Για την ανάδειξη της Σκήτης των Καυσοκαλυβίων σε καλλιτεχνικό κέντρο, πέραν των περιπτώσεων μεμονωμένων ζωγράφων, σημείο αναφοράς αποτελεί ο αγιογραφικός οίκος των Ιωασαφαίων ζωγράφων.
Δρ Νικόλαος Μπονόβας, Αρχαιολόγος Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού
Η ονομασία οφείλεται στον ιδρυτή μοναχό Ιορδάνη Ελεμίνογλου που γεννήθηκε στο Ανδρονίκιο της Καισάρειας της Καππαδοκίας στις 12 Δεκεμβρίου 1832. Έφθασε στις Καρυές στις 6 Αυγούστου 1848, όπου έγινε μοναχός με το όνο¬μα Ιωάσαφ, έμαθε τη ζωγραφική τέχνη και άρχισε να αγιογραφεί το 1859. Ήταν φιλομαθής και γρήγορα απέκτησε μαθητές, όπως προκύπτει από τις προεγγραφές σε καταλόγους συνδρομητών βιβλίων από το 1862 έως το 1912. Η συνοδεία εγκαταστάθηκε στο κελλί των Εισοδίων της Θεοτόκου στην Κερασιά της Μεγίστης Λαύρας, όπου ο Ιωάσαφ πέθανε στις 13 Οκτωβρίου 1880.
Στις αρχές του 1882 η συνοδεία μετακόμισε στη Σκήτη των Καυσοκαλυβίων και εγκαταστάθηκε στο κελλί του Αγίου Γεωργίου στις 27 Αυγούστου 1887. Μέλη ήταν ο κατά σάρκα αδερφός του Ιωάσαφ και μετέπειτα μοναχός Ιωάννης και οι μοναχοί Ακάκιος, Κωνσταντίνος, Αρτέμιος, Θεοδόσιος, Στέφανος και Μιχαήλ. Ο συνολικός αριθμός των μελών της συνοδείας έφθασε τους δέκα επτά και τα πορτραίτα τους απεικονίζονται σε ομαδικό χαρακτικό. Εφάρμοσαν το δυτικότροπο νατουραλιστικό ζωγραφικό ύφος της εποχής τους με μεγάλη φυσιοκρατική διάθεση και οι εικόνες τους γνώρισαν ευρεία αποδοχή σε όλο τον κόσμο, από την Ευρώπη, τη Νέα Υόρκη και γενικά την Αμερική μέχρι την Αυστραλία.
Εγγραφές στο οικονομικό αρχείο της συνοδείας φανερώνουν παραγωγή άνω των επτά χιλιάδων εικόνων. Ο θρύλος των Ιωασαφαίων ζωγράφων διαδόθηκε ευρέως αποσπώντας τον έπαινο το Οίκουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Γ’ του Μεγαλοπρεπούς που συχνά επισκέπτονταν τους ζωγράφους. Ο σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ τίμησε τους Ιωασαφαίους ζωγράφους με το Χρυσό Μετάλλιο των Ωραίων Τεχνών το 1900 και αργότερα με το παράσημο Μετζητιέ Γ’ Τάξεως.
Ευρέως γνωστή από τα έργα των Ιωασαφαίων είναι η εικόνα του Θεού Σαβαώθ. Φορητή εικόνα του αγίου Μιχαήλ του Μαυρουδή που ανήκει στη συλλογή του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης φέρει την επιγραφή: Έργον Αδελφότητος Ιωασαφαίων. Άθω 1899.
Από το εργαστήριό τους προέρχεται πλήθος νεότερων εικόνων, όπως του αγίου Γεωργίου στον ομώνυμο ναό στα Λουτρά της Μυτιλήνης και σε άλλους ναούς της Λέσβου.
Οι ζωγράφοι, εφαρμόζοντας καινοτόμες μεθό¬δους στις αρχές του 20ου αιώνα, επιδόθηκαν στην τέχνη της φωτογραφίας διατηρώντας εργαστήριο και αποτυπώνοντας οι ίδιοι το κτιριακό συγκρότημα και καθημερινές στιγμές από τη λειτουργία του εργαστηρίου ζωγραφικής τους. Ένας από αυτούς τούς φωτογράφους ήταν ό Ιωάσαφ
Η μεγάλη ζήτηση σε εικόνες δημιούργησε προϋποθέσεις μαζικής παραγωγής. Από τους πολ¬λούς ζωγράφους στα Καυσοκαλύβια αναφέρουμε ενδεικτικά τον μοναχό Ιωαννίκιο από την Αίγινα στις αρχές του 20οϋ αιώνα. Εικόνες του κοσμούν ναούς, όπως τον Άγιο Νικόλαο Σύρου, Ευαγγελισμού Πειραιά.
-120x86.jpg)
