Πατέρας Δοσίθεος: «Να ακτινοβολούμε την παρουσία του Χριστού»

Του Μιχαήλ Μαντάλα

Ο πατέρας Δοσίθεος ,πρώην Αγιορείτης, μας υποδέχεται στο μοναστήρι του Αγίου Αθανασίου Κουβαρά και ανοίγει την καρδιά του στους αναγνώστες του ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΥ ΒΗΜΑΤΟΣ 

Ο Κουβαράς είναι ένας ευλογημένος τόπος με πλούσια μοναστηριακή παράδοση και φυσική ομορφιά . Όποιος έρχεται εδώ δεν θέλει να φύγει..Αυτός ο όμορφος φυσικός παράδεισος που μας έχει χαρίσει ο Θεός βρίσκεται λίγο έξω από την θορυβώδη Αθήνα. Εδώ έζησαν σπουδαίοι μοναχοί όπως ο μακαριστός ερημίτης Γέροντας Σάββας Παππάς .

Ουρές έκαναν τα αυτοκίνητα λίγο έξω από το φτωχικό κελάκι του …Εκεί έζησα και εγώ το δικό μου θαύμα. Εδώ , στο μοναστηράκι της Νέας Ιερουσαλήμ, φιλοξενήθηκε για ένα διάστημα της ζωής της και η Γερόντισσα Γαβριηλία , η Γερόντισσα της αγάπης.  Πριν λίγες μέρες επισκέφθηκα και πάλι τον αγαπημένο Κουβαρά. Έκανα μια στάση σε ένα πολύ μικρό και ζεστό μοναστηράκι που είναι αφιερωμένο στον Άγιο Αθανάσιο.

Με υποδέχθηκε με χαρά ο Πατέρας Δοσίθεος, ένας πολύ φιλόξενος άνθρωπος ο οποίος για ένα διάστημα της ζωής του είχε μονάσει στο  Άγιο Όρος και συγκεκριμένα στην Μονή Γρηγορίου. Η επικοινωνία μας δεν έγινε με τους τυπικούς δημοσιογραφικούς όρους μιας συνέντευξης . Ήταν κάτι περισσότερο σε συνομιλία ανάμεσα σε έναν επισκέπτη που έψαχνε για πνευματικές συμβουλές και έναν ασκητή έτοιμο να προσφέρει εγκάρδια λόγους που ζεσταίνουν την ψυχή. Καθίσαμε σε ένα τραπεζάκι στην καταπράσινη  και ευωδιαστή αυλή , φάγαμε το λουκούμι μας ,ήπιαμε και το καφεδάκι μας και ξεκινήσαμε να μιλάμε ..Δεν πέρασε πολύ ώρα και πρότεινα στον Πατέρα Δοσίθεο να απομαγνητοφωνήσω την συνομιλία μας .

Έλαβα ευλογία και το δημοσιογραφικό μαγνητοφωνάκι άρχισε να καταγράφει μια κουβέντα που εξελίχθηκε σε ψυχωφελείς πνευματικούς λόγους που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας, προκειμένου να σας μεταφέρω -μέσω του Πατέρα Δοσίθεου- ένα μήνυμα αγάπης ,συμβουλής και ελπίδας! 

Η κουβέντα μας επικεντρώθηκε στον πνευματικό αγώνα και στην «κόλαση» που βιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος. Ο π. Δοσίθεος έδωσε ίδιαίτερη έμφαση στην αξία της πνευματικής εξέλιξης του ανθρώπου και μίλησε για την οικογένεια, τον ρόλο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, τον κίνδυνο της κακής χρήσης της έννοιας της πολυπολιτισμικότητας, τις εκτρώσεις, τις αυτοκτονίες, και την ευτυχία της εν Χριστώ ζωής.

Τα μηνύματα που εισέπραξα από αυτήν την συνάντηση θα έλεγα ότι αποτελούν πνευματική τροφή  και δίνουν μια ένεση ελπίδας για όλους εμάς που αγωνιζόμαστε και αγωνιούμε ..Γιατί άραγε αγωνιούμε; Εύχομαι να απολαύσετε τα  όσα ακολουθούν και να αποτελέσει αυτή η παρουσίαση σημείο εκκίνησης για όσους από εμάς έχουμε την θέληση για μια νέα αρχή, εγγύτερα στην Ελπίδα που εγγυάται ο πιο καλός μας φίλος και σύμμαχος ,ο Χριστός. Ευχή του Πατέρα Δοσίθεου είναι τα λόγια αυτά να αγγίξουν τις ψυχές των αναγνωστών του ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟΥ ΒΗΜΑΤΟΣ  και να εμφυσήσουν πνευματική ανάταση, και Χριστό στην ζωή όλων μας.  Αποφάσισα να απομαγνητοφωνήσω όλη την συνομιλία. Είναι λίγο μεγάλη αλλά δεν μου έκανε η καρδιά να την «πετσοκόψω» γιατί το θεώρησα ιεροσυλία. Σας εύχομαι καλό διάλλειμα από αρνητικές έγνοιες και καλή ανάγνωση!

 Τι θα συμβουλεύατε ένα πρόσωπο το οποίο βρίσκεται σε πνευματική παρακμή και επιθυμεί την σωτηρία;

 Να ψάξει να βρει τον Θεό, να ζητήσει τον Θεό με ειλικρίνεια. Αν το κάνει ο άνθρωπος αυτό τότε να είναι βέβαιος ότι ο Θεός θα του απαντήσει και θα του δείξει τον δρόμο και τον τρόπο. Ο Θεός από αγάπη για τον άνθρωπο σταυρώθηκε ,βρίσκεται συνεχώς κοντά μας ,μας παρακολουθεί όλους. Το πρόβλημα είναι ότι εμείς δεν συνειδητοποιούμε  την παρουσία Του και την ύπαρξη Του και αυτό δημιουργεί την δυστυχία στον άνθρωπο. Ο Θεός επιθυμεί πάρα πολύ να μας βοηθήσει , να μας δώσει τις ευεργεσίες του .Αυτό εξαρτάται όμως από εμάς. Ο Θεός μας έδωσε ελευθερία ! Εμείς πρέπει να Τον επιλέξουμε και όχι μόνο μία φορά. Θέλει συνέχεια να χτίζουμε την σχέση μας μαζί Του, γιατί οι σχέσεις ως γνωστό κτίζονται και εξελίσσονται . Η ψυχή του ανθρώπου ερευνάται από επιστήμονες από τον Κύριο όμως κτίζεται .

