Πολλοί θεωρούν ότι πίστη και επιστήμη είναι απέναντι, πως οι επιστήμονες δεν πιστεύουν στον Θεό, Τον χλευάζουν όπως και όσους ζουν πνευματικά. Το αντίθετο δεν αποτελεί εξαίρεση. Πολλοί άνθρωποι που έχουν εμβαθύνει και πετυχαίνουν στις επιστήμες αντιλαμβάνονται και δέχονται πως ο Θεός όχι απλά υπάρχει αλλά είναι παντού γύρω μας, αλλά οι άνθρωποι δε θέλουν να Τον δουν. Ο Ελληνας επιστήμονας Νίκος Στεργίου διαπρέπει τις δύο τελευταίες δεκαετίες στις ΗΠΑ. Είναι κοσμήτορας στο τμήμα Biomechanics του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα στην Ομαχα και θεωρείται από τις αυθεντίες του τομέα του παγκοσμίως.
Γέννημα-θρέμμα Θεσσαλονικιός του δόθηκε η συνεχίσει τις σπουδές του στον τομέα αυτό όταν ήταν ακόμη στα σπάργανα και παρότι ο ίδιος ήθελε να επιστρέψει και να εργαστεί στην Ελλάδα η μητέρα του, που μόνη της τον μεγάλωσε, τον ώθησε να παραμείνει στο εξωτερικό.
Ανάμεσα στις ατελείωτες ώρες διαβάσματος και εργασίας, ο Νίκος Στεργίου είχε στο πλευρό του τον Θεό, όπως λέει στο ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, και παρά την εφηβική του επανάσταση επέστρεψε στην αγκαλιά του Δημιουργού.
Ο καθηγητής Στεργίου δεν πιστεύει, όπως λέει ο ίδιος, αλλά προσπαθεί να ζήσει πνευματικά, κάτι που όμως δε βλέπει να γίνεται σε αρκετούς Ορθοδόξους στις ΗΠΑ. Επισημαίνει όμως πως βλέπει να γίνονται «εκπτώσεις στην πίστη» που δε θα έπρεπε να συμβαίνει, την ίδια στιγμή που Καθολικοί και Προτεστάντες στρέφονται στην Ορθοδοξία εξαιτίας αυτού του γεγονότος, της πνευματικότητας που υπάρχει στην Πίστη μας.
– Κ.Στεργίου είστε σε έναν τομέα που στην Ελλάδα είναι άγνωστος. Πως τον επιλέξατε;
«Στα σχολικά μου χρόνια με ενθάρρυναν να μπω στα ΤΕΦΑΑ, γιατί μου έλεγαν πως οι γυμναστές βρίσκουν άμεσα δουλειά. Δε με συγκίνησε η σχολή, ήταν αδύναμη. Αλλά είχα έναν καθηγητή στον αθλητιατρική έναν εξαίρετο καθηγητή κι έκανα διατριβή στο αθλητικό υπόδημα. Είχα τεράστια αγάπη στην φυσική και εκεί βρήκα το κουμπί. Για τον ορισμό του Biomechanics δεν υπάρχει ακριβής μετάφραση στα ελληνική. Το πιο κοντινό είναι η βιομηχανολογία. Ο καθηγητής μου, με ενθάρρυνε να πάω στο εξωτερικό για μεταπτυχιακό και ως εκ θαύματος έφυγα με υποτροφία. Ηθελα πολύ να δουλέψω στο αθλητικό υπόδημα και στις ΗΠΑ είναι οι καλύτεροι. Με τη βοήθεια του Θεού πήρα κι άλλη υποτροφία για το Ορεγκον, που θωρείται η «Μέκκα» του τρεξίματος και το πανεπιστήμιο που έβγαλε μεγάλους αθλητές όπως ο Καρλ Λιούις και άλλοι και μια μεγάλη αθλητική εταιρεία πλήρωνε το διδακτορικό μου. Όταν τελείωσα αποφάσισα να επιστρέψω στην Ελλάδα να τελειώσω με την στρατιωτική μου θητεία και να δουλέψω εδώ, απορρίπτοντας προτάσεις από εταιρείες για δουλειές. Αναζήτησα δουλειά σε πανεπιστήμια εδώ, αλλά μετά από έξι χρόνια απουσίας μου από την Ελλάδα δεν είχα διασυνδέσεις και βρήκα κλειστές πόρτες. Η μητέρα ,ου με ενθάρρυνε κι επέστρεψα στις ΗΠΑ, αποδεχόμενος πρόταση από το Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα στην Ομαχα όπου βρίσκομαι επί 21 χρόνια.
