Στο Άγιο Όρος βρίσκεται από χθες ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψής του, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από την ενσωμάτωση της Αθωνικής μοναστικής πολιτείας στην Ελλάδα.
Ακολουθεί η προσφώνηση του καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Διονυσίου προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη, κατά τη σημερινή έκτακτη πανηγυρική διπλή ιερά σύναξη:
Παναγιώτατε καὶ θεοφρούρητε Πάτερ καὶ Δέσποτα,
Σύμπας ὁ Ἁγιορειτικὸς κόσμος κατὰ τὸ παρὸν Σωτήριον Ἔτος 2013 ἑορτάζει ἐν εὐφροσύνῃ πολλῇ τὴν Ἑκατοστὴν Ἐπέτειον ἀπὸ τῆς ὑπογραφῆς τοῦ Ἱεροῦ Ψηφίσματος, τῆς ἑνώσεως τοῦ Ἁγίου Ὄρους μετὰ τῆς Ἑλλάδος, καὶ εὐλογεῖ τὸ Πανάγιον ὄνομα τοῦ Πανοικτίρμονος Θεοῦ διὰ ταύτην τὴν εὐδοκίαν Αὐτοῦ. Συνεκάλεσε δὲ καθηκόντως τὴν Ὑμετέραν Παναγιότητα, εἰς τὸ κλῖμα τῆς Κανονικῆς δικαιοδοσίας ἧς καὶ ἀνήκει ὁ Ἱερὸς ἡμῶν Τόπος, εἰς τὴν χαρὰν αὐτοῦ· τὴν χαρὰν τῆς ὡς ἄνω Ἐπετείου ἥτις ἀποτελεῖ σημαντικώτατον σταθμὸν εἰς τὴν Ἁγιορειτικὴν ἱστορίαν. Τὸ πρὸ ὀλίγου ἀναγνωσθὲν Ἱερὸν Ψήφισμα Παναγιώτατε Δέσποτα, ὑπῆρξεν ἀπόρροια τῆς ἀγωνίας καὶ τοῦ πόνου τῶν πρὸ ἡμῶν Πατέρων, ὅπως συνεχισθῇ ἀναλλοίωτος ἡ ἰσχὺς «τοῦ αὐτοδιοικήτου μοναστηριακοῦ πολιτεύματος τοῦ Ἁγίου Ὄρους ὑπὸ τὴν πνευματικὴν δικαιοδοσίαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου», παραλλήλως πρὸς τὴν ἀναγνώρισιν εἰς τὸ τότε Ἑλληνικὸν Βασίλειον καὶ μόνον, τοῦ δικαιώματος τῆς πολιτικῆς προστασίας αὐτοῦ. Προσέτι ἀπέκρουε ἐντόνως τὴν τάσιν τῆς πολιτικῆς ἐκμεταλλεύσεως τοῦ Ὄρους ὡς ὀλεθρίαν διὰ τὸ μέλλον τοῦ Ἁγιορειτικοῦ Μοναχισμοῦ.
Ἡ βαθυτάτη συγκίνησις καὶ ἡ χαρὰ καὶ ἀγαλλίασις τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων «ἐπὶ τῷ ἱστορικῷ καὶ εὐφροσύνῳ γεγονότι τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἱεροῦ ἡμῶν Τόπου ἐκ τῶν δεσμῶν τῆς δουλείας» ἐν ἔτει 1912, διετυπώθη τότε σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ δι’ ὁλοσφραγίστου ὑπὸ τῶν Εἴκοσι Ἱερῶν Μονῶν γράμματος πρὸς τὴν Αὐτοῦ Μεγαλειότητα τὸν Βασιλέα τῆς Ἑλλάδος Γεώργιον τὸν Α΄. Τὸ κείμενον ἐκθειάζει τοὺς ὑπὸ τὸν διάδοχον Κωνσταντῖνο ὡς ἀρχιστρατήγου ἀγῶνας τοῦ ἐνδόξου Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ, πρὸς ἀπελευθέρωσιν τῆς Μακεδονίας, τῆς Ἠπείρου καὶ τῶν νήσων τοῦ Ἀρχιπελάγους καὶ τὴν «ἀπόδοσιν τοῦ στενάζοντος Ἑλληνισμοῦ εἰς τὴν Μητέρα Ἑλλάδα».
