Προς το ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ – Υπό του Γέροντος Μαξίμου (Μοναχού) Ιβηρίτου
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΙΒΗΡΙΤΗΣ: Η Αγία Γραφή μας λέγει, ότι «… ομοία εστίν η βασιλεία των ουρανών ανθρώπω εμπόρω ζητούντι καλούς μαργαρίτας ος ευρών ένα πολύτιμον μαργαρίτην απελθών πέπρακε πάντα όσα είχε και ηγόρασεν αυτόν» [= Είναι ομοία λέγει η ανυπολόγιστος αξία της βασιλείας των ουρανών προς άνθρωπον έμπορον, όστις ζητεί να αγοράση καλά και πολύτιμα μαργαριτάρια.
Αυτός όταν εύρεν εν σπάνιον και μεγάλις αξίας μαργαριτάριον, έτρεξε και επώλησεν όσα είχε και το ηγόρασεν. Ούτω και ο αφωσιωμένος Χριστιανός, ωσάν καλός έμπορος θυσιάζει με προθυμίαν την ματαιότητα της παρούσης ζωής, δια να κατακτήση την αιωνιότητα της μελλούσης ουρανίου βασιλείας (ματθ. ιγ΄, 45-46).
οι πολύτιμοι μαργαρίται, τους οποίους καταχωρίζομεν ενταύθα, προέρχονται εκ του στόματος του εμπείρου και πρακτικού εν Άθω Πνευματικού, Προηγουμένου Μαξίμου Ιβηρίτου, όστις διετέλεσεν επί πεντήκοντα συναπτά έτη Προσμονάριος της Θαυματουργού Εικόνος της Παναγίας της Πορταϊτίσσης εν τη Σεβασμία Μονή των Ιβήρων Αγίου Όρους, και εβοήθησε δια της εξομολογήσεως και των συμβουλών του αναρίθμητα πλήθη ιερωμένων και λαϊκών, Ελλήνων τε και ξένων.
Ο θείος Απόστολος λέγει, ότι «όσοι Πνεύματι Θεού άγονται, ούτοί εισιν υιοι Θεού» [= όσοι κυβερνώνται από το Πνεύμα του Θεού, αυτοί είναι υιοι του Θεού] (ρωμ. η΄, 14). το να γίνη όμως τις άξιος να λάβη Πνεύμα Άγιον και να γίνη υιός του Θεού, είναι των αγίων επιθυμιών και πόθων η κορυφή, εις την οποίαν, όταν ανέλθη τις ευρίσκει νοός και καρδίας ανάπαυσιν.
εις αυτήν την όντως υπερφυσικήν, την θείαν κορυφήν, την υψίστην μακαριότητα της απολαύσεως του άκρου αγαθού δια της εργασίας των αρετών ηξιώθησαν να φθάσουν οι απ αιώνος Άγιοι του Θεού. εις εξ αυτών των ηγιασμένων μορφών εις την Αγιορειτικήν συνείδησιν, τυγχάνει και ο πάππος ημών εις την καλογερικήν, Γέρων Μάξιμος Ιβηρίτης ο Τραπεζούντιος, όστις κατά περίστασιν έλεγε μεγάλα και θαυμαστά λόγια. Λέγει δε συμφώνως προς τούτο ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ότι «μεγάλα και θαυμαστά τα υπό των Χριστιανών λεγόμενα και πραττόμενα ου γαρ τα των ανθρώπων ρήματα λαλούσιν, αλλά τα του Θεού».
§
{Πολύτιμοι μαργαρίται του Τραπεζουντίου Προηγουμένου Μαξίμου Ιβηρίτου
τού Πνευματικού, καταγραφέντες υφ ημών διαχρονικώς εν ημερολογίω} :
«η μικρός}μικρός παντρέψου η μικρός}μικρός καλογερέψου» [= ο Θεός θέλει να θυσιάση ο άνθρωπος την νεότητά του, δια να έχη περισσότερον μισθόν. Δέχεται
όμως και τον έσχατον, ελθόντα εις το γήρας αν και καθώς έχει παρατηρηθή, οι εν γήρατι προσερχόμενοι εις το Μοναχικόν Σχήμα δυσκολεύονται περισσότερον].
«Προσοχή και Προσευχή είναι όλος ο νόμος του Κυρίου. Φυλάξου να μη πέσης… και εάν πέσης εγέρθητι, όπως και οι Προφήται» [= Τούτο ισχύει δι όλους].
«Επί τω ελέει σου ήλπισα» [= ο άνθρωπος σώζεται δια του θείου ελέους, καθότι οι πάντες υπόκεινται εις την αμαρτίαν. Αρκεί βεβαίως ο άνθρωπος να έχη καλήν προαίρεσιν, να αγωνίζηται κατά δύναμιν και να θέλη να σωθή].
«Επίρριψον επί Κύριον την μέριμνάν σου, και αυτός σε διαθρέψει» [= Ρίψε, ω ψυχή μου, επί του Κυρίου την φροντίδα και μέριμναν περί της ασφαλείας της σωτηρίας σου, και αυτός θα σε διαθρέψη (ψαλ. νδ΄(νε΄), 23). δια την σωτηρίαν μας απαιτείται απόλυτος εμπιστοσύνη εις τον Θεόν, όστις πάντας θέλει σωθήναι και δια τους πάντας φροντίζει όπως φροντίζει και δια τα στρουθία του ουρανού, τα οποία φωλεούς ουκ έχουσι].
«τα πουλιά με δυο φτερά πετάνε : ένα είναι θέλησις η δική μας, και το άλλο οι προσευχές των άλλων για εμάς» [= εις εν παλαιόν Καρακαλληνόν χειρόγραφον αναφέρεται, ότι το εν πτερόν είναι η θεία βοήθεια, ήτις είναι πάντοτε δεδομένη δια τους θέλοντας σωθήναι μένει δε μόνον η ιδική μας θέλησις].
«Βία}Βία}Βία» [= Συνεχής πνευματική εγρήγορσις και άσκησις].
«ο καλόγηρος πρέπει να φορή σιδερένια παπούτσια» [= να σκληραγωγήται δηλαδή συνεχώς].
«Όταν ένας Μοναχός φύγη από τη μετάνοιά του, ο Γέροντάς του πρέπει να φορέση σιδερένια παπούτσια και να τον αναζητήση, για να τον επαναφέρη» [= Τούτο έχει ατονίσει κατά την σήμερον ημέραν].
«η καλογερική είναι Σταυρός» [= Πράγματι, δεν είναι δι όλους, καθότι ο Θεός
«ούς προέγνω, και προώρισε» ( ρωμ. η΄, 29)].
«η καλογερική θέλει απλά, ταπεινά και σύντομα πράγματα» [= το έλεγε δι όσους αναλίσκονται εις περισσότερα του δέοντος. Έλεγε μάλιστα, ότι ο Διάβολος η θα σε βάλη να μη κάμης τίποτε η πάρα πολλά δια να σε εξουθενώση τελείως].
«Όσο πιο βαθειά σκάβουμε το χώμα, τόσο μεγαλύτερα καρπούζια κάνουμε έτσι είναι και η καλογερική» [= το έλεγε προς όλους τους Μοναχούς].
«η Παναγία από τους Μοναχούς θα τα ζητήση όλα» [= η ακρίβεια εις τα πνευματικά διέκρινε τους παλαιούς αγωνιστάς. η οικονομία ενίοτε καταλήγει εις την ισοπέδωσιν].
«η Παναγία κάθε σταγόνα του ιδρώτα μας τον μετράει» [= Τούτο το είπεν εις τον εκ Θεσσαλονίκης προσκυνητήν Κωνσταντίνον Ρόϊμπαν, όστις απευθυνόμενος προς τον Γέροντα, του είπε κάποιαν φοράν : «Μήπως κάνω τουρισμό Γέροντα,
που σε επισκέπτομαι ; ». – «Όχι παιδί μου του απήντησεν, η Παναγία μας κάθε σταγόνα του ιδρώτα μας τον μετράει».
