ΟΠΕΚΕΠΕ: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσανατολίζεται σε μια ριζική αναμόρφωση του προϋπολογισμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) μετά το 2027, η οποία θα έχει σοβαρές επιπτώσεις για τις άμεσες ενισχύσεις των αγροτών στην Ελλάδα.
Του Γιάννη Παπανικολάου
News: Η νέα πρόταση που επεξεργάζεται η Κομισιόν περιλαμβάνει την ενοποίηση των πόρων της ΚΑΠ σε ένα Ενιαίο Ταμείο (Single Fund), το οποίο θα κατανέμεται στα κράτη-μέλη με νέα κριτήρια αποδοτικότητας και όχι βάσει ιστορικών δικαιωμάτων.
Αλλαγές στη δομή του προϋπολογισμού – Οι αλλαγές στον ΟΠΕΚΕΠΕ-Χάνει την αυτονομία της η ΚΑΠ από το 2028 – Στον αέρα οι άμεσες ενισχύσεις
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το σχέδιο της Κομισιόν προβλέπει τη δημιουργία ενός ενιαίου χρηματοδοτικού πλαισίου, όπου κάθε κράτος-μέλος θα λαμβάνει έναν συνολικό προϋπολογισμό, τον οποίο θα πρέπει να διαχειρίζεται με βάση τα αποτελέσματα και την αποδοτικότητα κάθε πολιτικής.
Αυτό σημαίνει ότι οι άμεσες ενισχύσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομικής στήριξης των αγροτών στην Ελλάδα, ενδέχεται να μειωθούν δραστικά αν δεν πληρούνται οι νέοι όροι κατανομής.
Ο πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας (DG AGRI), Τάσος Χανιώτης, ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Η Κομισιόν επιδιώκει την ένταξη της ΚΑΠ σε ένα Ενιαίο Ταμείο, όπου οι πόροι θα διαμοιράζονται βάσει αποδοτικότητας. Οι χώρες που δεν αξιοποιούν αποτελεσματικά τα κονδύλια θα αντιμετωπίσουν προβλήματα. Πιθανότατα θα προταθεί μια μεταβατική περίοδος, αλλά η γενική κατεύθυνση είναι σαφής: λιγότερες εγγυημένες επιδοτήσεις, περισσότερη στοχοθετημένη στήριξη».
Η ελληνική γεωργία στο επίκεντρο της κρίσης
Οι άμεσες ενισχύσεις αποτελούν σήμερα βασικό στήριγμα για την ελληνική γεωργία, καθώς οι Έλληνες αγρότες βασίζονται σε αυτές για να διατηρήσουν τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεών τους. Σύμφωνα με τον πρώην γενικό γραμματέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), Χαράλαμπο Κασίμη, το νέο σχέδιο της Κομισιόν περιλαμβάνει προτάσεις για μείωση των άμεσων ενισχύσεων έως και 50%, με την υποχρέωση των κρατών-μελών να συμπληρώνουν τη διαφορά από εθνικούς πόρους.
«Αν επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο, η Ελλάδα θα κληθεί να βρει δισεκατομμύρια ευρώ για να στηρίξει τους αγρότες της, διαφορετικά θα αντιμετωπίσουμε μια πρωτοφανή κρίση στον πρωτογενή τομέα», προειδοποίησε ο κ. Κασίμης.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ- Υπεγράφη για τα Θερμοκήπια – Έως 70% ένταση ενίσχυσης- Αιτήσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ
Στρατηγικές καλλιέργειες και νέες επιδοτήσεις
Μια από τις αλλαγές που εξετάζονται είναι η αναδιαμόρφωση των συνδεδεμένων ενισχύσεων, δίνοντας προτεραιότητα σε στρατηγικά προϊόντα για την ΕΕ. Σύμφωνα με τον καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κώστα Τσιμπούκα, η έμφαση θα δοθεί στις καλλιέργειες ελαιούχων σπόρων, όπως η σόγια, και στις πρωτεϊνούχες ζωοτροφές, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση της ΕΕ από εισαγωγές.
«Αν η Ελλάδα θέλει να επωφεληθεί από το νέο πλαίσιο, θα πρέπει να αναπροσαρμόσει άμεσα την παραγωγική της στρατηγική, δίνοντας έμφαση σε καλλιέργειες που προτεραιοποιεί η ΕΕ», σημείωσε.
Το στοίχημα της εξωτερικής σύγκλισης
Ένα ακόμα ζήτημα που αναμένεται να πλήξει την ελληνική γεωργία είναι η εξωτερική σύγκλιση των ενισχύσεων. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η νέα ΚΑΠ θα πιέσει για μείωση της ανισότητας στις επιδοτήσεις μεταξύ των κρατών-μελών, κάτι που θα οδηγήσει σε περαιτέρω απώλειες για την Ελλάδα, καθώς σήμερα λαμβάνει υψηλότερες ενισχύσεις ανά εκτάριο σε σχέση με χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
Προετοιμασία για τις αλλαγές
Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο η Ελλάδα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις αλλαγές που έρχονται. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα πρέπει να προσαρμόσει άμεσα τις διαδικασίες διαχείρισης των ενισχύσεων, ενώ η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να σχεδιάσει ένα εθνικό πλάνο στήριξης του αγροτικού τομέα.
Οι επερχόμενες αλλαγές στην ΚΑΠ σηματοδοτούν το τέλος της αυτόματης καταβολής άμεσων ενισχύσεων όπως τις γνωρίζουμε. Η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί στρατηγικά ώστε να διασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή χρηματοδότηση για τους αγρότες της, προσαρμόζοντας το μοντέλο παραγωγής στις νέες απαιτήσεις της ΕΕ.
Η νέα ΚΑΠ φέρνει μια εποχή αβεβαιότητας, αλλά και προκλήσεων. Το αν η Ελλάδα θα καταφέρει να διατηρήσει τη θέση της στον αγροτικό χάρτη της Ευρώπης θα εξαρτηθεί από τις επιλογές που θα κάνει τα επόμενα χρόνια.
Μπλοκαρισμένες πληρωμές ΟΠΕΚΕΠΕ: Αγρότες σε αναμονή για ενισχύσεις και αποζημιώσεις