Με τρομερά σκληρή δουλειά, ξεκίνησα από ένα μικρό δωματιάκι, με ελάχιστες υποδομές και μηχανήματα. Εβλεπα πως αν δούλευα το Πανεπιστήμιο θα με στήριζε γιατί υπάρχει αξιοκρατία στις ΗΠΑ. Μου άρεσε η πρόκληση. Σήμερα, έχω δικό μου κτίριο 23.000 τετραγωνικά πόδια, δημιούργησα δικό μου τμήμα το πρώτο στον κόσμο που δίνει βασικό πτυχίο. Πίστεψα στον τομέα αυτό.
Το Biomechanics έχει να κάνει με την εφαρμογή της φυσικής και των μαθηματικών στην ανθρώπινη κίνηση. Οι εφαρμογές έχουν να κάνουν με ρομπότ, με την κατασκευή προσθετικών αλλά κυρίως έχει να κάνει με την ανθρώπινη κίνηση. Π.χ. η κατασκευή μιας στολής που κάνει τον άνθρωπο να πηδά πιο ψηλά ή να τρέχει πιο γρήγορα. Αυτό είναι αποτέλεσμα Biomechanics και έχει πολλές εφαρμογές γύρω μας. Δείτε τον παραολυμπιονίκη Οσκαρ Πιστόριους που δεν είχε πόδια και έφτασε να τρέχει σε Ολυμπιάδα. Τώρα ασχολούμαστε με το ιατρικό κομμάτι και τις ανθρώπινες παθήσεις προσπαθώντας να βοηθήσουμε στον τομέα αυτό, όπως σκλήρυνση κατά πλάκας ή παραλυτισμό και να βοηθήσουμε να έχουν μια καλύτερη ζωή.
Θα ήθελα την επόμενη 10ετία να γίνει ένα διεθνές αναγνωρισμένο κέντρο, να αποκτήσουμε μεγαλύτερη φήμη αποκτώντας παγκόσμια αναγνώριση σε αυτό που κάνουμε, για να πετύχουμε μεγαλύτερα και καλύτερα αποτελέσματα».
– Πολλοί συνάδελφοί σας επιστήμονες θεωρούν αδιανόητο κάποιος να πιστεύει στον Θεό. Εσείς είστε η τρανή απόδειξη περί του αντιθέτου, ότι μπορείς να είσαι επιστήμονας και πιστός.
«Η προσωπική προσέγγιση στην πίστη είναι ερευνητική, βασίζεται σε δεδομένα. Στη ζωή μου δεν ήμουν πάντα πιστός, που συμμετείχε πάντοτε στα μυστήρια της εκκλησίας, που πάντοτε ζούσε πνευματική ζωή. Ο παππούς ήταν Ιερέας στον Αγιο Αντώνιο Σερρών. Μικρός ήμουν πολύ κοντά στην εκκλησία, αλλά στα 16 μου μπήκαν άλλες προτεραιότητες και μπορώ να πω πως για μια δεκαετία ξέφυγα. Πήγαινα εκκλησία μόνο το Πάσχα και τα Χριστούγεννα.
