ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ: Η είδηση του θανάτου του Πάπα Φραγκίσκου, του πρώτου ποντίφικα από τη Λατινική Αμερική, συγκλονίζει τον κόσμο.
Ο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, που εξελέγη Πάπας το 2013, άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του με την ακλόνητη δέσμευσή του στα ανθρώπινα δικαιώματα, την κοινωνική δικαιοσύνη και την υπεράσπιση των πιο ευάλωτων. Ανάμεσα στις πιο εμβληματικές στιγμές της παπικής του θητείας ξεχωρίζουν οι δύο επισκέψεις του στη Λέσβο, το 2016 και το 2021, όπου έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα αλληλεγγύης για το προσφυγικό ζήτημα, αναδεικνύοντας την ανθρωπιστική κρίση που ταλανίζει την Ευρώπη και τον κόσμο.
Η Πρώτη Επίσκεψη: 16 Απριλίου 2016 – Ένα Σύμβολο Ελπίδας στη Μόρια
Το 2016, η Λέσβος βρισκόταν στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής ως ένα από τα κύρια σημεία εισόδου προσφύγων στην Ευρώπη. Χιλιάδες άνθρωποι, κυρίως από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν, διέσχιζαν το Αιγαίο υπό αντίξοες συνθήκες, αναζητώντας ασφάλεια. Ο Πάπας Φραγκίσκος, σε μια ιστορική κίνηση, επισκέφθηκε το νησί στις 16 Απριλίου, συνοδευόμενος από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο. Η επίσκεψη αυτή δεν ήταν απλώς συμβολική· ήταν μια πράξη βαθιάς ανθρωπιάς και διαθρησκευτικής συνεργασίας.
Στον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας, ο Πάπας συνάντησε εκατοντάδες πρόσφυγες, ακούγοντας τις ιστορίες τους και βλέποντας από κοντά τις συνθήκες διαβίωσής τους. «Είμαστε και εμείς άνθρωποι», φώναζαν πρόσφυγες, ενώ μητέρες και παιδιά ζητούσαν κλαίγοντας βοήθεια για να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Σπαρακτικές εικόνες κατέγραψαν ένα προσφυγόπουλο να πέφτει στα πόδια του Ποντίφικα, εκλιπαρώντας για ελευθερία. Ο Φραγκίσκος ευχαρίστησε τους Έλληνες για την ανθρωπιστική τους στάση, λέγοντας: «Κρατήσατε ανοιχτές τις καρδιές σας και τις πόρτες σας».
Η επίσκεψη κορυφώθηκε με μια συμβολική τελετή στο λιμάνι της Μυτιλήνης, όπου οι τρεις θρησκευτικοί ηγέτες έριξαν στεφάνια στη θάλασσα στη μνήμη των προσφύγων που έχασαν τη ζωή τους στο Αιγαίο. Πριν αναχωρήσει, ο Πάπας έκανε μια κίνηση που συγκλόνισε: πήρε μαζί του στο Βατικανό 12 Σύρους πρόσφυγες, μέλη τριών οικογενειών, προσφέροντάς τους μια νέα αρχή στην Ιταλία. Η πράξη αυτή έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα ότι η αλληλεγγύη δεν πρέπει να μένει στα λόγια.
Η Δεύτερη Επίσκεψη: 5 Δεκεμβρίου 2021 – Ένα Κάλεσμα για Παγκόσμια Δράση
Πέντε χρόνια αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2021, ο Πάπας Φρα instaurγκίσκος επέστρεψε στη Λέσβο, αυτή τη φορά στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) του Καρά Τεπέ, μετά την καταστροφή της Μόριας από πυρκαγιά το 2020. Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο ενός ευρύτερου ταξιδιού σε Κύπρο και Ελλάδα, κατόπιν πρόσκλησης της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Συνοδευόμενος από την Πρόεδρο, ο Ποντίφικας συναντήθηκε με πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, εκφωνώντας μια συγκινητική ομιλία. «Είμαι εδώ για να δω τα πρόσωπά σας, για να σας κοιτάξω στα μάτια. Μάτια γεμάτα φόβο και προσμονή, μάτια που είδαν βία και φτώχεια», είπε, τονίζοντας ότι το προσφυγικό είναι «ένα πρόβλημα του κόσμου, μια κρίση ανθρωπιστική που αφορά όλους». Σύνδεσε την προσφυγική κρίση με την πανδημία του κορωνοϊού, υπογραμμίζοντας ότι «μας έκανε να νιώσουμε όλοι στην ίδια βάρκα», καλώντας για συντονισμένες, παγκόσμιες λύσεις αντί για αποσπασματικές προσεγγίσεις.
Ο Πάπας εξέφρασε την απογοήτευσή του για την περιορισμένη πρόοδο από το 2016, λέγοντας: «Πέρασαν πέντε χρόνια από την επίσκεψη που έκανα εδώ και ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει». Καταδίκασε την εκμετάλλευση των προσφύγων για πολιτική προπαγάνδα και την αδιαφορία ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, δηλώνοντας: «Είναι τραγικό που κάποιοι στην Ευρώπη κάνουν σαν να μην τους αφορά το προσφυγικό». Επαίνεσε, ωστόσο, την Ελλάδα και τους κατοίκους της Λέσβου για τις θυσίες τους, αναγνωρίζοντας τη δέσμευση για καλύτερες δομές υποδοχής.
Κατά την επίσκεψη, πρόσφυγες τον υποδέχθηκαν με τραγούδια και φωνές «Καλωσόρισες, σε αγαπάμε». Ένα προσφυγόπουλο του χάρισε ένα δώρο φτιαγμένο από παιδιά του καταυλισμού, ενώ ο Πάπας συγκινήθηκε από τις προσωπικές ιστορίες που άκουσε. Πριν αναχωρήσει, ανακοίνωσε ότι 50 πρόσφυγες από την Κύπρο θα μεταφερθούν στην Ιταλία με δική του ευθύνη, επαναλαμβάνοντας την πρακτική υποστήριξη που είχε δείξει και το 2016.
Οι δύο επισκέψεις του Πάπα Φραγκίσκου στη Λέσβο δεν ήταν απλώς σταθμοί στην παπική του διαδρομή· αποτέλεσαν παγκόσμια καλέσματα για ανθρωπιά, αλληλεγγύη και δικαιοσύνη. Μέσα από τις ομιλίες του, τις πράξεις του και την ειλικρινή του συμπόνια, ο Φραγκίσκος ανέδειξε το προσφυγικό ως μια κρίση που απαιτεί συλλογική ευθύνη. «Όποιος σας φοβάται, δεν σας έχει δει στα μάτια», είπε το 2021, συνοψίζοντας την πεποίθησή του ότι η ανθρωπιά ξεκινά από την κατανόηση και τη συνάντηση με τον «άλλο».
Η Λέσβος, ένα νησί που σήκωσε δυσανάλογο βάρος στην προσφυγική κρίση, έγινε για τον Φραγκίσκο ένας τόπος-σύμβολο. Οι επισκέψεις του ενίσχυσαν το ηθικό των κατοίκων και των προσφύγων, ενώ ταυτόχρονα πίεσαν τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει δράση. Όπως σημείωσε χρήστης στο X, «Αν αξίζει κάτι να θυμάσαι από τον Πάπα Φραγκίσκο, ήταν ότι μίλησε υπέρ προσφύγων και μεταναστών, δυνατά και καθαρά».
Σήμερα, καθώς ο κόσμος αποχαιρετά τον Πάπα Φραγκίσκο, η κληρονομιά του στη Λέσβο παραμένει ζωντανή. Οι εκκλήσεις του για έναν κόσμο χωρίς «ναυάγια πολιτισμού» και για σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια συνεχίζουν να ηχούν, υπενθυμίζοντας ότι η αλληλεγγύη είναι ο μόνος δρόμος προς ένα καλύτερο μέλλον.
lesvosnews.net