 Πώς μπορούμε να πολεμήσουμε την ευερεθιστότητα και την δυσαρέσκεια; Ζούμε σε δύσκολους καιρούς, υπάρχουν πολλές γκρίνιες, μια έντονη νευρικότητα στην ψυχή του ανθρώπου.

Είναι όντως πολύ σημαντικό το πρόβλημα αυτό. Και δυστυχώς πολλοί άνθρωποι υποφέρουν από νευρικότητα. Οι δυσκολίες γύρω μας , όλα αυτά τα παράλογα πράγματα σαφώς και επηρεάζουν αρνητικά την διάθεση του ανθρώπου . Όμως ο Θεός βλέπει τι κάνει ο καθένας και επειδή είναι Παντοδύναμος, μπορεί να επέμβει όταν κρίνει ότι είναι απαραίτητο. Πρέπει να καταλάβουμε ότι στα πάντα υπάρχει η πρόνοια του Θεού. Δεν γίνεται τίποτα στην γη και τον ουρανό αν δεν το επιτρέψει ο Θεός. Βέβαια ο Θεός δεν θέλει να γίνονται αδικίες , δεν Του αρέσουν οι ασχήμιες και οι αδικίες ,δεν Του αρέσει να βασανίζονται οι άνθρωποι. Ο Θεός επιτρέπει να συμβαίνουν ορισμένα πράγματα γιατί κατά την Σοφία Του και την Αγάπη Του γνωρίζει ότι θα βγει κάτι καλό είτε κατά μονάδα για κάποιον άνθρωπο, είτε κατά σύνολο σε μια οικογένεια, σε ένα κράτος ή ακόμη και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ο  Θεός για το συμφέρον των ψυχών μας ,αφήνει να γίνονται ορισμένα πράγματα κατ΄οικονομία όπως λένε οι Πατέρες, για να μπορέσει να μας πλησιάσει περισσότερο και να μπορέσουμε και εμείς να ωριμάσουμε, να μετανοήσουμε, να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης, να καταλάβουμε τι έχει πρωταρχική αξία στις ζωές μας και τι δευτερεύουσα. Ο άνθρωπος είναι ένα τέλεια πλασμένο πνευματικό όν και έχει την δυνατότητα να μοιάσει στον Θεό να συνδέεται με τον Θεό και να κοινωνεί με τον Θεό. Την κοινωνία με τον Θεό την έχασε ο άνθρωπος με την παράβαση του. Ο Θεός όμως, ανακαίνισε  πάλι την ανθρώπινη φύση με τον Σταυρό Του και την Ανάσταση Του ,δοξάζοντας εκ νέου τον άνθρωπο ,δίνοντας του την δυνατότητα ξανά να γίνει κατά Χάριν Θεός ,να γίνει μέτοχος-κληρονόμος της Βασιλείας Του.

Η ψυχή του ανθρώπου έχει μέσα της μια δύναμη που λέγεται Λάτρης. Αύτη ή δύναμη του Λάτρη είναι φτιαγμένη από τον ίδιο τον Δημιουργό μας για να λατρεύεται ο Θεός. Εάν ο άνθρωπος δεν το κάνει από μόνος του σαν επιλογή του και στην θέση του Λάτρη βάλει οτιδήποτε άλλο, είτε μια ιδέα ,είτε την οικογένεια, είτε την φιλία, είτε το επάγγελμα είτε οτιδήποτε άλλο και θεοποιήσει δευτερεύοντα πράγματα ,θα προκαλέσει ανισορροπία στην ψυχή του και την ζωή του . Μια κατάσταση αφόρητα πιεστική και ασφυκτική. Ο άνθρωπος δεν πιέζεται από τα εξωτερικά ,αν η ψυχή του είναι σε μια ισορροπία και σε μια τροχιά γύρω από τον Θεό. Όταν ο άνθρωπος είναι κοντά στον Θεό, οι εξωτερικές μεταβολές και τα προβλήματα της καθημερινότητας δεν μπορούν να του προκαλέσουν οντολογική ζημιά, δεν μπορούν να τον πικράνουν σε βαθμό που να του αλλάξουν την ποιότητα της ψυχής του και να του δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα.

Η ζημιά γίνεται διότι ο άνθρωπος δεν έχει καλλιεργηθεί όπως πρέπει ,δεν έχει σταθεί προς τον Θεό να ζητήσει την παρουσία Του , να ζητήσει την ένωση μαζί Του, να πορευθεί με τον Θεό και να Τον έχει οδηγό. Η παραπάνω κατάσταση έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για την ζωή του ανθρώπου. Καταρχήν περισσότεροι άνθρωποι γίνονται καταθλιπτικοί ,παίρνουν ψυχοφάρμακα για να μπορέσουν να κοιμηθούν . Οι ψυχές τους δεν μπορούν να αναπνεύσουν ..πνίγονται!

Είναι καιρός λοιπόν να δούμε τι φταίει μέσα μας , να στραφούμε προς τον Θεό και να ζητήσουμε το Έλεός Του και τότε θα αντιληφθούμε ότι ο Θεός είναι πολύ πλούσιος στο Έλεός του και ότι θέλει πολύ να μας το δώσει. Οι άγιοι άνθρωποι ζούσαν κάποτε με μια ντομάτα και λίγο ξερό ψωμί και τα μάτια τους τρέχανε δάκρυα από την ευγνωμοσύνη που είχαν για ότι τους έδινε ο Θεός. Πως γίνεται αυτό; Πως γίνεται να μην έχεις τίποτα και να είσαι πανευτυχής; Παράδειγμα έφερα, δεν λέω να ζούμε μόνο με ντομάτα και λίγο ψωμί ,αν και πολλοί είναι οι συνάνθρωποι μας που δυστυχώς στερούνται και αυτά. Θέλω να πω ότι είναι αποδεδειγμένο ότι δεν είναι η έλλειψη των υλικών πραγμάτων που κάνουν τον άνθρωπο να αισθάνεται άσχημα, να είναι εκνευρισμένος , στεναχωρημένος ,καταθλιπτικός, κ.ο.κ. Είναι η έλλειψη της παρουσίας του Θεού και αυτό οφείλεται σε εμάς και όχι στον Θεό!

