιλανθρωπία είχε πάντοτε μια προτεραιότητα στη ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας παράλληλα με την ποιμαντική της ευθύνη να διδάξει υπεύθυνα το βιβλικό της λόγο.
Το έργο αυτό, τόσο το διδακτικό και το κατηχητικό, όσο και το φιλανθρωπικό συνεχίζεται και σήμερα, αλλά περισσότερο σε τοπικό επίπεδο, εκτός μερικών περιπτώσεων όπως είναι οι Εκκλησίες της Κύπρου, της Ελλάδος, της Αμερικής και της Φιλλανδίας, που προσπαθούν να στηρίξουν το έργο της Φιλανθρωπίας και σε περιοχές πέραν των εκκλησιαστικών τους δικαιοδοσιών, με τη συνεργασία φυσικά πάντοτε των τοπικών Εκκλησιαστικών Αρχών σε χώρες που υποφέρουν οικονομικά είτε εξ αιτίας του Κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη είτε σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας λόγω της Αποικιοκρατίας. Το φιλανθρωπικό αυτό έργο είναι μια από τις προτεραιότητες σήμερα του Ορθόδοξου Ιεραποστολικού έργου ιδιαίτερα από το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής στην Αφρικανική Ήπειρον, αλλά και περιοχές της κανονικής δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ασία και στην Λατινική Αμερική.
Έτσι το πρόβλημα της φτώχειας γίνεται αφορμή για την συνεργασία των Ορθοδόξων Εκκλησιών, όπως συνέβαινε στην αρχέγονη Εκκλησία, όπου ο Απόστολος Παύλος επαινούσε τους Χριστιανούς που ζούσαν μακρυά από την Ιερουσαλήμ και είχαν την καλή διάθεση να στηρίξουν και να βοηθήσουν τους αδελφούς τους που υπόφεραν σοβαρά.
Αυτές οι προσπάθειες πρέπει να στηριχθούν, να ενισχυθούν και να οργανωθούν υπεύθυνα πάνω σε νέα βάση έτσι ώστε με ένα μακροπρόθεσμο συντονισμό να ενώσουμε τις δυνάμεις μας όλοι οι Ορθόδοξοι για να συμβάλουμε γόνιμα και δημιουργικά στο πρόβλημα της φτώχειας που μαστίζει πολλές χώρες και ιδιαίτερα εκεί που υπάρχουν δυνατότητες Ορθοδόξου Ιεραποστολής. Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινίσω ότι σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται η φιλανθρωπική δράση ως μέσον Ιεραποστολικής δράσης. Όταν κάποιος διψά ή πεθαίνει αβοήθητος για να του σώσεις τη ζωή δεν τον ρωτάς αν είναι Ορθόδοξος.
Εκεί που υπάρχει ανάγκη η Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να δίνει το παρόν της, χωρίς θρησκευτικά κριτήρια. Από την άλλη όμως είναι απαράδεκτο και ανεπίτρεπτο να αγωνίζονται οι Ορθόδοξοι Ιεραπόστολοι να ομιλήσουν για την εν Χριστώ σωτηρία σε ανθρώπους που τα παιδιά τους πεθαίνουν πριν να μεγαλώσουν και να μη μπορούν να βρούν τρόπους να σώσουν τις ζωές τους. Κάποια πράγματα είναι αλληλένδετα και μόνο η στενή συνεργασία των Ορθοδόξων Εκκλησιών μπορεί να βοηθήσει.
Μέσα στην ίδια συνάφεια χρειάζεται η συνεργασία των Ορθοδόξων Εκκλησιών και για άλλους τομείς όπου απειλείται η ανθρώπινη ζωή και η επιβίωση του πλανήτη μας, όπως είναι θέματα της ειρηνικής συνυπάρξεως των λαών, η απειλή μιας πυρηνικής καταστροφής, η απειλή της οικολογικής καταστροφής, το θέμα της Γενετικής και φυσικά η θανατηφόρος ασθένεια του έϊτς.
Διορθόδοξη Γραμματεία Ορθοδόξου Εκπαιδεύσεως
Για να μπορέσει η Ορθόδοξη Εκκλησία να δράσει σε όλους τους τομείς της σύγχρονης κοινωνίας οφείλει να προετοιμάσει στελέχη, με άριστη Ορθόδοξη Θεολογική κατάρτιση για να γνωρίζουν ότι όπου και αν εργασθούν στις διορθόδοξες κοινές συντονισμένες προσπάθειες, επιτελούν έργον θεάρεστον και εκκλησιαστικό.
