ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΙΕΡΕΜΙΑ
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΨΑΛΤΗΡΙΟΥ
Ο 2ος Ψαλμός
TO ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΕΪΣΜΟΥ
1. Στα κηρύγματά μας, αδελφοί μου χριστιανοί, ερμηνεύουμε τους ψαλμούς της Παλαιάς Διαθήκης, οι οποίοι έχουν κυριαρχική θέση στην λατρεία της Εκκλησίας μας.
Δεν υπάρχει λειτουργική ακολουθία χωρίς ιερό ψαλμό. Στο σημερινό μου κήρυγμα θα σας ερμηνεύσω τον 2ο ψαλμό. Στον ψαλμό αυτόν παριστάνονται έθνη και λαοί να διοργανώνουν ένα επαναστατικό κίνημα εναντίον ποίου; Εναντίον του Θεού Πατέρα και του Υιού του Ιησού Χριστού!… «Κατά του Κυρίου και κατά του Χριστού Αυτού», λέγει ο ψαλμός (στιχ. 2).
Βέβαια από την αρχή ο ψαλμωδός βλέπει ότι το κίνημα αυτό θα καταλήξει στο «τίποτα», γι᾽ αυτό και απορώντας λέγει: «Ινατί εφρύαξαν έθνη και λαοί εμελέτησαν κενά;» (στιχ. 1). Ο ψαλμός μας λέει για ποιό λόγο τα έθνη και οι λαοί αυτοί τα βάζουν με τον Θεό Πατέρα και με τον Χριστόν Του. Τα βάζουν εναντίον του Θεού γιατί δεν θέλουν την υποταγή σ᾽ Αυτόν. Θέλουν να διαρρήξουν κάθε δεσμό με τον Θεό. Θέλουν να είναι άθεοι και άπιστοι. Γι᾽ αυτό και λένε και διακηρύττουν: «Διαρρήξωμεν τους δεσμούς αυτών και απορρίψωμεν αφ᾽ ημών τον ζυγόν αυτών» (στιχ. 3). Σαν να έλεγαν: Φύγε, Θεέ, από πάνω μας!… Ο Θεός από ψηλά, χριστιανοί μου, βλέπει το κίνημα αυτό των ανοήτων ανθρώπων, που τα βάζουν εναντίον Του και το αντιπαρέρχεται με ένα «μειδίαμα», όπως λέγει ο ψαλμός μας: «Ο κατοικών εν ουρανοίς εκγελάσεται αυτούς» (στιχ. 4). Όμως, αν αυτοί οι ανόητοι, οι άθεοι και οι άπιστοι, συνεχίσουν το επαναστατικό τους κίνημα κατά του Θεού, τότε ο Θεός δεν θα περιοριστεί στο απλό μειδίαμα, αλλά, όπως λέγει ο ψαλμός μας, τότε «λαλήσει προς αυτούς εν οργή Αυτού και εν τω θυμώ Αυτού ταράξει αυτούς» (στιχ. 5)!
2. Τώρα εμφανίζεται στον ψαλμό μας να ομιλεί ο Ίδιος ο Μεσσίας, ο Ιησούς Χριστός, που γνωρίζουμε στην Καινή Διαθήκη. Ομιλεί και λέγει για τον Εαυτό Του ότι χρίστηκε από Αυτόν τον Θεόν και καταστάθηκε από Αυτόν βασιλεύς στην Σιών. Λέγει: «Εγώ δε κατεστάθην βασιλεύς υπ᾽ Αυτού, επί Σιών όρος το άγιον Αυτού» (στιχ. 6). Καί ακόμη λέγει ο Μεσσίας για τον σκοπό της εγκαταστάσεώς Του ως βασιλέως της Σιών. Καί ο σκοπός είναι να εξαγγείλει το πρόσταγμα του Θεού. «Διαγγέλλων το πρόσταγμα Κυρίου» (στιχ. 7). Ποιό είναι αυτό το «πρόσταγμα του Κυρίου», που έρχεται ο Μεσσίας να εξαγγείλει; Είναι ο Νόμος του Θεού, χριστιανοί μου. Αλλά επειδή υπήρχε στην Παλαιά Διαθήκη ο Νόμος του Θεού, που δόθηκε διά του Μωυσέως, άρα τώρα ο Μεσσίας θα εξαγγείλει νέο Νόμο, το άγιο Ευαγγέλιό Του. Ακόμη ο ψαλμός μας εδώ μας λέει για την σχέση, την στενή σχέση, που έχει ο Μεσσίας, ο Ιησούς Χριστός, με τον Θεό. Είναι Υιός Του, που γεννήθηκε από την ουσία Του. Γι᾽ αυτό και εδώ στον ψαλμό μας με πανηγυρικό τόνο ο Μεσσίας λέγει: «Κύριος είπε προς με· Υιός Μου ει Συ, Εγώ σήμερον γεγέννηκά Σε» (στιχ. 7).
