Απάντηση Φθιώτιδος Νικολάου για το επανακαλλίμαυχο (φωτο)

Του Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ.Νικολάου 

Εξ αφορμής ενός σχολίου του γνωστού επικοινωνιολόγου κ. Σω­τη­ρίου Τζούμα, που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο (26 Μαρτίου 2014 – www.agioritikovima.gr/arxeio/41406-ierarchia-me-ie) για την απο­βο­λη του επανωκαλύμμαυχου από τους Σεβασμιωτάτους Μητρο­πο­λι­τες, μέλη της Ιεραρχίας, κατά τις συνεδριάσεις της Ιεραρχίας, έχω να ση­μειώσω τα εξής:

Από την δεκαετία του ’90 άρχισε σιγά-σιγά στην Εκκλησία της Ελλάδος να επικρατεί η κατάργηση του επανωκαλύμμαυχου κατά τις ώρες των συνεδριάσεων της Ιεραρχίας, εξαιρέσει του Αρχιε­πι­σκο­που-Προέδρου, του Αντιπροέδρου και του Αρχιγραμ­μα­τέως, οι οποίοι μέχρι σήμερα φέρουν το επανωκαλλύμαυχο, καθώς επίσης και οι εκάστοτε εισηγητές. Μερικοί αδελφοί αισθάνονταν από πρα­κτι­κης απόψεως άβολα και το απέβαλλαν. Έτσι ο ένας μετά τον άλλο αφαιρούσαν το επανωκαλύμμαυχο, ακόμα και εκείνοι που δεν συμφωνούσαν, υπεχώρησαν, διά να μη χαρακτηρισθούν τυπολάτρες και εγωκεντρικοί.
Έτσι εφθάσαμε εις την σημερινή μορφή του σώματος των Επι­σκο­πων, η οποία, όπως ορθώς τονίζει ο σχολιαστής, ομοιάζει με ιερα­τική σύναξη.

Ο υπ΄ αριθ. 1/1977 (ΦΕΚ Α΄275) Κανονισμός της Εκκλησίας της Ελλάδος «Περί εργασιών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκ­κλησίας της Ελλάδος», ρητώς ομιλεί διά την χρήση του επανω­κα­λύμμαχου. Συγκεκριμένα στο άρθρο 8 αναγράφεται: «Κατά την διάρκειαν των συνεδριών οι Σεβασμιώτατοι Σύνεδροι φέρουσιν επα­νω­καλύμμαυχον και εγκόλπιον».

Μάλιστα η παραβίαση του όρου αυτού εγκυμονεί κινδύνους ακυρώσεως των αποφάσεων της Ιεραρχίας, όσο κι αν αυτό φαίνεται παράλογο και περίεργο. Ενθυμούμαι ένα περιστατικό, που συνέβη κατά την εκλογή του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου.

Κατά την ψηφοφορία εντός του Μητροπολιτικού Ναού προσήλθε ο Μητροπολίτης Λευκάδος και Ιθάκης Νικηφόρος άνευ επανω­κα­λυμμαχίου. Τότε ο αντιπρόεδρος Μητροπολίτης Μεσση­νίας Χρυ­σο­­στομος (Θέμελης) του συνέστησε να δανεισθεί από κα­ποιον αλ­λον Μητροπολίτη, διότι ήταν δυνατόν να ακυρωθεί η εκλογή.

Παλαιότερα όλοι οι Σύνεδροι έφεραν μέχρι τέλους το εγκόλπιο και το επανωκαλύμμαυχο, ακόμα δε και οι Συνοδικοί της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, τινές των οποίων κυκλοφορούσαν με τα διακριτικά τους και με μπαστούνι και εκτός του Συνοδικού Μεγάρου.

Εντύπωση μας προκαλεί η παρουσία των Μητροπολιτών των ομο­δόξων Εκκλησιών κατά τις Συνοδικές συνεδριάσεις με το εγκόλ­πιο και το επανωκαλύμμαυχό τους απ΄ αρχής μέχρι τέλους. Ασφα­λως πέραν της μεγαλοπρεπείας προσδίδει η εικόνα αυτή των Αρχιε­ρέων την συναίσθηση της ιερότητος της Συνοδικής συνεδριάσεως και της εν αγίω Πνεύματι αντιμετωπίσεως εκκλησιαστικών ζητημά­των.

Αξίζει να υπομνήσουμε, ότι σε όλες τις Οικουμενικές Συνόδους οι συμμετέχοντες Επίσκοποι ήσαν ενδεδυμένοι άπασαν την Αρχιε­ρα­τική τους στολή, όχι μόνο κατά την ώρα της Θείας Λατρείας, αλ­λα και στη συνέχεια, κατά την διεξαγωγή των συζητήσεων, όπως μαρτυρούν οι τοιχογραφίες των Οικουμενικών Συνόδων, οι οποίες μάλιστα δεσπόζουν στην κυρία όψη της αιθούσης συνεδριάσεων της Ιεραρχίας στο Συνοδικό Μέγαρο και στο Διορθόδοξο Κέντρο της Πεντέλης.

Η επαναφορά λοιπόν του επανωκαλύμμαυχου κατά τις συνε­δριάσεις της Ιεραρχίας δεν είναι ρομαντική υπόθεση, αλλά περι­κλείει ιδιαίτερη σημειολογία, την οποία δεν πρέπει να υπο­τι­μη­σουμε.

Η εξέλιξη του όλου θέματος ανατρέπει την εκκλησιαστική τάξη και προσβάλλει την ουσία. Πρώτα αποβάλαμε το επανωκαλύμμαυχο. Στη συνέχεια απο­βα­λαμε το καλυμμαύχι. Τώρα έχει σειρά το εξώ­ρα­σο. Διερωτώμαι, είναι τούτο σημείο απλότητος ή εκκοσμικεύσεως;