Για το ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ – Υπό του Γέροντος Μάξιμου του Ιβηρίτου
ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΙΒΗΡΙΤΗΣ: <Η 25η Μαρτίου 1821>: «Χαρά που τόχουν τα βουνά τα κάστρα περηφάνεια,/γιατί γιορτάζει η Παναγιά γιορτάζει κι η Πατρίδα./Να βλέπης διάκους με σπαθιά παπάδες με ντουφέκια,/νά βλέπης και το Γερμανό της Πάτρας το Δεσπότη/πώς ευλογάει τ’ άρματα κι’ εύχεται τους λεβέντες».
<Το 1821>: «Κρυφά το λένε τα πουλιά κρυφά το λέν τ’ αηδόνια,/ κρυφά το λέει ο Γούμενος από την Άγια Λαύρα./Παιδιά για μεταλάβετε για ξεμολογηθήτε,/
δέν είν’ ο περσινός καιρός κι’ ο φετινός χειμώνας./Μάς ήρθ’ η άνοιξη πικρή το καλοκαίρι μαύρο,/γιατί σηκώθη πόλεμος και πολεμούν τους Τούρκους./
Να διώξουμ᾿ όλη την Τουρκιά η να χαθούμε ούλοι».
Ο επί οκτώ και ήμισυ έτη Ιερός Αγών των Ελλήνων, αρχόμενος κατ’ ουσίαν από την απελευθέρωσιν των Καλαβρύτων την 21 Μαρτίου 1821 και λήγων την 12 Σεπτεμβρίου 1829 με την μάχην της Πέτρας εις την Βοιωτίαν, καίτοι ήτο πολυετής και αιματηρός, αποτελεί σαφώς τον τελευταίον κρίκον της αλύσεως πολλών άλλων Αγώνων. Όμως ο Ιερός Αγών του 1821 αποτελεί χρυσούν κρίκον, καθότι εστέφθη με λαμπράν επιτυχίαν, διό και διακρίνεται των άλλων και σχολιάζεται δεόντως.
Ο Αγών του 1821 χαρακτηρίζεται ως Ιερός, και πάνυ δικαίως, διότι ήτο Αγών υπέρ Πίστεως και Πατρίδος ! Αγών καθ’ όλα δίκαιος, με όλην την σημασίαν της λέξεως, διά τον οποίον πρέπει να καυχάται ολόκληρος η Πατρίς. Η επιτυχία αυτού οφείλεται εις όλους γενικώς τους Έλληνας, καθότι ολόκληρον το Ελληνικόν Έθνος ηγωνίσθη εναντίον του τυράννου, με επικεφαλής την ηγεσίαν του, τον κλήρον, τους άρχοντας και τους ηγεμόνας.
Όλοι, λοιπόν, προσέφερον πάν ό,τι είχον υπέρ της κοινής σωτηρίας, η Πελοπόννησος τους κλέφτας, η Ῥούμελη (=Στερεά Ελλάς) τον λαόν της, και αι Νήσοι τον πλούτον αυτών: πλούσιοι και πτωχοί, λόγιοι και απλοί άνθρωποι, γαιοκτήμονες και ακτήμονες, προύχοντες, ιερείς, μοναχοί, εργάται, ναυτικοί, διδάσκαλοι και έμποροι, κλέφτες και αρματολοί των βουνών η πειραταί της θαλάσσης, άπαντες ήσαν εις τον κοινόν υπέρ της Ελευθερίας Αγώνα.
Βεβαίως, το όλον τίμημα από γενικής απόψεως ήτο πολύ ακριβόν! Εις την Πελοπόννησον, την Στερεάν Ελλάδα και τας Νήσους, είς εκ των δύο ανθρώπων έχασε την ζωήν του. Εις την Μακεδονίαν κατεστράφησαν ολόκληροι περιοχαί. Άπασα η Χαλκιδική χερσόνησος, συμπεριλαμβανομένων και των 54 κεφαλοχωρίων αυτής ομού μετά της Ναούσης, κατεστράφησαν ολοκληρωτικώς.
Παρόμοια γεγονότα συνέβησαν και εις άλλας περιοχάς της Ελλάδος· κυρίως εις την Πελοπόννησον, την οποίαν ο Ιμβραήμ κατέκαυσε σχεδόν ολοσχερώς. Άς είναι όμως αιώνιον το ιερόν εκείνων μνημόσυνον, οίτινες εθυσιάσθησαν υπέρ Πίστεως και Πατρίδος, διά να ζώμεν ημείς οι απόγονοί των ελεύθεροι!
Είναι αληθές, ότι η κάθε νίκη απαιτεί θυσίας και ευφυΐαν συγχρόνως. Όταν όμως πρόκειται περί κοινού Αγώνος, επιβάλλεται η ομόνοια και η υπακοή, ώστε η κάθε θυσία να έχη και το ευστοχώτερον αποτέλεσμα διά το κοινόν συμφέρον!
Ο αείμνηστος Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, εις τον εξαίσιον λόγον του προς τους μαθητάς εις την Πνύκαν των Αθηνών την 13 Νοεμβρίου 1833, ανέφερε μεταξύ των άλλων και τα εξής:
«Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάστασι, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχουμε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις… αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι, και οι κληρικοί, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό… Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβουλα εις το στρατόπεδον· και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία και ίσως εφθάναμεν έως την Κωνσταντινούπολιν. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά… Εξ αιτίας της διχονοίας μας έπεσε η Τουρκιά επάνω μας κ’ εκοντέψαμε να χαθούμε..».