Μέχρι που έφτασε σε ένα συγκεκριμένο σημείο, περίπου στα 30 μου, όταν έγινε μια στροφή μέσα μου. Αρχισα να έχω άλλες αναζητήσεις και με το φτωχό μου το μυαλό δεν μπορούσα να εξηγήσω κάποια πράγματα που μου συνέβησαν. Αλλοι τα λένε συμπτώσεις, αλλά δεν μπορούσα να τα πω έτσι. Εγιναν πράγματα το ένα μετά το άλλο, με την υγεία μου, με τη δουλειά μου και διάφορα άλλα και δεν μπορούσαν να είναι τόσες πολλές μαζεμένες συμπτώσεις. Τότε ένας φίλος μου μού είπε να πάω μαζί του στο Αγιο Ορος για πρώτη φορά, το 1998. Όταν πήγα εκεί, και πάλι συνέβησαν καμιά 20αριά συμπτώσεις μαζεμένες. Όπως ότι βρήκα ένα μοναχό που ευγνωμονούσε μια θεία μου που του είχε κάνει ένα εκπληκτικό καλό που τον οδήγησε να γίνει μοναχός, χωρίς να τον ξέρω προηγουμένως».
– Επομένως για εσάς ο Θεός είναι παντού; Τι είναι αυτό που συμβαίνει στη ζωή μας;
«Προσωπικά έχω αναπτύξει μια θεωρία που δε βασίζεται στο τυχαίο, αλλά πως για όλα υπάρχει ένα συγκεκριμένο σχέδιο, απλά εμείς δεν τα βλέπουμε. Πορεύομαι βάση των δεδομένων. Δεν μπορείς να απορρίπτεις τα δισεκατομμύρια θαυμάτων που συμβαίνουν κάθε μέρα. Και μάλιστα είναι παντού γύρω μας. Πας σε μια εκκλησία ή στο Αγιο Ορος και ακούς συνέχεια για θαύματα. Αυτά δεν μπορούν να είναι φαντασίες. Ούτε ότι εκατομμύρια κόσμου λένε ψέματα σα να έχουν στήσει μια οργανωμένη πλεκτάνη. Γιατί να λένε ψέματα; Πας στην Αγία Αννα, εκεί όπου βρίσκεται Λείψανο της Αγίας και βλέπεις κάθε χρόνο εκατοντάδες φωτογραφίες βρεφών. Υπάρχουν τόμοι με βιβλία που αναφέρονται στα θαύματα, και όχι αυτά που έγιναν πριν από αιώνες, αλλά πρόσφατα.
Ενας επιστήμονας πρέπει να μπορεί να εξηγεί αυτά που συμβαίνουν γύρω του. Δεν μπορείς να απορρίπτεις όσα θες, και να δέχεσαι όλα. Το να λέω πως όλα είναι συμπτώσεις, είναι κόντρα και στην ίδια μου τη δουλειά. Η πιο λογική εξήγηση είναι η ύπαρξη του Τριαδικού Θεού. Όταν το δεχτείς αυτό τότε θα δεις πως υπάρχουν πολύ υπέροχα πράγματα, όπως η καλλιέργεια της ευχής. Πλέον, μπαίνεις σε ένα δρόμο ευτυχίας, όπου ο Θεός είναι αγάπη. Είμαστε άθλιοι άνθρωποι και έχουμε τις ζήλιες μας, τα μίση μας, τον εκνευρισμό μας. Αλλά αν δεν είχαμε Χριστό τι θα ήμασταν; Προσωπικά, προσεύχομαι μια ώρα επί καθημερινής βάσης, αλλά θα ήθελα να μπορώ να μην αμελώ τα βραδινά μου καθήκοντα, όπου ομολογώ πως δεν είμαι καλός».
– Με το Αγιο Ορος έχετε αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση.
