Η ετυμηγορία του Ανώτατου Δικαστηρίου των Κάτω Χωρών εναντίον του Ολλανδικού κράτους δημιουργεί τη βάση για μηνύσεις που αφορούν στη διεθνή κοινότητα και ενδέχεται να επηρεάσουν μελλοντικές ειρηνευτικές αποστολές, αναφέρουν ειδικοί.
Του Ντράζεν Ρεμίκοβιτς
Δικαστική απόφαση η οποία καθιστά το Ολλανδικό κράτος υπεύθυνο για τους θανάτους τριών Μουσουλμάνων της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης (Β-Ε) στη Σρεμπρένιτσα το 1995 ενδέχεται να επηρεάσει μελλοντικές ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ, καθώς τα κράτη θα δύναται να θεωρούνται υπεύθυνα για αποτρεπτικές καταστάσεις που δεν ευόδωσαν, ανέφεραν ειδικοί στους SETimes.
Το Ανώτατο Δικαστήριο των Κάτω Χωρών αποφάνθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου υπέρ δυο Βοσνιακών οικογενειών που κατέθεσαν μηνύσεις εναντίον των Κάτω Χωρών. Ο Χασάν Νουχάνοβιτς και η οικογένεια του Ρίζο Μουστάφιτς, οι οποίοι συνεχίζουν την υπόθεση τα τελευταία 11 χρόνια, υποστήριξαν πως οι Ολλανδοί στρατιώτες που υπηρετούσαν υπό τη σημαία του ΟΗΕ στη Σρεμπρένιτσα τον Ιούλιο του 1995 δεν έκαναν όλα όσα μπορούσαν για να προστατεύσουν τους συγγενείς τους από το Σερβικό Στρατό της Β-Ε, ο οποίος κατακυρίευσε την ασφαλή περιοχή του ΟΗΕ που διαχειρίζονταν οι Κάτω Χώρες.
“Το δικαστήριο έχει αποδείξει ξεκάθαρα την ευθύνη [των Ολλανδών στρατιωτών]”, δήλωσε ο Νουχάνοβιτς, πρώην μεταφραστής του ΟΗΕ, ο οποίος έχασε τον αδελφό, τη μητέρα και τον πατέρα του στη Σρεμπρένιτσα, στους SETimes. “Το δικαστήριο επιβεβαίωσε επίσης πως κανένας δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από την ασυλία του ΟΗΕ. Και το αντίστροφο. Έχω ακούσει άλλους ανθρώπους να λένε πως θα ακολουθήσουν το παράδειγμά μου και θα μηνύσουν τις Κάτω Χώρες. Θα είμαι εδώ γι’ αυτούς, για οτιδήποτε χρειαστούν”.
”Αποτελεί σπουδαία νίκη για τα θύματα”, δήλωσε η Κάντα Χότιτς, πρόεδρος της Ένωσης Μητέρων της Σρεμπρένιτσα, στους SETimes. “Οι άνθρωποι αυτοί ήταν εκεί για να προστατεύσουν τις ζωές των κατοίκων της Σρεμπρένιτσα. Και τους ώθησαν στο θάνατο. Αποτελεί έγκλημα. Οι Μητέρες της Σρεμπρένιτσα έχουν και αυτές υποβάλει μήνυση εναντίον των Κάτω Χωρών πριν από μερικά χρόνια. Μετά από την ετυμηγορία αυτή, ο δικηγόρος που διαχειρίζεται την υπόθεσή μας στις Κάτω Χώρες ανέφερε πως αποτελεί ενθαρρυντική είδηση για την κοινή μήνυσή μας”.
Το περιφερειακό δικαστήριο της Χάγης αποφάνθηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2011 πως το Ολλανδικό κράτος μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνο για τους θανάτους, ωστόσο το υπουργείο Αμύνης της χώρας άσκησε έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο, υποστηρίζοντας πως ο ΟΗΕ ήταν αυτός που είχε “ενεργό έλεγχο στις δυνάμεις του ‘Ολλανδικού τάγματος’, όχι το Ολλανδικό κράτος”.