Ο Θεός θέλει να τον ζούμε , ο Θεός θέλει να τον αναπνέουμε αλλά δυστυχώς σε εμάς υπάρχει αγνωσία. Δεν ξέρουμε πώς να σταθούμε απέναντι στον εαυτό μας ,αδικούμε δηλαδή τον ίδιο μας τον εαυτό. Δεν ξέρουμε πώς να σταθούμε στον πλησίον μας. Υπάρχουν σχέσεις δηλαδή ,διαπροσωπικές σχέσεις που εναρμονίζονται όμως μέσα στην ίδια την παρουσία του Θεού. Αν ο άνθρωπος ,δεν ψάξει να βρει από μόνος του την παρουσία του Θεού ,αν δεν ζητήσει τον Θεό στην ζωή Του , αν δεν πορευθεί στον δρόμο του Θεού ,τότε αναπόφευκτα κάποια στιγμή της ζωής του θα αντιμετωπίσει πρόβλημα..δεν θα μπορεί να ισορροπήσει, είτε έχει πολλά ,είτε έχει λίγα.

Τα εξωτερικά πράγματα σε αυτήν την ζωή είναι μεταβαλλόμενα. Είπε ο αρχαίος φιλόσοφος Ηράκλειτος ότι τα πάντα ρει ,ότι τα πάντα δηλαδή «τρέχουν» και μεταβάλλονται. Σε αυτό το επίπεδο ζωής που ζούμε ,όλα μεταβάλλονται, δεν μπορούν όμως αυτές οι μεταβολές όταν εμείς αναζητούμε τον Θεό με την καρδιά μας να μας μαυρίζουν την ψυχή , να μας δημιουργούν κατάθλιψη και πόνο γιατί ο Θεός έρχεται μέσα στην ψυχή του ανθρώπου και τον δυναμώνει ,τον περιφρουρεί, τον φωτίζει, τον γεμίζει με την πληρότητα Του, και έτσι οι εξωγενείς αρνητικοί παράγοντες δεν είναι ικανοί να τον οδηγήσουν κατευθείαν στην κατάθλιψη και την απόγνωση.Βέβαια δοκιμασίες περνούσαν και  περνάνε και οι Άγιοι και όλοι οι άνθρωποι. Ο Θεός τα επιτρέπει όλα και συνάμα είναι μαζί μας ,πλάι μας  και όταν ο Θεός είναι μαζί σου ..και στην κόλαση να είσαι γίνεται Παράδεισος!   

 Πως μπορούμε να βοηθήσουμε συγγενείς ή φίλους που αποφεύγουν τα μυστήρια της Εκκλησίας; Ποιος είναι ο σωστός τρόπος προκειμένου να τους πείσουμε ότι είναι καλό για την ψυχή τους να εκκλησιάζονται και να μετέχουν συνειδητά και ενεργά στην μυστηριακή ζωή;

 Ο πιο καλός τρόπος ,όπως λένε και οι Άγιοι Πατέρες είναι να γίνουμε εμείς πρώτα φωτεινά παραδείγματα .Να ακτινοβολούμε εμείς την Παρουσία του Χριστού , να κοιτάζουμε να αλλάζουμε πρώτα τον εαυτό μας προς το καλύτερο. Δεν αλλάζουν κατά ομάδες οι άνθρωποι . Ο καθένας μεμονωμένα πρέπει να αλλάξει γιατί είναι ξεχωριστή ψυχή, εικόνα και ομοίωση Θεού που έχει δική της θέληση και προαίρεση. Πρέπει να εργαστεί ο καθένας πρώτα με τον εαυτό του. Η μεγαλύτερη αποστολή είναι να φτιάξουμε τον εαυτό μας. Όταν εμείς στραφούμε στον Θεό και αρχίζει να βελτιώνεται η ψυχή μας, κοινωνούμε τον Θεό, αλλάζει η συμπεριφορά μας προς το καλύτερο , το βίωμα μας, ό λόγος μας, οι επιθυμίες μας.Όλη αυτή η ωραία αλλαγή γίνεται ορατή στους άλλους διότι η Χάρης του Θεού ακτινοβολείται  και ο άλλος το βλέπει και έλκεται και ύστερα αρχίζει να έχει απορίες και να μας ρωτάει πως έγινε η αλλαγή μας και πως μπορεί και ο ίδιος να αλλάξει προς το καλύτερο. Δηλαδή με βάση τον παραπάνω τρόπο, γινόμαστε αιτία πρώτον να σωθεί η ψυχή μας και δεύτερον να τιμάται και να δοξάζεται ο Θεός . Εμείς οι Χριστιανοί φέρουμε μεγάλη ευθύνη διότι δεν ακτινοβολούμε τον Χριστό. Έχουμε το Φώς της Αλήθειας και δυστυχώς δεν το ακτινοβολούμε! Αυτό που πρέπει να κάνει ο καθένας χωριστά είναι να προσπαθεί να μετανοεί συνεχώς ,διότι ο άνθρωπος αδύναμος είναι και σφάλει αλλά ο Κύριος αντιλαμβάνεται την αδυναμία αυτή και το μόνο που ζητάει είναι την ειλικρινή μετάνοια. Με αυτόν τον τρόπο ευλογείται ο άνθρωπος . Ο Άγιος είναι η εξέλιξη μιας πορείας πνευματικής ,έτσι εκπέμπεται η ακτινοβολία του Φωτός της Αλήθειας του Χριστού μας και στους άλλους.

