Επιμέλεια: ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
ΚΙΕΒΟΥ ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ: Επιστολή προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, με την οποία τον καλεί για την προσαγωγή του Ρώσου Πατριάρχη Κυρίλλου και τη στέρησή του από τον Πατριαρχικό θρόνο, απέστειλε ο Μητροπολίτης Κιέβου Επιφάνιος καθώς, όπως αναφέρει μεταξύ άλλων, η ηθική ευθύνη για τα εγκλήματα στην Ουκρανία αφορά τους ιδεολογικούς εμπνευστές αλλά και πως ο Πατριάρχης Κύριλλος δεν υπήρξε ποτέ πρότυπο ομολογίας της Ορθόδοξης πίστης.
Αναλυτικά τι αναφέρει η επιστολή:
Σύμφωνα με την απόφαση της Συνόδου των Επισκόπων της 24ης Μαΐου του τρέχοντος έτους, σας ζητώ να ξεκινήσετε σε πανορθόδοξο επίπεδο μια επανεξέταση και καταδίκη των δραστηριοτήτων του Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου Γκουντιάεφ και του εθνοφυλετικού και ρατσιστικού δόγματος του «Ρωσική ειρήνη» που κηρύττει.
Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσική Ομοσπονδία ύπουλα, χωρίς επίσημη κήρυξη πολέμου, εξαπέλυσε πλήρη στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας. Ο πόλεμος, που εξαπέλυσε η Ρωσία στο κέντρο της Ευρώπης τον Φεβρουάριο του 2014, διεξάγεται με στόχο την καταστροφή του ουκρανικού κράτους και χτυπά με εξαιρετική βαρβαρότητα. Μια πραγματική γενοκτονία του ουκρανικού λαού λαμβάνει χώρα μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου. Ο επιτιθέμενος καταστρέφει ειρηνικές πόλεις της Ουκρανίας, βομβαρδίζει νοσοκομεία και σχολεία, βιάζει και βασανίζει γυναίκες και ανηλίκους, σκοτώνει και ακρωτηριάζει παιδιά. Μεταξύ εκείνων που σκοτώθηκαν από τα ρωσικά στρατεύματα είναι κληρικοί της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, θρησκευτικοί δάσκαλοι άλλων θρησκειών. Σχεδόν 200 θρησκευτικά κτίρια, κυρίως ορθόδοξες εκκλησίες, καταστράφηκαν ολοσχερώς ή μερικώς ως αποτέλεσμα του ρωσικού βομβαρδισμού.
Η Ρωσία είναι μια χώρα που για αιώνες συνέδεσε την ταυτότητά της με την Ορθοδοξία. Και όμως, τις τελευταίες δεκαετίες, η χριστιανική πίστη στη Ρωσία έχει υποστεί παγανισμό — έχει αντικατασταθεί ύπουλα από μια πολιτική θρησκεία που προφανώς βασίζεται στην ορθόδοξη παράδοση, αλλά ξένη προς το πνεύμα του Ευαγγελίου και το περιεχόμενο του Ορθόδοξη πίστη των Αγίων Πατέρων. Πολλοί στρατιώτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας που εισέβαλαν στη χώρα μας ταυτίζονται με την Ορθοδοξία. Ωστόσο, οι ενέργειες των κατακτητών τους μαρτυρούν ως εγκληματίες που έχουν χάσει τη ζωντανή σχέση με τον Χριστό και την Εκκλησία Του.
Κάθε δολοφονημένο παιδί, κάθε βιασμένη γυναίκα, κάθε κατεστραμμένο κτίριο κατοικιών και ναός δεν είναι μόνο έγκλημα πολέμου, αλλά και πράξη αποκήρυξης του Χριστού, με αποτέλεσμα ο εγκληματίας να βρίσκεται έξω από τον ευλογημένο φράχτη της Εκκλησίας. Ωστόσο, η ηθική ευθύνη για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν δεν βαρύνει μόνο τους άμεσους δράστες, αλλά και τους ιδεολογικούς εμπνευστές τους – τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο και τους ομοϊδεάτες τους ιεράρχες που για δεκαετίες προπαγάνδιζαν το εθνοφυλετικό και ρατσιστικό δόγμα της «ρωσικής ειρήνης» και είναι τώρα ευλογώντας την επίθεση στην Ουκρανία.