«Πρέπει να δώσης αίμα, για να λάβης Πνεύμα» [= Όσοι αγωνίζονται δια τα προς σωτηρίαν, εκείνοι λαμβάνουν το έπαθλον, καθώς και οι εν τω σταδίω αθληταί. Ουδέν επιτυγχάνεται, άνευ αγώνος το ίδιον και η αγιότης, ήτις αποκτάται δια κόπων πολλών και δεν χαρίζεται εις ουδένα, κατά τον αψευδή λόγον του Κυρίου προς την μητέρα των υιών Ζεβεδαίου, αιτούσα αύτη προνομιακήν θέσιν εν τω ουρανώ δια τους δύο υιούς της Ιάκωβον και Ιωάννην. Έλαβεν όμως την απάντησιν υπό του Κυρίου, λέγων προς αυτήν : «… το δε καθίσαι εκ δεξιών μου και εξ ευωνύμων μου ουκ έστιν εμόν δούναι, αλλ οις ητοίμασται υπό του πατρός μου». Εκείνος μόνον θα δώση τας αμοιβάς και τας διακρίσεις εις τον καθένα, συμφώνως με τα έργα του και την αρετήν του (ματθ. κ΄, 23)].
«Ούτε μπρος, ούτε πίσω» [= το είπε δια μίαν δύσκολον κατάστασιν, ήτις είχε διαμορφωθή κάποτε εις την Ιεράν Μονήν των Ιβήρων].
«τα πέρασε όλα από το στομάχι του» [= το είπε δι ένα Ιερομόναχον, όστις μόνον δια την γαστέρα του ενδιεφέρετο].
«Πίνε από το νερό που περνάει από σαράντα λιθάρια και μη φοβάσαι» [= το είπεν εις ένα προβληματιζόμενον εργάτην της Μονής, μετέπειτα Ιερομόναχον, και ανεφέρετο εις τον εγγύς της Μονής διερχόμενον χείμαρρον].
«η τέχνη }τέχνη και η πίστι}πίστι» [= το έλεγε δια τους αδιορθώτους].
«Παναγία μου χειραγώγησέ με» [= Τούτο το έλεγεν ως ευχή προς την Μητέρα του Κυρίου και κοινήν μας Μητέρα Υπεραγίαν Θεοτόκον, όπερ ισχύει δι όλους μας].
«Σάρκα εφόρεσα. Χολήν έπια και κατάραν έδωκα. οι πέτρες και τα σίδερα να λυώσουν, ο τάδε να μην λυώση» [= Βαρυτάτη Εκκλησιαστική αρά, την οποίαν ενίοτε εψέλιζεν]. «Όταν θλίβομαι (έλεγε) και εκστομίζω βαρύν λόγον, το βράδυ όμως συγχωρώ και λέγω : Χριστέ μου μην ακούς κρωξίματα κοράκων» [= εις επιχειρηματίας από την Κατερίνην, όταν εξομολογήθη εις τον Γέροντα, μοι είπεν εμπιστευτικώς : «Αυτός ο άνθρωπος έχει ένα φως στο πρόσωπο. Πάντως πρέπει να έχη πολλούς διώκτας εδώ, διότι φαίνεται πικραμένος». Είναι γεγονός, ότι φθόνω του πονηρού, επολεμείτο ούτος υπό τινων συμμοναστών : «Μόνο πιστόλι δεν έβγαλαν», μοι είχεν εκμυστηρευθή εν ώρα εξομολογήσεως].
«και χίλιες μετάνοιες, να κάνης αν ημπορής, μόνο να μη πέσης σε εγωϊσμό» [= του το έλεγεν ο προορατικός Πνευματικός του Κοδράτος Καρακαλληνός].
* «Όταν βλέπης την ροδακινιά με τρία ροδοκόκκινα ροδάκινα και σε ελκύσουν, μη ξαναγυρήσης να τα κοιτάξης, γιατί θα πας να τα κόψης» [= το έλεγε προς τους έχοντας εμπαθείς λογισμούς].
«την ευχή να την λέμε πάντα» [= το Κύριε Ιησού Χριστέ υιε του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν και το Υπεραγία Θεοτόκε σώσόν με].
«να μη κάνης πολλές παρέες και να μη φαίνεσαι πολύ, για να σε αναζητούν και να σε αγαπούν οι άνθρωποι» [= Επέπληττε τους νέους Μοναχούς, όταν τους έβλεπε να συναγελάζωνται πολύ μετά των κοσμικών].
«να μη γυρίζης σε ξένες πόρτες, και θα σου ανοίξη ο Θεός πόρτες από τον ουρανό» [= το έλεγε δια τους Μοναχούς κυρίως].
«Ποτέ μου δεν εφρόντισα για το στομάχι» [= Αυτό το είπεν προς εμέ, μετά την νυκτερινήν Ακολουθίαν της Αναστάσεως το 1981 εις το Εξωκκλήσιον της Παναγίας Πορταϊτίσσης (Φλωρίον), ότε ένεκα της μεγάλης εορτής του Πάσχα προσεφέρθην να του μεταφέρω φαγητόν εκ της Ιεράς Μονής των Ιβήρων. ο ίδιος δε σπανίως εμαγείρευε και ήσθιεν όρθιος. Σκεύος επί πυράς ηναγάσθη να βάλη, όταν εις τους υποτακτικούς του ενετάχθη και εις νέος Μοναχός Γερμανικής καταγωγής, ονόματι Βενιαμίν, τον οποίον ήθελε να οικονομήση έλεγε δε, ότι αυτός θα έχη περισσότερον μισθόν απ όλους μας, διότι οι δικοί του γονείς ήσαν ετερόδοξοι και αυτός ησπάσθη το ιδικόν μας δόγμα. Σημειωτέον, ότι ο μακαριστός απέκτησε πολλά πνευματικά τέκνα, εκ των οποίων τα πλείστα τον ετίμησαν με την θεάρεστον ζωήν των. ο ίδιος είχε δύο παραδελφούς, και Γέροντα τον εξ Ηρακλείτσης της Ανατολικής Θράκης Ιερομόναχον Άνθιμον (1938)].
«Αγαπώ εκείνους που εξομολογούνται καθαρά» [= Πράγματι, ήθελε καθαράν εξομολόγησιν δια να μην έχη κατόπιν εξουσίαν ο Διάβολος εις τον εξομολογηθέντα και τον στενοχωρεί. Όταν ο ίδιος εξομολογούμην εις αυτόν, μοι έλεγε : «Πρώτα θα σου ειπώ εγώ τα δικά μου, και μετά εσύ τα δικά σου» [= και τούτο βεβαίως, διότι υπήρχεν εμπιστοσύνη μεταξύ εξομολόγου και εξομολογουμένου].
«Όταν εξομολογηθής, θα σου ειπή ο Διάβολος μετά ότι δεν τα είπες καλά» [= Τούτο τον είπεν εις ένα εξομολογηθέντα Μητροπολίτην, όστις αμέσως μετά την εξομολόγησιν εζήτει και πάλιν τον Γέροντα δια να εξομολογηθή. Μάλιστα εις την επιμονήν του, του είπεν ο σοφός Πνευματικός, ότι «ισχύει εκείνο που σου είπα και δεν χρειάζεται τίποτες άλλο»].
«Όταν αποθάνω να με θάψετε εκεί στο δένδρο, γιατί εκεί κουράστηκα» [= Πρόκειται δια το μημειώδες αρχαίον δένδρον της δρυος εγγύς του Εξωκκλησίου της Παναγίας Πορταϊτίσσης (Φλωρίου), το οποίον Εξωκκλήσιον μετά πολλών κόπων είχεν ανεγείρει. Τελικώς ενεταφιάσθη εις το παλαιόν Κοιμητήριον της Μονής, προς ασφάλειαν, διότι ήτο διεκδικούμενος υπό πολλών].
«Όταν ένα φαγητό δεν το δέχεται το στομάχι σου, δεν ημπορής να το φάγης» [= το έλεγε δια το μνημόσυνον του Πατριάρχου, ότε το περισσότερον Άγιον Όρος μετά τας εορτάς της Χιλιετηρίδος του 1963 είχε προχωρήσει εις την διακοπήν του μνημοσύνου, ένεκα των ανοιγμάτων του Πατριάρχου Αθηναγόρου προς την Δύσιν. Μάλιστα εις μίαν επίσκεψιν του Αθηναγόρου εις την Ιεράν Μονήν των Ιβήρων, συνηντήθη με τον Ιβηρίτην Πνευματικόν εις τον αύλειον χώρον της Μονής και τού
είπε : «Γέροντα, υπάρχει κάποιος Μάξιμος εδώ, που δεν με μνημονεύει». -«Εγώ είμαι» (του απήντησε). -«και ποιον μνημονεύεις εις την Θείαν Λειτουργίαν» (ηρώτησεν ο Πατριάρχης). «Μνημονεύω υπέρ του Αρχιεπισκόπου» (απήντησεν ο Γέρων). – «και ποίος είναι ο Αρχιεπίσκοπος» (ηρώτησε και πάλιν ο Πατριάρχης).