 Η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη σε εκτρώσεις και τρίτη παγκοσμίως με βάση τις τελευταίες έρευνες που έχουν βγει πρόσφατα στο φως της δημοσιότητας. Πως σχολιάζεται αυτήν την τραγική πραγματικότητα;

 Φανταστείτε τι μου λέτε τώρα..Τι θέμα σοβαρό θίγετε. Δηλαδή θέλουμε να πούμε ότι είμαστε οι πρώτοι στην Ευρώπη και οι τρίτοι στον κόσμο δολοφόνοι. Δηλαδή γίνονται πόλεμοι ,σκοτώνονται άδικα άνθρωποι και εδώ στην χώρα μας γίνεται μια αποτρόπαια  γενοκτονία ! Βλέπετε λοιπόν ότι μόνοι μας έχουμε φύγει από τον Θεό. Πώς να μην εισπράξουμε αυτές τις συνέπειες ; Πώς να μην φύγει η Χάρη του Θεού από πάνω μας όταν είμαστε εκ προμελέτης δολοφόνοι, όταν δολοφονούμε ψυχές αγγέλων που δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να αφαιρούμε καμία ζωή και να καταστρέφουμε οτιδήποτε έχει ζωή; Αυτά τα σοβαρότατα θανάσιμα αμαρτήματα μας χωρίζουν από τον Πατέρα μας Θεό. Δεν μας τιμωρεί ο Θεός!  Η ίδια η πράξη μας αυτή ,γυρίζει πάνω μας με βάση τον πνευματικό νόμο. Ο Θεός δίνει αγάπη και αγαπάει τους πάντες . Όμως μόνοι μας βάζουμε εμπόδια και δεν μπορεί η Χάρης του Θεού να κοινωνήσει μαζί μας με συνέπεια να μην μπορούμε να απολαύσουμε τις ευεργεσίες του Θεού και να ζήσουμε με χαμόγελο. Δεν μπορούμε να χαρούμε ,δείτε γύρω σας , χάθηκε το χαμόγελο από το πρόσωπο του ανθρώπου ,χάθηκε η ομορφιά της ζωής, χάθηκε η επικοινωνία των ανθρώπων. Δεν έχουν χρώμα οι άνθρωποι στην ζωή τους και ζουν δυστυχισμένοι. Με την ασυδοσία τους και τις βδελυγματικές  τους πράξεις οι άνθρωποι ζουν ένα φρικτό κενό μέσα τους. Η ψυχή ,ψάχνει να βρει τον Θεό..Όταν ο άνθρωπος αποφεύγει να δει κατάματα που βαδίζει και αρνείται να ζητήσει συνειδητά την βοήθεια του Θεού τότε μοιάζει με τρένο το οποίο έχει εκτροχιαστεί και είναι έτοιμο να διαλυθεί και να συντριβεί ..

Μέσα σε όλο αυτό το σκότος πως θα αναζητήσει ο άνθρωπος την ελπίδα ;

 Υπάρχει Ελπίδα και η ελπίδα αυτή λέγεται Ιησούς Χριστός. Ο Θεός λέει  πάντα την τελευταία λέξη στην ιστορία, γιατί ο Θεός είναι και μέσα στον χρόνο και έξω από τον χρόνο και έχει αποδείξει ότι έχει κάνει επεμβάσεις που άλλαξαν την  Ιστορία και την ανθρώπινη πορεία.Οι άνθρωποι με την αγνωσία τους και τα πάθη τους έχουν φτάσει σε ένα σημείο να βρίσκονται οριακά πριν την απόλυτη καταστροφή  και επειδή ο Θεός δεν θέλει να γίνει αυτό σταματάει αυτήν την κατρακύλα με κάποιον τρόπο. Είτε επιτρέπει να γίνονται κάποιοι πόλεμοι είτε άλλες ανατροπές προκειμένου να ανοιχθούν νέοι δρόμοι που θα καταργήσουν τα αδιέξοδα που ταλανίζουν την ανθρωπότητα. Δεν χρειάζεται απελπισία γιατί ο Θεός είναι πάντα μαζί μας και ελπίδες πρέπει να έχουμε διότι υπάρχει Θεός. Αν δεν υπήρχε Θεός τότε δεν θα υπήρχε και ελπίδα στον άνθρωπο. Ο Θεός είναι εδώ, ο Θεός είναι παντού ,μας αγαπάει πολύ, έχει σταυρωθεί για εμάς ,θέλει να μας βοηθήσει και μπορεί να το κάνει..αρκεί να μετανοήσουμε αληθινά με την καρδιά μας.  Δυστυχώς έχουμε αγριέψει οι άνθρωποι και έχουμε γίνει απάνθρωποι φθάνοντας στο σημείο να «τρώμε»  ο ένας τον άλλο. Αυτό είναι κατάντια, είναι λυπηρό .

 Η υπεροψία και το μίσος έχουν νεκρώσει την επικοινωνία των ανθρώπων . Κοινωνικές ομάδες και χώρες έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους. Ωστόσο φαίνεται πως οι πόλεμοι σήμερα έχουν αλλάξει , χωρίς να είναι αναγκαία τα γνωστά σε όλους μας συμβατικά μέσα.. Ποια είναι η γνώμη σας;

Οι άνθρωποι σκοτώνονται μεταξύ τους με τρόπους που δεν είναι ορατοί όπως τα όπλα ..όμως οι τρόποι αυτοί λειτουργούν σαν θανατηφόρα όπλα . Ο ένας τρώει τον άλλο χωρίς να είναι ανάγκη να χρησιμοποιήσει κανείς μαχαίρια ή όπλα. Ο τρόπος της δολοφονίας έχει αλλάξει . Ο σύγχρονος πόλεμος διεξάγεται με άλλα μέσα που δεν γίνονται από πολλούς ανθρώπους αντιληπτά είναι όμως αντιληπτά στον Θεό. Συκοφαντίες, εκμετάλλευση, διαβολή, ζηλοτυπίες, έκπτωση των ηθών, εγκληματικές αμέλειες ή  προμελετημένες ενέργειες  καταστρέφουν ανθρώπινες ζωές.  Ένα τέτοιο φρικτό παράδειγμα οι εκτρώσεις που αναφέραμε πριν .

