Σε σοβαρή κρίση στις σχέσεις τους οδηγούνται ΗΠΑ και Ρωσία με πόλεμο ανακοινώσεων και μέτρα απαγόρευσης εισόδου πολιτών αλλά και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων.
Αιτία για αυτή την επιδείνωση των σχέσεων η γνωστοποίηση εκ μέρους των ΗΠΑ της σύνταξης «μαύρης λίστας» η οποία περιέχει άτομα τα οποία, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο σχετίζονται με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία.
Αφορμή για την αμερικανική αυτή στάση η υπόθεση του Ρώσου δικηγόρου Sergei Magnitsky ο οποίος βρέθηκε νεκρός σε ρωσική φυλακή το 2009 αφού πρώτα είχε ισχυριστεί ότι είχε αποκαλύψει μεγάλες φορολογικές απάτες από Ρώσους επισήμους.
Στις 14 Δεκεμβρίου του 2012 ο Αμερικανός πρόεδρος Barack Obama υπέγραψε νόμο ( the Magnitsky act) σύμφωνα με τον οποίο οι ΗΠΑ απαγορεύουν την είσοδο και προχωρούν σε πάγωμα κεφαλαίων σε όσα άτομα σχετίζονται με το θάνατο του Ρώσου δικηγόρου. Η λίστα με τα ονόματα δημοσιοποιήθηκε στις 12 Απριλίου και περιλαμβάνει 18 άτομα (1) τα οποία τίθενται στις τιμωρητέες διατάξεις του νόμου Magnitsky.
Ο Sergey Magnitsky δικηγόρος στο επάγγελμα εργαζόταν για μια βρετανική επενδυτική εταιρεία την Hermitage Capital η οποία είχε εμπλακεί σε μεγάλο σκάνδαλο φοροδιαφυγής. Ο Magnitsky ισχυριζόταν ότι μια ομάδα Ρώσων επισήμων βρισκόταν πίσω από την υπεξαίρεση συνελήφθη όμως με την κατηγορία της συνενοχής στη φοροδιαφυγή.
Σχεδόν ένα χρόνο αργότερα ο Ρώσος δικηγόρος πέθανε στη φυλακή από καρδιακή προσβολή αναμένοντας τη δίκη του. Οι υποστηρικτές του ισχυρίζονται πως βασανίστηκε για να του αποσπάσουν την ομολογία του με αντάλλαγμα να αποσύρουν τις κατηγορίες εναντίον του. Το Μάρτιο του 2013 η υπόθεση του θανάτου έκλεισε εξαιτίας έλλειψης στοιχείων αναφορικά με εγκληματική ενέργεια η οποία μπορεί να σχετιζόταν με το θάνατό του.
Παράλληλα το Κογκρέσο συνέταξε μια ακόμη λίστα έξι ατόμων τα οποία υποτίθεται ότι σχετίζονται με την υπόθεση την οποία όμως δεν έχει δημοσιοποιήσει επιβάλλοντας την «ποινή» απαγόρευσης εισόδου στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον αμερικανικό Τύπο στα άτομα αυτά περιλαμβάνονται ανώτατοι Ρώσοι κρατικοί λειτουργοί του υπουργείου Εσωτερικών, εισαγγελείς, δικαστές, διευθυντές φυλακών μέχρι και αξιωματούχοι του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών αρμόδιοι για φορολογικές υποθέσεις!
Μάλιστα, χωρίς να διευκρινίζεται σε ποια λίστα, υπάρχουν ονόματα Ρώσων οι οποίοι αν και δεν σχετίζονται με την υπόθεση του Ρώσου δικηγόρου, σχετίζονται με άλλες υποθέσεις παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τσετσενία, ή με τη δολοφονία το 2004 του Paul Klebnikov εκδότη της ρωσικής έκδοσης του περιοδικού Forbes.
Η αντίδραση της Ρωσίας ήταν άμεση.
Η Μόσχα δημοσιοποίησε εχθές το βράδυ λίστα με 18 ονόματα Αμερικανών πολιτών στους οποίους απαγορεύθηκε η είσοδος στη χώρα με την κατηγορία της παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Aleksandr Lukashevich αναφερόμενος στην λίστα Magnitsky δήλωσε πως η κίνηση αυτή των ΗΠΑ «είναι ένα σοβαρό πλήγμα στην στις διμερείς σχέσεις αλλά και στην αμοιβαία εμπιστοσύνη που θα έπρεπε να υπάρχει μεταξύ των δύο των χώρων» και συνέχισε λέγοντας:
«Θα θέλαμε πιο ειδικά να σημειώσουμε πως και σε αντίθεση με την αμερικανική λίστα η δική μας λίστα περιλαμβάνει άτομα τα οποία σχετίζονται με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως τα βασανιστήρια και η παράνομη κράτηση στις φυλακές του Guantanamo Bay συλλήψεις και απαγωγές Ρώσων πολιτών σε τρίτες χώρες, και η παραβίαση στοιχειωδών δικα9ιωμάτων τους».
Τέλος ο Lukashevich πρόσθεσε:
«Ο πόλεμος με τις λίστες δεν είναι δική μας επιλογή πρέπει όμως να απαντήσουμε σε ένα ανοικτό εκβιασμό. Έχει έρθει η ώρα για τους πολιτικούς στην Ουάσιγκτον να αντιληφθούν ότι το κρίσιμο σχέσεων με μια χώρα σαν την Ρωσία βασισμένο στο πνεύμα του πατερναλισμού και της δικτατορίας είναι μια απέλπιδα προσπάθεια»
Στις δηλώσεις του εκπροσώπου του ρωσικού υπουρεγείου Εξωτερικών απάντησε το State Department: «Όπως έχουμε πει πολλές φορές στο παρελθόν, η ορθή αντιμετώπιση από τη Ρωσία στην διεθνή κατακραυγή για το θάνατο του Sergey Magnitsky θα ήταν η η διενέργεια μιας σωστής έρευνας και όσοι είναι υπεύθυνοι για το θάνατό του να συλληφθούν, αντί να αναλώνεται σε ισοσκελισμένα αντίποινα».