Πολλοί συνέδεσαν ορισμένες ελπίδες για αναβίωση της εκκλησιαστικής ζωής με την εκλογή του Μητροπολίτη Κύριλλου (2009) στην πατριαρχική έδρα. Ωστόσο, σήμερα, όταν έχουν περάσει δώδεκα και μισή χρόνια από τότε που ο Κύριλλος ανέλαβε την έδρα της Μόσχας, είναι προφανές ότι οι ανακοινωθείσες μεταρρυθμίσεις δεν πραγματοποιήθηκαν και τα μόνα πραγματικά επιτεύγματα του 16ου Πατριάρχη Μόσχας ήταν η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια ενός ατόμου με την πλήρη υποβάθμιση της πραγματικής εκκλησιαστικής συλλογικότητας και την πλήρη εξάρτηση της Εκκλησίας από το ρωσικό κράτος.
Ο Μητροπολίτης και μετέπειτα Πατριάρχης Κύριλλος δεν υπήρξε ποτέ πρότυπο ομολογίας της Ορθόδοξης πίστης. Μερικές από τις θεολογικές δηλώσεις του Επισκόπου Κυρίλλου – για παράδειγμα, η ταύτιση της Τρίτης Υπόστασης της Αγίας Τριάδας με τη “Θεία ενέργεια που προέρχεται αιώνια από τον Θεό Πατέρα” – προκάλεσαν ακόμη και διαμάχες και πειρασμούς μεταξύ των κληρικών της Ρωσικής Εκκλησίας[1]. Η σχεδόν πλήρης αδιαφορία του για τα θεολογικά ζητήματα εμπόδισε τον Κύριλλο να πέσει εντελώς στο χώρο της αίρεσης. Η κατάσταση άλλαξε όταν ο ιεράρχης, του οποίου η προσοχή είχε επικεντρωθεί από καιρό σε γεωπολιτικά ζητήματα, αποφάσισε να συμμετάσχει στη δημιουργία του δόγματος της «ρωσικής ειρήνης» — μια εθνικιστική εθνοφυλετική θεωρία για τον ειδικό ρόλο του ρωσικού έθνους και κράτους στον κόσμο και στην εκκλησία.
Στις 15 Μαρτίου του τρέχοντος έτους, την Κυριακή της Ορθοδοξίας, δημοσιεύτηκε η Διακήρυξη για τη «Ρωσική ειρήνη», σύμφωνα με την οποία περισσότεροι από 340 Ορθόδοξοι θεολόγοι από διάφορες χώρες του κόσμου υπέγραψαν αρχικά, ο αριθμός των οποίων έχει τώρα έχει φτάσει στα χίλια. Όπως αναφέρεται σε αυτή τη Διακήρυξη, το «Ρωσικό μέτρο» είναι ένα μη Ορθόδοξο, αιρετικό δόγμα, κοντά στο δόγμα του εθνοφιλετισμού, το οποίο καταδικάστηκε στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης το 1872. «Απορρίπτουμε την αίρεση της «ρωσικής ειρήνης» και τις επαίσχυντες ενέργειες των ρωσικών αρχών σχετικά με τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, που προκαλείται από αυτό το απεχθές δόγμα, που δεν έχει καμία δικαιολογία – για τη συναίνεση της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ως βαθιά μη -Ορθόδοξες, μη χριστιανικές ενέργειες» – σημείωσαν οι ορθόδοξοι θεολόγοι που υπέγραψαν τη Διακήρυξη . Παρόμοιες εκτιμήσεις εκφράστηκαν σε ένα άλλο δημόσιο έγγραφο – την Ανοιχτή Ομιλία στους Αρχηγούς των Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Μοιραζόμενοι τις περισσότερες από τις δηλώσεις που περιέχονται στις προαναφερθείσες Ομιλίες, θέλουμε επίσης να επιστήσουμε την προσοχή της Αγιότητάς σας σε μια άλλη αιρετική πτυχή του δόγματος του «ρωσικού κόσμου», που διαστρεβλώνει σημαντικά την Ορθόδοξη