Ορμώμενος από τα όσα αναφέρατε προηγουμένως ,ο «οικονομικός» πόλεμος έχει πολλά θύματα .. Οι αυτοκτονίες  στην χώρα μας έχουν  αυξηθεί. Δυστυχώς πολλοί συνάνθρωποι μας έρχονται σε απόγνωση. Τι μήνυμα στέλνετε σε όσους σκέφτονται το αποτρόπαιο αυτό έγκλημα εναντίον της ίδιας τους της ζωής;

Κανένας δεν έχει δικαίωμα να κρίνει κανέναν. Κριτής όλων των ανθρώπων και για όσα κάνει ο καθένας είναι ο ίδιος ο Θεός και ουδείς άλλος. Όμως, το λένε ξεκάθαρα οι Άγιοι Πατέρες, δεν έχουμε το δικαίωμα να αφαιρέσουμε την ζωή μας. Το υπόβαθρο της αυτοκτονίας -αν ψάξει κανείς βαθειά μέσα του -είναι ο εγωισμός. Δηλαδή ο εγωισμός και η έλλειψη της πίστης . Θέλουμε να κάνουμε κάτι ,δεν μπορούμε να το πετύχουμε και πάμε στην άλλη άκρη. Δύο είναι οι κατευθύνσεις:  Πρώτον , πρέπει να στραφούμε προς τον Θεό και να ζητήσουμε με όλη την δύναμη της ψυχής μας την βοήθεια Του και δεύτερον να παρακαλάμε τον Θεό στην προσευχή μας , να μας προσθέσει πίστη γιατί δεν έχουμε πίστη! Αν είχαμε πίστη στον Θεό και εμπιστοσύνη δεν θα σκεφτόμασταν τόσο απελπισμένα.  Τι σημαίνει εμπιστοσύνη; Είναι αυτό που έλεγε η Γερόντισσα Γαβριηλία: «Τώρα να γύριζε ο ουρανός και η γη ανάποδα θα πω ότι το θέλει ο Θεός ,διότι ο Θεός κυβερνάει.» Τι θα πω δηλαδή ; Θα κάνω τον δικηγόρο στον Θεό; Ο Θεός ξέρει ότι για οτιδήποτε επιτρέπει έχει τον λόγο Του. Είμαστε ελλιπείς ,είμαστε μικροί, δεν έχουμε την γνώση του Θεού ..Ο Θεός ξέρει τι πρέπει να γίνει. Με μια απλή λογική ,θα πρέπει ο άνθρωπος  να έρθει σε μια ισορροπία και να δει τι πρέπει να κάνει ο ίδιος σαν κύτταρο στην  κοινωνία προκειμένου να επέλθει η αλλαγή . Επίσης, το κακό είναι ότι θέλουμε επίμονα να αλλάξουμε τους άλλους χωρίς πρώτα να αλλάξουμε τον εαυτό μας . Έτσι δεν θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε αποτελεσματικά ούτε τους άλλους ούτε τον εαυτό μας. Ο καθένας να κοιτάζει να έχει αγάπη ,να βγάλει τους αρνητικούς λογισμούς που έχει για τον εαυτό του και για τους άλλους και να συγχωρεί ότι και να του έχουν κάνει ,τουλάχιστον να προσπαθεί . Έτσι θα περάσει από την κατάθλιψη στην αυτοεκτίμηση

 Σε τι κίνδυνο βρίσκεται η ψυχή του ανθρώπου που αρνείται να συγχωρέσει τον συνάνθρωπό του;

Οι συνέπειες είναι ίδιες για τον άνθρωπο που δεν διαθέτει συγχωρητικότητα  με αυτόν που τον έχει αδικήσει. Μην σας φαίνεται περίεργο, ο ένας αδικεί ο άλλος αδικείται και όμως και οι δύο στην ουσία εισπράττουν το ίδιο αποτέλεσμα. Βλέπετε εδώ πως λειτουργεί το πνευματικό Δίκαιο. Για αυτό μας λέει ο απόστολος Παύλος « χτύπα το κακό με το καλό», δεν μας λέει χτύπα το κακό με το κακό. Για αυτό είπε και στον Πέτρο ο Κύριος « Πέτρο βάλε το μαχαίρι πίσω γιατί μάχαιρα έδωσες, μάχαιρα θα λάβεις» Αυτός είναι ο πνευματικός νόμος, ότι κάνεις στον άλλο γυρίζει πάνω σου. Άρα δεν πρέπει να κάνεις το κακό που σου κάνουν οι άλλοι. Ότι δεν σου αρέσει να σου κάνουν να μην το κάνεις στον άλλο, αυτό το είπε ο Κύριος και πρέπει να το βάλουμε κανόνα στην ζωή μας  και στην καθημερινότητα μας. Χρειάζεται άσκηση, με την άσκηση ο άνθρωπος θα μεταμορφωθεί.

 Τι πρέπει να περιλαμβάνει  η άσκηση σε πρώτο στάδιο;

Να αλλάξει τους λογισμούς του ό άνθρωπος . Να δούμε τι λογισμούς έχουμε . Είναι καλοί; Είναι κακοί ; Έχουν σχέση με όσα μας έχει πει ο Κύριος ,έχουν σχέση με άλλες δυνάμεις. Με τις δυνάμεις του σκότους πορευόμαστε ή επιθυμούμε τον Παντοδύναμο Θεό και τους αγγέλους Του;  Με ποιους επιθυμούμε να είμαστε τελικά? Αυτό είναι που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε καλά μέσα μας. Ο Θεός είναι πηγή ευλογίας ,χαράς και αλήθειας και το έχει αποδείξει. Όμως ο καθένας πρέπει να Τον επιλέξει ! Όχι μόνο μία φορά αλλά διαρκώς με σκοπό  αυτό να γίνει τρόπος ζωής και ύπαρξης .Δεν λέω απλώς είμαι με τον Κύριο, δεν λέει τίποτα αυτό. Και ο Διάβολος γνωρίζει τον Θεό , ξέρει ποιος είναι αλλά δεν έχει αγάπη ,είναι κακός, νεκρός ,πεθαμένος γιατί διέκοψε την αγάπη του προς τον Θεό. Έτσι και η ψυχή του ανθρώπου που δεν έχει αγάπη. Ο Θεός είναι αγάπη και στην αγάπη βρίσκεται ο Θεός. Δεν είναι εύκολο, υπάρχουν τα πάθη, υπάρχει το δίκαιο, και με αυτά πρέπει να παλέψει ο άνθρωπος και να τα νικήσει. Μόνος του δεν μπορεί. Με τον Χριστό όμως μπορεί. Για αυτό υπάρχει Θεία Κοινωνία , για να μπορεί ο άνθρωπος να παίρνει ζωή  από τον Θεό. Για αυτό υπάρχει η μετάνοια, για αυτό υπάρχει το Ιερό Μυστήριο της Εξομολογήσεως και η προσευχή. Η προσευχή είναι μεγάλο δώρο του Θεού. Η προσευχή στον Θεό είναι το παν γιατί σου ανοίγει τον δρόμο με την προαίρεση σου και την κίνηση της ψυχής σου να έρθει ο Θεός. Όταν έρχεται η Χάρη του Θεού τα πάντα μπαίνουν σε τάξη. Αλλάζει ο άνθρωπος και αλλοιώνεται η ποιότητα της ψυχής του, αισθάνεται όμορφα απέναντι στην κτίση και τους συνανθρώπους του. Να κάνουμε προσευχή!