Ὡστόσον, τὸν ἀρχικὸν ἐνθουσιασμὸν τῶν Πατέρων ἡμῶν διὰ τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν προαιωνίων πόθων αὐτῶν, διεδέχθη ἀγὼν τιτάνιος καὶ πολυμέτωπος διὰ τὴν διαφύλαξιν τοῦ ἰδιοτύπου ἁγιορειτικοῦ καθεστῶτος, τόσον ἔναντι τῆς πολιτικῆς ἐκμεταλλεύσεως τοῦ Ὄρους ὑπὸ ἀντικρουομένων συμφερόντων καὶ ἀλλοτρίων σκοπιμοτήτων τῶν τότε Μεγάλων Δυνάμεων ὅσον καὶ ἔναντι τῆς γενικευθείσης λόγῳ τῶν πολέμων ἀσυδοσίας ἐπιχωρίων τινῶν ἀλλὰ καὶ τῆς ἀγνοίας τῶν ὑπηρεσιῶν καὶ τῶν δημοσίων λειτουργῶν τοῦ τότε Ἑλληνικοῦ Κράτους.
Ὑπὸ τοιαύτας συνθήκας, τὸ Ἅγιον Ὄρος, μετὰ τὴν κατάπαυσιν τοῦ πολέμου, εἰσέρχεται εἰς τὴν νεωτέραν φάσιν τῆς ἱστορίας αὐτοῦ. Ἐν ὄψει τῆς προετοιμασίας τῆς Συνθήκης Εἰρήνης, ἡ πρὸς τοῦτο συγκληθεῖσα Πρεσβευτικὴ Διάσκεψις τοῦ Λονδίνου ἀνεκήρυξε τὴν 18ην Ἰανουαρίου 1913 τὸ Ἅγιον Ὄρος Ἄθω ὡς Δημοκρατίαν ἀνεξάρτητον, οὐδετέραν καὶ αὐτόνομον ὑπὸ τὴν προστασίαν πασῶν τῶν ὀρθοδόξων Βαλκανικῶν Βασιλείων, ἐνῶ τὸν Μάρτιον τοῦ 1913 ἐμφανίζεται καὶ ἡ Ρωσσία διεκδικοῦσα τὸ ἀναλογοῦν αὐτῇ μερίδιον προστασίας (ἐντὸς εἰσαγωγικῶν) τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πληροφορίαι δὲ ἐξ Ἀθηνῶν ἀνέφερον ὅτι ἡ Ρωσσικὴ πρότασις ἐγένετο εὐμενῶς δεκτὴ εἰς τὴν Ἑλλάδα».