ανθρωπολογία. Πρόκειται για την άρνηση των δικαιωμάτων των λαών στην ιστορική αυτοδιάθεση ή την ιστορική μοιρολατρία , η οποία είναι εγγενής στο δόγμα του «ρωσικού κόσμου» στην ερμηνεία του Πατριάρχη Κύριλλου. Σύμφωνα με τη μυθολογική ιστορική αντίληψη του τελευταίου, οι Ρώσοι, οι Ουκρανοί και οι Λευκορώσοι φέρεται να ανήκουν στον κοινό πολιτισμό του «ρωσικού κόσμου» και ως εκ τούτου δεν έχουν ηθικό δικαίωμα για περαιτέρω ιστορική αυτοδιάθεση. Η επιλογή που έγινε στο παρελθόν υποτίθεται ότι τους υποχρεώνει να είναι ισόβια μέρος του «ρωσικού κόσμου» ή του ρωσικού κράτους.
Η άρνηση της ελευθερίας ολόκληρων λαών συνδυάζεται στην κοσμοθεωρία του Πατριάρχη Κύριλλου και των συνεργατών του με μια ρατσιστική θεωρία στο πνεύμα της, σύμφωνα με την οποία η Ρωσία και ο «ρωσικός κόσμος» είναι κάτι θεμελιωδώς καλύτερο και ανώτερο από άλλα έθνη, και το ιστορικό της Ρωσίας Οι γείτονες – Ουκρανοί και Λευκορώσοι – έχουν το δικαίωμα στην ύπαρξη και στο μέλλον αποκλειστικά ως μέρος της ρωσικής πραγματικότητας. Η κατ’ αρχήν άρνηση του δικαιώματος του λαού της Ουκρανίας στην πλήρη κανονική εκκλησιαστική ανεξαρτησία (αυτοκεφαλία) και τη δική του κρατική ύπαρξη φαίνεται αρκετά λογική στο πλαίσιο αυτής της ρατσιστικής αντίληψης, που χωρίζει λαούς και κράτη σε «πραγματικά» και «τεχνητά».
Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η ιδεολογία του σύγχρονου ROC περιέχει μια απειλή όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά και για ολόκληρο τον Ορθόδοξο κόσμο. «Όπως η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, έτσι και το Πατριαρχείο Μόσχας, με επικεφαλής τον Πατριάρχη Κύριλλο, έγινε εισβολέας στην Ορθόδοξη Εκκλησία, για παράδειγμα, στην Αφρική, προκαλώντας διασπάσεις και διαμάχες» – σημειώνεται στην ήδη αναφερθείσα Διακήρυξη .Ορθόδοξοι θεολόγοι. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τη σύνδεση μεταξύ του δόγματος του «ρωσικού κόσμου» και συγκεκριμένων εκκλησιαστικών αποφάσεων που ξεκίνησε ο Πατριάρχης Κύριλλος τα τελευταία χρόνια — από τη διακοπή της ευχαριστιακής επικοινωνίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο (15.10.2018) έως τη δημιουργία του «Πατριαρχική Εξαρχία της Αφρικής» (29.12.2021) και υποστηρίζει ενεργά την ένοπλη επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας (2022). Ξεκινώντας τουλάχιστον από τον Οκτώβριο του 2018, όλες οι ενέργειες του Πατριάρχη Κυρίλλου υπόκεινται σε συγκεκριμένο πολιτικό στόχο. Επιδιώκει να αυξήσει ριζικά την παρουσία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εκτός Ρωσίας, να αποδυναμώσει όσο το δυνατόν περισσότερο το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τις ελληνόφωνες Τοπικές Εκκλησίες και με αυτόν τον τρόπο να επιβάλει την ηγεμονία και τις επιταγές του Πατριάρχη Μόσχας στους Ορθοδόξους. κόσμος.
