[Υπομνηματισμός των εδαφίων Ματθ.28,11-15]
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ: «Πορευομένων δὲ αὐτῶν, ἰδού τινες τῆς κουστωδίας ἐλθόντες εἰς τὴν πόλιν ἀπήγγειλαν τοῖς ἀρχιερεῦσιν ἅπαντα τὰ γενόμενα. καὶ συναχθέντες μετὰ τῶν πρεσβυτέρων συμβούλιόν τε λαβόντες ἀργύρια ἱκανὰ ἔδωκαν τοῖς στρατιώταις λέγοντες·εἴπατε ὅτι οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτὸν ἡμῶν κοιμωμένων. καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεμόνος, ἡμεῖς πείσομεν αὐτὸν καὶ ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν. οἱ δὲ λαβόντες τὰ ἀργύρια ἐποίησαν ὡς ἐδιδάχθησαν. καὶ διεφημίσθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις μέχρι τῆς σήμερον
(:Καθώς λοιπόν αυτές πήγαιναν να αναγγείλουν αυτά στους αποστόλους, ιδού, μερικοί στρατιώτες από τη φρουρά που είχε τοποθετηθεί στον τάφο πήγαν στην πόλη κι ανήγγειλαν στους αρχιερείς όλα όσα είχαν γίνει.Κι αφού συγκεντρώθηκαν εκείνοι μαζί με τους πρεσβυτέρους κι έκαναν σύσκεψη, έδωσαν μεγάλο ποσό ασημένιων νομισμάτων στους στρατιώτες λέγοντάς τους: ’’Πείτε ότι οι μαθητές του ήλθαν μέσα στη νύχτα και τον έκλεψαν, όταν εμείς κοιμόμασταν.Κι αν αυτό καταγγελθεί στον ηγεμόνα, εμείς θα τον πείσουμε και θα σας απαλλάξουμε από κάθε ανησυχία και ευθύνη’’. Κι αυτοί, αφού πήραν τα χρήματα, έκαναν σύμφωνα με τις οδηγίες που πήραν. Και η φήμη αυτή, για τη δήθεν κλοπή του σώματος, διαδόθηκε ανάμεσα στους Ιουδαίους μέχρι σήμερα)»[Ματθ. 28,11-15].
Εξαιτίας αυτών στρατιωτών έγινε ο σεισμός εκείνος, για να τους προκαλέσει μεγάλο φόβο και από αυτούς να προέλθει η μαρτυρία για την Ανάσταση· πράγμα το οποίο και συνέβη. Διότι με αυτόν τον τρόπο η αναγγελία της Αναστάσεως από τους φύλακες στους Ιουδαίους δεν προκάλεσε υποψίες. Διότι από τα θαύματα άλλα μεν έγιναν φανερά σε ολόκληρη την οικουμένη, ενώ άλλα έγιναν φανερά μόνο σε εκείνους που ήταν παρόντες εκεί. Σε όλη μεν την οικουμένη έγινε φανερό το σκοτάδι, ενώ μόνο σε ολίγους ιδιαιτέρως έγιναν γνωστά η εμφάνιση του αγγέλου και ο σεισμός.