Να επικαλούμαστε τον Χριστό. Η επίκληση του ονόματος του Κυρίου και της Παναγίας μας, μας λυτρώνει γιατί είναι αγωγός  θετικής ενέργειας. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε το παρόν με ψυχική ειρήνη, έτσι ο θα κερδίσουμε γαλήνη και θα αισθανθούμε την παρουσία του Θεού. Η ζωή δεν θα είναι μίζερη και γκρίζα αλλά χαρούμενη, αισιόδοξη και  με χρώμα , όπως ο Θεός μας την έδωσε. Μέσα από την κτίση, βλέπεις την ενέργεια του Θεού, Ένα ωραίο λουλούδι ,ένα ωραίο περιβάλλον. Για να αφεθεί ο άνθρωπος σε αυτήν την ομορφιά πρέπει να κάνει λεπτή εργασία, δηλαδή να προσεύχεται με ειλικρίνεια και αγάπη. Παράδειγμα ,ξυπνάμε το πρωί, δεν είναι δύσκολο να πούμε σε ευχαριστώ Θεέ μου που μου έδωσες την ζωή και σήμερα. Να δοξολογούμε τον Θεό για ότι έχουμε , να λέμε Θεέ μου σε ευχαριστώ που μου έδωσες την δυνατότητα να επικοινωνήσω με έναν άνθρωπο. Ξέρετε πόσοι άνθρωποι δεν μπορούν; Κάθε τι είναι μια καινούργια δωρεά που δεν ξέρουμε αν θα πας παρουσιαστεί αύριο. Δεν είναι τα ίδια και τα ίδια όπως συνηθίζεται να ακούμε συχνά. Αυτό είναι σκέτη μιζέρια. Όταν βάζουμε τον Θεό σε ότι κάνουμε από την δουλειά και την οικογένεια μέχρι την ανθρώπινη επικοινωνία , τότε τα πάντα έχουν ζωή και ευλογία και χρώμα. Όταν τρώμε, να λέμε ευχαριστώ , να κάνουμε τον σταυρό μας, να δοξάζουμε τον Θεό και όχι να τρώμε χειρότερα και από τα βιολογικά ζώα. Αυτό λέγεται άσκηση , να κάνουμε δηλαδή τα πάντα προσευχή. Να υπάρχει ειρήνη και ευλογία Θεού. Έτσι θα ζωντανέψει η ψυχή ,ο εαυτός μας! Ότι κάνουμε να το βαπτίζουμε με την παρουσία του Θεού αλλιώς χανόμαστε. Δείτε τα διαζύγια σήμερα..

 Τι φταίει και χωρίζουν τα ζευγάρια τόσο εύκολα στις μέρες μας;

Δυστυχώς σε αρκετούς γάμους οι άνθρωποι δεν βάζουν τον Θεό στην μέση , δεν βάζουν τον Χριστό ανάμεσα τους για αυτό και διαλύονται οι γάμοι και φεύγει ο ενθουσιασμός της ερωτικής έλξης ο οποίος είναι επιδερμικός και δεν μπορεί να φτάσει μέχρι τον πυρήνα της ψυχής του ανθρώπου. Μόνο η Χάρη του Θεού μπορεί να φτάσει μέχρι τα έγκατα της ψυχής και να την ανακαινίσει . Οι ηδονές είναι δυνάμεις ,έχουν ενέργεια αλλά είναι επιδερμικές και δεν μπορούν να φτάσουν στα βάθη της ψυχής. Συνηθίζονται , δεν προσφέρουν αίσθηση και νομίζει ο άνθρωπος ότι δεν του κάνει αυτός που είναι δίπλα του. Αυτό είναι παγίδα του διαβόλου. Το μυστικό είναι απλό! Να ζητήσουμε την ευλογία και την παρουσία του Θεού στον γάμο μας. Δυστυχώς σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι είναι σαν ζωντανοί νεκροί, κινητά νεκροταφεία, καταλυπημένοι ,πιεσμένοι, απογοητευμένοι  γιατί δεν ζητούν τον Θεό ενώ ο Θεός τους ευλογεί με παιδιά ,σπίτια, φαγητό και υγεία. Γιατί να λησμονούμε τις ευλογίες του Θεού ; Έχουμε ένα πιάτο φαγητό και δίπλα μας συνανθρώπους μας που τρώνε από τα σκουπίδια. Εμείς γιατί έχουμε και τρώμε; Έχουμε αναρωτηθεί καθόλου γιατί να μην τα έχει ο άλλος και τα έχουμε εμείς; Γιατί δεν ξεκινάμε να χαρούμε έστω και με τις λίγες ευλογίες που έχουμε παρά μιζεριάζουμε ; Δεν μας αφήνει ο διάβολος να αναλογιστούμε τα σπουδαία δώρα που μας προσφέρει ο Πανάγαθος Θεός στη ζωή μας. Η προσευχή είναι κατάσταση της ψυχής οντολογική . Πρέπει να ζητάμε τον Θεό στην ζωή μας. Ο Θεός μας μαθαίνει να προσευχόμαστε και έτσι αφυπνίζεται  σιγά σιγά η συνείδηση μας και μας επισκέπτεται η Θεία Χάρη.  Ακόμα και όταν νιώθουμε πνευματική ξηρασία δεν πρέπει να σταματήσουμε να προσευχόμαστε. Ξέρει ο Θεός για την κάθε ψυχή τι χρειάζεται και πότε.

