ΤΡΑΜΠ: Η δυναμική επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στο πολιτικό προσκήνιο αλλάζει τα δεδομένα όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Του Γιάννη Παπανικολάου
Ενόψει των εκλογών του 2025 και με τις γεωπολιτικές ισορροπίες να κρέμονται από μία κλωστή, η στάση του απέναντι σε Ευρώπη, Ρωσία και διεθνείς θεσμούς προκαλεί έντονο προβληματισμό.
Τραμπ και Ρωσία: Νέα στρατηγική ή επιστροφή στο παλιό μοτίβο;
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επανειλημμένα κατηγορηθεί για τις φιλικές του διαθέσεις απέναντι στον Βλαντίμιρ Πούτιν. Ήδη από το 2016, οι σχέσεις του με τη Ρωσία είχαν βρεθεί στο επίκεντρο της διεθνούς ανησυχίας. Σύμφωνα με εκθέσεις που έχουν δημοσιευτεί από το State Department, η πολιτική Τραμπ εστιάζει σε μια λιγότερο συγκρουσιακή προσέγγιση με τη Μόσχα, σε σύγκριση με τη στρατηγική Μπάιντεν που ενισχύει τη σύγκρουση μέσω του Ουκρανικού.
Πηγές από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα επισημαίνουν ότι σε ενδεχόμενη νίκη του Τραμπ, θα επιδιωχθεί άμεση διαπραγμάτευση για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, πιθανώς ακόμη και με παραχωρήσεις εδαφών για χάρη της ειρήνης. Αυτή η εξέλιξη θα ανατρέψει τη σημερινή στρατηγική του ΝΑΤΟ και θα προκαλέσει ισχυρούς κραδασμούς στη συνοχή της Δύσης.
Ευρώπη: Ο φόβος εγκατάλειψης και το σοκ στην άμυνα
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κατηγορήσει επανειλημμένα την Ευρώπη για “παρασιτισμό” στις στρατιωτικές δαπάνες των Ηνωμένων Πολιτειών. Αν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, αναμένεται να απαιτήσει από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν άμεσα τις αμυντικές τους δαπάνες ή να υποστούν περικοπή της αμερικανικής στήριξης. Σύμφωνα με αναλύσεις του European Council on Foreign Relations (ECFR), ένα τέτοιο σενάριο θα αναγκάσει χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία να επανεξετάσουν ριζικά τη στρατηγική ασφάλειάς τους.
Ήδη, κύκλοι των Βρυξελλών εκφράζουν ανησυχία για το ενδεχόμενο ο Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από βασικές συμφωνίες συλλογικής άμυνας, προκαλώντας έτσι κενό ισχύος που θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί η Ρωσία και άλλοι γεωπολιτικοί αντίπαλοι.
Παγκόσμια γεωπολιτική: Μία νέα τάξη πραγμάτων;
Η παγκόσμια γεωπολιτική δομή, όπως διαμορφώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, απειλείται πλέον άμεσα. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εκφράσει δυσφορία για το ρόλο του ΟΗΕ και άλλων διεθνών οργανισμών. Ειδικοί αναλυτές προβλέπουν ότι μια νέα προεδρία Τραμπ θα φέρει πολιτικές απομονωτισμού, πλήττοντας τον διεθνή ρόλο των ΗΠΑ και ενισχύοντας περιφερειακές δυνάμεις όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία.
Παράλληλα, το ζήτημα της ενέργειας και της κλιματικής πολιτικής θα βρεθεί εκ νέου σε κρίσιμο σημείο. Ο Τραμπ έχει δηλώσει πως θα αποχωρήσει από κάθε συμφωνία που θεωρεί ότι «βλάπτει την αμερικανική οικονομία», όπως συνέβη με τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα το 2017.
Αντίδραση στο εσωτερικό των ΗΠΑ
Στο εσωτερικό των ΗΠΑ, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Τραμπ διατηρεί σταθερό πυρήνα υποστήριξης, ενώ η πόλωση μεγαλώνει. Το ρεύμα της «America First» πολιτικής βρίσκει απήχηση σε τμήματα της αμερικανικής κοινωνίας που έχουν απογοητευτεί από τις εξελίξεις των τελευταίων χρόνων.
Ταυτόχρονα, όμως, αυξάνεται και η ανησυχία για πιθανές συνέπειες στην αμερικανική δημοκρατία και τη σταθερότητα της Δύσης. Κορυφαίοι αναλυτές του Brookings Institution προειδοποιούν ότι μια δεύτερη θητεία Τραμπ θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρωτοφανείς εντάσεις όχι μόνο στο διεθνές σκηνικό αλλά και στο εσωτερικό των ΗΠΑ.
Η επόμενη μέρα για τον κόσμο
Το αν η παγκόσμια γεωπολιτική θα εισέλθει σε περίοδο αστάθειας ή αν θα επέλθει κάποια μορφή νέας ισορροπίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιστροφή ή μη του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία. Το σίγουρο είναι ότι οι ηγέτες ανά τον κόσμο παρακολουθούν με ανησυχία τις εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, γνωρίζοντας ότι η νέα εποχή που έρχεται μπορεί να είναι ριζικά διαφορετική από ό,τι γνωρίσαμε τις τελευταίες δεκαετίες.