Ι.Μ. ΒΕΡΟΙΑΣ: Την Πέμπτη 17 Νοεμβρίου το πρωί στην αίθουσα «Μητροπολίτου Σταυροπηγίου Αλεξάνδρου» στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά Βεροίας πραγματοποιήθηκε η Σύναξη των Πνευματικών της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, με την ευκαιρία της ενάρξεως της Σαρακοστής των Χριστουγέννων.
Στην αρχή ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως μας Αρχιμ. Αθηναγόρας Μπίρδας καλωσόρισε τους Ιερείς και κάλεσε τον Ποιμενάρχη μας, Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα, να απευθύνει τον πατρικό του χαιρετισμό.
Πρώτος ομιλητής ήταν ο Πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Όρους Αρχιμ. Ελισσαίος, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Η οικονομία στην Ιερά Εξομολόγηση: Δείγμα αγάπης η μέτρο σωφρονισμού του εξομολογουμένου».
Δεύτερος ομιλητής ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνος, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Η εξομολόγηση στον νέο: το μεγάλο στοίχημα».
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελέημων στον χαιρετισμό του εξέφρασε τις θερμές του ευχαριστίες προς τον Σεβ. Μητροπολίτη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνο και προς τον Καθηγούμενο της Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας Αρχιμ. Ελισσαίο, αναφέροντας μεταξύ άλλων: Με πολλή χαρά συναντώμεθα σήμερα με τη χάρη του Θεού σε μία ακόμη Σύναξη των πνευματικων της Ιεράς μας Μητροπόλεως, σε μία συνάντηση η οποία αποβλέπει στην κατά το δυνατόν καλύτερη κατάρτιση και στήριξη των πνευματικών της τοπικής μας Εκκλησίας, η οποία το τελευταίο διάστημα απέκτησε και νέους πνευματικούς, προκειμένου να εξυπηρετούνται καλύτερα οι ανάγκες των αδελφών μας.
Όλοι γνωρίζουμε πόσο δύσκολο και υπεύθυνο έργο του πνευματικού, ο οποίος αναλαμβάνει την ευθύνη των ψυχών, «υπέρ ων Χριστος απέθανεν», αλλά και οι οποίες στις ημέρες αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα και δυσκολίες και καταστάσεις πρωτόγνωρες σε σχέση με παλαιότερες εποχές. Σε όλες αυτές ο πνευματικος καλείται να βοηθήσει και να συνδράμει, ώστε ο άνθρωπος να βρεί την ανάπαυση της ψυχής του μέσα στο ιερό μυστήριο της εξομολογήσεως και συγχρόνως την καθοδήγηση που χρειάζεται η ψυχή του για να ανταπεξέλθει σε όλα αυτά και να μην κινδυνεύσει.
Γι᾽ αυτό και είναι απαραίτητο ο πνευματικός και να γνωρίζει και να μελετά και να προσεύχεται αλλά παράλληλα και να αξιοποιεί τις εμπειρίες και τις γνώσεις και άλλων, εμπείρων πνευματικών, ώστε να ανταποκρίνεται στο έργο που του έχει αναθέσει και εμπιστευθεί η Εκκλησία.
Σήμερα έχουμε τη χαρά ομιλητές μας να είναι δύο πνευματικοί με μεγάλη εμπειρία σε διαφορετικούς, θα έλεγα, τομείς: ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Κρηνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνος και ο πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας Αρχιμανδρίτης π. Ελισαίος, τους οποίους ευχαριστώ θερμότατα και από καρδίας, διότι ανταπεκρίθησαν με πολλή αγάπη στην πρόσκλησή μου και θα έχουμε τη χαρά να τους ακούσουμε στη συνέχεια.
Σας καλωσορίζω στην Ιερά Μητρόπολή μας, στην Ιερά Μονή της Παναγίας Δοβρά και στη σημερινή σύναξή μας και σας ευχαριστώ πολύ για την παρουσία σας.
Μόλις πριν από δύο ημέρες εισήλθαμε στην περίοδο της νηστείας των Χριστουγέννων, την περίοδο της προετοιμασίας μας για τη μεγάλη αυτή εορτή της πίστεώς μας και για το μέγα θαύμα της θείας αγάπης προς τον πεπτωκότα ανθρωπο.
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αλλά και στην ορθόδοξη παράδοσή μας ως προετοιμασία νοείται η προσπαθεια καθάρσεως του έσω ανθρωπου με σκοπό να μπορέσουμε να βιώσουμε κατά το δυνατόν τα σωτηριώδη γεγονότα τα οποία εορτάζει η Εκκλησία μας και να βοηθηθούμε πνευματικά από αυτα, ώστε να συνεχίσουμε την πορεία μας στη ζωή αλλά και τον αγώνα μας για την εν Χριστώ ζωή.