Ωστόσο αυτό απορρίφθηκε από το δικαστήριο, με το Δικαστή Φλόρις Μπέικελς να αποφαίνεται πως η απαλλαγή του Ολλανδικού κράτους από την ευθύνη θα σημαίνει ότι “η δικαιοσύνη δεν θα έχει κανένα τρόπο να δικάζει ένοπλες επεμβάσεις”.
Ειδικοί ανέφεραν πως η απόφαση είναι σημαντική για τη διεθνή κοινότητα.
“Η απόφαση αυτή θέτει στο επίκεντρο την πλήρη εμπλοκή της διεθνούς κοινότητας στη Β-Ε κατά τη δεκαετία του 90”, δήλωσε ο Μπογιάν Βλάσκι, καθηγητής στη Νομική Σχολή της Μπάνια Λούκα, στουςSETimes. “Πιστεύω πως οι ειδικοί, ειδικά όσοι καταπιάνονται με το νόμο και την ιστορία, θα έχουν μελλοντικά λόγους να θέσουν ερωτήματα στη διεθνή κοινότητα και να την επικρίνουν, ειδικά σε ό,τι αφορά στις ειρηνευτικές αποστολές ανά τον κόσμο. Τώρα, υπάρχει νομική βάση για τέτοιου είδους απόψεις”.
Σερβικές δυνάμεις της Β-Ε σκότωσαν περισσότερους από 7.000 Βόσνιους Μουσουλμάνους άνδρες και αγόρια στη Σρεμπρένιτσα, πράξη η οποία χαρακτηρίστηκε γενοκτονία από το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης και τον ΟΗΕ. Αρκετοί Σέρβοι της Β-Ε καταδικάστηκαν από το δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου για το ρόλο τους στους θανάτους. Έχει χαρακτηριστεί το χειρότερο έγκλημα σε Ευρωπαϊκά εδάφη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σχετικά Δημοσιεύματα
Δικαστήριο: Η Ολλανδία υπεύθυνη για τρεις θανάτους στη Σρεμπρένιτσα
06/07/2011
Μετά από συζήτηση στον ΟΗΕ, εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο του δικαστηρίου
03/05/2013
Απαλλάχθηκε στη Χάγη πρώην πρόεδρος της Σερβίας
26/02/2009
Τα ημερολόγια του Μλιάντιτς και οι επιπτώσεις τους
05/08/2010
Πρώην Γιουγκοσλάβος αρχηγός ΓΕΣ καταδικάζεται σε ποινή φυλάκισης 27 ετών
07/09/2011
Επισκεπτόμενος τη Σρεμπρένιτσα το προηγούμενο έτος, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων εθνών Μπαν Κι Μουν δήλωσε πως η διεθνής κοινότητα έχει πάρει το μάθημά της από την ιστορία στη Σρεμπρένιτσα.
”Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να προστατεύσουμε τους πολίτες και να σταματήσουμε την αιματοχυσία, ιδιαιτέρως στη Συρία τη δεδομένη στιγμή, καθώς έχουμε πάρει το μήνυμα από τη Σρεμπρένιτσα”, δήλωσε ο Μουν στο Αναμνηστικό Κέντρο Ποτοτσάρι. “Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να είναι ενωμένη ώστε να μην υπάρξουν άλλες αιματοχυσίες στη Συρία, καθώς δεν επιθυμώ να δω κάποιον από τους διαδόχους μου μετά από 20 χρόνια να επισκέπτεται τη Συρία και να ζητάει συγνώμη για όσα θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει για να προστατεύσουμε τους πολίτες της Συρίας τα οποία δεν κάνουμε”.
Υπάρχουν 6.066 θύματα στο αναμνηστικό κέντρο ενώ 2.306 εξακολουθούν να αγνοούνται.