Επιμέλεια: ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑ: Μια παραγωγική συζήτηση πραγματοποιήθηκε στην συνεδρίαση της ΔΙΣ και την ιστορική παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη, όντας ο πρώτος Πρωθυπουργός που έδωσε το παρών στις εργασίες αυτής.
Πέρα από το θέμα του κορωνοϊού και του εμβολιασμού, στο τραπέζι τέθηκαν και μια σειρά από ζητήματα που απασχολούν διαχρονικά την Εκκλησία της Ελλάδος και προφανώς δεν δύνανται να επιλυθούν μέσα στο πλαίσιο μίας συνάντησης, ωστόσο Εκκλησία και Πολιτεία συμφώνησαν να προχωρήσουν στην ρύθμιση αυτών, όπως για παράδειγμα: ο Καταστατικός Χάρτης, η διευθέτηση της ατακτοποίητης εκκλησιαστικής περιουσίας με στόχο την υποστήριξη του φιλανθρωπικού έργου και την συμβολή στην εθνική προσπάθεια ανάκαμψης και η σύσταση οργανικών θέσεων ιερέων χωρίς καμία επιπλέον πρόσληψη, πέραν των τακτικών και κατ’έτος προγραμματισμένων.
Μάλιστα για το τελευταίο (σ.σ για τις οργανικές θέσεις), ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος αναφέρθηκε και στην ανάγκη εκσυγχρονισμού τού νόμου 536/1945, ο οποίος προέβλεπε συμβολή τού Κράτους στή μισθοδοσία 6.000 οργανικών θέσεων με βάση τον τότε πληθυσμό τής Χώρας (πού ήταν περίπου 7,5 εκατομμύρια), ενώ προχώρησε και σε μια σειρά από στοιχεία τα οποία παρουσίασε στον Κυριάκο Μητσοτάκη τονίζοντας ιδιαίτερα πως οι μισθοδοτούμενοι κληρικοί της Εκκλησίας της Ελλάδος μειώθηκαν από το 2011 έως τον Σεπτέμβριο του 2021 από 9.018 σε 8.300
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
Εξοχώτατε Κύριε Πρωθυπουργέ,
Θά ήθελα νά εκφράσω τήν ικανοποίηση τόσον τών αδελφών Αρχιερέων, τών μελών τής Διαρκούς Ιεράς Συνόδου τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, όσον καί εμού προσωπικώς γιά τήν άμεση ανταπόκρισή σας στήν πρόσκλησή μας.
Η παρουσία σας εδώ σήμερα δέν έχει τυπική σημασία αλλά είναι συμβολική, μέ τό θεολογικό νόημα τού όρου σύμβολο. Από τήν επίσκεψή σας σήμερα, αυτό σημαίνεται καί συμπεραίνεται. Η μεταξύ μας ήδη υπάρχουσα επικοινωνία επιβεβαιώνει τήν αναγνώριση τής ανάγκης τής συνέχειας καί τής εξελίξεως τών μεταξύ μας σχέσεων, τών Σχέσεων Εκκλησίας-Πολιτείας.
Αυτό είναι καί ένας τρόπος αναγνώρισης τής ανάγκης τής παρουσίας τού άλλου. Σέ αυτό τό πνεύμα τέθηκαν στήν ιστορία μας οι βάσεις γιά τίς σχέσεις συναλληλίας μεταξύ Εκκλησίας καί Πολιτείας.
Παρά τίς επιμέρους, διαφορετικές ενίοτε, προσεγγίσεις τών ποικίλων θεμάτων πού ανακύπτουν, αυτό τό πνεύμα τής συναλληλίας είναι πού δέν κάνει μόνιμη καμία διάσταση στίς κατά καιρούς αμφισβητήσεις τών βάσεων τής συναλληλίας αυτής. Έχει νόημα πάντοτε νά σκεπτόμαστε, ότι όλοι είμαστε μέλη ενός σπουδαίου έθνους καί υπηρετούμε έναν σπουδαίο λαό, ο οποίος ποτέ «δέν περνά απαρατήρητος».