Η προσπάθεια της καθάρσεως συνδέεται και με το μυστήριο της ιεράς εξομολογήσεως, μέσα στο οποίο ο πιστός έχει τη δυνατότητα να καθάρει την ψυχή του με τη χάρη του Θεού που δίδεται διά του πνευματικού, υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι προηγείται η μετανοια.
Όλοι γνωρίζουμε, ασφαλώς, ότι η εξομολόγηση δεν είναι ένα μυστήριο, στο οποίο ο πιστός πρέπει να προσέρχεται μόνο αυτή την περίοδο ή την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής ή άλλες περιόδους νηστείας, ως ένα είδος έθους ή συνηθείας. Όμως υπάρχουν και κάποιοι αδελφοί μας, οι οποίοι πλησιάζουν στο μυστήριο της μετανοίας αυτές τις ημέρες για πρώτη φορά στη ζωή τους.
Είτε όμως πρόκειται για αυτούς είτε για τους αδελφούς μας οι οποίοι έχουν μια τακτική μυστηριακη ζωή ο ρόλος και η ευθύνη μας ως πνευματικών είναι μεγάλος και σημαντικός, είναι ιερός, γιατί αφορά τις ψυχές των ανθρώπων, την πνευματική τους ζωή και εν τέλει τη σωτηρία τους.
Κάθε ψυχή είναι μοναδική, αλλά και κάθε στιγμή είναι μοναδική για την κάθε ψυχή. Και ως πνευματικοί πρέπει να ευρισκόμεθα σε εγρήγορση, πρέπει να ζητούμε τη χάρη και τον φωτισμό του Θεού για το πως θα αντιμετωπίσουμε την κάθε ψυχή, ποια θα είναι η αναλογία, επιτρέψτε μου να πω, αφορμώμενος από την παραβολή του Καλού Σαμαρείτου, την οποία ακούσαμε την περασμένη Κυριακη, «οίνου και ελαίου», την οποία θα επιχύσουμε στα τραύματα των ψυχών των αδελφών μας προκειμένου να τα θεραπεύσουμε.
Θα δανεισθώ μία λέξη από τον τιτλο της εισηγήσεως του Αγίου Νέας Κρήνης που θα ακούσουμε σε λίγο. Εκείνος θα μας μιλήσει για το μεγάλο στοίχημα που είναι η εξομολόγηση στους νέους ανθρώπους. Θα έλεγα όμως ότι το ίδιο ισχύει για κάθε άνθρωπο που μπαίνει στο εξομολογητήριο.
Για κάποιον μπορεί να είναι η ευκαιρία που του προσφέρει ο Θεός, οδηγώντας τα βήματά του μέσα από μία δυσκολία, μέσα από μία πτώση, μέσα από μία απογοήτευση ή ένα πρόβλημα, στο μυστήριο της εξομολογήσεως, για να τον βοηθήσει να πλησιάσει τον Θεό. Βέβαια, ο Θεός δεν δίδει στους ανθρώπους μία και μόνη ευκαιρία, αλλά θα είναι κρίμα να χαθεί μία ευκαιρία εξαιτίας μιάς δικής μας λανθασμένης συμπεριφορας, επειδή δεν δώσαμε την προσοχή που έπρεπε στον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας, επειδή δεν του δώσαμε την κατάλληλη συμβουλή, το κατάλληλο φάρμακο για την ψυχή του.
Αντίθετα, εάν είμεθα προσεκτικοί, εάν προσευχόμεθα και ζητούμε τη χάρη και τον φωτισμό του Θεού, εάν διακονούμε το μυστήριο της ιεράς εξομολογήσεως με φόβο Θεού και αγάπη για τον άνθρωπο, τότε μπορεί να κερδίσουμε αυτή την ψυχή, η οποία μπορεί να ήρθε για πρώτη φορά να εξομολογηθεί, για κάποιον λόγο που και η ίδια ίσως δεν μπορεί να προσδιορίσει.
Αλλά ακόμη και εάν πρόκειται για έναν αδελφό μας που εξομολογείται τακτικά και τον γνωρίζουμε, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η ψυχή δεν βρίσκεται πάντοτε στην ίδια κατάσταση. Άλλοτε μπορεί να είναι για διάφορους λογους πιο δεκτική και άλλοτε πιο κλειστή, και εμείς θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε κάθε φορά με τον ανάλογο τρόπο.
Αυτό έχει ως προϋπόθεση την κατάλληλη προετοιμασία από την πλευρα μας αλλά και βαθειά συναίσθηση της σημασίας του μυστηρίου που διακονούμε και της ευθύνης μας έναντι του Θεού, ώστε να μπορέσουμε να βοηθήσουμε την κάθε ψυχή που προσέρχεται στο μυστήριο της ιεράς εξομολογήσεως, ζητώντας την άφεση των αμαρτιών της αλλά και πνευματική καθοδήγηση για να προσεγγίσει τον Θεό.
Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης έχει έναν ωραιότατο λόγο στο Εξομολογητάριο. Ομιλεί στον πνευματικό και του λέει και τον διδάσκει ότι οφείλει να ακούει τους ανθρώπους που θα πάνε κοντα του. Και του λέει «κοίταξε, θα είσαι τόσο προσεκτικός», ώστε του περιγράφει ακόμη και τον τρόπο με τον οποίο θα κάθεται και με τον οποίο θα βλέπει τον άλλον άνθρωπο και τον τρόπο ακόμη με τον οποίο θα αναπνέει. Διότι είναι πολύ σημαντικό να ακούς τον άλλον άνθρωπο, όπως λέγει ο άγιος Νικόδημος. Μοιάζει σαν τη γεννα του ελαφιού, για το οποίο επίστευσαν οι παλαιότεροι, ότι, όταν γεννά το ελάφι το παιδί του, θέλει τοση ησυχία που, εάν γίνει ο παραμικρός θόρυβος, σταματά η διαδικασία του τοκετού και αποθνήσκει και η ελαφίνα και το παιδι της.
Κατά τον ίδιο τρόπο, λέει ο άγιος Νικόδημος στον πνευματικό, να προσέχεις, όταν θα σου μιλά ο άλλος άνθρωπος, να είσαι ακριβέστατος εις την ακοή, και ούτε να βήξεις ούτε να ταραχθείς ούτε να δείξεις το παραμικρο αίσθημα ανυπομονησίας, γιατί μπορεί πραγματι αυτή η παραμικρη κίνηση να σταματήσει τον τοκετό, δηλαδή την εξαγόρευση των λογισμων του άλλου ανθρώπου.
Αυτές τις ημέρες πολλοί αδελφοί μας θα προσέλθουν στο μέγα μυστήριο της αγάπης και του ελέους του Θεού, στην εξομολόγηση, καποιοι ίσως για πρώτη φορά.
Ας είμεθα προσεκτικοί, ώστε να ανταποκριθούμε στην υψηλή αυτή διακονία και να αναπαύσουμε τις ψυχές. Ας προσπαθήσουμε να δείξουμε στους ανθρώπους με τη σταση μας, με τον λόγο μας, με ο,τι θα πούμε, ότι ο λόγος του Κυρίου μας «Δεύτε πάντες οι κοπιωντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς», δεν είναι κενός λόγος, αλλά είναι αλήθεια και εμπειρία, την οποία μπορεί να βιώσει ο κάθε άνθρωπος μέσα στην Εκκλησία.
Με αυτές τις ταπεινές εισαγωγικες σκέψεις θα ήθελα να παραχωρήσω το βήμα στους σημερινούς εισηγητές μας, οι οποίοι θα μας αναπτύξουν δύο πολύ σημαντικά και χρήσιμα θέματα.
Ήδη σχεδόν έχω προαναγγείλει το θέμα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνου, το οποίο είναι: «Η εξομολόγηση στον νέο: το μεγάλο στοίχημα».
Ο Σεβασμιώτατος έχει μακρά εμπειρία σχέσεων με τους νέους ανθρώπους και από τη διακονία του ως πρωτοσύγκελλος στην Ιερα Μητρόπολη Φλωρίνης, Πρεσπων και Εορδαίας, αλλά και τώρα ως Μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς, και θα μας πεί, πιστεύω, πολλά και ενδιαφέροντα από την εμπειρία του.
Ο δεύτερος εισηγητής μας είναι ο Αγιος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονης Σίμωνος Πέτρας, ο οποίος έχει και αυτός μεγάλη εμπειρία ως πνευματικός και ως ηγούμενος μιάς μεγάλης μοναστικής Αδελφότητος αλλά και ως πνευματικός πολλών ανθρώπων που συνδέονται με τη Μονή ή και προσκυνητων.
Το θέμα που θα μας παρουσιάσει είναι ένα πραγματικά σπουδαίο και λεπτό θέμα, που θα πρέπει όλοι να γνωρίζουμε και να αξιοποιούμε με διάκριση, είναι το θέμα της οικονομίας. «Η οικονομία στην Ιερά Εξομολόγηση: δείγμα αγάπης ή μέσο σωφρονισμού του εξομολογουμένου».
Σας ευχαριστώ και τους δύο από καρδίας για τον κόπο σας και την παρουσία σας σήμερα στην Ιερά Μητρόπολή μας και αναμένουμε να σας ακούσουμε με πολύ ενδιαφέρον και προσοχή.