«Κάθε φορά που έρχομαι Ελλάδα προσπαθώ να πηγαίνω στο Αγιο Ορος. Και μερικές φορές δύο και τρεις φορές το χρόνο. Εκεί βρίσκεις μια εκπληκτική γαλήνη. Αλλά υπάρχουν και πολλά άλλα μέρη στην Ελλάδα όπου μπορεί κανείς να βρεθεί εκείνη και να απολαύσει μια γαλήνη. Το Αγιο Ορος σε βάζει πιο πολύ μέσα στη μυστηριακή ζωή και τη μία ώρα προσευχής που κάνεις έξω από εκεί, να την κάνεις κάθε μέρα.
Στη Μονή Γρηγορίου συνάντησα έναν εκπληκτικό μοναχό, τον π.Βαρνάβα που τώρα βρίσκεται στο Κουλουέζι του Κονγκό, και τον πατέρα Ιωνά που βρίσκεται στην Ταϊβάν και κάνουν εκπληκτικό ιεραποστολικό έργο. Ετσι, άρχισα να διαβάζω βιβλία ξένων, όπως του Επισκόπου Κάλλιστου Γουεάρ, του πατέρα Αλέξανδρου Σμέμαν και η δίψα μου όλο και μεγάλωνε. Δεν είμαι ασυνείδητα αμαρτωλός, αλλά ένας συνειδητά αμαρτωλός, προσπαθώ να ζήσω μυστηριακή ζωή».
– Είχατε την ευλογία να συναντηθείτε και με τον Γέροντα Εφραίμ Φιλοθεΐτη που βρίσκεται στις ΗΠΑ. Μιλήστε μας γι’αυτόν;
«Στο μοναστήρι που ίδρυσε ο Γέροντας στην Αριζόνα έχω πάει αρκετές φορές όπως και σε άλλα μοναστήρια που επίσης υπάρχουν στις ΗΠΑ. Εχει ιδρύσει σχεδόν 20 μονές στη χώρα. Μου δόθηκε η ευκαιρία να έχω αρκετές συζητήσεις μαζί του. Ημουν νέος και θα έλεγα άσχετος με τη θρησκεία, όταν ζούσαν ο Αγιος Παΐσιος και ο Αγιος Πορφύριος και δε μου δόθηκε η ευκαιρία να τους γνωρίσω. Όταν άρχισα να διαβάζω γι’αυτούς, είχαν κοιμηθεί. Ισως ο Θεός κράτησε για μένα να γνωρίζω τον Γέροντα Εφραίμ και είμαι ευγνώμων».
[irp posts=”346386″ name=”Το Άγιον Όρος για τη Ροτόντα”]
– Υπάρχουν άνθρωποι στις ΗΠΑ που ζουν πνευματική ζωή;
«Υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που πάνε στις εκκλησίες. Οι ελληνορθόδοξοι Ναοί είναι γεμάτοι. Αλλά υπάρχει μια διαφορά. Αυτοί που πάνε στην εκκλησία, ζουν πνευματική ζωή; Πολύ αμφιβάλω. Εχει γράψει ένα πολύ ωραίο βιβλίο ο γέροντας Μωυσής ο Αγιορείτης για το θέμα αυτό, και εξιστορούσε για μια επίσκεψή του στις ΗΠΑ ότι πολλά πράγματα τον ξένισαν, όπως και μένα. Πολλές ελληνορθόδοξες εκκλησίες χρησιμοποιούν αρμόνιο, που προσωπικά το θεωρώ αδιανόητο. Βλέπεις το εκκλησίασμα να κοινωνά τις Κυριακές, αλλά αμφιβάλω αν οι περισσότεροι έχουν κάνει προετοιμασία. Και ξέρεις πως τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας δεν πηγαίνουν εκκλησία και δε ζουν πνευματική ζωή.