«Εκείνος, τον οποίον γνωρίζει ο Θεός» (του απήντησε με παρρησίαν, και το επεισόδιον έληξεν ησύχως.
[Άλλοτε δε, λόγω ασκηθέντων ανωτέρων πιέσεων η Γέροντες της Συνάξεως των Προϊσταμένων της Μονής παραίτησε τον Πνευματικόν από το Διακόνημα του Προσμοναρίου της Παναγίας Πορταϊτίσσης, με αφορμήν την τότε διακοπήν του μνημοσύνου του Πατριάρχου. Όμως ηναγκάσθησαν να τον επαναφέρουν συντόμως, καθότι ο επόμενος διορισθείς απέθανε κακώς. το ίδιον περίπου συνέβη και με τον μεθεπόμενον, όστις ησθένησε και εκινδύνευσε και παρ ολίγον να αποθάνη. Τούτο εθεωρήθη ως θείον σημείον, διο και επανέφερον τον Γέροντα εις την θέσιν του].
«Δύο καρπούζια δεν χωρούν στην ίδια αμασχάλη» [= το έλεγε προς εκείνους οίτινες είχον αναλάβει φορτία μεγαλύτερα των δυνάμεών των, καθώς και εις όσους ήσαν αναποφάσιστοι δια κάτι τι].
«η Παναγία θέλει νηστεία» [= Καθώς έλεγεν, ότε ανέλαβε το Διακόνημα του Προσμοναρίου της Παναγίας Πορταϊτίσσης εν τη Μονή, του έδωσαν οι Γέροντες της Συνάξεως εν δοχείον με τυρίον και εν άλλο με παστόν οψάριον, δια να τρώγη και να αντέχη εις το βαρύ τούτο Διακόνημα. Ότε όμως ήνοιξε τα δύο δοχεία, τα εύρε γέμοντα σκώληκας. το ανωτέρω συμβάν το εθεώρησεν ως ουράνιον μήνυμα της Παναγίας δια νηστείαν, και έκτοτε επεδόθη εις μεγαλυτέραν σωματικήν άσκησιν. με την Παναγίαν Πορταΐτισσαν είχεν ιδιαίτερον σύνδεσμον και αγάπην.
[την Παναγίαν την απεκάλει Σουλτάναν = Βασίλισσαν εις τα Ποντιακά. Μάλιστα μερικοί προσκυνηταί ωμολόγουν, ότι οι ίδιοι τον είχον ακούσει εκ των παραθύρων του Παρεκκλησίου της Πορταϊτίσσης να απευθύνηται προς αυτήν και να συνομιλή κατά τας νυκτερινάς ώρας, ότε ήναπτε τας κανδήλας και επροσηύχετο. Πολλάς δε νύκτας τας διήρχετο εις το Ιερόν του Παρεκκλησίου, προσευχόμενος. δι εξόδων του είχεν εκδόσει το 1968 τους ψαλλομένους Κανόνας της Παναγίας Πορταϊτίσσης εν ημέρα Σαββάτω το εσπέρας, και είχεν επανεκδόσει το Ιστορικόν, τα Θαύματα και τον Παρακλητικόν Κανόνα της Παναγίας Πορταϊτίσσης. δι ιδίων επίσης εξόδων είχεν ανακαινίσει και τας εκ της φθοράς του χρόνου κατεστραμμένας τοιχογραφίας του εντός της Μονής Παρεκκλησίου της Παναγίας Πορταϊτίσσης].
[εις το ρηθέν θέμα της νηστείας ήτο λίαν αυστηρός, μιμούμενος τον Κερασιώτην Χατζηγιώργην. Επίσης, προ της Θείας Κοινωνίας απήτει τριήμερον νηστείαν εξ ελαίου, και δεν εκοινώνει ουδένα εάν δεν την ετήρει και δεν εξομολογείτο πρότερον. το ίδιον αυστηρός ήτο και ως προ θέμα των προσερχομένων εις την Ιερωσύνην. Μάλιστα επί των ημερών μου, μόνον εις ένα έδωκε συμμαρτυρίαν, τον Μοναχόν Ευθύμιον Ιβηρίτην, όστις και ούτος παρέμεινε Διάκονος και δεν εγένετο Ιερεύς].
«Κουράσου τώρα που είσαι νέος, γιατί όταν γηράσης άλλοι θα σε ταΐζουν και δεν θα ημπορής να κάνης τίποτε» [= Βάλε όταν είσαι νέος μέσα εις τον (ν)τορβάν
(σακκίδιον) πνευματικά αποκτήματα, δια να έχης αποθέματα εις το γήρας, όταν πλέον δεν θα ημπορής να κάμνης ούτε τα πνευματικά σου καθήκοντα].
«Εργάζομαι για να νικώ τους λογισμούς και όχι για να κερδίζω χρήματα» [= Ειργάζετο καθ ημέραν χειρονακτικώς εις τα εγγύς της Μονής παραποτάμια κήπια του. Κατά τα πρώτα δύσκολα έτη της Διακονίας του ως και κατ αυτά της Κατοχής ο ίδιος, καθώς ωμολόγει, συνετήρει δι ελαίου και κηρού το Παρεκκλήσιον της Παναγίας Πορταϊτίσσης, καθότι το Μοναστήριον ήτο πτωχόν]. « Έχω (έλεγε) και κηπευτικά δια να δίνω και σε άλλους»… «Εάν θέλης να σου δίνουν, να δίνης και εσύ» [= Ήτο ελεήμων και η Παναγία του το ανταπέδιδε πλουσίως. Συχνάκις του έστελλον διάφορα δέματα απ όλον τον κόσμον με τρόφιμα και άλλα, τα οποία διεμοίραζε προς τους πτωχούς ασκητάς και εις όσους είχον άμεσον ανάγκην].
«Όπως το φίδι περνάει από στένωμα για να βγάλη το δέρμα του, το ίδιο και ο άνθρωπος, εάν θέλη να καταστείλη τα πάθη του πρέπει να σκληραγωγήται σωματικώς» [= ο ίδιος καθώς ελέχθη συνήθιζε να εργάζηται όλην την ημέραν και να είναι ενδεδυμένος με ταπεινά ενδύματα, παρά να κάθηται με την ράβδον εις τας χείρας και να απολαμβάνη τας επευφημίας των προσκυνητών, οίτινες προσεπάθουν παντοιοτρόπως να τον συναντήσουν. Οσάκις όμως ήκουεν, ότι τον αναζητούν δι εξομολόγησιν, κατέλιπε την σωματικήν εργασίαν και έσπευδεν εις το έσωθεν της Μονής Παρεκκλήσιον της Παναγίας Πορταϊτίσσης, ώστε να τους εξομολογήση και να τους δώση πνευματικάς συμβουλάς προς σωτηρίαν].
«Όταν δεχθής πειρασμική επίθεσι μέσα εις το δωμάτιό σου, άναψε θυμίαμα και βγες έξω για λίγο χρονικό διάστημα, γιατί ο πειρασμός έχει εγωϊσμό και δεν υποχωρεί εύκολα. η παρουσία του ηλεκτρίζει την ατμόσφαιρα» [= Είχον ο ίδιος σχετικήν εμπειρίαν περί τούτου, και έλαβον βοήθειαν από τον Γέροντα. Καθώς μοι έλεγε, και εις αυτόν του είχε εμφανισθή ο πειρασμός ως άρκτος (αρκούδα), η οποία τον ηπείλει. Άλλοτε πάλιν του ενεφανίσθη ως μία αίγα (κατσίκα) εντός του κελλίου του, κατελθούσα από το πατάρι(ον) του δωματίου. την πειρασμικήν ταύτην παρουσίαν αντιμετώπισε προσευχόμενος νοερώς, καθότι (ως μοι είπεν) ούτε και αυτό το κομβοσχοίνιον δεν ηδυνήθη να λάβη εις τας χείράς του].