Ο Ιησούς Χριστός, αγαπητοί μου, είναι Υιός του Θεού και γεννήθηκε από τον Θεό Πατέρα προ πάντων των αιώνων, όπως το λέγουμε στο «Πιστεύω» μας. Αυτήν την προαιώνια γέννηση του Ιησού Χριστού δηλώνουν οι λόγοι του Θεού προς Αυτόν, που είπαμε παραπάνω: «Υιός Μου ει Συ, Εγώ σήμερον γεγέννηκά Σε». Καί αφού ο Μεσσίας έλαβε ως άνθρωπος τέτοια εξουσία και τέτοια δύναμη από τον Θεό, άρα το βασίλειό Του, δηλαδή η Εκκλησία Του, είναι παγκόσμια. Είναι «καθολική», δηλαδή είναι σε όλο τον κόσμο, όπως το λέμε και στο «Πιστεύω» μας. Αυτήν την παγκοσμιότητα του Μεσσία εκφράζει ο ψαλμός μας εδώ παρουσιάζοντας τον Θεό Πατέρα να λέγει προς Αυτόν: «Δώσω Σοι έθνη την κληρονομίαν Σου και την κατάσχεσίν Σου τα πέρατα της γης» (στιχ. 8). Είναι αυτό που είπε ο αναστάς Κύριός μας Ιησούς Χριστός στους μαθητές Του: «Εδόθη Μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γης» (Ματθ. 28,18). Βέβαια, την εξουσία αυτή του Μεσσία δεν θα την αναγνωρίζουν όλοι και δεν θα υποτάσσονται όλοι σ᾽ Αυτόν. Θα υπάρχουν και οι υβριστές και οι επαναστατούντες εναντίον Του, όπως το βλέπουμε και στον 2ο ψαλμό που ερμηνεύουμε. Γιατί είπαμε από την αρχή ότι ο ψαλμωδός βλέπει έθνη και λαούς να στρέφονται κατά του Θεού και κατά του Μεσσία (στιχ. 1-2). Αλλά, ας καθήσουν φρόνιμα και ας μην ενεργούν ασύνετα τα έθνη και οι λαοί και μεμονωμένα άτομα που στρέφονται κατά του Μεσσία, κατά του Ιησού Χριστού. Γιατί ο Ιησούς Χριστός, ο Μεσσίας της Παλαιάς Διαθήκης, παριστάνεται εδώ να κρατεί στα χέρια Του «ράβδο σιδηρά», για να συντρίψει «ως σκεύη κεραμέως» όσους εναντιούνται σ᾽ Αυτόν (στιχ. 9). Ας φοβηθούν λοιπόν οι εναντιούμενοι κατά του Ιησού Χριστού και της Εκκλησίας Του, γιατί ο Ιησούς Χριστός είναι Θεός.
Μακροθυμεί μεν στην αρχή, «εκγελάσεται αυτούς», όπως λέγει ο ψαλμός μας (στιχ. 4), για να δώσει καιρό μετανοίας στους απίστους και αθέους, αλλά, όταν αυτοί συνεχίζουν την αθειστική τους πολεμική, τότε ο Ιησούς Χριστός «λαλήσει προς αυτούς εν οργή Αυτού και εν τω θυμώ Αυτού ταράξει αυτούς» (στιχ. 5). Τότε ο Ιησούς Χριστός με την σιδηρά ράβδο Του «ως σκεύη κεραμέως συντρίψει αυτούς» (στιχ. 9). Καί ας φοβηθούμε όλοι όσοι συνεχίζουμε να αμαρτάνουμε, εναντιούμενοι έτσι κατά του Θεού, ας φοβηθούμε όλοι, λέγω, το «σιδερένιο μπαστούνι του Θεού», που έλεγε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός.
3. Τέλος, αγαπητοί μου, ο ποιητής του ψαλμού στρέφεται προς αυτούς που διοργάνωσαν το επαναστατικό κίνημα κατά του Θεού και κατά του Υιού Του, του Μεσσία, και τους λέγει να έχουν σύνεση («σύνετε», στιχ. 10), να αποκτήσουν την παιδεία του Θεού («παιδεύθητε», στιχ. 10· «δράξασθε παιδείας», στιχ. 12) και να υποταγούν στον Θεό με πλήρη υποταγή σ᾽ Αυτόν («δουλεύσατε τω Κυρίω εν φόβω», στιχ. 11), «μη ποτε οργισθή Κύριος… όταν εκκαυθή εν τάχει ο θυμός Αυτού», στιχ. 13. Αλλοίμονο σε όσους τα βάζουν με τον Θεό και χαρά και ευτυχία σε εκείνους που υποτάσσονται σ᾽ Αυτόν. «Μακάριοι πάντες οι πεποιθότες επ᾽ Αυτώ», όπως λέγει στο τέλος του ο ψαλμός μας (στιχ. 13).