Του Μάνου Χατζηγιάννη
Πριν από ακριβώς ένα χρόνο το ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, αποκάλυψε τις ασκήσεις επί χάρτου για κοινό εορτασμό του Πάσχα. Γράφαμε τότε: “Ετοιμάζουν τον απόλυτο αιφνιδιασμό για τον εορτασμό του Πάσχα; Είναι δυνατόν να έχουν συμφωνήσει Ορθόδοξοι, Ρ/καθολικοί και Κόπτες για κοινό εορτασμό και να φέρουν την Χριστιανοσύνη προ τετελεσμένου;”.. Σήμερα ένα χρόνο μετά οι δηλώσεις των πρωταγωνιστών αποδεικνύουν πως το θέμα κάθε άλλο παρά έχει μπει στα συρτάρια….!
Και τα νεώτερα μάλιστα τα μαθαίνουμε πάντα από κοπτικές πηγές!
Πριν από ένα χρόνο πληθώρα ερωτημάτων, προέκυψαν από μια περίεργη ανάρτηση σε κόπτικη ιστοσελίδα σύμφωνα με την οποία ούτε λίγο ούτε πολύ και οι τρεις προαναφερθείσες πλευρές είναι έτοιμες να προχωρήσουν στην οδό του κοινού εορτασμού άμεσα!
Πριν από λίγες μέρες με αφορμή την επίσκεψη του Αρμένιου Πατριάρχη Aram I στο Βατικανό είχαμε συγκεκριμένη αναφορά στο θέμα! Ο μονοφυσίτης προκαθήμενος, μιλώντας για τη…. σημασία της ενότητας της Εκκλησίας, τόνισε ότι η θέσπιση κοινής ημερομηνία για το Πάσχα θα είναι μια ορατή έκφραση της χριστιανικής ενότητας.
Ο Πάπας Φραγκίσκος απαντώντας υπενθύμισε πως κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, η Ρ/Καθολική Εκκλησία έχει δώσει ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό το θέμα και χαιρετίζει όλες τις προσπάθειες που στοχεύουν στον καθορισμό μιας κοινής ημερομηνίας, η οποία θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από όλες τις εκκλησίες.
Υπενθυμίζεται πως το καλοκαίρι του 2015 πολύς λόγος έγινε για την πρόταση του Πάπα Φραγκίσκου για κοινό εορτασμό του Πάσχα Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών. Μια πρόταση που από ότι φαίνεται εξετάζει σοβαρά και το Φανάρι όπως ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε αποκαλύψει λέγοντας χαρακτηριστικά «Το εξετάζουμε, αλλά κάποιες εθνικές εκκλησίες αντιδρούν» σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα LA STAMPA.
Συγκεκριμένα όπως είχε αποκαλύψει στις 20 Ιουνίου 2015 το ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, ενώ οι υπόλοιποι ασχολούνταν με την παπική εγκύκλιο για το περιβάλλον, ο κ. Βαρθολομαίος είχε πει:
«»Η Ορθόδοξη Εκκλησία συζητά το ενδεχόμενο για μια ενιαία ημερομηνία για τον εορτασμό του Πάσχα, την εορτή των εορτών, περισσότερο από μισό αιώνα. Στην πραγματικότητα, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για το μεγάλο ιερό Συμβουλίο που έχει προγραμματιστεί για το επόμενο έτος στην Κωνσταντινούπολη, την Πανορθόδοξη, έχουν εξεταστεί διάφορες επιλογές σε επιστημονικό και λειτουργικό επίπεδο, για αυτό το ενδεχόμενο. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα μετά τη διάλυση του Σιδηρού Παραπετάσματος, σημαντικά στοιχεία μέσα σε μερικές εθνικές εκκλησίες έχουν δυστυχώς αντισταθεί σε αυτήν την ιδέα της αλλαγής. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια συμφωνία σχετικά με μια κοινή καθορισμένη ημερομηνία για τον εορτασμό του Πάσχα θα είναι ένα πλεονέκτημα ιδιαίτερα για τους Χριστιανούς που ζουν στην Αμερική, στη Δυτική Ευρώπη και την Ωκεανία. Αλλά ανεξάρτητα από το αν εσείς προσωπικά συμφωνείτε ή όχι, μια τέτοια πρόταση θα πρέπει να αποφασιστεί από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες για να μην τεθεί σε κίνδυνο η ενότητα του ορθόδοξου κόσμου.»
Ο κοινός εορτασμός του Πάσχα δεν είναι κάτι τόσο απλό και από ό,τι φαίνεται ενστάσεις δεν υπάρχουν μόνο από κάποιες εθνικές εκκλησίες όπως δηλώνει ο κ. Βαρθολομαίος. Ιεράρχες κοντά στο Πατριαρχείο έχουν εκφράσει προβληματισμό. Ο Μητροπολίτης Ιταλίας Γεννάδιος δήλωσε τότε: «Άραγε, η κοινή ημερομηνία διά το Άγιον Πάσχα θα είναι ενότης της Χριστιανοσύνης ή μία νέα ρήξις και διαίρεσις του Ορθοδόξου κόσμου, με ανυπακοήν, αγνωμοσύνην και ανταρσίαν, λαμβάνοντες υπ’ όψιν τα σημερινά δεδομένα;».
Ο Επίσκοπος Χριστουπόλεως Μακάριος επίσης σε συνέντευξή του πριν από ένα χρόνο στο ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ δήλωνε «Οι Καθολικοί θα πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο καθορισμού του Πάσχα»…
Η ρωσική αντίδραση για την πρόταση περι κοινού εορτασμού ήρθε προ μηνών από τα χείλη του Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα. Σε ερώτημα αναφορικά με την πρόταση του ποντίφικα για μια συγκεκριμένη ημερομηνία του εορτασμού του Πάσχα των Ρ/Καθολικών και των Ορθοδόξων ο κ. Ιλαρίωνας αρχικά τοποθετήθηκε θετικά, αλλά διευκρίνισε πως «το νόημά της πρέπει να αποσαφηνιστεί». «Τι σημαίνει «να ορίσουμε μια σταθερή ημερομηνία»; Μήπως αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να υπάρχει μια συγκεκριμένη ημερομηνία στο ημερολόγιο, στις 25 Μαρτίου ή 25 Απριλίου ή άλλοτε; Ή η ιδέα είναι ότι πρέπει να υπάρχει ένα ενιαίο σύστημα υπολογισμού της ημερομηνίας του Πάσχα για όλες τις χριστιανικές εκκλησίες;» σχολίασε.
Συνέχισε επικαλούμενος τον υπολογισμό της ημερομηνίας του Πάσχα με βάση τις αρχές που έχουν θεσπιστεί από την Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το 325, η οποία όρισε πως το Πάσχα θα πρέπει να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία.
» Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ακολουθεί επίσης αυτό τον υπολογισμό του Πάσχα, αλλά με κάποιες μικρές διαφορές από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Για παράδειγμα, το επόμενο έτος θα έχουμε διαφορετικές ημερομηνίες του Πάσχα, ενώι το 2017 θα συμπίπτουν» τόνισε και έθεσε τον εξής όρο: «Αν η εκκλησία επιστρέψει στο σύστημα υπολογισμού, που υπήρχε στην πρώτη χιλιετία, θα είμαστε ικανοποιημένοι. Επειδή πιστεύουμε ότι η βάση της Ένωσής μας είναι αυτή η πρώτη χιλιετία».