Θα έλεγα πως έχουν αλλοιωθεί τα πράγματα. Και η εκκλησία είναι σαν ένας χώρος συνεύρεσης, για να συζητάνε. Επίσης στις εκκλησίες βρίσκονται για τα χορευτικά τμήματα, για να μάθουν ελληνικά, σαν πολιτιστικός σύλλογος. Βλέπεις Ορθοδόξους Ιερείς να φοράνε κολάρο ή να μην έχουν γένια. Αλλά πιο σημαντικό είναι πως παρατηρούνται αλλοιώσεις σε δογματικά θέματα. Μου είχαν πει πως σε εκκλησία των δυτικών ΗΠΑ οι Καθολικοί επιτρέπεται να κοινωνούν σε Ορθόδοξο Ναό. Πράγμα απίστευτο. Δίνεται ευλογία να παντρευτεί μια Λουθηρανή με έναν Ορθόδοξο, γιατί λένε, πως η Λουθηρανή έκανε βάπτισμα στο όνομα της Αγίας Τριάδος. Προσωπικά με ξενίζουν. Σε πολλά από αυτά η απάντηση είναι πως γίνονται καθ’οικονομία. Αλλά στις εκπτώσεις χάνουμε την… μπάλα. Στο Γεροντικό, ένας γέροντας λέει πως η αμαρτία ξεκινά από ένα μικρό ψέμα. Και συνέχιζε, πρόσεχε την άμμο, οι μεγάλες πέτρες δε γεμίζουν τον κουβά, η άμμος όμως τον γεμίζει μέχρι επάνω.
Χαίρομαι όταν βλέπω Ιερέα να μην κάνει εκπτώσεις. Πηγαίνω σε μια σέρβικη εκκλησία όπου ο Ιερέας δεν κάνει εκπτώσεις, παρότι ίσως να δέχεται πιέσεις. Ο Γέροντας Εφραίμ αυτά δεν τα δέχεται και τα έχει κατακεραυνώσει. Και γι’αυτό έχουν δημιουργηθεί θέματα με Μητροπολίτες, αλλά κάποιος πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να πει τα πράγματα με το όνομά τους.
Από την άλλη έχω δει ανθρώπους που ζουν πολύ πνευματική ζωή. Αλλά αυτό που παρατηρώ είναι πως υπάρχει δίψα στον κόσμο για Ορθοδοξία. Στην κυριολεξία υπάρχει κίνημα από Προτεστάντες και Καθολικούς για να έρθουν στην Ορθοδοξία, γιατί διψούν για πνευματικότητα που δεν τους του προσφέρει το δικό τους δόγμα. Εχουν εκφυλιστεί. Πηγαίνοντας σε μια καθολική εκκλησία να παρακολουθήσεις ένα μυστήριο δε θα πιστεύεις στα μάτια σου. Τα έχουν ξεγυμνώσει. Δε νηστεύουν πλέον. Πολλοί ξένοι στρέφονται προς τον Ινδουισμό, γιατί τους προσφέρει την πνευματικότητα, να κάνουν και φυσική κατάσταση που τη θέλει ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος αναζητεί το Θεό, ο Θεός είναι μέσα του, τον έχει ανάγκη.
Όλα αυτά που κάνουν οι γιόγκι από εμάς τα πήραν. Την επανάληψη του μάτρα δεν το είχε ο Ινδουισμός από την αρχή, αλλά «κλάπηκε» από τους γέροντες της Αιγύπτου, τους ερημίτες. Η ευχή που έλεγαν ο Αγιος Αντώνιος και άλλοι. Η Ορθοδοξία δεν είναι μόνο να πάμε στην εκκλησία την Κυριακή. Εχει τρομερή πνευματικότητα. Εχουμε την ευχή του Ιησού που μπορούμε να καλλιεργήσουμε, έχουμε φυσική άσκηση τις μετάνοιες. Θες να έχεις καλή ζωή, κάνε νηστεία. Δεν υπάρχει καλύτερη δίαιτα από τη νηστεία. Παρατηρώ πως όλες οι δίαιτες οδηγούν εκεί. Το έλεγε και ο Αγιος Παΐσιος ότι η Ορθόδοξη νηστεία είναι η καλύτερη δίαιτα. Εχουμε άσκηση και πνευματικότητα. Από εκεί πιστεύω πως πρέπει να διαχωριστούμε από τους Καθολικούς και τους Προτεστάντες και όχι να προσπαθούμε να τους μοιάσουμε. Καμία έκπτωση.