Όταν λοιπόν ήλθαν οι στρατιώτες και ανήγγειλαν ( διότι η αλήθεια όταν διακηρύσσεται από τους αντιπάλους λάμπει ακόμα πιο περίτρανα) την Ανάσταση, τους έδωσαν πάλι χρήματα, για να πουν, λέγει ο ευαγγελιστής, ότι τάχα «οι μαθητές Του ήρθαν τη νύκτα και Τον έκλεψαν». Πώς Τον έκλεψαν, σε υπερθετικό βαθμό ανόητοι Ιουδαίοι; Διότι, επειδή η αλήθεια της Αναστάσεως είναι εντυπωσιακή και προφανής, ούτε να κατασκευάσουν δεν μπορούν τον μύθο της κλοπής με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι πειστικός. Άλλωστε ήταν εντελώς απίθανο αυτό το ψεύδος που διέδωσαν ως φήμη έκτοτε και δεν είχε καθόλου πειστική μορφή. Διότι, πες μου, πώς ήταν δυνατόν να Τον κλέψουν οι μαθητές, άνθρωποι φτωχοί και απλοϊκοί, οι οποίοι δεν τολμούσαν ούτε να εμφανιστούν; Μήπως δεν είχε τοποθετηθεί σφραγίδα επάνω στον τάφο από τους Ιουδαίους; Μήπως δεν αγρυπνούσαν παρακαθισμένοι εκεί τόσοι φύλακες και στρατιώτες και Ιουδαίοι;
Μήπως δεν το υποπτεύονταν αυτό ακριβώς εκείνοι και δε μεριμνούσαν και δεν αγρυπνούσαν και δε φρόντιζαν για να μη συμβεί μια πιθανή τέτοια κλοπή;[πρβλ. Ματθ.27, 62-66: «Τῇ δὲ ἐπαύριον, ἥτις ἐστὶ μετὰ τὴν παρασκευήν, συνήχθησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι πρὸς Πιλᾶτον: λέγοντες· κύριε, ἐμνήσθημεν ὅτι ἐκεῖνος ὁ πλάνος εἶπεν ἔτι ζῶν, μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἐγείρομαι. κέλευσον οὖν ἀσφαλισθῆναι τὸν τάφον ἕως τῆς τρίτης ἡμέρας, μήποτε ἐλθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς κλέψωσιν αὐτὸν καὶ εἴπωσι τῷ λαῷ, ἠγέρθη ἀπὸ τῶν νεκρῶν· καὶ ἔσται ἡ ἐσχάτη πλάνη χείρων τῆς πρώτης. ἔφη αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· ἔχετε κουστωδίαν· ὑπάγετε ἀσφαλίσασθε ὡς οἴδατε. οἱ δὲ πορευθέντες ἠσφαλίσαντο τὸν τάφον σφραγίσαντες τὸν λίθον μετὰ τῆς κουστωδίας(:Την άλλη τώρα ημέρα, η οποία είναι μετά την Παρασκευή, δηλαδή το Σάββατο, μαζεύτηκαν οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι και πήγαν όλοι μαζί στον Πιλάτο και του είπαν: ‘’Κύριε, θυμηθήκαμε ότι εκείνος ο λαοπλάνος είχε πει όταν ακόμη ζούσε: «Τρεις ημέρες μετά το θάνατό μου θα αναστηθώ».Γι’ αυτό δώσε διαταγή να ασφαλισθεί ο τάφος μέχρι την τρίτη ημέρα, μήπως έλθουν οι μαθητές του μέσα στη νύχτα και τον κλέψουν, και πουν στο λαό ότι αναστήθηκε από τους νεκρούς. Και θα είναι η τελευταία αυτή πλάνη του λαού χειρότερη από την πρώτη, που τον πίστεψαν ως Μεσσία.’’Ο Πιλάτος τότε τους είπε: ‘’Πάρτε φρουρά. Πηγαίνετε και ασφαλίστε μόνοι σας τον τάφο, όπως εσείς ξέρετε’’.Κι αυτοί πήγαν και ασφάλισαν τον τάφο. Έβαλαν δηλαδή σφραγίδες στον λίθο που σκέπαζε το μνημείο. Και τοποθέτησαν εκεί τη φρουρά)»]
