Με την συμμετοχή των Τοπικών Αρχών, όλων των Κληρικών και πολλών μελών της Τοπικής μας Εκκλησίας, οι οποίοι γέμισαν την αίθουσα «Σπίτι του Πολιτισμού» στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 7η Νοεμβρίου η Εκδήλωση με θέμα «Η Εκκλησία στους απελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης». Την Εκδήλωση, η οποία εντάχθηκε στους εορτασμούς για την συμπλήρωση εκατό χρόνων από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, συνδιοργάνωσαν η Ιερά Μητρόπολις Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, η Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης, ο Δήμος Ρεθύμνης και η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνης, με την υποστήριξη του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος». Την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης και τον Σεβ. Πρόεδρο Αυτής Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ. Ειρηναίο εξεπροσώπησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων κ. Ειρηναίος, ο οποίος απηύθυνε σχετικό χαιρετισμό.
Την Εκδήλωση χαιρέτισαν οι συνδιοργανωτές, με πρώτο τον Σεβ. Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιο, ο οποίος στον χαιρετισμό του ανέφερε τα εξής:
“Σεβασμιώτατε άγιε Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων κ.κ. Ειρηναίε, Εκπρόσωπε της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης και του Σεβ. Προέδρου Αυτής Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ειρηναίου,
Σεβασμιώτατε άγιε Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέα,
Εντιμότατη κ. Αντιπεριφερειάρχης,
Εντιμότατε κ. Δήμαρχε,
Εντιμολογιώτατε Άρχοντα Ιερομνήμονα της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας κ. Τρούλη,
Αγαπητέ κ. Παπαδάκη, Πρόεδρε του Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»,
Ελλογιμότατοι κ.κ. Καθηγητές,
Σεβαστοί Πατέρες και Αδελφοί.
Με πολλή χαρά σας υποδεχόμασθε στην αποψινή Εκδήλωση που συνδιοργανώνουν η Ιερά Μητρόπολίς μας, η Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης, ο Δήμος Ρεθύμνης και η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνης, με την υποστήριξη του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», εδώ στην όμορφη αυτή και πάντα φιλόξενη αίθουσα πολιτισμού και παιδαγωγικής ψυχαγωγίας του Δήμου Ρεθύμνης, που επάξια έχει ονομασθεί «Σπίτι του Πολιτισμού».
Η Εκδήλωση αυτή, κατανεμημένη σε τρία μέρη, όπως μπορείτε να διαβάσετε στα αναλυτικά προγράμματα που σας έχουν ήδη διανεμηθεί, φέρει τον τίτλο «Η Εκκλησία στους απελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης» και εντάσσεται στους γενικότερους εορτασμούς που πραγματοποιούνται από τις αρχές του τρέχοντος έτους σε ολόκληρο το νησί μας, για να τιμηθεί, όσο το δυνατόν καλύτερα, το μεγάλο ιστορικό γεγονός της συμπληρώσεως εκατόν χρόνων από την Ένωση της Κρήτης μας με την Μητέρα Ελλάδα. Ένα γεγονός που σήμανε την οριστική επίλυση του περίφημου «Κρητικού Ζητήματος», έτσι ακριβώς όπως την είχαν οραματισθεί οι ηρωικοί προπάτορές μας, συμπυκνώνοντας αυτόν τον πανεθνικό πόθο στην παροιμιώδη φράση «Ένωσις ή Θάνατος». Ένα πόθο που ενέπνευσε τους μεγάλους πατριωτικούς αγώνες, τις επανειλημμένες επαναστάσεις του Κρητικού Λαού, του οποίου το φρόνημα για Ελευθερία και Ανεξαρτησία δεν είχαν κάμψει ούτε κατ’ ελάχιστον οι πολλοί αιώνες της παρατεταμένης υποδούλωσης στους διάφορους κατακτητές.
Η συμβολή της Εκκλησίας της Κρήτης στους διαρκείς και ακατάβλητους αγώνες για την απελευθέρωση του νησιού και την ένωσή του με την Ελλάδα είναι ιστορικώς καταγεγραμμένη και αδιαμφισβήτητη και θα μας την παρουσιάσουν, για ακόμη μία φορά, απόψε οι επίλεκτοι ομιλητές μας. Μιά συμβολή που δεν εκδηλώθηκε ως απλή ευδοκία και ευλογία της Μάνας Εκκλησίας στα ασφυκτιώντα κάτω από τον ζυγό της δουλείας παιδιά Της, αλλά ως προσφορά αίματος και προσωπικών θυσιών και αυτοθυσιών κληρικών και μοναχών στο βωμό της Ελευθερίας και της αξιοπρέπειας. Το Ολοκαύτωμα της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αρκαδίου, που με ιερό δέος και συγκίνηση εορτάζομε αυτές τις ημέρες με αποκορύφωμα την αυριανή Θεία Λειτουργία και Δοξολογία στην Ιερά Μονή, αποτελεί μία διαχρονική βροντώδη κραυγή υγιούς φιλοπατρίας και ανιδιοτελούς ηρωισμού.