Η ρωσική λίστα των ανεπιθύμητων στη Ρωσία Αμερικανών περιέχει 4 άτομα με την κατηγορία της «νομιμοποίησης βασανιστηρίων και επ΄ αόριστο κράτησης φυλακισμένων» γνωστή και ως λίστα Guantanamo και 14 άτομα με την κατηγορία «της ανάμιξης Αμερικανών επισήμων σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παραβίασης της ελευθερίας Ρώσων πολιτών στο εξωτερικό».
Αμερικανοί πολίτες οι οποίοι σχετίζονται με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων
1) David Spears Addington, Chief of Staff to Vice President Dick Cheney (2005-2009)
2) John Choon Yoo, Assistant US Attorney General in the Office of Legal Counsel, Department of Justice (2001-2003)
3) Geoffrey D. Miller, retired US Army Major General, commandant of Joint Task Force Guantanamo (JTF-GTMO), the organization that runs the Guantanamo Bay detention camps (2002-2003)
4) Jeffrey Harbeson, US Navy officer, commandant of Joint Task Force Guantanamo (JTF-GTMO), the organization that runs the Guantanamo Bay detention camps (2010-2012)
Αμερικανοί πολίτες οι οποίοι σχετίζονται με παραβιάσεις των προσωπικών ελευθεριών Ρώσων πολιτών στο εξωτερικό
5) Jed Saul Rakoff, Senior US District Judge for the Southern District of New York
6) Preetinder S. Bharara, US Attorney for the Southern District of New York
7) Michael J. Garcia, former US Attorney for the Southern District of New York
8) Brendan R. McGuire, Assistant US Attorney
9) Anjan S. Sahni, Assistant US Attorney
10) Christian R. Everdell, Assistant US Attorney
11) Jenna Minicucci Dabbs, Assistant US Attorney
12) Christopher L. Lavigne, Assistant US Attorney
13) Michael Max Rosensaft, Assistant US Attorney
14) Louis J. Milione, Special Agent, US Drug Enforcement Administration
15) Sam Gaye, Senior Special Agent, US Drug Enforcement Administration
16) Robert F. Zachariasiewicz, Special Agent, US Drug Enforcement Administration
17) Derek S. Odney, Special Agent, US Drug Enforcement Administration
18) Gregory A. Coleman, Special Agent, US Federal Bureau of Investigation
Η λίστα Magnitsky με τους Ρώσους πολίτες
BOGATIROV, Letscha (a.k.a. BOGATYREV, Lecha; a.k.a. BOGATYRYOV, Lecha); DOB 14 Mar 1975; POB Atschkoi, Chechen Republic, Russia (individual) [MAGNIT].
DROGANOV, Aleksey O.; DOB 11 Oct 1975; POB Lesnoi Settlement, Pushkin Area, Moscow Region, Russia (individual) [MAGNIT].
DUKUZOV, Kazbek; DOB 1974; POB Urus-Martan District, Chechen Republic, Russia (individual) [MAGNIT].
KARPOV, Pavel; DOB 27 Aug 1977; POB Moscow, Russia (individual) [MAGNIT].
KHIMINA, Yelena; DOB 11 Sep 1953; POB Moscow, Russia (individual) [MAGNIT].
KOMNOV, Dmitriy; DOB 17 May 1977; POB Kashira Region, Moscow, Russia (individual) [MAGNIT].
KRIVORUCHKO, Aleksey (a.k.a. KRIVORUCHKO, Alex; a.k.a. KRIVORUCHKO, Alexei); DOB 25 Aug 1977; POB Moscow Region, Russia (individual) [MAGNIT].
KUZNETSOV, Artem (a.k.a. KUZNETSOV, Artyom); DOB 28 Feb 1975; POB Baku, Azerbaijan (individual) [MAGNIT].
LOGUNOV, Oleg; DOB 04 Feb 1962; POB Irkutsk Region, Russia (individual) [MAGNIT].
PECHEGIN, Andrey I.; DOB 24 Sep 1965; POB Moscow Region, Russia (individual) [MAGNIT].
PODOPRIGOROV, Sergei G.; DOB 08 Jan 1974; POB Moscow, Russia (individual) [MAGNIT].
PROKOPENKO, Ivan Pavlovitch; DOB 28 Sep 1973; POB Vinnitsa, Ukraine (individual) [MAGNIT].
SILCHENKO, Oleg F.; DOB 25 Jun 1977; POB Samarkand, Uzbekistan (individual) [MAGNIT].
STASHINA, Yelena (a.k.a. STASHINA, Elena; a.k.a. STASHINA, Helen); DOB 05 Nov 1963; POB Tomsk, Russia (individual) [MAGNIT].
STEPANOVA, Olga G.; DOB 29 Jul 1962; POB Moscow, Russia (individual) [MAGNIT].
TOLCHINSKIY, Dmitri M. (a.k.a. TOLCHINSKY, Dmitry); DOB 11 May 1982; POB Moscow, Russia (individual) [MAGNIT].
UKHNALYOVA, Svetlana (a.k.a. UKHNALEV, Svetlana; a.k.a. UKHNALEVA, Svetlana V.); DOB 14 Mar 1973; POB Moscow, Russia (individual) [MAGNIT].
VINOGRADOVA, Natalya V.; DOB 16 Jun 1973; POB Michurinsk, Russia (individual) [MAGNIT].