Και γιατί να Τον έκλεβαν οι μαθητές; Για να επινοήσουν την αλήθεια της Αναστάσεως; Και πώς θα τους ερχόταν να επινοήσουν κάτι τέτοιο σε βάρος ανθρώπων, οι οποίοι τους αγαπούσαν, αφού ζούσαν κρυπτόμενοι; Πώς επίσης θα μπορούσαν να σηκώσουν τον λίθο που ήταν ασφαλισμένος; Και πώς θα μπορούσαν να διαφύγουν από τους τόσους φρουρούς; Διότι και αν ακόμη περιφρονούσαν τον θάνατο, δε θα επιχειρούσαν να τολμήσουν ενέργειες απερίσκεπτες και μάταιες, αφού υπήρχαν τόσοι φύλακες. Ότι όμως ήσαν και δειλοί, το φανέρωσαν όσα έγιναν προηγουμένως. Όταν Τον είδαν να συλλαμβάνεται, όλοι στο σύνολό τους Τον εγκατέλειψαν και απομακρύνθηκαν. Εάν λοιπόν τότε δεν τόλμησαν να σταθούν κοντά Του, ενώ Τον έβλεπαν ζωντανό, πώς όταν πέθανε δεν θα φοβούνταν το πλήθος τόσων στρατιωτών;
Μήπως επίσης ήταν μια απλή πόρτα και ήταν εύκολο να την ανατρέψουν και να μπουν μέσα στο μνημείο; Ή μήπως ήταν εύκολο να διαφύγουν την προσοχή ενός; Στην είσοδο του μνημείου ήταν τοποθετημένος λίθος μεγάλος, ο οποίος χρειαζόταν πολλά χέρια για να μετακινηθεί. Με το δίκιο τους οι Ιουδαίοι έλεγαν το ότι «θα είναι η τελευταία απάτη χειρότερη από την πρώτη». Εναντίον τους το έλεγαν αυτό, διότι ενώ έπρεπε ύστερα από τόση μανία να μετανοήσουν, αυτοί εξακολουθούσαν να αγωνίζονται περισσότερο από πριν, επινοώντας καταγέλαστα φαντασιοκοπήματα, και όσο Εκείνος ζούσε ακόμη, εξαγόρασαν το Αίμα Του με χρήματα που έδωσαν στον Ιούδα, αλλά και όταν Εκείνος σταυρώθηκε και αναστήθηκε, υπέσκαψαν πάλι με χρήματα προς τους φρουρούς στρατιώτες την αλήθεια της Αναστάσεως.
Εσύ, όμως, κάνε μου τη χάρη να προσέξεις ότι παντού αποκαλύπτονται και συλλαμβάνονται ως ένοχοι και ψεύτες από τα ίδια τους τα έργα. Διότι εάν δεν προσέρχονταν στον Πιλάτο και δε ζητούσαν τη φρουρά, θα μπορούσαν οπωσδήποτε να φλυαρούν τέτοια αναίσχυντα και ανυπόστατα ψεύδη. Όχι όμως και τώρα. Διότι έκαναν τα πάντα έτσι, σαν να ήθελαν οι ίδιοι να ράψουν και να σφραγίσουν έτσι τα στόματά τους. Διότι, εφόσον οι μαθητές δεν άντεξαν να αγρυπνήσουν μαζί Του, και μάλιστα ενώ επιπλήττονταν από Αυτόν, πώς θα το τολμούσαν αυτό; Και γιατί δεν Τον έκλεψαν πριν από αυτό νωρίτερα, παρά όταν εσείς ήλθατε; Εάν ήθελαν να το κάνουν αυτό, θα το έκαναν όταν ακόμη δεν φυλασσόταν ο τάφος, κατά τη διάρκεια της πρώτης νύκτας, τότε που ήταν ένα τέτοιο εγχείρημα ακίνδυνο και σίγουρο ότι θα τελεσφορούσε. Διότι το Σάββατο προσήλθαν οι Ιουδαίοι και ζήτησαν από τον Πιλάτο τη φρουρά και Τον φύλασσαν· ενώ την πρώτη νύκτα, δεν ήταν κανείς από αυτούς παρών στον τάφο, στον οποίο όμως βρήκαν τον Ιησού όταν ανέλαβαν να φυλάσσουν το σώμα Του οι φρουροί.