Στο παρελθόν έγιναν κάποιες προσπάθειες Συνεδρίων Ορθοδόξων Θεολογικών Σχολών ή Συνεδρίων Ορθοδόξων Σεμιναρίων και Εκκλησιαστικών Σχολών από τον Σύνδεσμο που μπορούν να μας βοηθήσουν να οργανώσουμε πάνω σε μόνιμη βάση μια Διορθόδοξη Γραμματεία Ορθοδόξου Εκπαιδεύσεως.
Ο τόπος και ο τρόπος της λειτουργίας της Διορθόδοξης Γραμματείας Ορθοδόξου Εκπαιδεύσεως μπορεί να ρυθμισθεί μέσα από μια κοινή απόφαση των Ορθοδόξων Μακαριωτάτων.
Βασικοί σκοποί της Γραμματείας αυτής μπορούν να είναι οι ακόλουθοι:
1. Καταγραφή της υφιστάμενης Ορθοδόξου Εκπαιδεύσεως στις Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες και στο εξωτερικό.
2. Στήριξη των υφισταφένων δομών και παραχώρηση υποτροφιών μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών κι ενισχύσεως όλων των προσπαθειών για την Ορθόδοξη Εκπαίδευση.
3. Καθιέρωση του θεσμού της οργανώσεως Πανορθοδόξων Συνεδρίων για την Ορθόδοξη Εκπαίδευση και τη συνεργασία των Ορθοδόξων Πανεπ/κών και Εκκλησιαστικών Σχολών.
4. Έκδοση Διορθόδοξου εντύπου για τα θέματα της Ορθοδόξου Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως.
5. Μεταφραστικό Τμήμα υπαγόμενο στη Διορθόδοξη Γραμματεία Ορθοδόξου Εκπαιδεύσεως, έτσι ώστε αξιόλογα Ορθόδοξα βιβλία να μεταφράζονται σε διάφορες γλώσσες.
6. Οργάνωση Βιβλιοθήκης με όλα τα Ορθόδοξα βιβλία και Ορθόδοξο Κέντρο πληροφοριών για την Ορθόδοξη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση.
Διορθόδοξη Γραμματεία Φιλανθρωπικής Δράσης
Ήδη έχει οργανωθεί Διορθόδοξο Συνέδριο στη γνωστή Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης[1] που κατέληξε σε συμπεράσματα και προτάσεις.
Λειτουργία και οργάνωση Διορθόδοξων Επιτροπών σε άλλους τομείς κοινής δράσης και διακονίας των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών
α. Διορθόδοξη Γραμματεία Προετοιμασίας της Μέλλουσας να συνέλθει Αγίας και Μεγάλης Συνόδου των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών[2]
β. Διορθόδοξη Γραμματεία διαχριστιανικού Διαλόγου[3]
γ. Διορθόδοξη Γραμματεία για θέματα συνεργασίας μετά της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και μετά Μη Κυβερνητικών Οργανισμών[4]
δ. Διορθόδοξη Γραμματεία για θέματα Πολιτισμού και Νεολαίας
ε. Διορθόδοξη Γραμματεία για θέματα Οικογενειακού Δικαίου
στ. Διορθόδοξη Γραμματεία για θέματα αντιμετωπίσεως της μάστιγος των Ναρκωτικών.
ζ. Διορθόδοξη Γραμματεία για θέματα Φυλακισμένων
η. Διορθόδοξη Γραμματεία Κοινοφελών Ιδρυμάτων, Κρατικών και Ιδιωτικών
θ. Διορθόδοξη Γραμματεία για θέματα ηλικιωμένων
ι. Διορθόδοξη Γραμματεία για θέματα Αναπήρων και παιδιών με ειδικές ανάγκες
ια. Διορθόδοξη Γραμματεία των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών με την Διορθόδοξη Διακοινοβουλευτική Επιτροπή
ιβ. Διορθόδοξη Γραμματεία για θέματα Μοναχισμού
ιγ. Διορθόδοξη Γραμματεία για θέματα Ποιμαντικής Διακονίας Στρατού και Σωμάτων Ασφαλείας
ιδ. Διορθόδοξη Γραμματεία αντιμετωπίσεως της Φτώχειας, θέματα Ειρήνης κι ενισχύσεως του ειρηνικού διαλόγου για τοπικές και περιφερειακές συγκρούσεις.
-120x86.jpg)