Τό αποτύπωμα τής Εκκλησίας τής Ελλάδος στήν ελληνική κοινωνία ήταν καί θά είναι πάντοτε πνευματικό. Όμως γιά τήν Ορθοδοξία η ζωή είναι Μία καί δέν διαχωρίζεται σέ πνευματική καί βιολογική. Πρέπει πρώτα νά υπάρχει ο άνθρωπος γιά νά ανθίσει καί νά καρπίσει η πνευματική του ύπαρξη.
Η Εκκλησία φροντίζει τόν όλον άνθρωπο γιατί έτσι ολάκερον τόν έφτιαξε ο Δημιουργός του. Η Εκκλησία περιθάλπει όλες τίς ανθρώπινες κοινότητες γιατί όλες τους δημιουργούνται από τήν έμφυτη ανάγκη τού ανθρώπου γιά συνύπαρξη καί κοινωνία μέ τούς άλλους.
Η Εκκλησία τής Ελλάδος από τής συστάσεως τού Ελληνικού Κράτους υπήρξε ακοίμητος αρωγός στό κοινωφελές έργο τής Πολιτείας. Είναι η «σκέπουσα» τών «ασκεπών», η «θάλπουσα» τών ασθενών, η «συντηρούσα» τήν ελπίδα ενός λαού πού πολλές φορές βρέθηκε σέ απόγνωση. Όλα αυτά επιτυγχάνονται μέ τά μέσα πού προσφέρει κάθε εποχή.
Σήμερα διανύουμε τίς αρχές τού 21ου αιώνα, μιά περίοδο μέ συγκεκριμένα δεδομένα στήν παιδεία, τόν νομικό πολιτισμό, τήν οικονομία καί τήν τεχνολογία. Οι τέσσερεις αυτοί πυλώνες είναι αλληλένδετοι μεταξύ τους σέ βαθμό πού δέν γνώρισε άλλη εποχή. Η Εκκλησία τής Ελλάδος, ως κύτταρο τής κοινωνίας τών Ελλήνων στή χώρα μας, θέλει νά ζεί, νά εργάζεται, νά οραματίζεται, νά δημιουργεί καί νά προσφέρει, αξιοποιώντας στό έπακρο τά σύγχρονα ελληνικά καί ευρωπαϊκά κεκτημένα τής παιδείας, τού νομικού πολιτισμού, τής οικονομίας καί τής τεχνολογίας.
Πρός τήν κατεύθυνση αυτή τά τελευταία έτη εργαστήκαμε εντατικά γιά τή σχηματοποίηση καινοτόμων αναπτυξιακών στόχων, οι οποίοι δέν έχουν ιστορικό προηγούμενο.
Αναθεωρήσαμε τούς Κανονισμούς πού αφορούν στή διαχείριση καί αξιοποιήση τής εκκλησιαστικής περιουσίας ώστε νά προβούμε σέ αξιοποίηση καί απεμπλοκή από νομικές καί άλλες δυσκολίες όσων εκτάσεων μάς έχουν απομείνει, μέ στόχο τήν συμβολή στήν εθνική προσπάθεια ανακάμψεως καί τήν ανάπτυξη τού φιλανθρωπικού καί κοινωνικού έργου τής Εκκλησίας μέ γνώμονα τήν διαφάνεια καί τήν κοινωνική λογοδοσία.
Αναμένουμε όμως καί τήν πάντοτε απαραίτητη συναντίληψη καί αρωγή τής Πολιτείας γιά τήν ωρίμανση, ένταξη καί υλοποίηση τών προτάσεών μας στά δικά της σχέδια καί απευθυνόμαστε στό Κράτος ως δημοκρατικό εκφραστή τής Κοινωνίας τών Πολιτών καί διαχρονικό συνοδοιπόρο τής Εκκλησίας μας μέ κοινή προτεραιότητα τόν άνθρωπο καί τήν ηθική καί υλική βελτίωση τών συνθηκών ζωής του.
Η προοπτική τής αξιοποιήσεως τής αναξιοποίητης ακίνητης περιουσίας μέ κοινωνική στόχευση καί περιβαλλοντικό πρόσημο έχει ήδη προκαλέσει ενδιαφέρον δημόσιων καί ιδιωτικών φορέων καί δεν παύουμε νά ελπίζουμε ότι τό όφελος γιά τό Κράτος καί τήν κοινωνία θά είναι ουσιώδες καί διαρκές.