Τι θέλουν επίσης τα σουδάρια[:πλατιές λωρίδες λευκού υφάσματος με τις οποίες περιτύλισσαν το κεφάλι των νεκρών],τα οποία ήταν δυνατά κολλημένα με την αρωματική σμύρνα; Διότι αυτά τα είδε ο Πέτρος να βρίσκονται μέσα στον τάφο[Λουκ.24,12: «ὁ δὲ Πέτρος ἀναστὰς ἔδραμεν ἐπὶ τὸ μνημεῖον, καὶ παρακύψας βλέπει τὰ ὀθόνια κείμενα μόνα, καὶ ἀπῆλθε πρὸς ἑαυτὸν θαυμάζων τὸ γεγονός(:παρόλα αυτά όμως ο Πέτρος σηκώθηκε κι έτρεξε στο μνημείο. Κι αφού έσκυψε από τη θύρα, βλέπει μόνο τους νεκρούς επιδέσμους να είναι κάτω στο μνημείο, χωρίς το σώμα. Τότε επέστρεψε στο σπίτι που έμενε γεμάτος απορία και έκπληξη γι’ αυτό που είχε γίνει)» και Ιω.20,6-7: «ἔρχεται οὖν Σίμων Πέτρος ἀκολουθῶν αὐτῷ, καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸ μνημεῖον καὶ θεωρεῖ τὰ ὀθόνια κείμενα, καὶ τὸ σουδάριον, ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον, ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον(:ενώ λοιπόν [ο Ιωάννης] περίμενε απέξω, έρχεται και ο Σίμων Πέτρος ύστερα απ’ αυτόν και, θαρραλέος και ορμητικός όπως ήταν από το χαρακτήρα του, μπήκε στο μνημείο και παρατήρησε από κοντά ότι οι νεκρικοί επίδεσμοι ήταν κάτω στη γη και δεν έλειπαν, όπως θα ήταν φυσικό να συμβεί εάν το σώμα είχε κλαπεί. Παρατήρησε ακόμη ότι το ύφασμα με το οποίο είχαν σκεπάσει το κεφάλι του Ιησού, δεν ήταν ανακατεμένο με τους επιδέσμους ακατάστατα, αλλά ήταν τυλιγμένο χωριστά κάπου εκεί με τάξη, που δεν πρόδιδε βιασύνη και σπουδή)»].
Εάν ήθελαν να το κλέψουν, δεν θα έκλεβαν το σώμα Του γυμνό· όχι μόνο για να μην αποτελέσει η πράξη τους αυτή ύβρη προς το σώμα, αλλά και για να μην καθυστερούν και να βραδυπορούν, κατά τη διάρκεια της απογύμνωσης του σώματος από τις κόλλες και τα οθόνια, και να δώσουν καιρό στο μεταξύ στους φρουρούς να σηκωθούν και να τους συλλάβουν. Και μάλιστα τη στιγμή που επρόκειτο για σμύρνα, τόσο ισχυρό κολλώδες υγρό συγκολλημένο με το σώμα και τα ενδύματα· ως εκ τούτου δεν ήταν εύκολο να αποσπάσουν τα ενδύματα από το σώμα, αλλά χρειάζονταν πολύ χρόνο εκείνοι που θα έκαναν κάτι τέτοιο. Επομένως και από την άποψη αυτή αυτοχαρακτηρίζεται ως απίθανη η ψευδής ιστορία της κλοπής.