§
{Ολίγα χωρατά με τον Προηγούμενον Μάξιμον Ιβηρίτην τον Πνευματικόν} :
*Πολλά χωρατά του Πνευματικού έχουν αποτυπωθή εις την μνήμην μου. Ήτο εύστροφος εις τον λόγον και πάντοτε έδιδεν αναπαυτικάς λύσεις. Ωρισμένα λόγια αυτού είχον και παιδευτικόν χαρακτήρα. Πάντοτε όμως του είχομεν εμπιστοσύνην και αγάπην, και αισθανόμεθα υπόχρεοι έναντι αυτού δια τας σοφάς συμβουλάς του. Ομολογουμένως, τοιούτοι πνευματικοί και πρακτικοί άνθρωποι σχεδόν εξέλιπον εκ του Άθω και ολοέν πτωχεύομεν. Καθώς μοι έλεγεν, όταν ήλθεν εις το Άγιον Όρος [= εις το Μοναχολόγιον της Μονής ενεγράφη την 28 Φεβρουαρίου 1928], κάθε τετραγωνικόν χιλιόμετρον από των Καρυών μέχρι της Ιεράς Μονής των Ιβήρων είχε και άνθρωπον με προορατικόν χάρισμα τούτους τους ενεθυμείτο και τους ηρίθμει ονομαστικώς [= ο Ιωάννης εις το Άδειν κ. α. ].
Κατά την δύσκολον εποχήν του Συμμοριτοπολέμου, ενώ μετέφερε με το σακκίδιόν του τρόφιμα εις τους ασκητάς της Καψάλας χάριν ελέους, εις την διασταύρωσιν της προς Καρυάς κεντρικής οδού με την Ιεράν Μονήν Σταυρονικήτα τον εσταμάτησεν εις ένοπλος κατσαπλιάς (αντάρτης), και του είπε : «τις ει ; ». – ο δε Πνευματικός του απήντησεν : «ο, τι είσαι και συ». και εκείνος τον άφησε να περάση!
Όταν έβλεπεν αρχαρίους Μοναχούς με υπερβολικόν ζήλον, έλεγε : «των νέων οι αρετές, των γαϊδάρων οι φωνές» [… ].
Όταν έβλεπε Μοναχούς, να έχουν νεωτεριστικάς (νεοταξικάς) ιδέας, έλεγε δι αυτούς : «σουσουράδες είναι» [= ως γνωστόν, το ωδικόν πτηνόν σουσουράδα φέρει την κοινήν ονομασίαν «σεισοπυγίς» και είναι μικρόν εις μέγεθος. Διακρίνεται δε δια την ταχείαν περιστροφικήν του κίνησιν και το γρήγορον ανεβοκατέβασμα της ουράς του. Μεταφορικώς, σουσουράδα είναι η φιλάρεσκος και πανούργος νεάνις].
την κουράν μου ως Μοναχού την έκαμεν ο ίδιος ο Πνευματικός. Όταν ήκουσεν ότι μοι εδόθη το όνομά του με παρετήρει, ωσάν να μοι έλεγεν : «Ώστε εσύ επήρες το όνομά μου». Εξελθόντες του Παρεκκλησίου της Παναγίας Πορταϊτίσσης μετά το πέρας της κουράς, ηρώτησα τον παπά}Μάξιμον, τον οποίον είχον εξ αρχής και Πνευματικόν : «Γέροντα, ποίον εξ όλων των Μαξίμων να εορτάζω ; ». -και εκείνος :
«Περίμενε», μοι είπεν. Εισελθών εντός του Παρεκκλησίου μοι έφερε την Εικόνα του Οσίου Μαξίμου του Καυσοκαλυβίτου, την οποίαν και μοι εδώρησεν. -«Αυτόν να εορτάζω ; », τον ηρώτησα. και μοι απήντησεν ως εξής : «Αυτόν να εορτάζης (13 Ιανουαρίου), και να κερνάς τους Πατέρας του Οσίου Μαξίμου Ομολογητού (21 Ιανουαρίου)».
Όταν προσήλθον ως Δόκιμος εις την Μονήν το 1977, είχον αναλάβει μεταξύ των άλλων και την φροντίδα του κυρίως αυλείου χώρου της Μονής, και εφρόντιζον με ιδιαιτερότητα εν κηπάριον με άνθη όπισθεν του Καθολικού, το οποίον πέριξ είναι περιπεφραγμένον με σιδηρά κάγκελλα. Εκεί εφύτευσα και ένα ευκάλυπτον, όστις εμεγάλωσε πολύ και σώζεται μέχρι σήμερον. και ενώ έβαφον τα κάγεκελλα με λαδομπογιάν (του ενός κιλού), έτυχε να διέλθη εκείθεν ο Πνευματικός, όστις είπεν μεγαλοφώνως και προφανώς χαριεντιζόμενος δια να τον ακούσω : «Ποπό! τούτο το Καλογέρι μας καταχρέωσε το Μαναστήρι».
Μίαν πρωΐαν, επί ιδιορρυθμίας της Μονής, συνηντήθην μετά του Γέροντος εις την αυλήν του Μοναστηρίου, όστις μοι είπεν εντόνως : «Γιατί π. Μάξιμε μου πήρες τον κασμά από τον κήπο μου ; ». -Γέροντα, δεν τον επήρα εγώ, του είπον. και εκείνος : «Εσύ τον πήρες». -Τότε του απήντησα προσποιούμενος, ευλόγησον Γέροντα, εγώ τον πήρα (ενώ δεν συνέβη τούτο). -«και γιατί τον πήρες ; », με ηρώτησε. -τον είχα ανάγκην Γέροντα, του είπον. – «Απέ καλά τότε», μοι απήντησε με χαμόγελον, και το συμβάν έληξεν αισίως.
ο εξ Αγρινίου φιλοαθωνίτης κ. Νικόλαος Μπαζιώνης, γράφει εις το βιβλίον του
«Τό Άγιον Όρος όπως το γνώρισα», Άγιον Όρος 2018, σελ. 83 : «στη μονή Ιβήρων πήγαινα σχεδόν κάθε χρόνο και γνώρισα μέσω του παπά}Μάξιμου και άλλους μοναχούς, όπως το συνονόματο, κατά πολύ νεότερο στην ηλικία, μοναχό
Μάξιμο, τον οποίο μου έδειξε και είπε : Αυτό είναι το καλογέρι μου. Υπάκουος και χρυσοχέρης. Γνώρισα επίσης το μοναχό Άνθιμο, ψηλό και σωματώδη, αλλά ευγενικό και με μελωδική και βροντώδη φωνή, που έψαλλε στο καθολικό της Μονής» [= Πρόκειται δια τον καθ εαυτού Γέροντά μου, όστις ήτο το πρώτον καλογεροπαίδιον του Πνευματικού, και μοι έδωκε προς τιμήν του το όνομά του].
ο αοίδιμος ηγάπα πολύ το Εξωκκλήσιον της Παναγίας Πορταϊτίσσης (Φλωρίον), το οποίον είχεν ανεγείρει μετά πολλών κόπων και καθ υπόδειξιν της Κυρίας Θεοτόκου, της οποίας ήκουσε τρις την φωνήν όπως προβή εις την ανάγερσιν του Εξωκκλησίου τούτου και μάλιστα εις τον τόπον του θαύματος αυτής με τον πτωχόν οδοιπόρον και το επιδοδέν εις αυτόν Φλωρίον εκ της θαυματουργού Εικόνος της. Καθώς έλεγεν, είδεν εκεί και ένα Γέροντα, όστις του εχάραξε το σχήμα του Τιμίου Σταυρού ως σχέδιον ανοικοδομήσεως του νέου Ναϊδίου [= Προφανώς ήτο ο Άγιος Χαράλαμπος, του οποίου το Ιερόν Κελλίον, ο Ναός και το Αγίασμα ευρίσκονται εις ολίγην απόστασιν άνωθεν του Εξωκκλησίου της Παναγίας Πορταϊτίσσης και εις απόστασιν είκοσι λεπτών περίπου ΒΔ της ημετέρας Μονής. ο ίδιος Άγιος είχεν εμφανισθή και κατά την ανέγερσιν των κτισμάτων και υπέδειξεν εις τον Κτήτορα αυτού το σημείον διερχομένου ύδατος (νυν Αγιάσματος) εις τον γειτονεύοντα χώρον, καθότι ούτος μετέφερε κοπιωδώς ύδωρ εκ του παρακειμένου λάκκου].