Ἡ ἀντίδρασις τῶν Ἁγιορειτῶν ὑπῆρξεν ἄμεσος καὶ ἔντονος, καθόσον διὰ τοῦ προωθουμένου τούτου σχεδίου ἐκινδύνευε νὰ καταλυθῇ τὸ ἀπ᾽ αἰώνων αὐτοδιοίκητον καθεστὼς τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἡ διαμαρτυρία ἐξεφράσθη διὰ τηλεγραφημάτων κατ’ ἀρχὴν καὶ εἶτα δι’ Ὑπομνήματος πρὸς τοὺς Ὑπουργοὺς τῶν Ἐξωτερικῶν καὶ τοὺς ἐν Λονδίνῳ Πρεσβευτὰς τῶν Μεγάλων Δυνάμεων. «Μετὰ θλίψεως», ἀναφέρεται εἰς τὸ ἁγιορειτικὸν Ὑπόμνημα, «ἐπληροφορήθημεν ὅτι μελετᾶται παρὰ τῶν Μεγάλων Δυνάμεων καὶ τῆς ἐν Λονδίνῳ Πρεσβευτικῆς Συνδιασκέψεως πρότασις ὅπως ἡ χερσόνησος τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω, μετὰ τῶν ἐν Μακεδονίᾳ, Θράκῃ, Ἑλλησπόντῳ, Προποντίδι καὶ ταῖς νήσοις τοῦ Αἰγαίου ἀπεράντων κτημάτων τῶν Ἁγιορειτικῶν Μονῶν, τεθῇ πολιτικῶς ὑπὸ τὴν προστασίαν τῶν Ὀρθοδόξων Κρατῶν, ἅτινα θὰ διορίζωσιν ἐπὶ τούτῳ ἀνὰ ἕνα ἀντιπρόσωπον αὐτῶν καὶ ὑπὸ τὴν πνευματικὴν δικαιοδοσίαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου. Ἐθλίβημεν δ᾽ ἔτι περισσότερον, αὐθεντικῶς πληροφορηθέντες, ὅτι συντάσσεται ἤδη παρὰ τῶν Ὀρθοδόξων Κρατῶν ὁ νέος Ὀργανικὸς χάρτης τῆς ἐξωτερικῆς καὶ ἐσωτερικῆς διοικήσεως τῆς ἱερᾶς ἡμῶν χερσονήσου!… Ἡ τοιαύτη πανορθόδοξος διεθνοποίησις μέλλει ἀναποδράστως νὰ καταστήσῃ τὴν χερσόνησον τοῦ Ἄθω καὶ τὰς πολυαρίθμους κτήσεις τῶν Ἱ. Μονῶν ἐν τῷ Αἰγαίῳ, στάδιον λαϊκῶν παθῶν καὶ θέατρον πολιτικῶν βλέψεων καὶ ἀνταγωνισμῶν, εἰς οὓς κατ᾽ ἀνάγκην θὰ μετάσχωσι καὶ ἄλλαι Μεγάλαι Δυνάμεις, αἱ ἀριθμοῦσαι ἐν Ἁγίῳ Ὄρει ἱκανοὺς ὀρθοδόξους ὑπηκόους καὶ αὐτὴ ἡ Χώρα, εἰς ἣν ἵσταται ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης καὶ βιοῦσι πολυάριθμοι ἀρχιερεῖς καὶ ἑκατομμύρια ὀρθοδόξων Ὀθωμανῶν ὑπηκόων!». Ἐν τέλει δὲ τοῦ Ὑπομνήματος διεκηρύσσετο ἡ βούλησις τῶν ἁγιορειτῶν «νὰ διατηρηθῇ ἀπαραμείωτον τὸ ἐπὶ Ἱερῶν Κανόνων, νόμων καὶ θεσμῶν δημιουργηθὲν ἀρχαῖον καθεστὼς καὶ ἀποκρουσθῇ ἡ ἀσύγγνωστος λαϊκὴ ἐπέμβασις, ἀναγνωριζομένης ὑπὸ τῶν Μεγάλων Δυνάμεων τῆς ἑνώσεως ἡμῶν μετὰ τῆς Ἑλλάδος, ἥτις καὶ στρατιωτικῶς ἤδη ἀνεκτήσατο τὴν ἡμετέραν χερσόνησον καὶ ἥτις, ὡς οὐδαμῶς ἀμφιβάλλομεν, σεβασθήσεται τελείως τὴν ἀρχαίαν αὐτοδιοίκησιν καὶ ἐκκλησιαστικὴν ἀνεξαρτησίαν ἡμῶν».
