Οι Άγιοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας έχουν προσφέρει πολύτιμες συμβουλές για τα προβλήματα στον γάμο, βασισμένες στην Αγία Γραφή, την αγάπη, την υπομονή και την πνευματική ζωή. Διδάσκουν ότι ο γάμος δεν είναι απλώς μια ανθρώπινη σύμβαση, αλλά ένα μυστήριο και μια πορεία προς την αγιότητα, όπου οι σύζυγοι καλούνται να θυσιάζουν τον εγωισμό τους και να βαδίζουν μαζί προς τη σωτηρία.
1. Ο γάμος ως δρόμος αγιότητας
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει ότι ο γάμος είναι ένα «μικρό μοναστήρι» όπου οι σύζυγοι καλούνται να καλλιεργούν την αγάπη, την ταπείνωση και την υπομονή. Διδάσκει ότι η σύζυγος και ο σύζυγος πρέπει να βοηθούν ο ένας τον άλλον στην πνευματική πρόοδο. Ο γάμος δεν είναι απλώς μια συναισθηματική ή σαρκική σχέση, αλλά ένα μυστήριο στο οποίο οι σύζυγοι γίνονται «μία σάρκα» (Εφεσ. 5:31).
Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης έλεγε ότι ο γάμος είναι ένας «άγιος δεσμός» και ότι οι σύζυγοι δεν πρέπει να βλέπουν ο ένας τον άλλον ως αντικείμενο ευχαρίστησης, αλλά ως σύντροφο για τη σωτηρία τους. Τόνιζε επίσης τη σημασία της προσευχής και της συγχώρεσης στη διατήρηση της ειρήνης στο σπίτι.
2. Τα προβλήματα στον γάμο και η πνευματική τους αιτία
Οι Άγιοι διδάσκουν ότι τα περισσότερα προβλήματα στον γάμο έχουν πνευματική ρίζα. Ο Άγιος Πορφύριος έλεγε ότι όταν ένας σύζυγος παραπονιέται ότι ο άλλος είναι δύσκολος, πρέπει πρώτα να κοιτάξει τον εαυτό του και να διορθώσει τη δική του στάση. «Όταν εμείς είμαστε καλά πνευματικά, τότε και ο άλλος αλλάζει», έλεγε χαρακτηριστικά.
Επίσης, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συμβουλεύει ότι οι σύζυγοι πρέπει να μάθουν να συγχωρούν και να μην αφήνουν τον θυμό να κυριαρχεί. «Μην αφήνετε τον ήλιο να δύσει ενώ είστε θυμωμένοι» (Εφεσ. 4:26), προτρέπει η Αγία Γραφή, και οι Πατέρες τονίζουν τη σημασία αυτής της εντολής για έναν ευτυχισμένο γάμο.
3. Η σημασία της ταπείνωσης και της αγάπης
Η υπερηφάνεια και ο εγωισμός είναι οι μεγαλύτεροι εχθροί του γάμου. Ο Άγιος Παΐσιος έλεγε ότι όταν δύο άνθρωποι τσακώνονται, το πρόβλημα δεν είναι ποιος έχει δίκιο, αλλά ποιος έχει περισσότερη ταπείνωση. Όταν κάποιος παραδέχεται το λάθος του, ακόμη και αν θεωρεί ότι δεν φταίει, ο Θεός δίνει χάρη και ειρηνεύει το ζευγάρι.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης τονίζει ότι η αληθινή αγάπη δεν είναι εγωιστική, αλλά θυσιαστική. Ο άνδρας καλείται να αγαπά τη γυναίκα του «όπως ο Χριστός αγάπησε την Εκκλησία» (Εφεσ. 5:25), δηλαδή με αυταπάρνηση και προσφορά. Αντίστοιχα, η γυναίκα καλείται να δείχνει σεβασμό και αγάπη προς τον άνδρα της, χωρίς όμως να χάνει την προσωπικότητά της.
4. Ο ρόλος της προσευχής και της Θείας Κοινωνίας
Οι Άγιοι διδάσκουν ότι οι σύζυγοι πρέπει να προσεύχονται μαζί και να συμμετέχουν στα Μυστήρια της Εκκλησίας. Η Θεία Κοινωνία και η εξομολόγηση δυναμώνουν την ψυχή και φέρνουν ειρήνη στο ζευγάρι.
Ο Άγιος Πορφύριος τόνιζε ότι όταν μια γυναίκα έχει προβλήματα με τον άνδρα της, δεν πρέπει να του κάνει κήρυγμα, αλλά να προσεύχεται γι’ αυτόν. «Μια προσευχή με αγάπη μπορεί να κάνει θαύματα», έλεγε.
5. Η υπομονή στις δυσκολίες
Ο γάμος δεν είναι εύκολος, αλλά ένας συνεχής αγώνας. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συμβουλεύει ότι οι σύζυγοι πρέπει να μάθουν να υπομένουν ο ένας τον άλλον, γιατί κανείς δεν είναι τέλειος. Οι διαφωνίες και οι δυσκολίες είναι φυσιολογικές, αλλά το ζητούμενο είναι πώς τις διαχειρίζεται το ζευγάρι.
Ο Άγιος Παΐσιος έλεγε ότι όταν υπάρχουν δυσκολίες, πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε με υπομονή και χιούμορ. «Ο διάβολος θέλει να βάλει φωτιά στον γάμο, αλλά αν το ζευγάρι έχει αγάπη και προσευχή, η φωτιά δεν μπορεί να ανάψει», έλεγε χαρακτηριστικά.
Συμπέρασμα
Οι Άγιοι διδάσκουν ότι τα προβλήματα στον γάμο μπορούν να ξεπεραστούν με ταπείνωση, αγάπη, προσευχή και συμμετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας. Ο γάμος είναι ένας δρόμος προς την αγιότητα, και κάθε δυσκολία μπορεί να γίνει ευκαιρία για πνευματική πρόοδο. Όπως λέει ο Άγιος Πορφύριος, «η αληθινή αγάπη δεν φθείρεται με τον χρόνο, αλλά δυναμώνει όταν ποτίζεται με την Χάρη του Θεού».
