Ιωάννινα: Με λαμπρότητα η πόλη των Ιωαννίνων θα τιμήσει φέτος τον Πολιούχο της Νεομάρτυρα Άγιο Γεώργιο.
Η Μητρόπολη Ιωαννίνων προχώρησε στην ανακοίνωση του προγράμματος των εορταστικών εκδηλώσεων που επίκεντρο έχουν τον προσκυνηματικό ναό του Αγίου στην Πλατεία Πάργης. Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν την Δευτέρα 16 Ιανουαρίου με Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Σεπτό Οίκο του Αγίου.
Στις τέσσερις το απόγευμα θα γίνει η μεταφορά της Ιερής Εικόνας στην Κεντρική Πύλη του Κάστρου και θα ακολουθήσει δέηση. Στις ώρα 6 μ.μ., θα τελεσθεί ο Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός στην Πλατεία.
Την κυριώνυμο ημέρα της εορτής, Τρίτη 17 Ιανουαρίου, και ώρα 7 π.μ. θα τελεσθεί ο Όρθρος και η Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και στη συνέχεια στις 10:30 π.μ. η λαμπρά λιτανεία των Ιερών Λειψάνων του Αγίου και η εναπόθεσή τους στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αθανασίου.
«Καλούμεθα άπαντες, Ιερός Κλήρος και ευσεβής λαός, να αποδώσουμε την οφειλόμενη τιμή σ’ Εκείνον που για σχεδόν δύο αιώνες παραμένει άγρυπνος φρουρός όχι μόνον της πόλεώς μας, αλλά και του καθένα από εμάς ξεχωριστά» σημειώνεται στην ανακοίνωση της Μητρόπολης.
Λίγα λόγια για τον Άγιο όπως τα παρουσιάζει η Ιερά Μητρόπολη Ιωαννίνων στην ιστοσελίδα της
Ο Άγιος Γεώργιος γεννήθηκε το 1808 στο χωριό Τσούρχλι της επαρχίας Γρεβενών (σήμερα φέρει την ονομασία Άγιος Γεώργιος) από γονείς πτωχούς, τον Κωνσταντίνο και τη Βασίλω, οι οποίοι ασχολούνταν με τη γεωργία. Λόγω της πτωχείας της οικογένειάς του παρέμεινε αγράμματος ανετράφη, όμως, «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». σε μικρή ηλικία, μόλις 8 ετών, ορφάνεψε και έμεινε υπό την προστασία του μεγαλύτερου αδερφού και της αδερφής του, πτωχών και τούτων γεωργών. Όταν ενηλικιώθηκε, πήγε στα Ιωάννινα, όπου ο Γεώργιος, έρημος και άπροστάτευτος, προσκολλήθηκε σε διάφορους αγάδες για να καταλήξει ιπποκόμος του Χατζή Αβδουλά, αξιωματικού του Ιμίν Πασά των Ιωαννίνων, κοντά στον οποίο παρέμεινε για οκτώ χρόνια.
ο Αβδουλά είχε όλον τον καιρό να εκτιμήσει τον υπηρέτη του ως απλό, πράο, άκακο, αυθεντικό, ηθικά ακέραιο. τον εμπιστεύτηκε και τον περιέβαλε με τη στοργή και την αγάπη του, ενώ του επέτρεπε να εκτελεί ακώλυτα τα θρησκευτικά του καθήκοντα και να συχνάζει στους ναούς των Ιωαννίνων.
η ολοφάνερη εύνοια του Αβδουλά προς τον χριστιανό Γεώργιο προκάλεσε τη ζηλοφθονία των συνυπηρετών του, οι οποίοι τον αποκαλούσαν «γκιαβούρ Χασάν», δηλαδή άπιστο Χασάν. Έτσι, με τον καιρό και τη συνήθεια εδραιώθηκε η πίστη ότι ο Γεώργιος ήταν μουσουλμάνος. ο ίδιος, βέβαια, παρέμενε στέρεος στην ομολογία της αγίας και αμωμήτου πίστεως.
