της Θένιας Μυλωθρίδου
Στο άκουσμά της και μόνο, η τσουκνίδα δεν μας δημιουργεί και τα πιο ευχάριστα συναισθήματα. Και αυτό διότι, πάντα σκεφτόμαστε το επίπονο τσούξιμο που μας προκαλεί, σε περίπτωση που έρθουμε σε επαφή μαζί της. Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική, καθώς πρόκειται για έναν πραγματικό θησαυρό που μας χαρίζει απλόχερα η φύση.
Η τσουκνίδα σίγουρα είναι ένα παρεξηγημένο βότανο και την επόμενη φορά που θα τη συναντήσουμε στον κήπο ή το χωράφι μας, είναι καλό να σκεφτούμε, αν θα πρέπει να την καταστρέψουμε. Για όσους είναι δύσπιστοι, μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω και ίσως τελικά αλλάξετε γνώμη. Να σημειώσουμε, πως όσον αφορά το ιδιαίτερο τσίμπημά της, πρόκειται για ασπίδα προστασίας, διαφορετικά θα είχε καταστραφεί από τα έντομα και τα ζώα. Εμείς από την πλευρά μας, είναι καλό να φοράμε γάντια όταν τη συλλέγουμε.
Φαρμακευτική και θεραπευτική από την αρχαιότητα
Η τσουκνίδα ανήκει στο γένος φυτών Urtica, της οικογένειας Urticaceae, της οποίας το όνομα προέρχεται από το λατινικά uro που σημαίνει «κάψιμο». Χρονολογείται από την Αρχαία Ελλάδα και έχαιρε μεγάλης αναγνώρισης από τους γιατρούς της εποχής. Καταγράφηκε από το Χρύσιππο, τον Αριστοφάνη και τον Ησίοδο ενώ ο Ιπποκράτης (460-377 π.Χ.) την κατέταξε την τσουκνίδα ανάμεσα στα φυτά «πανάκεια» (κάνουν για πολλαπλές χρήσεις) και τη συνέστησε για τη θεραπεία 61 ασθενειών. Θεραπευτική ήταν η δράση της και στην Αρχαία Αίγυπτο ενώ χρησιμοποιήθηκε από τους Ινδιάνους για την θεραπεία της ακμής, της διάρροιας και για τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.
Πηγή βιταμινών, απίστευτες ιδιότητες
Η τσουκνίδα έχει αναγνωριστεί για τις τονωτικές της ιδιότητες και την πλούσια περιεκτικότητα της σε βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία.
Περιέχει τις βιταμίνες Β, C, E, A, K, B2, καροτένιο, ιχνοστοιχεία και μέταλλα τα οποία είναι χρήσιμα για την υγεία των μυών, οστών και των νεύρων μας. Αυτά είναι το κάλιο, πυρίτιο, σίδηρο, μαγνήσιο, τα φωσφορικά άλατα και ένα μεγάλο αριθμό αμινοξέων. Τα φύλλα της περιέχουν μυρμηκικό οξύ, χλωροφύλλη, σεροτονίνη, ακετυλοχολίνη, γλυκοκινόνες, και τανίνες. 150g τσουκνίδας εξασφαλίζουν την απαιτούμενη ημερήσια πρόσληψη σε ασβέστιο ενώ η απουσία οξαλικού οξέος, την κάνει κατάλληλη για άτομα που πάσχουν από αναιμία, γιατί χωρίς το οξαλικό απορροφάται μεγαλύτερη ποσότητα σιδήρου. Επιπλέον, έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C που βοηθά στην ακόμα καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου.
Όσο για τις ιδιότητές της, είναι βότανο στυπτικό, αποχρεμπτικό, τονωτικό, αντιφλεγμονώδες, αναλγητικό, αιμοστατικό, καθαρτικό, αγγειοσυσταλτικό, αντιδιαβητικό και με διουρητικές ιδιότητες. Καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες, τονώνει το κυκλοφοριακό σύστημα και χαμηλώνει την πίεση και τα επίπεδα σακχάρου του αίματος. Διεγείρει τη λειτουργία του παγκρέατος ενώ ενδείκνυται επίσης και στις ασθένειες του συκωτιού και της χολής.
Συμβάλλει στο κρυολόγημα, στις εντερικές διαταραχές, στον πόνο στις αρθρώσεις, στη θεραπεία των κιρσών ενώ βοηθά τις γυναίκες κατά το θηλασμό τους. Η υψηλή περιεκτικότητα σε σεροτονίνη και ακετυλοχολίνη (φυσικά κατασταλτικά της όρεξης) βοηθάει στην απώλεια βάρους ενώ συμβάλλει και στην καταπολέμηση της κυτταρίτιδας!