 Ορισμένα παιδιά είναι απειθή απέναντι στους γονείς τους ,στους δασκάλους τους και δεν έχουν διάθεση  για τα πνευματικά. Τι θα συμβουλεύατε τους γονείς;

Είναι πολλοί οι παράγοντες που συμβάλουν σε μια κατάσταση. Πιθανό να φταίνε οι γονείς από λανθασμένες συμπεριφορές μέσα στο σπίτι. Φταίνε και τα παιδιά πολλές φορές από την ανωριμότητα και την αγνωσία , φταίει και το περιβάλλον το εξωτερικό και όσα ακούν και βλέπουν. Ο πατήρ Πορφύριος, ο Αγιασμένος αυτός γέροντας έλεγε κάτι πολύ ωραίο: « Γίνετε άγιοι εσείς οι γονείς και τότε και τα παιδιά σας θα γίνουν άγια παιδιά» . Μη λέτε πολλά στα παιδιά σας απλά να προσεύχεστε πολύ. Αλλάξτε εσείς , γίνετε άνθρωποι της προσευχής , του εκκλησιασμού τις Κυριακές και στις μεγάλες εορτές ,γίνεται άνθρωποι της αγάπης και «πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα» όπως λέμε στη Θεία Λειτουργία . Αν τα κάνουμε όλα αυτά καθημερινά θα βλέπουμε θαύματα μέσα στην οικογένεια. Πρέπει και οι γονείς να μάθουν να λένε συγνώμη . Αυτό λέγεται ανωτερότητα γιατί κακά τα ψέματα τα παιδιά είναι πανέξυπνα και βλέπουν τα λάθη των γονέων. Όταν οι γονείς προσπαθούν να τα κρύψουν κάνοντας τους αγίους τότε τα παιδιά αντιδρούν.  Αλλά και τα παιδιά πρέπει να διακρίνουν τα λάθη τους και να ζητούν συγνώμη από τους γονείς τους . Η ειλικρίνεια και ο σεβασμός βοηθούν στην ενότητα της οικογένειας. Πρωτίστως να υπάρχει προσευχητική ζωή εντός της οικογένειας .

Η πεμπτουσία της πνευματικής ζωής του πνευματικού ανθρώπου εσωκλείεται σε μια σύντομη προσευχή των πατέρων της Όπτινα : « Θεέ μου μάθε με να αγαπώ , να πιστεύω , να προσεύχομαι, να υπομένω, να ελπίζω Αμήν». Η οικογένεια είναι άσκηση αλληλοσεβασμού, αλληλουποχωρητικότητας ,συγχωρητικότητας και  αγάπης. Είναι ένα μοναστήρι και εκεί χρειάζεται να υποχωρήσεις , να κόψεις το θέλημα σου για την αγάπη του αλλουνού, να υπομείνεις, να μιλήσεις με έναν καλό λόγο, να αποφεύγεις εντάσεις, να προσεύχεσαι. Έτσι εξελίσσεται ο άνθρωπος , φυσικά αυτό δεν είναι εύκολο να γίνει γιατί χρειάζεται ειλικρινής προσπάθεια . Έτσι όμως έρχεται και ο Θεός και επιβραβεύει την προσπάθεια αυτή και με το παραπάνω. Ότι και να συμβεί στον άνθρωπο πρέπει να διατηρήσει την εμπιστοσύνη του στον Θεό. Έτσι θα έχει και την χαρά του και την υγεία του. Θέλει Θεία Κοινωνία και μετάνοια . Πρέπει να γίνει εμβολιασμός, εγκεντρισμός με το Πανάγιο Σώμα του Χριστού μας που είναι ο επικεφαλής της Εκκλησίας μας και εμείς τα μέλη  Της.

Θίξατε ένα θέμα ζωτικής σημασίας για την ψυχή. Μιλήστε μας για την προετοιμασία που χρειάζεται πριν το μυστήριο της Θείας Μεταλήψεως;

 Είναι πάρα πολύ σημαντικό ! Εδώ έχει σημαντικό ρόλο ο πνευματικός μας , ο πνευματικός μας πατέρας. Η προετοιμασία είναι εξαιρετικά σημαντική .Χρειάζεται μετάνοια και γνήσια εξομολόγηση όλων τον λογισμών μας στο μυστήριο της Θείας Εξομολογήσεως. Πρέπει να έχουμε συναίσθηση Ποιόν θα συναντήσουμε . Μερικές φορές βλέπουμε τραγικά πράγματα όπως ανθρώπους να τσακώνονται για την σειρά λίγο πριν κοινωνήσουν, να βρίζονται μεταξύ τους αδυνατώντας να καταλάβουν την ιερότητα του Μυστηρίου. Με τέτοια πράγματα λυπάται πολύ ο Θεός. Αν πήγαιναν οι άνθρωποι  λόγου χάριν σε έναν πρωθυπουργό, έναν βασιλιά , θα είχαν τέτοια συμπεριφορά;  Με την υπομονή θα χτίσουμε την ψυχή μας συν Θεώ , το λέει και ο Χριστός μας. Χρειάζεται εξέλιξη τίποτα σπουδαίο δεν γίνεται από την μία μέρα στην άλλη.

Είναι αυτό που πολλές φορές βλέπουμε στον εαυτό μας όταν ανακαλύπτουμε την πνευματική ζωή και θέλουμε να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα και να βιώσουμε το θαύμα μέσα σε μια μέρα;

 Όταν ο άνθρωπος στρέφεται στην μετάνοια, είναι εν δυνάμει Άγιος. Οι βαπτισμένοι άνθρωποι είναι εν δυνάμει άγιοι και εξελίσσονται άλλος πιο αργά άλλος πιο γρήγορα. Το θέμα είναι να πάμε μπροστά βήμα βήμα. Θα αρχίσουμε από τα απλά. Δεν είναι τόσο δύσκολο όσο μας τα παρουσιάζει ο διάβολος. Το βράδυ –λένε οι Πατέρες- , ό άνθρωπος θα πρέπει να κάνει ένα ταμείο. Να καταγράψει τα αρνητικά και να τα διορθώσει  με σκοπό να δει τα λάθη του. Λέμε ένα συγνώμη στον Θεό , λέμε ένα συγνώμη στον εαυτό μας  γιατί αδικήσαμε τον εαυτό μας ο οποίος δεν είναι κτήμα μας γιατί ο Θεός μας έχει χαρίσει την ύπαρξη και την ζωή μας. Επίσης,  ζητάμε συγνώμη στον συνάνθρωπο μας . Εν ολίγοις πρέπει να μάθουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και να αγαπήσουμε τον εαυτό μας , να τον συγχωρήσουμε για να μπορέσουμε να αγαπήσουμε και τον πλησίον μας.   Να διορθώσουμε τα λάθη μας είναι πολύ σημαντικό αυτό! Όταν ο άνθρωπος προσπαθεί να κρίνει τον άλλο και δεν κοιτάζει τον εαυτό του κάνει το μεγαλύτερο λάθος. Έτσι τιμωρεί τον ίδιο του τον εαυτό και γίνεται θύμα του διαβόλου, ο εγωισμός θα φέρει μόνο δυστυχία. Όταν κρίνουμε κάποιον που κάνει λάθος είναι λες και βλέπουμε στον δρόμο έναν άνθρωπο ματωμένο και εμείς αντί να τον βοηθήσουμε του επιφέρουμε άλλο ένα χτύπημα για να τον αποτελειώσουμε. Οι λάθος συμπεριφορές των ανθρώπων είτε θελημένα , είτε όχι είναι οι κακές ενέργειες του διαβόλου, Ο άνθρωπος ο καλόψυχος πρέπει να λυπάται και να συμπονά τον άρρωστο ψυχικά αδελφό του γιατί κινδυνεύει . Δυστυχώς ο καθένας ψάχνει για το δίκιο του και έτσι χάνει την Χάρη του Θεού.