Ὁ ἀγὼν τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων ἡμῶν δὲν ἔπαυσε. Πρὸς τούτοις Τὴν 11ην Αὐγούστου ἡ Πρεσβευτικὴ Συνεδιάσκεψις τῶν Ἀντιπροσώπων τῶν 6 Μεγάλων Δυνάμεων καθώρισε διεθνῶς τὴν θέσιν τοῦ Ἁγίου Ὄρους ὡς αὐτονόμου, οὐδετέρας καὶ ἀνεξαρτήτου Πολιτείας, ἀφῆκεν ὡστόσον ἐκκρεμῆ τὰ ζητήματα τῆς ἐπικυριαρχίας καὶ τῆς συντάξεως Ὀργανικοῦ Χάρτου. Οὕτω, τὴν 8ην Σεπτεμβρίου τοῦ αὐτοῦ ἔτους 1913, ἡ Ἱερὰ Κοινότης ἀπέστειλε δεύτερον Ὑπόμνημα πρὸς τὸν Σὲρ Ἔδουαρδ Γκρέϋ, Πρόεδρον τῆς ἐν Λονδίνῳ Συνδιασκέψεως τῶν Πρεσβευτῶν, ὅπερ ὑπῆρξεν ὁ πρόδρομος τοῦ Ἁγιορειτικοῦ Ψηφίσματος τῆς 3ης Ὀκτωβρίου 1913 καὶ ἐξέφραζε διὰ μίαν εἰσέτι φορὰν τὴν ἀντίθεσιν αὐτῆς «εἰς τὴν ἐκλαΐκευσιν τοῦ Ἱεροῦ ἡμῶν Τόπου καὶ τὴν κατάργησιν τοῦ παναρχαίου καθεστῶτος τοῦ ἐπὶ χίλια ἔτη διέποντος τοῦτον».
Ἐκεῖ περιγράφεται τὸ διοικητικὸν σύστημα τῶν Μοναστηριακῶν Ἀρχῶν, ὁ ρόλος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ ἡ θέσις τῶν πολιτικῶν ἀρχῶν τῆς ἕως τοῦ 1912 κατακτητρίας χώρας ἥτις «οὐδὲν δικαίωμα ἐπεμβάσεως εἶχεν ἐν Ἁγίῳ Ὄρει, οὗ μάλιστα ἐσεβάσθη τὸ ἀρχαῖον τῆς αὐτοδιοικήσεως καθεστώς». Ἐν συνεχείᾳ γίνεται ἀναφορὰ εἰς τὸ ὅτι ἐνταῦθα γίνονται δεκτοὶ «οἱ πάσης φυλῆς, ὀρθόδοξοι, ἐρχόμενοι ἐνταῦθα» καὶ τέλος ὅτι «οἱ Μοναχοὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἐξ οἱασδήποτε χώρας καὶ ἂν προέρχονται θὰ διατηρηθῶσιν ἐν ταῖς ἑαυτῶν κτήσεσι καὶ τοῖς πρόσθεν προνομίοις καὶ θὰ ἀπολαύωσιν ἄνευ ἐξαιρέσεως πλήρους ἰσότητος δικαίων καὶ προνομίων».
Εἰς τὴν προσπάθειαν ταύτην τοῦ Ὄρους, τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ἐστάθη μέγας ἀρωγὸς καὶ προστάτης, ἡ δὲ παρέμβασις αὐτοῦ πρὸς τὴν πρεσβευτικὴν Διάσκεψιν ὑπῆρξε καθοριστική. Οὕτω τὸν Ἰούνιον τοῦ 1913 πατριαρχοῦντος Γερμανοῦ τοῦ Ε΄ ἀπεστάλη ἐκ Φαναρίου ἓν βαρυσήμαντον Ὑπόμνημα πρὸς τὴν πρεσβευτικὴν Διάσκεψιν, εἰς τὸ ὁποῖον ἀποτυποῦται ἐναργῶς τὸ προνομιακὸν καθεστὼς τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τὸ εἶδος τῶν πολιτειακῶν σχέσεων μεταξὺ αὐτοῦ καὶ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὡς καὶ τῆς γείτονος χώρας, προτείνεται δὲ ὅπως ἡ Ἑλλάς, παράσχῃ τὰς αὐτὰς ὡς καὶ ἡ γείτων χώρα ἐγγυήσεις.