Στην παρούσα κατάσταση, είναι εξαιρετικά σημαντικό η Καθολική Εκκλησία να αντιδρά σωστά στις προκλήσεις που προέρχονται από την παγανισμένη Ρωσική Ορθοδοξία. Όπως μαρτυρεί το Ευαγγέλιο, «κάθε καλό δέντρο φέρνει καλό καρπό, αλλά το κακό δέντρο φέρει κακούς καρπούς» (Ματθ. 7,18). Ενεργώντας σύμφωνα με αυτή την αρχή που κληροδότησε ο Σωτήρας μας, η Εκκλησία πρέπει να αναγνωρίσει ομόφωνα ότι το δέντρο που φέρει τους «καρπούς του πολέμου» σήμερα είναι δηλητηριώδες, δηλαδή να καταδικάσει το δόγμα της «ρωσικής ειρήνης» ως αιρετικό .
Καλούμε την Παναγιότητά σας και τους Αρχηγούς των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών να εξετάσουν επίσης το συντομότερο δυνατό τις δραστηριότητες του Πατριάρχη Κυρίλλου, που σχετίζονται με την αντίθεσή του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και πολλές Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, και, εάν η δραστηριότητα αυτή αναγνωριστεί ότι περιέχει σημεία του σχίσματος , για να φέρει τον πατριάρχη Μόσχας στην κανονική ευθύνη.
Ενόψει των ανωτέρω, παρακαλούμε την Παναγιότητά σας και τους Μακαριστούς Αρχηγούς Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών να χαρακτηρίσουν κανονικά αρκετές αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που εκδόθηκαν το 2018-2021, οι οποίες, κατά τη γνώμη μας, δεν ανταποκρίνονται στις αρχές της Ορθόδοξης εκκλησιολογίας και απειλούν την Πανορθόδοξη ενότητα:
-την απόφαση διακοπής (μονομερώς) της ευχαριστιακής επικοινωνίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, την Εκκλησία της Κύπρου και την Εκκλησία της Ελλάδος·
-την απόφαση να δημιουργηθούν — αντίθετα με την κανονική παράδοση και τον έκτο κανόνα της Α ́ Οικουμενικής Συνόδου — εκκλησιαστικές δομές του Πατριαρχείου Μόσχας στην κανονική επικράτεια του αρχαίου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.
Εκ μέρους των επισκόπων της Εκκλησίας μας και των πολυάριθμων θυμάτων του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, που ο Πατριάρχης Μόσχας ανοιχτά και απερίφραστα εγκρίνει και υποστηρίζει δημόσια, απευθύνουμε έκκληση στην Παναγιότητά σας και στους Αρχηγούς των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών με αίτημα:
-να καταδικάσει το δόγμα της «ρωσικής ειρήνης» και να το αναγνωρίσει ως αιρετικό·
-να ταξινομήσει τις ενέργειες του Πατριάρχη Κυρίλλου στην κανονική επικράτεια του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας ως σχισματικές·
-να στερήσει από τον Κύριλλο Γκουντιάεφ το δικαίωμα να καταλάβει το Πατριαρχείο Μόσχας.
Με ειλικρινή εν Χριστώ αδελφική αγάπη, παρακαλούμε την Παναγιότητά σας και τους Μακαριστούς Αρχηγούς των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών να συνεχίσουν να προσφέρουν τις προσευχές τους για τον πονεμένο λαό της Ουκρανίας και να ικανοποιήσουν το αίτημα που εκφράζεται στην παρούσα επιστολή – αντικειμενικά, σύμφωνα με το δόγμα και το δόγμα ιερούς κανόνες της Αγίας Ορθόδοξης Εκκλησίας, εξετάστε τις δραστηριότητες του σημερινού επικεφαλής της Ρωσικής Εκκλησίας.
Εκ μέρους και εκ μέρους του Συμβουλίου των Επισκόπων