το 1836 ο Ιμίν πασάς έγινε για δεύτερη φορά ηγεμόνας των Ιωαννίνων. Μεταξύ των αξιωματικών του επιτελείου του και ο έμπιστός του Χατζή Αβδουλά με τον δικό του υπομίσθιο, τον Γεώργιο. Ήταν τότε που κάποιοι φίλοι του τον παρακίνησαν να αρραβωνιασθεί μια νέα ενάρετη Γιαννιώτισσα, την Ελένη. Αλλά την ημέρα των αρραβώνων του Γεωργίου και της Ελένης ένα σοβαρό επεισόδιο σκίασε το ευτυχές γεγονός. Ένας Τουρκογιαννιώτης χότζας, γνωρίζοντας τον ιπποκόμο του Αβδουλά και στηριζόμενος περισσότερο στην ονομασία του ως Γκιαούρ Χασάν παρά στην πραγματικότητα, τον κατέδωσε στον μεχκεμέ (=δικαστήριο) ότι είχε εξισλαμισθεί κατά τα προηγούμενα χρόνια και επανήλθε στην ορθόδοξη πίστη. Προσαχθείς στο κριτήριο απολογήθηκε και με πνευματική ανδρεία υποστήριξε ότι ουδέποτε έγινε αρνησίθρησκος. ο κατής, μαθαίνοντας ότι ο Γεώργιος ήταν υπηρέτης του Χατζή Αβδουλά, ανθρώπου ισχυρού κοντά στον ηγεμόνα, σκέφτηκε να καλέσει και τον ίδιο τον Αβδουλά. κατ άλλη μαρτυρία, ο Αβδουλά, μαθαίνοντας ο ίδιος την περιπέτεια του ιπποκόμου του, έσπευσε αυτόκλητος στο δικαστήριο. Ήλεγξε τότε οργισμένος τον κατή λέγοντας ότι αυτός γνώριζε πάντα ότι ο Γεώργιος δεν ήταν μουσουλμάνος αλλά χριστιανός και ως χριστιανός ήταν απερίτμητος. Μετά από αυτά, και επειδή τον βρήκαν και απερίτμητο, τον άφησαν ελεύθερο και καταχώρησαν το όνομά του στον κώδικα των χριστιανών.
Αργότερα, ο Γεώργιος νυμφεύθηκε την Ελένη. οι μαρτυρίες για τον χρόνο τέλεσης των γάμων του Γεωργίου και της Ελένης δεν συμπίπτουν. κατ άλλους οι γάμοι τελέσθηκαν τον Αύγουστο του 1836, κατ άλλον τον Οκτώβριο του 1836 και κατ άλλους τον Ιανουάριο του 1837.
Ένα περίπου μήνα μετά το γάμο του ο Γεώργιος έφυγε από τα Γιάννινα και επέστρεψε τον Ιούνιο του 1837.
Κατόπιν, ο άγιος προσκολλήθηκε, ως ιπποκόμος πάντα, στον μουσελίμη των Φιλιατών, απ όπου επέστρεψε κατά τα τέλη Δεκεμβρίου, ημέρα Τετάρτη. Ξημερώνοντας, η Ελένη γέννησε αγόρι. «Εχάρη ο ευλογημένος ότι ηξιώθη να γίνη πατήρ» και ζήτησε από τον κύριό του την άδεια να παραμείνει στα Ιωάννινα για μερικές ημέρες, ώστε να παραστεί και στη βάφτιση του γιού του.
η βάφτιση του νεογέννητου έγινε στις 7 Ιανουαρίου 1838, ανήμερα του αγίου Ιωάννου. ο νεοφώτιστος έλαβε το όνομα Ιωάννης.
τη Δευτέρα, 10 Ιανουαρίου 1838, ο μουσελίμης των Φιλιατών ανεχώρησε από τα Ιωάννινα, για να επιστρέψει στην έδρα του. ο Γεώργιος προτίμησε αυτή τη φορά να μην ακολουθήσει τον κύριό του, αλλά να παραμείνει στα Ιωάννινα, κοντά στην οικογένειά του.
την Τρίτη, 11 Ιανουαρίου 1838, «έλαβε οιονεί προαίσθησιν του στεφανίτου αγώνος του». ο Γεώργιος παραδόθηκε σ ένα ισοθάνατο, ολοήμερο ύπνο. Πολλές φορές προσπάθησαν να τον ξυπνήσουν, αλλ ο άγιος δεν αισθανόταν το παραμικρό. Ξύπνησε, τελικά, αργά το βράδυ.