Κατά μήκος του μονοπατίου από των Ιβήρων μέχρι του Φλωρίου ο Πνευματικός είχε φυτέψει προς καλλωπισμόν πολλάς κυπαρίσσους. Μάλιστα εις μερικά δένδρα είχε δέσει μανδήλια με χρήματα έσωθεν, χάριν ελεημοσύνης δια τους περαστικούς. εις τα μανδήλια ταύτα είχεν αφήσει και σημειώματα, ένθα έγραφεν : «Όποιος έχει ανάγκη από χρήματα να τα πάρη, όποιος δεν έχει ανάγκη να τα αφήση».
με την ενάρετον ζωήν του εδίδασκε συγχρόνως και την μακαρίαν ταπείνωσιν, ήτις αποτελεί βασικήν προϋπόθεσιν δια την σωτηρίαν μας, εφαρμόζων ούτω και τον Ευαγγελικόν νόμον του Κυρίου, όστις είπε προς τους Δώδεκα Μαθητάς του : «… ει τις θέλει πρώτος είναι, έσται πάντων διάκονος» (μαρκ. θ΄, 35), και «όστις γαρ αν ποιήση το θέλημα του πατρός μου του εν ουρανοίς, αυτός μου αδελφός και αδελφή και μήτηρ εστίν» (ματθ. ιβ΄, 50).
εις τον Κώδικα των Πρακτικών της Ιεράς Μονής των Ιβήρων, Συνεδρία ΛΣΤ΄ (36), 6 Σεπτεμβρίου 1953, αναφέρεται η ανάγνωσις Γράμματος της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος Αγίου Όρους Άθω, εκζητούσης τον Ιερομόναχον Γέροντα Μάξιμον δια Καθηγούμενον της Μονής, την οποίαν πρόσκλησιν δεν απεδέχθη εκ ταπεινώσεως.
§
{Θαυμαστά συμβάντα με τον Προσμονάριον της Θαυματουργού Εικόνος τής
Παναγίας Πορταϊτίσσης, Προηγούμενον Μάξιμον Ιβηρίτην τον Πνευματικόν} :
εις νέος προσκυνητής (δεκαεπταετής τη ηλικία) μοι διηγήθη, ότι ενώ ελειτούργει ο Γέρων Πνευματικός εις το Παρεκκλήσιον της Πορταϊτίσσης, είδε μία περιστεράν επάνω εις την Αγίαν Τράπεζαν. Έτερος επίσης προσκυνητής, όταν τον είδεν εν ώρα Θείας Λειτουργίας να μη πατή επί του εδάφους, ήρχισε να φωνάζη εντός του Ναού, ότι ο Πνευματικός δεν πατεί εις το έδαφος.
ο Μοναχός Θεόκτιστος Διονυσιάτης μοι διηγήθη, ότι επισκεπτόμενος το 1957 την Ιεράν Μονήν των Ιβήρων ως λαϊκός, ο παπά}Μάξιμος του είπε το όνομα και την Μονήν της εγκαταβιώσεώς του.
Πολλά και θαυμαστά δια τον Γέροντα και την επικοινωνίαν του με την Παναγίαν Πορταΐτισσαν διηγείτο ο εγκαταλείψας τα πλούτη του κόσμου μακάριος Μοναχός Γέρων Σίμων Ιβηρίτης, όστις παρεκάθητο πλησίον του Προσμοναρίου Πνευματικού εις το εντός της Ιεράς Μονής Παρεκκλήσιον της Παναγίας Πορταϊτίσσης. Ούτος εκοιμήθη την 7 Απριλίου 1979 (ν. η. ) κατά την εορτήν του Ευαγγελισμού, όπως και ο Σέρβος Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς. ο Γέρων Σίμων ωνομάζετο Ευάγγελος εις τον κόσμον. εξ αυτού ωφελήθην πολύ. ο Θεός να τον αναπαύη. Είναι τεθαμμένος εις το παλαιόν Κοιμητήριον της Μονής πλησίον του Πνευματικού, και κατά την επιθυμίαν του δεν έχει γίνει η ανακομιδή του.
[ ο Γέρων Σίμων ήτο άνθρωπος μεγάλης μετανοίας και έκλαιε συνεχώς ενώπιον της Παναγίας Πορταϊτίσσης, ζητών εξ αυτής συγχώρησιν των ημαρτημένων του. ως λαϊκός είχε σύγχρονον πολυκατάστημα (Σούπερ}Μάρκετ) εις την Βούλαν Αττικής και εξ αυτού εψώνιζε τακτικώς ο Αριστοτέλης Ωνάσης. Ότε όμως εν μεγάλη σχεδόν ηλικία ανέγνωσε το ιστορικόν της Παναγίας Πορταϊτίσσης, εγκατέλειψε κόσμον και οικείους και προσήλθεν αρχικώς εις το Σιμωνοπετρικόν Κελλίον Ευαγγελισμού της Θεοτόκου παρά τας Καρυάς, υπό τον χαρισματικόν Γέροντα Αθανάσιον, τον μετέπειτα Καθηγούμενον της παλαιάς Ιεράς Μονής Εσφιγμένου τον οποίον δεν ηκολούθησε κατά την αναχώρησίν του, και ούτω προσήλθε και εγκατεστάθη εις την Ιεράν Μονήν των Ιβήρων. τον βαθύν τάφον του ήνοιξα μυστικώς ιδίαις χερσί, κατά την παράκλησιν του ιδίου].
οι αείμνηστοι Λαυριώται Γέροντες : Προηγούμενος Βασίλειος και Μοναχός Ησαΐας, εβοηθήθησαν τα μέγιστα εκ του Ιβηρίτου Πνευματικού, και έλεγον πολλά εξαίσια και θαυμαστά δια το προορατικόν του Γέροντος.
ο απλούς Μοναχός Ζωσιμάς, αφωσιωμένος υποτακτικός και βιογράφος του αγιωτάτου Γέροντος της Πεντέλης Σίμωνος Αρβανίτη [= τον οποίον είχον και εγώ Πνευματικόν εις τας Αθήνας], επισκεφθείς τον Γέροντα εις το Εξωκκλήσιον της Παναγίας Πορταϊτίσσης (Φλωρίον), ένθα διέμεινε εν διαστήματι μετά το 1990, και δίχως να τον έχη ίδη, τον ήκουσε να τον καλή μακρόθεν με το όνομά του, λέγων :
«Ζωσιμά μου, Ζωσιμά μου», καθώς αναφέρεται εις το βιβλίον : «Μοναχός Ζωσιμάς (1937-2010)», εκδ. Μελέτη, Αθήναι).
Μοναχός τις εκ της παλαιάς Εσφιγμενιτικής Αδελφότητος μοι διηγήθη, ότι ενώ ήτο άρρωστος, εθεραπεύθη από το Αγίασμα της Παναγίας Πορταϊτίσσης καθ υπόδειξιν του Γέροντος Μαξίμου Ιβηρίτου του Πνευματικού. Θεραπείαν έλαβον και πλείστοι άλλοι, των οποίων τα ονόματα εισί καταγεγραμμένα εν βίβλοις και κώδιξι.
τον Δεκαπενταύγουστον του 1979 η Παναγία Πορταΐτισσα απεκάλυψεν εν ονείρω εις τον εκ Σταγείρων Χαλκιδικής ευλαβή Στέργιον Κισκίνην τον επικίνδυνον τραυματισμόν του υιού του Αγγέλου εις τον σπονδυλικόν αυχένα και έσπευσεν εις βοήθειάν του εκ της Ιεράς Μονής των Ιβήρων, με την συμβουλήν του Πνευματικού
Γέροντος Μαξίμου, καθώς αναγράφεται εις το βιβλίον του Ιωάννου Χατζηφώτη : «η Παναγία Πορταΐτισσα της Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους» (εκδ. «Βυζαντινή Τέχνη» του νικ. Κωνσταντοπούλου, σελ. 65-66).
ο πρώην Μοναχός Χριστόδουλος εκ του Κουτλουμουσιανού Κελλίου του Αγίου Σπυρίδωνος Κερκυραίων, μοι διηγήθη ολοφάνερον θαύμα το οποίον έζησε με τον Γέροντα. Έκτοτε κατήρχετο εκ του Κελλίου του και ελάμβανε την ευχήν του εις το ησυχαστήριον του Φλωρίου της Παναγίας. τον συνήντησα ημέραν τινά καθ οδόν και μοι το ανέφερε.