Πολλοί ακαδημαϊκοί στις ΗΠΑ αρχίζουν να στρέφονται στην Ορθοδοξία και να διαβάζουν το Γεροντικό και άλλα βιβλία. Στην Ελλάδα κάποιες φορές κατηγορούμε την Εκκλησία και τους Ιερείς, αλλά πρώτα να κοιταχτούμε στον καθρέφτη και να κάνουμε την αυτοκριτική. Σε έναν κήπο υπάρχουν και τα αγκάθια και τα λουλούδια. Η πραγματική αλήθεια είναι μπροστά μας και τα δεδομένα είναι πολλά. Ο Πόντιος Πιλάτος είχε ρωτήσει τον Χριστό ποια είναι η αλήθεια και ο Χριστός απάντησε Εγώ είμαι η αλήθεια. Ο Θεός είναι αγάπη. Υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να ζω στην αγάπη. Ελεγε ο Ντοστογιέφσκι, χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται. Μήπως τα χάλια της σημερινής εποχής οφείλεται ότι έχουμε χάσει κάθε κανόνα;».
– Ο ισλαμισμός έχει κερδίσει έδαφος στις ΗΠΑ; Τι συμβαίνει αυτό το διάστημα όπου βλέπουμε πολεμικές συγκρούσεις εξαιτίας της θρησκείας;
«Υπάρχει μια ισλαμοφοβία και αυτός είναι από τους βασικούς λόγους της εκλογής Τραμπ. Εμείς ως Ορθόδοξοι δεν πρέπει να το αντιμετωπίζουμε με φόβο, γι’αυτό ο φόβος είναι του διαβόλου. Εμείς προσευχόμαστε να δουν την αλήθεια. Ενας από τους λόγους που Καθολικοί και Προτεστάντες στρέφονται στην Ορθοδοξία είναι όταν αρχίζουν και διαβάζουν την ιστορία της Εκκλησίας. Καλό θα ήταν οι Μουσουλμάνοι να διαβάσουν τα δικά τους βιβλία, να δουν ποιος ήταν ο Μωάμεθ, να μάθουν για τη ζωή του. Είναι αποδεκτό να παντρεύεσαι ένα 9χρονο κοριτσάκι; Να δουν επίσης, τι είναι ο Χριστιανισμός. Σαν Ορθόδοξοι πρέπει να κρατάμε ψηλά τη σημαία».
– Τι μήνυμα θα στέλνατε κυρίως στους νέους ανθρώπους για τη ζωή και τη θρησκεία;
«Μακάρι όλοι οι άνθρωποι να αντιμετωπίσουμε σωστά τη ζωή. Να ξεκινάμε κάθε μέρα και να λέμε πως σήμερα θα προσπαθήσω να δώσω αγάπη. Να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε την αμαρτία. Αυτός είναι και ο τρόπος να βγούμε από την κρίση, που είναι κρίση ηθικών αξιών. Ας προσπαθήσουμε μια μέρα να μην πούμε ψέματα, προς τους ανθρώπους δίπλα μας, προς το κράτος. Αν προσπαθήσουμε να το κάνουμε η χώρα μας θα βγει από αυτό το τέλμα. Και αυτό τα υπέροχο πακέτο ηθικών αξιών το έχουμε και λέγεται Ορθοδοξία. Πρέπει να την αγκαλιάσουμε, εμείς την αγαπήσαμε. Στο Ευαγγέλιο περιγράφεται η συνάντηση του Χριστού με τους Ελληνες και είχε πει πως “τώρα θα δοξαστεί το όνομά Μου”».