την Τετάρτη, 12 Ιανουαρίου, ο Γεώργιος ζήτησε από τη γυναίκα του τα καλά του ενδύματα και ξεκίνησε για την αγορά προς αναζήτηση εργασίας. Καταγράφεται ότι τρεις φορές γύρισε πίσω για να χαιρετήσει τη γυναίκα του και τον νεογέννητο, νεοφώτιστο γιο του. Κάποια ενόραση καθοδηγούσε πλέον τον Γεώργιο. η πορεία του προς το μαρτύριο άρχιζε
Κατευθύνθηκε στην πλατεία του Πλατάνου (σημ. Πλατεία Γεωργίου Σταύρου), στο Γυαλί καφενέ. Εκεί τον άρπαξε ο χότζας που τον είχε κατηγορήσει και στο παρελθόν, φωνάζοντάς του ότι εμπαίζει τη μουσουλμανική θρησκεία. οι φωνές του χότζα συγκέντρωσαν πολύ κόσμο, μουσουλμάνους και χριστιανούς. ο Γεώργιος παρακάλεσε τον Χότζα να τον αφήσει αλλά μάταια. Ακόμα και ο αδελφός της Ελένης, ο Αλέξιος, που τυχαία διερχόταν από τον τόπο της σύλληψης, προσπάθησε ανεπιτυχώς να αποσπάσει από τα χέρια του φανατικού χότζα τον γαμβρό του.
το επεισόδιο εκτυλισσόταν απέναντι από το σπίτι του Νταούτ πασά, ο οποίος ακούγοντας το θόρυβο και την ταραχή που είχε δημιουργηθεί έστειλε ανθρώπους του να οδηγήσουν τον Γεώργιο ενώπιόν του. ο Γεώργιος εξακολουθούσε να ομολογεί θαρραλέα : «Χριστιανός γεννήθηκα, Χριστιανός είμαι και χριστιανός πεθαίνω». Τότε ο παριστάμενος μπουλούκμπασης έδωσε εντολή να δέσουν τα χέρια του Γεωργίου και να τον οδηγήσουν στον μεχκεμέ. ο δικαστής αναγνώρισε τον άγιο από την πρώτη του εμφάνιση στο δικαστήριο και προσπάθησε με διάφορους τρόπους να τον εκβιάσει να αλλαξοπιστήσει. ο Γεώργιος παρέμεινε, όμως, σταθερός στην πίστη του και οδηγήθηκε στη φυλακή.
ο τότε Μητροπολίτης Ιωαννίνων, Ιωακείμ ο Χίος, μόλις πληροφορήθηκε τα διαδραματισθέντα, έσπευσε στον μεχκεμέ (δικαστήριο) πρώτα και κατόπιν στο Διοικητήριο ζητώντας την απόλυση του Γεωργίου, αλλά οι λόγοι του δεν έπιασαν τόπο.
το πρωΐ της Πέμπτης ο Γεώργιος οδηγείται και πάλι στο δικαστήριο. ο δικαστής μετέρχεται τώρα κολακείες και νουθεσίες και υποσχέσεις για να πείσει τον Γεώργιο να εξομόσει με αντάλλαγμα υψηλά αξιώματα. ο Γεώργιος φώναζε μόνο : «Χριστιανός είμαι».
οι Μουσουλμάνοι μαίνονται, μαστιγώνουν ανελέητα τον Γεώργιο και τον ξανακλείνουν στη φυλακή. Ασφαλίζουν τα πόδια του στη φοβερή ποδοκάκη. Βάζουν βαριά πέτρα στο στήθος του, τον πιέζουν ποικιλοτρόπως να εξομόσει. Παρά τα πολυειδή μαρτύρια ο Γεώργιος κοιμήθηκε γαλήνιος.
η Παρασκευή πέρασε για τον Γεώργιο εν μέσω πολυειδών βασάνων : βραστό λάδι, πυρακτωμένα περόνια στα απόκρυφα μέλη του, ακίδες στα νύχια του.