«Τὸ καθεστὼς τοῦτο», ἀναφέρει χαρακτηριστικῶς εἰς τὸ Ὑπόμνημα τοῦ Πατριαρχείου, «ὁρισθὲν πρῶτον ὑπὸ Ἰωάννου τοῦ Τσιμισκῆ τῷ 969, ἀνεπτύσσετο, ὁλοὲν ἐπεκτεινομένης τῆς ἐξουσίας τῆς μοναστηριακῆς συμπολιτείας, οὕτως ὥστε περιττὴ νὰ καθίσταται πᾶσα κοσμικὴ ἐξουσία ἐπὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους· καὶ τοῦτο, διότι ἡ πολιτικὴ καὶ κοσμικὴ ἐξουσία τῆς μοναστηριακῆς συμπολιτείας ἐθεωρήθη ἀνέκαθεν ὡς ἐγγύησις καὶ ἐξασφάλισις τῆς θρησκευτικῆς καὶ πνευματικῆς ἐλευθερίας τῶν μοναχῶν· διατελοῦντες δὲ οὕτω ἀπηλλαγμένοι πάσης ἔξωθεν ἐνοχλήσεως τῶν κοσμικῶν ἀρχόντων καὶ πάσης αὐτῶν ἐπηρείας νὰ δύνανται μόνοι μόνῳ τῷ Θεῷ νὰ προσομιλῶσι καὶ νὰ ἀπολαύωσι τῆς ἀγγελικῆς γαλήνης. … Τοιοῦτον ὂν τὸ καθεστὼς ἐσεβάσθησαν ἐπὶ μακροὺς αἰῶνας οἱ αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου, ἐσεβάσθησαν δὲ καὶ αὐτοὶ οἱ Τοῦρκοι, οἱ ὁποῖοι μόλις τῷ 1869 ἐθέσπισαν τὸν θεσμὸν τοῦ πολιτικοῦ διοικητοῦ ἐν Ἁγίῳ Ὄρει· πάντοτε δὲ ἡ Ἱ. Σύναξις εἶχε τὸ δικαίωμα ὡς ἐσωτερικὴ αὐτόνομος ἀρχὴ νὰ ἀναφέρηται εἰς τὸ ὑπουργεῖον τῶν ἐξωτερικῶν, ὃν τρόπον ἔπραττε τότε καὶ τὸ Οἰκ. Πατριαρχεῖον.
Τὸ καθεστὼς τοῦτο ἐλλείψει ἀκριβεστέρου ὅρου προσέλαβε τὸ ὄνομα τῆς αὐτονομίας, ἥτις ἐνταῦθα ἔχει ἔννοιαν διάφορον τῆς κοινῶς εἰς τὴν λέξιν ταύτην ἀποδιδομένης ἐννοίας· καὶ ἐνῷ ἀλλαχοῦ ἡ αὐτονομία συνεπάγεται καὶ τὴν προσωπικὴν ἐλευθερίαν τῶν ἐπὶ μέρους ἀτόμων, ἐν Ἁγίῳ Ὄρει, ὅπου ἡ αὐτονομία, ὡς ἐλέχθη, ἐδόθη πρὸς τελειοτέραν ἐφαρμογὴν τοῦ ἰδεώδους τοῦ μοναχικοῦ βίου, ἀπαιτεῖ τὴν ἄρνησιν πάσης προσωπικῆς ἐλευθερίας· καὶ τοῦτο, διότι οἱ μοναχοὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὧν πρώτη εὐχὴ εἶνε ἡ τῆς εὐπειθείας καὶ ὑποταγῆς, καθῆκον ἔχουσι νὰ παραιτῶνται πάσης ἐλευθερίας.»