Παρά ταύτα, το θαύμα εγένετο και η Επανάστασις του 1821 δεν ήτο η έναρξις παρά το τέλος. Ήτο η τελευταία φάσις ενός Αγώνος, όστις ήρχισε με τα όπλα του πνεύματος την επομένην της Αλώσεως και έληξε με τας ομοβροντίας του Ναυαρίνου και τας κλαγγάς της Πέτρας. Αι διδαχαί των Διδασκάλων του Γένους εφώτισαν την οδόν του Έθνους κατά την συγκλονιστικήν Έξοδον αυτού από την δουλείαν των άλλων Φαραώ προς την γην της Ελευθερίας. Κατά το διάστημα τούτο, το οποίον εκράτησε 400 ολόκληρα έτη, ο επικός Αγών διήλθε διά μέσου πολλών σταδίων και έκαμε χρήσιν ποικίλων όπλων. Από τα καριοφίλια μέχρι το οκτωήχι(ον), και από τας τάπιας των κανονίων μέχρι τους άμβωνας των Εκκλησιών!
Συμφώνως με τους εμπείρους ιστορικούς μελετητάς, το χρονικόν της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 έχει βάθος αιώνων. Μετά την κατάκτησιν της ΚΠόλεως υπό των Τούρκων το 1453, ο Ελληνισμός δεν υπετάχθη ψυχικώς εις τον κατακτητήν, διά τούτο και διετήρησεν αλώβητον την πίστιν του εις την Ορθοδοξίαν, εις τας Εθνικάς του παραδόσεις και εις την Εθνικήν του ταυτότητα.
Ζών δε ο Έλλην με το όραμα μιάς μελλοντικής αποκαταστάσεως και απελευθερώσεως, ενεδυναμούτο καθ’ όλην την διάρκειαν της τυραννίας τόσον, όσον να ισχυροποιηθή και να καταφέρη εν τέλει καίριον πλήγμα εναντίον του Τούρκου δυνάστου. Εις τούτο συνέβαλε κατά πρώτον η Ορθόδοξος Εκκλησία, ήτις ουδεμίαν στιγμήν έπαυσε να δραστηριοποιήται μέσω των εκπροσώπων της διά την Παιδείαν του Ελληνισμού.
Αυτό δε τούτο το «Κρυφό Σχολειό» η Εκκλησία το εγέννησε, το ανέθρεψε και το συνετήρησεν εις τους τέσσαρας αιώνας της φρίκης, όταν όλα ήσαν σιωπηλά: «γιατί τα σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά», συμφώνως με τον Ύμνον εις την Ελευθερίαν του Διονυσίου Σολωμού.
Η Εκκλησία εγέννησε τους αγίους των γραμμάτων, της ελευθερίας και της πίστεως. Τα Μοναστήρια ήσαν οι τόποι, όπου εφυλάττοντο αι παρακαταθήκαι του Έθνους και οι Μοναχοί ήσαν οι Πνευματικοί οδηγοί και οι Διδάσκαλοι συγχρόνως. Η πνευματική, λοιπόν, αναγέννησις του δούλου Ελληνισμού πρό της Επαναστάσεως του 1821, είναι καρπός της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Άνευ της αναγεννήσεως ταύτης θα ήτο αδύνατος η εξέγερσις ολοκλήρου του Έθνους, εις ένα τοιούτον τιτάνιον Αγώνα.
Ο υπό των Τούρκων απαγχονισμός του εκ Δημητσάνης της Πελοποννήσου Πατριάρχου Αγίου Γρηγορίου του Ε΄, τον οποίον οι Τούρκοι εθεώρουν ως Καλαβρυτινόν και τον εταύτισαν με τα γεγονότα των Καλαβρύτων, είναι το ισχυρότερον τεκμήριον της προσφοράς της Εκκλησίας προς την Επανάστασιν του 1821 και το Ελληνικόν Έθνος· πέραν των άλλων 11 Πατριαρχών, 100 Επισκόπων και 6.000 Κληρικών περίπου, οίτινες είχον απαγχονισθή η αποκεφαλισθή μέχρι τότε υπό των Τούρκων.
<Ακροτελεύτια άσματα>:
«Σαν πάς πουλί μου στο Μωριά, σαν πάς στην Άγια Λαύρα/χαιρέτα μας την κλεφτουριά και τους καπεταναίους./Πές τους να κάτσουν φρόνιμα, πολύ ταπεινωμένα,/δέν είναι ο περσινός καιρός, ο φετινός ο χρόνος» (Δημοτικόν).
«Γειά και χαρά σας Μωραΐτες αδελφοί,/πού η μάν’ αν δεν σας εγέννα,/ούτ Άγια Λαύρα θα ’χαμε, ούτε Εικοσιένα!»./(Σοφία Βέμπο, τελευταία στροφή πατριωτικού άσματος του Έπους του ’40).
[Προεόρτια 25ης Μαρτίου 2024]
-120x86.jpg)