Ξημερώνοντας Σάββατο οδηγείται πάλι στον κατή. Πλήθος φανατικών Οθωμανών έχουν συγκεντρωθεί έξω από το δικαστήριο, όπου του έθεσαν το δίλημμα η να αρνηθεί την πίστη του και να λάβει επιβράβευση η να παραμείνει πιστός και να θανατωθεί. ο Γεώργιος έδειξε ανδρεία ψυχή και ομολόγησε ευθαρσώς μπροστά σε όλους τους ασεβείς που είχαν συγκεντρωθεί : «Χριστιανός ήμουν απ την αρχή, χριστιανός είμαι και θα είμαι μέχρι την τελευταία μου πνοη». τρεις φορές εισήχθη στον κριτή και τρεις φορές εξήχθη παραμένοντας σταθερός στην ομολογία του. Τότε δόθηκε η απόφαση γραμμένη από το χέρι του κριτή να θανατωθεί.
Υπέρ του Γεωργίου παρενέβησαν και οι μητροπολίτες Ιωαννίνων, Άρτης και Γρεβενών, καθώς και προύχοντες της πόλεως και συγγενείς του, χωρίς αποτέλεσμα.
Τόσο οι αρχιερείς όσο και κάποιοι άλλοι Ιωαννίτες δεν παρέλειπαν να στέλνουν ανθρώπους στο δεσμωτήριο προκειμένου να στηρίξουν τον Γεώργιο. Σύμφωνα με μαρτυρίες των συγκρατουμένων και της ιδίας της συζύγου του, της Ελένης, ο Γεώργιος ήταν ηρεμώτατος.
στις 17 Ιανουαρίου 1838, ημέρα Δευτέρα, ο Άγιος απαγχονίσθηκε στο Κουρμανιό, περιοχή της αγοράς κοντά στην κεντρική πύλη του φρουρίου, και δέχθηκε από τον Σταυρωθέντα Κύριο το στέφανο του μαρτυρίου. Από τη νύχτα εκείνη και ενόσω το σκήνωμα του νεομάρτυρα παρέμενε στην αγχόνη, φως εν είδει στεφάνου κατέβαινε στην κεφαλή του Αγίου.
το σκήνωμα του αγίου παρέμεινε κρεμασμένο μέχρι την Τετάρτη, 19 Ιανουαρίου, και κατόπιν δωρήθηκε από τον Μουσταφά πασά στον Μητροπολίτη Ιωαννίνων Ιωακείμ (η εξαγοράστηκε από τον Μητροπολίτη σύμφωνα με άλλη μαρτυρία) και μεταφέρθηκε στον δεύτερο εξώστη του Μητροπολιτικού ναού, στο παρεκκλήσιο της Αγίας Μαρίνας. Εκεί τον σαβάνωσαν και τον κατέβασαν στο μέσον του νεότευκτου τότε ναού του Αγίου Αθανασίου, όπου ανέμεναν οι μητροπολίτες Ιωαννίνων, Άρτης και Γρεβενών, το ιερατείο της πόλεως και πλήθος χριστιανών. Μετά το τέλος της πάνδημης εντάφιας ακολουθίας, η σορός μεταφέρθηκε και κατατέθηκε σε τάφο κοντά στη δυτική πύλη του ιερού βήματος.
Μετά το μαρτύριο και την ταφή του Γεωργίου ένας καταιγισμός θαυμάτων πλημμύρισε την πόλη. Πλήθος παραλύτων και πασχόντων από ποικίλες ασθένειες προστρέχοντας στον άγιο λάμβαναν τη θεραπεία τους. Ακόμη και «μια Τούρκα (Τουρκάλα) άρπαξε την κάλτσα από το πόδι του αγίου και έτρεξεν εις μίαν άρρωστη Τούρκα, ήτις εθεραπεύθη αμέσως». γι αυτό και στις εικόνες ο άγιος εικονίζεται κρεμασμένος και φορώντας κάλτσα μόνο στο ένα πόδι. η πρώτη μάλιστα εικόνα του φιλοτεχνήθηκε 13 μόλις μέρες μετά το μαρτύριό του.
Έτσι, η αγιότητα του Γεωργίου επεβλήθηκε αμέσως στη συνείδηση του χριστεπώνυμου πληρώματος και η αγιοκατάταξή του έγινε εντός περίπου δεκαεννιά μηνών άπό το μαρτυρικό θάνατο και την ταφή του.
στις 26 Οκτωβρίου 1971 έγινε η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Αγίου Γεωργίου, τα οποία εναπετέθησαν σε λάρνακα, που κατετέθηκε στο νεόδμητο ναό του Αγίου Νεομάρτυρος Γεωργίου της πόλεως Ιωαννίνων, στην πλατεία Πάργης.