 Πολιτικοί κύκλοι στο κοινοβούλιο προτείνουν την κατάργηση της προσευχής και την απομάκρυνση των ιερών εικόνων από τα σχολεία, με δικαιολογία την πολυπολιτισμικότητα. Δυστυχώς από μαρτυρίες παιδιών υπάρχουν και καθηγητές που προωθούν την τάση αυτή..

 Ο Θεός θέλει να σεβόμαστε τους πάντες και τα πάντα .Ο άνθρωπος που έχει το πνεύμα του Θεού σέβεται τους άλλους που δεν πιστεύουν  και δεν τους επιβάλλεται . Ωστόσο από την στιγμή που στην Ελλάδα μας η πλειοψηφία είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι , οι μετανάστες που έχουν διαφορετικά πιστεύω θα πρέπει να σέβονται αυτούς που τους φιλοξενούν . Με τον ίδιο τρόπο οι οικοδεσπότες θα πρέπει να αγαπούν τους μετανάστες. Αλλά κανείς δεν έχει το δικαίωμα στο όνομα της πολυπολιτισμικότητας να καταργήσει την Πίστη των Ελλήνων, την Ορθοδοξία  για χάρη του ανθρωπισμού. Εμείς δεν πήγαμε σε καμία άλλη χώρα ζητώντας να καταργήσουμε τα πιστεύω κανενός . Αυτό είναι πλεκτάνη διαβολική. Η αγάπη εκφράζεται μέσα από τον ανθρωπισμό αλλά όταν η αγάπη δεν έχει Χριστό τότε για ποια αγάπη μιλάμε ; Χρειάζεται διάκριση και να καταλάβουμε ότι πίσω από αυτήν την πολυπολιτισμικότητα υπάρχουν δυνάμεις –συμφέροντα εντός και εκτός της χώρας που θέλουν να διαβρώσουν την πίστη μας. Η αντίσταση σε αυτήν την προπαγάνδα πρέπει να έρθει από τις εκκλησιαστικές αρχές , από την Εκκλησία μας.

 Τι έχετε να πείτε για τον ρόλο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης;

 Η τηλεόραση έχει την δυνατότητα να προβάλει πολλά καλά , αλλά δυστυχώς είναι σάπια. Χειρίζονται την τηλεθέαση άνθρωποι οι οποίοι είναι διαβρωμένοι και έχουν άλλους σκοπούς. Κατευθύνουν τον κόσμο όπως εκείνοι θέλουν και κτίζουν στις ψυχές των ανθρώπων το κακό και την νωθρότητα . Μας έχουν αποχαυνώσει τόσο πολύ που η ίδια μας η ζωή έχει καταντήσει ένα τούρκικο σήριαλ ..και μετά σου λένε για αυτοκτονίες . Εδώ τι νομίζεις ότι γίνεται;Τα ουσιαστικά πάνε σε τελευταία μοίρα, ο άνθρωπος αμελεί την πνευματική του πρόοδο, έχει αφεθεί στην αποχαύνωση των σήριαλ αδυνατώντας να αντιδράσει και να έχει κριτική σκέψη. Με άλλα λόγια έχουν ευνουχίσει την πρόοδο , την αισιοδοξία αλλά και την κριτική δύναμη των ανθρώπων. Οι άνθρωποι δυστυχώς κινούνται μηχανικά κα δυστυχώς καταργούν την μεταξύ τους επικοινωνία. Δεν υπάρχει κοινωνία ανθρώπων την οποία και ευλογεί ο Θεός μας , ο σύγχρονος άνθρωπος έχει οδηγηθεί στην νωθρότητα και την αποξένωση. Βλέπετε τα τεχνάσματα του διαβόλου; Έτσι εισπράττουμε  τις συνέπειες ..

Κλείνοντας αυτήν την ωραία κουβέντα με ένα μήνυμα ελπίδας προς τους συνανθρώπους μας ,ποιο θα ήταν το μήνυμα αυτό;

 Κάτι πολύ απλό που το λέει και στην Αγία Γραφή , «Ιησούς Χριστός,  εξήλθε νικών και ίνα νικήσει.» Ότι και να γίνει ο Χριστός μας θα νικήσει και μόνο αυτό θα πρέπει να μας γεμίζει ελπίδα. Εύχομαι ο Θεός να ευλογήσει  αυτούς τους λόγους και να γίνει αυτή η συνομιλία μας αφορμή για να μεταμορφωθεί ο άνθρωπος και να αντιληφθεί την θεϊκή εικόνα που έχει . Ο Θεός ξέρει. Δεν χρειάζεται απελπισία. Ο Θεός μας αγαπάει πολύ και δεν χρειάζεται να φοβόμαστε τίποτα. Όταν έχουμε τον Θεό μέσα μας έχουμε τα πάντα.  Από εμάς περιμένει κάτι απλό ,να Τον επιλέξουμε. Αν το κάνουμε αυτό , ο Θεός θα μας ευλογήσει. Θα βρει τον τρόπο να μας σώσει . Έτσι και αλλιώς ο Πανάγαθος Θεός μας κυνηγάει όλους για να μας σώσει .