Μήπως επίσης δεν γνώριζαν τον θυμό των Ιουδαίων, και ότι σε αυτούς επρόκειτο να ξεσπούσε η οργή τους; Και ποιο θα ήταν τελικά γι’ αυτούς το κέρδος εάν ο Ιησούς δεν είχε πραγματικά αναστηθεί; Όλα αυτά λοιπόν γνωρίζοντας και αυτοί οι οποίοι τα επινόησαν αυτά, έδωσαν χρήματα και λέγουν: «πείτε εσείς, στρατιώτες, αυτά και εμείς θα πείσουμε τον ηγεμόνα». Διότι δεν ήθελαν να πάρει δημοσιότητα η είδηση, μάταια αγωνιζόμενοι ενάντια στην αλήθεια, και με όσα επιχειρούσαν να την επισκιάσουν, με αυτά άθελά τους την έκαναν να λάμπει πεντακάθαρη. Διότι και αυτό επιβεβαιώνει την Ανάσταση, το ότι εκείνοι είπαν αυτά, ότι δηλαδή τάχα Τον έκλεψαν οι μαθητές. Διότι αυτό εξάγεται από την ομολογία τους, ότι δηλαδή το σώμα δεν βρισκόταν εκεί.
Από τη στιγμή λοιπόν που αυτοί οι ίδιοι οι Ιουδαίοι μεν ομολογούσαν ότι δεν ήταν το σώμα εκεί, η παρουσία δε των φρουρών στο μνημείο και οι σφραγίδες στο μεγάλο λίθο που επιπλέον είχαν τοποθετηθεί για να αποφευχθεί τυχόν κλοπή του σώματος και η δειλία επίσης των μαθητών, γίνεται αναμφισβήτητη με αυτά η απόδειξη της Αναστάσεως. Ωστόσο όμως οι ξεδιάντροποι, επιχειρώντας τα πάντα για να επισκιάσουν την αλήθεια, αν και ήταν τόσα που τους αποστόμωναν, λέγουν στους στρατιώτες: «Εἴπατε ὅτι οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτὸν ἡμῶν κοιμωμένων.καὶ ἐὰν ἀκουσθῇ τοῦτο ἐπὶ τοῦ ἡγεμόνος, ἡμεῖς πείσομεν αὐτὸν καὶ ὑμᾶς ἀμερίμνους ποιήσομεν(:πείτε ότι οι μαθητές του ήλθαν μέσα στη νύχτα και τον έκλεψαν, όταν εμείς κοιμόμασταν.Κι αν αυτό καταγγελθεί στον ηγεμόνα, εμείς θα τον πείσουμε και θα σας απαλλάξουμε από κάθε ανησυχία και ευθύνη)»[Ματθ.28,13-14]. Βλέπεις ότι όλοι είναι διεφθαρμένοι; Ο Πιλάτος που πείσθηκε, οι στρατιώτες, ο ιουδαϊκός λαός; Όμως μην απορήσεις γιατί τα χρήματα έκαμψαν τους στρατιώτες που γνώριζαν την αλήθεια. Εάν για τον μαθητή είχαν τόση ελκυστική δύναμη, πολύ περισσότερο θα είχαν και σε αυτούς.
«Καὶ διεφημίσθη ὁ λόγος οὗτος παρὰ Ἰουδαίοις μέχρι τῆς σήμερον(:και η φήμη αυτή, για τη δήθεν κλοπή του σώματος του Ιησού από τους μαθητές Του, διαδόθηκε ανάμεσα στους Ιουδαίους μέχρι σήμερα)»[Ματθ.28,15].Βλέπεις πάλι τη φιλαλήθεια των μαθητών, ότι δεν ντρέπονται ούτε αυτό να πουν στα ευαγγέλιά τους, ότι επικράτησε τέτοια φήμη σε βάρος τους;
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
- https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/in-matthaeum.pdf
- Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, ομιλία Ϛ ΄(επιλεγμένα αποσπάσματα που αφορούν την ερμηνεία της συγκεκριμένης ευαγγελικής περικοπής),πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1979, τόμος 12, σελίδες 392-399.
- Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Άπαντα των αγίων Πατέρων, Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 69, σελ.201-207 (ή : 97-100 του PDF).
- http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
- Π.Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία,εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
- Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
- Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
- http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
- http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