Ως Επίσκοπος του ευλογημένου αυτού Τόπου, που έχει στα σπλάγχνα του και καυχάται για το Αρκάδι της απαράμιλλης Εθελοθυσίας, επαινούμε, συγχαίρομε και θερμότατα ευχαριστούμε όλους τους φορείς και τα πρόσωπα που συνέβαλαν ώστε να υλοποιηθεί η αποψινή Εκδήλωσή μας, με το τόσο πλούσιο, ενδιαφέρον και παιδευτικό περιεχόμενο. Ευχαριστούμε κατ’ αρχάς τους συνδιοργανωτές της Εκδηλώσεως. Με πρώτους τους ευγενείς και φιλόκαλους Άρχοντές μας, που αγκάλιασαν αυτήν την Ημερίδα και βοήθησαν ουσιαστικά για την οργάνωση και πραγμάτωσή της. Την Αντιπεριφερειάρχη της Περιφερειακής Ενότητος Ρεθύμνης κ. Μαίρη Λιονή, τον Δήμαρχο Ρεθύμνης κ. Γεώργιο Μαρινάκη και τους πολύτιμους συνεργάτες τους. Ευχαριστούμε επίσης την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνης και τον Πρόεδρό της, Ελλογ. κ. Νικόλαο Παπαδογιαννάκη και το Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος».
Ευγνώμονες ευχαριστίες, για τους κόπους που κατέβαλαν, εκφράζομε σε όσους ανέλαβαν το βάρος να διανθίσουν την Εκδήλωση με το λόγο και με το μέλος. Τούς έγκριτους ομιλητές μας, τον Σεβ. Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέα, τόσο για τον τεκμηριωμένο επιστημονικά λόγο του, που θα ακούσομε σε λίγο, όσο και για το βιβλίο του που θα παρουσιασθεί στο δεύτερο μέρος της Εκδηλώσεως. Τον Εντιμολ. Άρχοντα Ιερομνήμονα της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας κ. Μιχαήλ Τρούλη, που θα διαζωγραφίσει την σεπτή και στιβαρή παρουσία του Μεγάλου προκατόχου μας Επισκόπου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Διονυσίου Καστρινογιαννάκη και την συμβολή του στο θέμα της Ένωσης. Τέλος, τους Ελλογ. Καθηγητές κ. Νικόλαο Παπαδογιαννάκη και κ. Κυριάκο Σταυριανό, που με πολλή ευχαρίστηση ανέλαβαν το έργο των βιβλιοπαρουσιάσεων.
Ευχαριστούμε τον Αιδεσιμολ. Πρωτ. Μιχαήλ Βλαβογιλάκη για το εμπεριστατωμένο πόνημά του με τίτλο «Εκκλησία και αγώνες της Κρήτης (1836-1905)», το οποίο χάρισε στην ιστοριογραφία της Κρητικής Εκκλησίας. Ευχαριστούμε ακόμη την Χορωδία και Ορχήστρα Παραδοσιακής Μουσικής «Παύλος Βλαστός» και τον διευθυντή και χοράρχη της Μουσικολογ. κ. Αντώνιο Μιχελουδάκη για τους επίκαιρους ύμνους και τα άσματα που θα αποδώσουν καθώς και την κ. Εύα Περπυράκη και τον κ. Θεόδωρο Ρηγινιώτη για την παρουσίαση του τρίτου μέρους της Εκδηλώσεως. Τέλος, ευχαριστούμε από καρδιάς όλους εσάς που ανταποκριθήκατε στην πρόσκλησή μας και βρίσκεσθε μαζί μας απόψε.
Ευχόμαστε όλοι που παρευρισκόμασθε στην Εκδήλωση αυτή της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, για να τιμήσομε την Ένωση της Κρήτης μας με την Ελλάδα αλλά και για να εμπλουτίσομε τις γνώσεις μας και να διδαχθούμε από όσα θα παρουσιασθούν σε αυτήν, να ωφεληθούμε πολλαπλά και να εξέλθομε από αυτόν τον χώρο πιο πλούσιοι και πιο αισιόδοξοι. Έχοντας κατανοήσει και ενστερνισθεί την μεγάλη αλήθεια ότι η ιστορική μνήμη αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την διατήρηση της εθνικής μας αυτοσυνειδησίας και του ορθόδοξου πολιτισμού μας. Δηλαδή του αληθινού μας πλούτου, που κανείς και τίποτε δεν μπορεί να μας αφαιρέσει, εάν εμείς δεν τα απεμπολήσομε οικειοθελώς. Να αποχωρήσομε απόψε, έχοντας ακόμη λάβει την απόφαση να διδαχθούμε από την ένδοξη Ιστορία του Τόπου μας. Γιά να μάθομε από αυτήν να ενστερνιζόμασθε την αξία του νοήματος των πράξεων εκείνων των προγόνων μας, οι οποίες ανέδειξαν το αληθινό μεγαλείο του Γένους μας, αλλά και της ιδιαίτερης πατρίδας μας ειδικώτερα που δύναται να πιστωθεί με δίκαιο έπαινο που της αποδίδει τον τίτλο της Μάνας της Πνευματικής Ελευθερίας με το δίστιχο: «Τη λευτεριά ρωτήξανε ποιάς μάνας είναι γέννα, κι είπε πως την εγέννησε το κρητικό το αίμα». Αν διδαχθούμε πως να αποφεύγομε στο παρόν και στο μέλλον όλα εκείνα που πλήγωσαν τον λαό μας και αναχαίτισαν την πρόοδο της πατρίδας μας στο παρελθόν, τότε θα έχομε ήσυχη την συνείδηση πως η αποψινή Ημερίδα πέτυχε το σκοπό της και τίμησε επάξια εκείνους που ολοκαυτώθηκαν για να ζούμε ελεύθεροι.
Σας καλούμε λοιπόν να παρακολουθήσετε με προσοχή και με ανοικτά της ψυχής τα μάτια τα όσα θα προσφερθούν απόψε στην αγάπη σας. Γιά να αναδεικνυόμαστε καθημερινά άξιοι της πνευματικής ελευθερίας μας. Αυτό εναπόκειται στον καθένα προσωπικά, αφού και πάλι δίκαια ο λαός μας προφέρει πως «άλλος ξανοίγει το γκρεμό και τόνε πιάνει ζάλη, κι άλλος στην άκρη του γκρεμού χορεύει πεντοζάλη».”
Ακολούθησαν τα τρία μέρη της Εκδηλώσεως. Στο πρώτο μέρος, ομίλησαν ο Σεβ. Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέας με θέμα «Η συμβολή της Εκκλησίας στους Αγώνες της Κρήτης» και ο Εντιμολ. Άρχων Ιερομνήμων της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας κ. Μιχαήλ Τρούλης με θέμα «Διονύσιος Καστρινογιαννάκης, Επίσκοπος Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου».
Στο δεύτερο μέρος, ο Ελλογ. Καθηγητής κ. Νικόλαος Παπαδογιαννάκης, Πρόεδρος της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Ρεθύμνης, παρουσίασε το βιβλίο του Σεβ. Μητροπολίτου Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα με τίτλο «Η Εκκλησία και ο Ελευθέριος Βενιζέλος», ενώ ο Ελλογ. Καθηγητής κ. Κυριάκος Σταυριανός παρουσίασε το πόνημα του Αιδεσιμολ. Πρωτ. Μιχαήλ Βλαβογιλάκη με τίτλο «Εκκλησία και Αγώνες της Κρήτης».
Η Εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την Χορωδία και Ορχήστρα Παραδοσιακής Μουσικής «ΠΑΥΛΟΣ ΒΛΑΣΤΟΣ», η οποία, υπό την διεύθυνση του Μουσικολ. κ. Αντωνίου Μιχελουδάκη, απέδωσε ύμνους και τραγούδια για το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου από τον ψηφιακό δίσκο με τίτλο «Αστραπή Περίφημος – Αρκαδίου Έπος» και από το αρχείο του μεγάλου Ρεθύμνιου λαογράφου Παύλου Βλαστού. Την παρουσίαση του τρίτου μέρους πραγματοποίησαν η Ελλογ. κ. Εύα Περπυράκη και ο Ελλογ. κ. Θεόδωρος Ρηγινιώτης.
Η Ιερά Μητρόπολή μας εκφράζει, για μία ακόμη φορά, την ευγνωμοσύνη και την ευαρέσκειά της σε όλους όσοι εργάσθηκαν με φιλοπονία και φιλοκαλία για την επιτυχή διοργάνωση της επετειακής αυτής Εκδηλώσεως.