Ἐν τέλει δὲ τοῦ Ὑπομνήματος ἐπισημαίνονται οἱ κίνδυνοι τῆς προτάσεως περὶ ὑποκαταστάσεως τῆς ἐπὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους τουρκικῆς κυριαρχίας διὰ κυριαρχίας διεθνοῦς οὕτως:
«Ἐκ τοιαύτης συγκυριαρχίας πλὴν ἄλλων θὰ προκύψῃ καὶ τοῦτο τὸ κακόν, ὅτι αἱ Μοναὶ θὰ ὑφίστανται τὸν ἀντίκτυπον τῶν διαφωνιῶν καὶ τῶν ἀντιθέτων βλέψεων τῶν συνδιαφερομένων κυβερνήσεων· τὸ δὲ Ἅγιον Ὄρος θὰ ἀποβῇ ἑστία ἐρίδων καὶ διενέξεων φυλετικῶν καὶ οἱ μοναχοὶ ἐπηρεαζόμενοι ἔξωθεν θὰ ἀφήσωσι τὴν ἐμπρέπουσαν τῷ μοναχικῷ βίῳ γαλήνην καὶ θεωρίαν τοῦ θείου καὶ θὰ παραδοθῶσιν εἰς ἐσωτερικοὺς σπαραγμούς. … Τὸ Ἅγιον Ὄρος διήνυσε βίον χιλιετῆ ἀκριβῶς, διότι ἔμεινεν ἀμετάβλητον καὶ ἵνα διατηρηθῇ καὶ ἐν τῷ μέλλοντι πρέπει νὰ παραμείνῃ ἄθικτον. Μόνον ἀφοῦ ἐν τῇ κυριαρχίᾳ τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἡ Ἑλλὰς ἀντεκατέστησε τὴν Τουρκίαν πρέπει νὰ ζητήσωμεν παρ᾽ αὐτῆς νὰ παράσχῃ τὰς αὐτὰς ὡς καὶ ἡ Τουρκία ἐγγυήσεις. Τὸ δὲ Πατριαρχεῖον θὰ φροντίζῃ, ὅπως μηδὲ ἡ ἐλαχίστη μεταβολὴ ἐπέλθῃ εἰς τὸ πανάρχαιον τοῦτο καθεστώς». Εἰς τὸ ὡς ἄνω μνημειῶδες καὶ ἱστορικὸν κείμενον Παναγιώτατε, διατυποῦται περιτράνως μίαν εἰσέτι φοράν, ἡ συνήθης καὶ ἀπὸ αἰώνων στοργικὴ πρόνοια καὶ φροντὶς τῆς Μητρὸς ἡμῶν Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας πρὸς τὸ Ἁγιώνυμον Ὄρος, γεγονὸς ὅπερ καθιστᾶ τοῦτο καὶ ἡμᾶς τοὺς οἰκήτορας αὐτοῦ ὑποχρέους εἰς τὸν αἰῶνα πρὸς Αὐτήν.