ο εν Θεσσαλονίκη κάτοικος Περικλής Ματζαράκης, μοι διηγήθη ολίγον προ της κοιμήσεως του Γέροντος Πνευματικού ότι, ενώ ήτο ασθενής και δεν ηδύνατο να περιπατή, με την προσευχήν και την βοήθειαν αυτού εγένετο υγιής. προς τούτο, έγραψε και σχετικήν επιστολήν, την οποίαν μοι ενεχείρισεν εν αντιγράφω.
ο σύγχρονος Όσιος Εφραίμ ο Κατουνακιώτης, όταν εν καιρώ ηρωτήθη ποίαν γνώμην δια τον παπά }Μάξιμον τον Ιβηρίτην, είπε τα εξής επιγραμματικώς : «Τόσα χρόνια κοντά στην Πορταΐτισσα, κάτι πήρε». Σημειωτέον επίσης, ότι ο αοίδιμος είχε πνευματικήν συναναστροφήν με τον Όσιον Παΐσιον και τον υπό αγιοκατάταξιν Γέροντα Διονύσιον της Βατοπαιδινής Κολιτσούς
Τήν 10 Αυγούστου 1996 (ν. η. ) είχε σχεδιασθή κρυφίως η απαγωγή του γηραλέου Πνευματικού, διαμένοντος τότε εις το ησυχαστήριον της Παναγίας Πορταϊτίσσης (Φλωρίον), με σκοπόν την μεταφοράν του εις το χωρίον Άγιος Δημήτριος Κοζάνης και δη εις την Ιεράν Μονήν του Τιμίου Προδρόμου Βαζελώνος, της οποίας τυγχάνει Κτήτωρ, όπως και των άλλων εν Ελλάδι Ποντιακών Ιερών Μονών, με σκοπόν όπως παραμείνη και ενταφιασθή εκεί όταν θα απέθνησκεν. Όμως, ενημερωθέντες εν τη Μονή εγκαίρως περί του ανωτέρω συμβάντος, μετέβημεν ευθύς εις την Δάφνην και εματαιώσαμεν την έξοδον αυτού.
η φυγάδευσις του Πνευματικού εκ του Αγίου Όρους επεχειρήθη και πάλιν μετ ολίγον χρονικόν διάστημα, με αποτέλεσμα να μεταβή τελικώς και να εγκατασταθή μετά του Μοναχού Γερασίμου Ιβηρίτου εις την Ιεράν Μονήν του Τιμίου Βαζελώνος Κοζάνης. Κατά την ημέραν όμως της εκεί αφίξεώς του συνέπεσε να καταπέση χάλαζα εις την ευρυτέραν περιοχήν, και εις εκ του χωρίου του Αγίου Δημητρίου του είπε πειρακτικώς : «Γέροντα, με την επίσκεψί σου μας έφερες και το χαλάζι». – και εκείνος του απήντησε : «μην ανησυχείς, δεν πρόκειται ξανά να πέση εδώ χαλάζι» όπως και εγένετο μέχρι της σήμερον, καθώς μοι είπον οι εκεί κάτοικοι.
Ομολογουμένως, η έξοδος του Πνευματικού εκ του Άθω μας ελύπησε τότε πολύ. Αλλά και τούτο, καθώς εφάνη, ήτο θεία οικονομία δια να χαρή το εκείσε κτητορικόν του έργον και να βοηθήση τον έξωθεν κόσμον, τον μη δυνάμενον να επισκεφθή το Άγιον Όρος. Πράγματι, με την τριετή και πλέον εγκατάστασίν του εις την Ιεράν Μονήν του Τιμίου Προδρόμουπρός κατά το τέλος της ζωής του, αύτη κατέστη πόλος έλξεως δια πολλούς ευσεβείς Χριστιανούς, τους έχοντας κυρίως Ποντιακήν καταγωγήν.
§
{το Οσιακόν τέλος του Προηγουμένου Μαξίμου Ιβηρίτου του Πνευματικού} :
την 16 Νοεμβρίου 1999, ημέραν Δευτέραν, επεσκέφθη την ημετέραν Ιεράν Μονήν των Ιβήρων ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας Αρχιμανδρίτης Φίλιππος, όστις μας επληροφόρησεν, ότι κατά την προηγουμένην ημέραν Κυριακήν αφίχθησαν εις την Μεγίστην Λαύραν ο Γέρων Μάξιμος ο Πνευματικός και ο Διακονητής του Μοναχός Γεράσιμος, αιτούντες να συμπεριληφθούν εις την εκείσε Λαυριωτικήν Αδελφότητα. Τούτων λεχθέντων, η καθ ημάς συγκλειθείσα Έκτακτος Γεροντική Ιβηριτική Σύναξις μοι ανέθεσεν όπως μεταβώ μετά του Προηγουμένου Γερβασίου Ιβηρίτου εις την Μεγίστην Λαύραν, προκειμένου να ίδωμεν τον Γέροντα και εάν επιθυμή ούτος να τον μεταφέρωμεν εις την ημετέραν Ιεράν Μονήν των Ιβήρων. Φθάσαντες εκεί εύρωμεν τον Γέροντα φιλοξενούμενον εις εν δωμάτιον του Αρχονταρικίου. Ήτο καθήμενος επί πολυθρόνας και εφαίνετο καταβεβλημένος (95 ετών τότε) εκ πρώτης δε όψεως έδιδε την εντύπωσιν, ότι δεν επεκοινώνει με τους γύρωθεν.
Αφού εξετιμήσαμεν την όλην κατάστασιν, εζητήσαμεν να έλθουν προς κοινήν σύσκεψιν και οι Γέροντες της Μεγίστης Λαύρας, ώστε να λάβωμεν ευλογίαν δια τα καθ ημάς περαιτέρω. Πράγματι ήλθον όσοι ηδυνήθησαν και εκάμαμεν μίαν μικράν Σύναξιν. κατ αυτήν, εκ μέρους των Λαυριωτών διετυπώθη η άποψις, ότι εφ όσον ο Πνευματικός δεν δύναται να εκφράση δια λόγου του την επιθυμίαν της επιστροφής του, δεν δυνάμεθα πλέον να τον παραλάβωμεν. Σημειωτέον, ότι ο Γέρων Μάξιμος ήτο Πνευματικός της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας και μάλιστα εξομολόγος του ιδίου Καθηγουμένου Αρχιμανδρίτου Φιλίππου.
Προφανώς, οι φίλοι και παραδελφοί Λαυριώται, οίτινες κατά πλειοψηφίαν ηγάπων και εσέβοντο πολύ τον Γέροντα Πνευματικόν, επεθύμουν όπως παραμείνη εκεί και ενταφιασθή εις την Μονήν των. εις την προκειμένην περίπτωσιν ο αοίδιμος Γέρων κατέστη διεκδικούμενος υπό πολλών όπως και ο Όμηρος, δια την καταγωγήν του οποίου ερίζουν επτά πόλεις (Χίος, Αθήναι, Σμύρνη, Πύλος, Κολοφών, Άργος και Ιθάκη).
Κατά την δύσκολον εκείνην στιγμήν, εις την οποίαν περιήλθομεν ημείς οι Ιβηρίται, θεία νεύσει, εσκέφθην το εξής : Απευθυνόμενος προς τον Γέροντα, του ενεθύμησα τας υπηρεσίας του εις την Ιεράν Μονήν των Ιβήρων και του εξέφρασα την αγάπην της Ιβηριτικής Αδεδελφότητος εις το πρόσωπόν του, και άλλα πολλά. εις το τέλος του είπον ότι, εάν δεν δύναται να εκφρασθή δια λόγου και επιθυμή να επιστρέψη εις την Ιεράν Μετάνοιάν του, να σηκώση την χείράν του. Τότε μετ εκπλήξεως ο Γέρων Πνευματικός ύψωσε την δεξιάν του χείρα, και άπαντες έμειναν άναυδοι!
Ακολούθως παρελάβομεν τον Γέροντα δια της θελήσεως αυτού και τον μετεφέραμεν εις την καθ ημάς Ιεράν Μονήν των Ιβήρων την 16 Νοεμβρίου 1999 π. η., ένθα παρέμεινε γηροκομούμενος επί τεσσαρακονθήμερον, μέχρι της εις Κύριον εκδημίας του. καθ όλον το διάστημα της ενταύθα διαμονής του σπανίως ωμίλει η μάλλον διακριτικώς προς όσους ήθελε και ήτο περισσότερον συνδεδεμένος. η γηροκόμησίς του ήτο άψογος εις το Μοναστήριον. Επί τούτου είχον διορισθή δύο αδελφοί : ο
Μοναχός Γεράσιμος και ο Μοναχός Πέτρος, συνεπικουρούμενοι και παρ εμού οσάκις εχρειάζετο.
Εκείνο το οποίον παρετήρησα εξ αρχής, με την επιστροφήν του Πνευματικού εις την Ιεράν Μονήν των Ιβήρων, ήτο η καθοδική αυτού πορεία προς το τέλος. Εγγιζούσης μάλιστα της εορτής των Χριστουγέννων του 1999, μοι ήλθεν ο λογισμός ότι μάλλον κατ αυτήν ημέραν θα διέλθη ούτος την του βίου θάλασσαν και θα μεταβή εις την αντιπέραν όχθην της αιωνιότητος. δι ον λόγον, κατά την νύκτα των Χριστουγέννων ότε έμελλε να τελεσθή και ολονύκτιος αγρυπνία, απεφάσισα να παραμείνω πλησίον του Γέροντος δια κάθε ενδεχόμενον. και δεν έλαθον εις τούτο.
Πράγματι, ότε περιοδικώς εσήμανον οι κώδωνες της Μονής δια την αγρυπνίαν των Χριστουγέννων, παρετήρησα εις το μέτωπον του Πνευματικού εν μικρόν κυκλικόν απαστράπτον φως, το οποίον ολίγον κατ ολίγον εκάλυψεν άπαν το πρόσωπόν του. Εννοήσας εκ τούτου, ότι επίκειται η τελευτή του Πνευματικού, παρώτρυνα και τον παρά τον Γέροντα επίσης αγρυπνούντα Μοναχόν Γεράσιμον Ιβηρίτην να ψάλλωμεν από κοινού τα Απολυτίκια της Παναγίας Πορταϊτίσσης και των Αγίων Κτιτόρων της Μονής, καθότι ο Πνευματικός έσπευδε προφανώς προς αναχώρησιν όπερ και εγένετο μετά μεγάλης συγκινήσεως.
Μετά ημίσειαν ακριβώς ώραν, ο προς θάνατον οδεύων τίμιος Γέρων ημών ήνοιξε ξαφνικώς τους από ημερών κεκλεισμένους οφθαλμούς του, και με το γλυκάζον, λαμπρόν και κυανούν βλέμμα του εστράφη προς το έναντι αυτού προσκυνητάριον με την Εικόνα της Παναγίας Πορταϊτίσσης, του Τιμίου Προδρόμου και του Αγίου Γεωργίου. εκ των οφθαλμών του εφαίνοντο να εξέρχωνται ακτίνες ηλίου προς τα ιερά Εικονίσματα. το θείον και σπάνιον τούτο σημείον συνέβη τρις φοράς, και ακολούθως ο θαυμαστός Γέρων εξέπνευσεν ησύχως. η ώρα ήτο μία αφ εσπέρας και ημέρα Πέμπτη προς Παρασκευήν, Χριστούγεννα του 1999 (π. η. ).
Αλλά και τούτου επισυμβάντος, ευθύς μετεμορφώθη εις εν χρυσοκίτρινον σκεύος, ως δίσκος ηλίου διαφαινόμενος τω όντι απερίγραπτον τούτο και υπερφυσικόν, μη δυνάμενον να περιγραφή διαφορετικώς. Προτού όμως τον ετοιμάσωμεν καταλλήλως και τον ενδύσωμεν με την Μοναχικήν πανοπλίαν, ειδοποιήσαμεν τους λοιπούς Γέροντας της Συνάξεως δια να τον ίδουν, οίτινες έσπευσεν αμέσως όλοι ομού μετά του αγίου Καθηγουμένου Αρχιμανδρίτου Βασιλείου και ετελέσθη Τρισάγιον υπέρ αναπαύσεως της μακαρίας ψυχής του.
την στιγμήν, καθ ην εγένοντο αι προετοιμασίαι δια την ένδυσιν του Γέροντος εις τον, εισήλθε προς προσκύνησιν του Πνευματικού ο τότε Μοναχός Νεόφυτος εκ του Ιβηριτικού Κελλίου της Αγίας Άννης, όστις συγκεκινημένος μοι ανέφερε το εξής :
«π. Μάξιμε, έρχομαι με την ευλογίαν του Γέροντός μου Αντίπα Ιερομονάχου να σου αναφέρω το εξής : ενώ ανεπαυόμην δια την επικειμένην αγρυπνίαν, σε είδον να ερωτάς τον Πνευματικόν, λέγων : «Γέροντα, μήπως θέλεις τίποτες άλλο ; και εκείνος απήντησεν ; ήλπισα και ου κατησχύνθην» ! [= εις σε ήλπισα και δεν εντροπιάσθην] (ψαλ. κα΄(κβ΄), 6).
Είχον την ευλογίαν να κλείσω δια των δύο δακτύλων της δεξιάς μου χειρός τους μακαρίους οφθαλμούς του Τραπεζουντίου Προηγουμένου Μαξίμου Ιβηρίτου του Πνευματικού, εκ του οποίου ωφελήθην πνευματικώς όσον ουδείς άλλος, και να τον ενδύσω με το προσωπικόν μου ράσον, καθότι δεν υπήρχε άλλο εκείνην την στιγμήν. προς το εσπέρας της κυριωνύμου ταύτης ημέρας των Χριστουγέννων του 1999, ο σεβάσμιος Γέρων Μάξιμος ωδηγήθη ταπεινώς τε και κατανυκτικώς εις το παλαιόν Κοιμητήριον της Μονής κάτωθεν του Ιερού Ναού του Αγίου Αθανασίου, ένθα ενεταφιάσθη. Εκεί, επί του διατηρουμένου μέχρι σήμερον τάφου, ησπάσθημεν δια τελευταίαν φοράν το φωτεινόν πρόσωπον αυτού και ελάβομεν την ευλογίαν του.
Αλλά προτού τον σκεπάσωμεν δια χώματος, είχομεν και μίαν άλλην απροσδόκητον έκπληξιν. την στιγμήν εκείνην προσήλθεν εις το Κοιμητήριον ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων εκ του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όστις και εκείνος ετέλεσε το καθιερωμένον Τρισάγιον. Εξεπληρώθη ούτω και η όντως εκπληκτική προφητεία του Γέροντος Πνευματικού, όστις μας έλεγεν κατά καιρούς, ότι : «στην κηδεία μου θα έλθη και Δεσπότης»! την πρόρρησιν ταύτην την είχομεν εκλάβει ως χωρατόν του Γέροντος, αλλ απεδείχθη αληθής.
Αληθώς, εν Αγίω Όρει είδομεν οφθαλμοφανώς εκείνα τα οποία γράφουν τα βιβλία της Εκκλησίας. Αλλά κατά τον λόγον του Κυρίου, «μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες» ( Ιωάν. κ΄ 29).
Δέον επίσης να αναφερθή, ότι μετά την επιστροφήν του Πνευματικού εις την Ιεράν αυτού Μετάνοιαν κατέφθασαν εκ της Κοζάνης (23 Νοεμβρίου 1999 π. η. ) εξ άτομα, μεταξύ αυτών και ο Πρόεδρος του Σωματείου Βαζελώνος Ευστάθιος Παναγιωτίδης προς επίσκεψιν αυτού. Κατά την γενομένην συνάντησιν, παρόντος και εμού, τον προέτρεψαν να επανέλθη εις την Ιεράν Μονήν του Τιμίου Προδρόμου Βαζελώνος, αλλ ο Πνευματικός δια νοήματος και μόνον ηρνήθη, και ούτως ανεχώρησαν την επομένην ημέραν ηρέμως. Σημειωτέον, ότι εις τας εν Ελάδι Ιεράς Μονάς Βαζελώνος και Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα έχουν ανεγερθή ορειχάλκινοι ανδριάντες του Τραπεζουντίου Κτήτορος Γέροντος Μαξίμου Ιβηρίτου του Πνευματικού, ένθα κατά τας ετησίους πανηγύρεις γίνεται εκτενής δέησις υπέρ αναπαύσεως αυτού.
το ειρημένον όμως Σωματείον, την 3 Ιανουαρίου 2002 (ν. η. ) απέστειλεν έγγραφον προς την Ιεράν Μονήν των Ιβήρων, ομού μετά συνημμένων χιλιάδων υπογραφών απ όλην την Ελλάδα, με αίτημα ως διετυπώθη : «την μετακομιδήν των λειψάνων του μακαριστού γέροντα Μαξίμου στην Μονή Αγίου Ιωάννη του Βαζελώνα Αγίου Δημητρίου Κοζάνης». το ίδιον αίτημα και δια τινων σχετικών συνημμένων καταθέσεων ευσεβών, διετυπώθη και εις έτερον έγγραφον του Σωματείου Βαζελώνος την 27 Ιανουαρίου 2003 (ν. η. ), συμπεριλαμβανομένου επίσης και ενός συναινετικού Γράμματος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης Αμβροσίου με ημερομηνίαν 3 Ιανουαρίου 2003 (ν. η. ). τα ειρημένα αιτήματα δεν εγένοντο δεκτά από την καθ ημάς Ιβηριτικήν Γεροντικήν Σύναξιν, δεδομένου ότι ήσαν ασύμβατα με την παράδοσιν του Αγίου Όρους.
ο υποτακτικός και διακονητής του Πνευματικού εις το γήρας Μοναχός Γεράσιμος Ιβηρίτης (τουπίκλην Ναζίρης) συνέγραψεν εκτενές βιογραφικόν του Γέροντος,
εκδοθέν εν Θεσσαλονίκη το 1987 και επανεκδοθέν επηυξημένως το 2004 δια τα εκατόν έτη από της γεννήσεως αυτού και τέσσαρα από της κοιμήσεώς του. ο ίδιος επίσης συνέγραψε και εξέδωκεν εν Θεσσαλονίκη το 2000 αφιερωτικόν πόνημα εις τον ίδιον, με σύντομον αναφοράν και εις την ιστορίαν του Πόντου.
το παρόν άρθρον ωλοκληρώθη την 21 Ιανουαρίου 2023 με το πάτριον ημερολόγιον, εορτήν του Οσίου Μαξίμου του Ομολογητού και αφιερούται εις τον Τραπεζούντιον αοίδιμον Γέροντα επί τη εκατονταετηρίδι της Μκρασιατικής Μνήμης και της άρτι ανακαινίσεως του Εξωκκλησίου της Παναγίας Πορταϊτίσσης (Φλωρίου), το οποίον ως προελέχθη ιδίοις κόποις και δαπάνη αυτού ανήγειρε το έτος 1960 εις τον τόπον του θαύματος της Παναγίας με τον πτωχόν οδοιπόρον, και το οποίον είχεν ως ησυχαστήριον και πνευματικόν καταφύγιον. Διατηρείται εισέτι ενταύθα ο παλαιός τάφος του, ως σύμβολον «μνήμης θανάτου», φυγαδευούσης τους δαίμονας κατά τους Πατέρας της Εκκλησίας, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την ανάγνωσιν του Ιερού Ευαγγελίου και την Θείαν Κοινωνίαν.
εκ του ανωτέρω Προσκυνήματος του Φλωρίου της Παναγίας Πορταϊτίσσης, το οποίον ευρίσκεται καθ οδόν προς τας Καρυάς από της Ιεράς Μονής των Ιβήρων, εν μέσω του παλαιού μονοπατίου, διέρχεται καθ ημέραν πεζή πλήθος προσκυνητών, οίτινες σταθμεύουν δι ολίγον εις εκείνο το μέρος αναπαυόμενοι και προσευχόμενοι προς την Υπεραγίαν Θεοτόκον. το θέρος του έτους 2022, ασχολούμενος με την ανακαίνισιν του Παρεκκλησίου, του Προσκυνηταρίου και του παραπλεύρου επίσης οικήματος, προσήλθε Μοναχός τις ονόματι Αλέξανδρος (Ουκρανικής καταγωγής, εκ του Χιλανδαρινού Κελλίου της Θεοτόκου παρά τα σύνορα του Άθω), όστις γονυπετήσας έμπροσθεν της πύλης του Παρεκκλησίου του Φλωρίου έκλαιε γοερώς, επικαλούμενος το όνομα του πνευματικού Γέροντος Μαξίμου.
εις απευθυνομένην ερώτησίν μου : «τι συμβαίνει πάτερ και κλαίεις ; », μοι είπεν ότι ήλθε με εντολήν του Γέροντός του Ραφαήλ εκ του Μοναστηρίου του Αγίου Παντελεήμονος (Ρωσικού) να παρακαλέση την Παναγίαν και τον Κτήτορα Γέροντα Μάξιμον τον Πνευματικόν, τον οποίον απεκάλει Άγιον, ώστε να βοηθήσουν τον δικιμαζόμενον Ουκρανικόν λαόν.
Κατά την επιστροφήν μου πάλιν εις την Μονήν το εσπέρας της ιδίας ημέρας, εύρον αυτόν θρηνούντα και προσευχόμενον επί του τάφου του Γέροντος εις το παλαιόν Κοιμητήριον της Μονής. Προφανώς, ο ίδιος είχεν εκ του Γέροντος πνευματικήν τινα επίσκεψιν, καίτοι δεν τον εγνώρισε προσωπικώς ως μοι ανέφερε, καθότι είχε μόνον δέκα έτη εις την καλογερικήν.
η ανακαίνισις του ιστορικού εν Αγίω Όρει Προσκυνήματος του Φλωρίου της Παναγίας Πορταϊτίσσης, εις την οποίαν συνέβαλλον και έτεροι φιλάγιοι αδελφοί, και τους οποίους εμνημονεύσαμεν καθηκόντως εις προγενέστερον σχετικόν άρθρον μας εις τον «Ορθόδοξον Τύπον», φαίνεται ότι ανέπαυσε την ψυχήν του αοιδίμου Γέροντος, ον είδον προ τινος εν ενυπνίω και μοι ενεχείρισεν εν ασημένιον Φλωρίον, ανάλογον εκείνου του χρυσού επί της Ιεράς Εικόνος της Παναγίας Πορταϊτίσσης. Αναφέρω τούτο ουχί επαιρόμενος, αλλά μετ αιδημοσύνης (συστολής), δια να φανή
ότι : «έστι δίκης οφθαμός ος τα πανθ ορά» [= υπάρχει το μάτι της δικαιοσύνης, το οποίον τα πάντα βλέπει, κατά την παροιμιώδη ρήσιν του μεγάλου Αισχύλου].
[Είναι βεβαιωμένον, ότι κάθε μας κίνησιν και ενέργειαν οι Άγιοι του Θεού την παρακολουθούν. προ ενός έτους ανεζήτουν επί πολύν καιρόν εις την πολιάριθμον προσωπικήν μου βιβλιοθήκην εν βιογραφικόν βιβλίον δια τον Όσιον Παΐσιον τον Αγιορείτην, τον οποίον δεν εύρισκον παρά τας επιμόνους προσπαθείας. Ημέραν τινά, διελθών έμπροσθεν μιας φωτογραφίας του Οσίου, ανηρτημένης εις εν ράφιον της βιβλιοθήκης, του είπον κουρασμένος : «Γέροντα, που είναι το βιβλίον σου ; » και ευθύς, ατενίσας έμπροσθεν, το είδον κάτωθεν της φωτογραφίας του!].
και ταύτα εν ταπεινώσει και αγάπη δια τους καλοπροαιρέτους αδελφούς. Άλλως τε οι τίτλοι τιμής και αναγνωρίσεως δεν μας ανήκουν και δεν τους επιθυμούμεν :
«όστις δίδει αίμα, εκείνος λαμβάνει Πνεύμα», κατά την προαναφερθείσαν ρήσιν του μακαριστού Γέροντος και Πνευματικού Μαξίμου Ιβηρίτου του Τραπεζουντίου. Τιμή, λοιπόν, και Δόξα αιωνία εις τους Μάρτυρας, τους Αγίους, τους Ήρωας και πάντας τους αγωνιζομένους προς σωτηρίαν, και δη την Δόξαν του μόνου αληθινού Θεού και της Κυρίας Θεοτόκου, της Κληρούχου και Προστάτιδος της Αθωνικής Πολιτείας.
){kind=link}