ΠΟΥΤΙΝ: Σε μια περίοδο όπου ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, οι εξελίξεις στη διπλωματική σκακιέρα φαίνεται να παίρνουν νέα τροπή με πρωταγωνιστές τον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Ντόναλντ Τραμπ.
Του Γιάννη Παπανικολάου
Ο απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου, Στιβ Γουίτκοφ, μετά τη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο στην Αγία Πετρούπολη, δήλωσε πως «ο Πούτιν επιθυμεί ειρήνη με διάρκεια». Παρά την αισιοδοξία αυτή, τα βήματα παραμένουν διστακτικά και οι διαφωνίες βαθιές.
Η συνάντηση, που διήρκεσε τέσσερις ώρες και έγινε παρουσία ανώτατων συμβούλων του Κρεμλίνου, φαίνεται να άνοιξε παράθυρο επικοινωνίας, χωρίς όμως να ξεκαθαρίζει το τοπίο. Ο Λαβρόφ, σε δηλώσεις του στην Kommersant, υπογράμμισε πως «δεν είναι εύκολο να συμφωνήσουμε σε βασικά σημεία», εκφράζοντας επιφυλάξεις για το κατά πόσο μια ειρηνευτική συμφωνία μπορεί να καταλήξει σε πραγματική λύση και όχι σε νέα παγίδα για τη Ρωσία.
Η κυβέρνηση Τραμπ, επιδιώκοντας μια ιστορική παρέμβαση, έχει ξεκινήσει ανεπίσημες συνομιλίες με αξιωματούχους και από τις δύο πλευρές. Αν και οι επαφές αυτές παρακάμπτουν τη διπλωματική γραμμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία τάσσεται υπέρ της πλήρους στήριξης της Ουκρανίας, ο Λευκός Οίκος επιδιώκει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου διαύλου, προβάλλοντας τη «λογική στάση» του Αμερικανού προέδρου, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Λαβρόφ.
Η ρωσική πλευρά, από την άλλη, διατηρεί σκληρή στάση όσον αφορά τις απαιτήσεις της. Η αποστρατιωτικοποίηση των ουκρανικών δυνάμεων στις περιοχές του Ντονμπάς και η απεμπλοκή της Ουκρανίας από το ΝΑΤΟ παραμένουν αδιαπραγμάτευτοι όροι. Η Ρωσία, ελέγχοντας ήδη μεγάλο μέρος της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας, ζητά την επίσημη αναγνώριση των εδαφών αυτών ως ρωσικών, κάτι που δεν μπορεί να αποδεχτεί ούτε η Ουκρανία ούτε η Δύση.
Ο Τραμπ, πάντως, φέρεται αποφασισμένος να εντάξει την ειρήνευση στην Ουκρανία στην ατζέντα της προεκλογικής του εκστρατείας, ως απόδειξη της «ρεαλιστικής διπλωματίας» του. Ωστόσο, η παρασκηνιακή φύση των επαφών και η αδυναμία επίτευξης εκεχειρίας έως τώρα, δείχνουν ότι η διαδρομή προς μια συμφωνία είναι μακρά και δύσβατη.
Το Κρεμλίνο δηλώνει πως είναι πολύ νωρίς για να αναμένονται αποτελέσματα, ενώ η Ουκρανία παραμένει αμετακίνητη στις απαιτήσεις της για πλήρη αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από τα εδάφη της. Αν και η ελπίδα για μια «ειρήνη με διάρκεια» υπάρχει, οι διαφορές είναι βαθιές και τα συμφέροντα αντικρουόμενα.
Το ερώτημα πλέον δεν είναι μόνο αν θα υπάρξει συμφωνία, αλλά αν οι εμπλεκόμενοι είναι έτοιμοι να την τηρήσουν. Διότι χωρίς εμπιστοσύνη, καμία συνθήκη δεν μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα.