Ιεροσολύμων Θεόφιλος: Την Δευτέραν 6ην/19ην Αυγούστου 2024, εωρτάσθη υπό του Πατριαρχείου η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος επί του Όρους Θαβώρ.
Κατά την εορτήν ταύτην η Εκκλησία όλη, ιδία η των Ιεροσολύμων αναμιμνήσκεται ότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός πρό του πάθους Αυτού παρέλαβε τους προκρίτους μαθητάς Αυτού Πέτρον και Ιάκωβον και Ιωάννην «εις όρος υψηλόν και μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών».
Συμφώνως προς τους Ευαγγελιστάς, καθώς και προς τους Πατέρας της Εκκλησίας παρέδειξεν εις αυτούς την λαμπρότητα της θεϊκής φύσεως Αυτού, το πρόσωπον Αυτού εγένετο λαμπρότερον του ηλίου και τα ιμάτια Αυτού λευκότερα του φωτός και ενεφανίσθησαν ομιλούντες μετ’ Αυτού ο Μωϋσής, ως εκπρόσωπος των τεθνεώτων, και ο Ηλίας, ως εκπρόσωπος των ζώντων, διά το πάθος Αυτού, το οποίον επρόκειτο να λάβη χώραν ερχόμενος εις Ιερουσαλήμ. Εν ώ ταύτα συνέβαινον «νεφέλη φωτεινή επεσκίασεν αυτούς και φωνή ηκούσθη εκ της νεφέλης λέγουσα, ούτός εστι ο υιός μου ο αγαπητός, εν ·ώ ηυδόκησα, αυτού ακούετε».
Το μυστήριον τούτο απεκάλυψεν ο Ιησούς εις τους μαθητάς Αυτού, προκειμένου επί τη μνεία τούτου να ενισχύωνται εν τώ καιρώ της Σταυρώσεως Αυτού, πιστεύοντες και ελπίζοντες και εις την Ανάστασιν Αυτού.
Ο Κύριος παρέδωκε το μυστήριον τούτο και διά να υπομνήση εις τους μαθητάς Αυτού και εις την Εκκλησίαν όλην το πρωτόκτιστον κάλλος, το οποίον είχεν ο άνθρωπος και το οποίον απώλεσε εξ αιτίας της πτώσεως και το οποίον δύναται να επαναποκτήση μεταμορφούμενος εν Αυτώ.
Διά την εορτήν ταύτην έλαβε χώραν ολονύκτιος αγρυπνία εις την Ιεράν Μονήν Θαβωρίου Όρους, προεξάρχοντος του Πατρός ημών και Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου και συλλειτουργούντων Αυτώ του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναζαρέτ κ. Κυριακού και του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου, του ηγουμένου της Ιεράς Μονής του Τιμίου Σταυρού Αρχιμανδρίτου π. Χριστοδούλου, του Προϊσταμένου της Ρωσικής Πνευματικής Αποστολής εις Ιεροσόλυμα (MISSIA) π. Βασιανού, και Ιερέων της περιοχής της Γαλιλαίας, Ρωσοφώνων και Ρουμανοφώνων, του Αρχιδιακόνου π. Μάρκου και του Ιεροδιακόνου π. Δοσιθέου, ψάλλοντος του π. Γεωργίου της Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας ελληνιστί και της χορωδίας της Άκκρης αραβιστί, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδος εις τα Ιεροσόλυμα κ. Δημητρίου Αγγελοσοπούλου.
Η συμμετοχή των προσκυνητών ήτο ελαχίστη, λόγω των απαγορευτικών αντικανονικών μέτρων της Ισραηλινής Αστυνομίας.
Εις το Κοινωνικόν της θείας Λειτουργίας ο Μακαριώτατος εκήρυξε τον θείον λόγον διά της κάτωθι προσφωνήσεως Αυτού ελληνιστί, αραβιστί και ρωσιστί:
«Ούτός εστιν ο Υιός μου ο αγαπητός»… «Αυτού ακούετε». «Ο γάρ τούτον δεχόμενος εμέ δέχεται, τον αποστείλαντα ου δεσποτικώς αλλά πατρικώς. Ως μέν γάρ άνθρωπος αποστέλλεται ως δε Θεός εν εμοί μένει καγώ εν Αυτώ. Ο μη τιμών τον μονογενή μου Υιόν και αγαπητόν ου τιμά τον Πατέρα, εμέ τον πέμπψαντα Αυτόν. «Αυτού ακούετε», έχει γάρ ζωής αιωνίου ρήματα», κηρύττει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Ευλαβείς Χριστιανοί και προσκυνηταί,
Ημίν ο Χριστός τας εορτάς εκτετέλεκεν «ου γάρ έστι χαίρειν τοις ασεβέσιν, (Ησ. 48,22). Δι’ ημάς ο Χριστός ώρισε τας εορτάς. «Ούτω δεν θα επιτρέψω», λέγει Κύριος, «νά χαίρωσιν οι ασεβείς», κηρύττει ο θεηγόρος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, επικαλούμενος τον Προφήτην Ησαΐαν. Η χάρις, λοιπόν, του Σωτήρος ημών Χριστού συνήγαγε πάντας ημάς εκ των περάτων της Οικουμένης εν τώ θαυμαστώ τούτω Όρει Θαβώρ, ίνα πανηγυρικώς εορτάσωμεν το μεγάλον και υπερφυές γεγονός της Μεταμορφώσεως Αυτού.
Την σημασίαν και τον σκοπόν της Μεταμορφώσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού διατυπώνει με ακρίβειαν ο υμνωδός της Εκκλησίας λέγων: «Επί του όρους μετεμορφώθης, και ως εχώρουν οι Μαθηταί σου την δόξαν σου, Χριστέ ο Θεός εθεάσαντο, ίνα όταν σε ίδωσι σταυρούμενον, το μέν πάθος νοήσωσιν εκούσιον, τώ δε κόσμω κηρύξωσιν, ότι σύ υπάρχεις αληθώς, του Πατρός το απαύγασμα».
Ακούων εις την αδιάψευστον μαρτυρίαν των Ευαγγελιστών ο υμνωδός επισημαίνει τρία τινά: Πρώτον, ότι ο Χριστός μετεμορφώθη επί του Όρους Θαβώρ, ένθα οι μαθηταί Αυτού εθεώρουν όσον ηδύναντο με τους οφθαλμούς τους πνευματικούς την επιδειχθείσαν δόξαν Αυτού. Σημειωτέον ότι κατά την Μεταμόρφωσιν το ανθρώπινον σώμα του Χριστού ουδεμίαν υπέστη μεταβολήν αλλ’ ενεδύθη/ περιεβλήθη από κάποιαν φωτοειδή δόξαν. Η μορφή του σώματος παρέμεινε καθώς ήτο, τα χαρακτηριστικά του σώματος εχρωματίσθησαν εντονώτερον διά φωτοειδούς χρώματος, ως ερμηνεύει ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας: «Πεπράχθαι δε φαμεν την Μεταμόρφωσιν ουχί δήπου το σώμα το ανθρώπινον μεταβαλόντος του σώματος, αλλά δόξης τινός φωτοειδούς περιστελλούσης αυτό· μείναντες γάρ του σώματος επί του σχήματος, επί το ενδοξότερον οι χαρακτήρες διά φωτοειδούς χρώματος διεχρώννυντο».
Το δε φωτοειδές χρώμα, τουτέστιν η λάμψις του προσώπου του Χριστού ως ήλιος και η λευκότης των ιματίων Αυτού ως το φως (Πρβλ. Ματθ. 17,2), δεν είναι άλλο από το άκτιστον και απρόσιτον θείον φως, ως κηρύττει ο θεσπέσιος Παύλος. «Φως οικών απρόσιτον όν [Θεόν] είδεν ουδείς ανθρώπων ουδέ ιδείν δύναται», (Α’ Τιμ. 6,16). Και κατά την Βίβλον της Εξόδου «τό είδος της δόξης Κυρίου ως πύρ φλέγον», (Εξόδ. 24,17).
Δεύτερον κατά την Μεταμόρφωσιν του Χριστού ενεφανίσθησαν άνδρες δύο και συνελάλουν Αυτώ, οίτινες ήσαν Μωϋσής και Ηλίας, οι οφθέντες εν δόξη έλεγον την έξοδον Αυτού, ην έμελλε πληρούν εν Ιερουσαλήμ», (Λουκ. 9,30). Κατά τον άγιον Κύριλλον Αλεξανδρείας το θέμα της συνομιλίας ήτο μέγα, αναφερόμενος εις το σταυρικόν πάθος, τον θάνατον, την Ανάστασιν και την Ανάληψιν του Χριστού. «Μωϋσής και Ηλίας περιεστηκότες τον Ιησούν προσελάλουν αλλήλοις την έξοδον Αυτού, ην έμελλε φησίν πληρούν εν Ιερουσαλήμ, τουτέστι της μετά σαρκός οικονομίας το μυστήριον και το επί του σταυρού σωτήριον πάθος».
Τρίτον, αφορά εις την γενομένην νεφέλην και την εξ Αυτής φωνήν λέγουσαν «ούτός εστιν ο υιός μου ο αγαπητός, Αυτού ακούετε», (Λουκ. 9,35). Κατά τον άγιον Ιωάννην τον Δαμάσκηνον, η νεφέλη, η οποία επεσκίασε τον Χριστόν δεν είναι άλλη από το θείον φως, το οποίον απεικόνιζε την ακτινοβολίαν του Αγίου Πνεύματος: «Νεφέλη δε φωτός επεσκίασε το σέλας, ζωγραφούσα του Πνεύματος», σχολιάζει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, επικαλούμενος τον Απόστολον Παύλον λέγοντα: «Οι Πατέρες ημών πάντες υπό την νεφέλην ήσαν», (Α’ Κορ. 10,1).
Εξηγών δε την του Θεού Πατρός φωνήν: «Ούτός εστιν ο Υιός μου ο αγαπητός, Αυτού ακούετε», (Λουκ. 9,35) λέγει ο Ιερός Ιωάννης: «Αυτός γάρ [ο Χριστός] εν υπεροχή μένων της οικείας θεότητος, μεταλαμβάνει του χείρονος εν Αυτώ θεουργών το ανθρώπινον και τη εικόνι το αρχέτυπον μείγνυται και το οικείον κάλλος παραδείκνυσι σήμερον». Και απλούστερον: διατηρώντας ο ίδιος ο Χριστός την υπεροχήν της θεότητός Του, προσλαμβάνει το κατώτερον την αξίαν, δηλαδή τον άνθρωπον, θεοποιώντας με τον Εαυτόν Του. Και το αρχέτυπον, δηλαδή η Θεότης, αναμειγνύεται με την εικόνα, δηλαδή την ανθρωπότητα και υποδεικνύει εις αυτήν το ιδικόν του θείον κάλλος, ως λέγει και ο υμνωδός: «Θεός όλος υπάρχων, όλος βροτός γέγονας, όλη τη Θεότητι μίξας την ανθρωπότητα, εν υποστάσει σου, ην εν δυσί ταις ουσίαις, Μωϋσής Ηλίας τε, είδον εν όρει Θαβώρ».
Με άλλα λόγια, αγαπητοί μου αδελφοί, τα θεοπρεπή και παράδοξα όντως γεγονότα της σημερινής εορτής της αγίας Μεταμορφώσεως του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Χριστού, τα οποία εγένοντο εν τώ ιερώ τούτω όρει Θαβώρ, αποτελούν προοίμιον αλλά και εικόνα και προτύπωσιν της μελλούσης καταστάσεως των αγίων και δικαίων, των οποίων την λαμπρότητα εδήλωσεν Κύριος ειπών: «Τότε οι δίκαιοι εκλάμψουσιν ως ο ήλιος εν τη βασιλεία του Πατρός Αυτών», (Ματθ. 13,43).
Ημείς δε, οι τιμώντες την εορτήν ταύτην, ικετεύσωμεν τους αγίους μαθητάς και Αποστόλους, ίνα σύν ταις πρεσβείαις της Υπερευλογημένης Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας αξιωθώμεν τον φωτισμόν της δόξης του Σωτήρος ημών Χριστού. Αμήν. Έτη πολλά και ειρηνικά».
Την πρωίαν της ημέρας ταύτης επετελέσθη θεία Λειτουργία υπό τον Μητροπολίτην Ναζαρέτ κ. Κυριακόν, συλλειτουργούντων ελαχίστων Ιερέων και μετεχόντων έτι ελαχίστων προσκυνητών και Αραβοφώνων πιστών, λόγω των απαγορευτικών μέτρων της Αστυνομίας.
Την μεσημβρίαν της ημέρας ταύτης ο ανακαινιστής της Ιεράς Μονής ηγούμενος Αρχιμανδρίτης π. Ιλαρίων παρέθεσε τράπεζαν μετ’ ιχθύων εις τον Μακαριώτατον και την συνοδείαν Αυτού.
Εκ της Αρχιγραμματείας