Τὸ μοναδικὸν καὶ ἱστορικὸν ὅθεν γεγονὸς τῆς ὑπογραφῆς ὑπὸ τῶν Καθηγουμένων καὶ ἀντιπροσώπων τῶν εἴκοσι Κυριάρχων Βασιλικῶν, Πατριαρχικῶν καὶ Σταυροπηγιακῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐνώπιον τῆς Θαυματουργοῦ καὶ Χαριτοβρύτου Εἰκόνος τῆς Θεοτόκου «Ἄξιόν Ἐστιν» τοῦ ψηφίσματος τῆς ἑνώσεως αὐτοῦ μετὰ τῆς ἐλευθέρας Ἑλλάδος συνεορτάζοντες μετὰ τῆς Ὑμετέρας προσκυνητῆς καὶ θεοφρουρήτου Παναγιότητος τοῦ Πανσεβάστου Αὐθέντου καὶ Δεσπότου ἡμῶν ἐκφράζομεν ἐν τῷ Προσώπῳ Ὑμῶν σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τὴν θερμὴν εὐχαριστίαν ἡμῶν πρὸς τὴν ποτνίαν Μητέρα ἡμῶν Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως κατὰ τὴν συνήθη ἔκφρασιν τοῦ μακαριστοῦ προκατόχου ἡμῶν Γέροντος Γαβριὴλ τοῦ Διονυσιάτου, διὰ τὴν στοργικὴν μέριμναν, πρόνοιαν καὶ προστασίαν Αὐτῆς πρὸς τὸ Ἁγιώνυμον Ὄρος ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, ἐν αἷς διήνυε τοὺς τιτανίους ἐκείνους ἀγῶνας ἀλλὰ καὶ νῦν ὅτε ὁσημέραι οἱ ἀγῶνες καὶ αἱ προσπάθειαι ἐγγίζουσιν εἰς μέγεθος καὶ ἔντασιν εἰς ἐκείνους. Εὐχαριστοῦμεν ὅμως Παναγιώτατε, διότι ἐν τῷ ἱλαρῷ καὶ πατρικῷ Ὑμῶν βλέμματι, ἀτενίζομεν τὸν πλέον μετὰ Θεὸν δυνατώτατον Προστάτην καὶ θεματοφύλακα τῶν ὡς ἄνω ἱερῶν προνομίων τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τὸ ὁποῖον ὡς καὶ ἡμᾶς τοὺς ταπεινοὺς οἰκήτορας αὐτοῦ, περιβάλλετε πάντοτε μετὰ πολλῆς πατρικῆς στοργῆς καὶ ὃ ἐπεσκέφθητε πλειστάκις ὅσον οὐδεὶς τῶν ἀπὸ αἰώνων προκατόχων Ὑμῶν.
Σήμερον Παναγιώτατε, οὐσιαστικῶς συνήχθημεν, προεξάρχοντος Ὑμῶν, ἵνα ἀποτείσωμεν φόρον τιμῆς πρὸς τοὺς Πνευματικοὺς ἡμῶν γεννήτορας, καὶ ποιοῦμεν μνημόσυνον ὑπὲρ τῆς ἀναπαύσεως τῶν μακαρίων αὐτῶν ψυχῶν, ἀνθ’ ὧν ἠγωνίσθησαν καὶ περιεθρίγκωσαν τὰ ἔκπαλαι προνόμια καὶ τὰ τίμια συμφέροντα τοῦ Ἱεροῦ ἡμῶν Τόπου. Ὧν «ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς καὶ τὴν πίστιν», τὴν εὐθυκρισίαν, τὴν διορατικότητα, τὸ ἀκραιφνὲς μοναχικὸν φρόνημα, τὸν γνήσιον καὶ ὑγιῆ καὶ μακρὰν ἐθνοφυλετικῆς διαθέσεως Πατριωτισμόν των καὶ πρὸ πάντων τὴν μεταξὺ αὐτῶν φιλαδελφίαν, ὁμοψυχίαν καὶ συλλογικότητα, παραδειγματιζόμεθα ἐσαεί, ὅπως γενόμεθα μιμηταὶ αὐτῶν καὶ ἄξιοι συνεχισταὶ τῆς ἐκείνων μαρτυρίας. Εὔχεσθε Παναγιώτατε, ὅπως καὶ σήμερον τὸ Ἅγιον Ὄρος «ἐξέλθῃ νικῶν καὶ ἵνα νικήσῃ» εἰς τοὺς κατὰ τοὺς δυσχειμέρους συγχρόνους καιροὺς ἀγῶνας αὐτοῦ, εἰς οὓς θεωρεῖ Ὑμᾶς τὸν πρῶτον σύμμαχον καὶ προασπιστὴν μετὰ Θεὸν καὶ τὴν Κυρίαν Θεοτόκον, ἧς ταῖς πρεσβείαις καὶ εὐχαῖς Ὑμῶν ἀξιωθείημεν τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ ἡ τιμὴ καὶ προσκύνησις εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.