Ευεργετική για τα μαλλιά και το πρόσωπο
Επιλέξτε για το τελικό ξέβγαλμα των μαλλιών σας έγχυμα τσουκνίδας. Αυτό θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση της πιτυρίδας, θα βελτιώσει την υφή των ξηρών και λιπαρών μαλλιών και θα δυναμώσει την τρίχα.
Όσο για το πρόσωπο, ένα έγχυμα από τσουκνίδα ή φυσικά προϊόντα, όπως σαπούνια που περιέχουν το βότανο, βοηθούν να καθαρίσουν βαθιά οι πόροι ενώ συμβάλλει στην εξάλειψη των μικροβίων που δημιουργούν τα σπυριά. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των παθήσεων του δέρματος, της ακμής, των κονδυλωμάτων και του εκζέματος.
Τσουκνίδα και στην κουζίνα
Η τσουκνίδα χρησιμοποιείται φυσικά και στη μαγειρική, αποτελεί ένα θρεπτικό φαγητό και δεν κοστίζει. Μπορείτε να τη φάτε βραστή, με λάδι και λεμόνι, να φτιάξετε σούπα από τσουκνίδα και φυσικά πίτα. Να σημειώσουμε πως η καυστικότητα των τριχιδίων εξουδετερώνεται με βραστό νερό ενώ για κατανάλωση θεωρούνται καλύτεροι οι νεαροί τρυφεροί βλαστοί.
Ποντιακή πίτα κιντέατα
Παρακάτω σας παρουσιάζουμε τη συνταγή της ποντιακής πίτας με κιντέατα (τσουκνίδα):
Για το φύλλο: 3 φλιτζάνια αλεύρι, αλάτι και νερό, λίγες σταγόνες ξύδι και 2 κουταλιές της σούπας λάδι (ή έτοιμο φύλλο).
Για τη γέμιση της πίτας: 1,5 κιλό κορυφές από τσουκνίδες, 3 αυγά, 400 γρ. φέτα, 5-6 φρέσκα κρεμμυδάκια, 2-3 σκελίδες σκόρδο, μαϊντανό, άνηθο, 1 κούπα ελαιόλαδο και πιπέρι.
Εκτέλεση: Αφού φτιάξουμε τη ζύμη, την αφήνουμε στο ψυγείο να ξεκουραστεί και στη συνέχεια ανοίγουμε όσο πιο ψηλό φύλλο μπορούμε. Παράλληλα, πλένουμε πολύ καλά τις τσουκνίδες και τις ζεματίζουμε σε βραστό νερό. Έπειτα τις σουρώνουμε να φύγουν όλα τα υγρά ενώ σε μία κατσαρόλα βάζουμε το λάδι και αφήνουμε το κρεμμύδι με το σκόρδο μέχρι να ροδίσουν. Στη συνέχεια προσθέτουμε τις τσουκνίδες, τον άνηθο, τον μαϊντανό και το πιπέρι. Ταυτόχρονα, ανακατεύουμε τα αυγά με τη θρυμματισμένη φέτα, λαδώνουμε ένα ταψί και τοποθετούμε τα μισά φύλλα λαδωμένα, το ένα πάνω στο άλλο. Από πάνω ρίχνουμε το μίγμα της γέμισης και σκεπάζουμε με τα υπόλοιπα φύλλα και αυτά λαδωμένα.
Χαράζουμε με μαχαίρι την πίτα, αλείφουμε με λάδι και ψήνουμε σε μέτριο προθερμασμένο φούρνο μέχρι να ροδίσει.
Συλλογή και συντήρηση
Προτιμάμε τρυφερούς βλαστούς, τους οποίους συλλέγουμε με προσοχή και με γάντια. Την άνοιξη είναι η καλύτερη εποχή. Δένουμε τους βλαστούς με σπάγκο και τους κρεμάμε ανάποδα σε σκιερό μέρος για να ξεραθούν. Τα αποθηκεύουμε σε βάζο, όπως όλα τα βότανα. Δεν τρώμε τα φύλλα ωμά.
Κηπουρική
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην κηπουρική για την καταπολέμηση της ψώρας. Γι’ αυτό το σκοπό αναμειγνύονται 500-700 γρ. χλωρής ή 200 γρ. αποξηραμένης τσουκνίδας με 5 λίτρα κρύου νερού για ένα εικοσιτετράωρο. Μετά ψεκάζονται τα προσβεβλημένα φυτά.
*Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως τα βότανα δεν αντικαθιστούν τα φάρμακα και είναι καλό για τη σωστή χρήση τους να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας.