Συναφώς έχουμε υποβάλει στούς αρμόδιους Υπουργούς προτάσεις γιά τίς παραπάνω πρωτοβουλίες, όσο καί ιδέες γιά τον εξορθολογισμό τής νομοθεσίας σχετικά μέ τήν διαχείριση τής εκκλησιαστικής περιουσίας καί τήν εκκαθάριση πολυετών εκκρεμοτήτων μεταξύ Εκκλησίας καί Πολιτείας. Είναι ατυχές αποτέλεσμα αυτών τών χρονίων δυσκολιών ότι μέχρι σήμερα η Εκκλησία κτηματολογικώς μέν εμφανίζεται ως ιδιοκτήτης σημαντικής περιουσίας, δημοσιονομικώς όμως παραμένει αδύναμη.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Θά ήθελα νά υπογραμμίσω, ότι όλα αυτά τά χρόνια μέ τούς προκατόχους σας είχαμε μία καλή συνεργασία καί τύχαμε τού σεβασμού των. Αυτή η συνεργασία καί ο σεβασμός συνεχίζονται απρόσκοπτα καί επί τών ημερών σας καί εκφράζω τίς ευχαριστίες μου πρός τήν εξοχότητά σας γιά τή συμβολή σας, ώστε νά προωθηθή ακόμη περισσότερο η μεταξύ μας συναντίληψη καί αλληλοκατανόηση.
Επί τής πρωθυπουργίας σας διευθετήθηκε τό χρονίζον θέμα τής διοικήσεως καί διαχειρίσεως τών μή Ενοριακών Κοιμητηριακών Ναών (Διαστρέβλωση τού ΙΑ΄ ψηφίσματος τής Δ΄ Εθνικής Συνέλευσης τού Άργους στίς 11 Ιουλίου 1829).
Ακόμη νά ευχαριστήσω Εσάς, τήν Υπουργό μας κ. Νίκη Κεραμέως καί τούς εκλεκτούς συνεργάτες σας γιά «τό παράθυρο» πού ανοίξατε καί τήν ελπίδα πού μάς δώσατε, γιατί μέ νόμο ρυθμίσατε τά τών σπουδών τών ιερέων-εφημερίων τών χωριών καί τών κωμοπόλεων τής πατρίδος μας.
Γιά πρώτη φορά η Εκκλησία μας μετά πάροδο διακοσίων (200) χρόνων θά έχει τήν πλειοψηφία τών Συμβουλίων στά Εκκλησιαστικά Σχολεία. Δηλαδή, στήν επιλογή τών υποψηφίων πρός σπουδήν γιά τήν Ιερωσύνη, στήν επιλογή τών καθηγητών τους καί στήν «ύλη μάθησης» τών σπουδαστών.
Ακόμη νά σάς ευχαριστήσω γιά τήν πρόσφατη οικονομική συμπαράσταση πρός μερική στήριξη τών Ιερών Μητροπόλεων στίς δύσκολες ώρες τής πανδημίας.
________________
Έχουμε ως Σύνοδος ετοιμάσει υπόμνημα μέ τίς κατά καιρούς εκκρεμούσες υποθέσεις μεταξύ Πολιτείας καί Εκκλησίας τής Ελλάδος γιά νά εξετασθούν από κοινή Επιτροπή (ολιγομελή καί βραχείας διαρκείας). Σήμερα όμως θά θέλαμε νά ακούσουμε από σάς, άν έχει προχωρήσει στήν σκέψη σας καί στό πρόγραμμά σας τό ζήτημα τού εκσυγχρονισμούκαί εξορθολογισμού τής νομοθεσίας περί μισθοδοσίας τού προσωπικού τής Εκκλησίας.
Άν καί τό γνωρίζετε πλήρως, οφείλω νά διευκρινίσω σέ απάντηση πάσης παρανοήσεως, καλόπιστης καί μή, ότι τό ανωτέρω πρόβλημα δέν έγκειται σέ αίτημα γιά σύσταση νέων οργανικών θέσεων, ούτε γιά δήθεν μονιμοποίηση συμβασιούχων ή υπεράριθμων κληρικών.Οι μισθοδοτούμενοι από τό Δημόσιο κληρικοί μας έχουν διορισθεί μέ πράξεις νόμιμα δημοσιευμένες στήν Εφημερίδα τής Κυβερνήσεως καί γνωστές στά συναρμόδια Υπουργεία, ενώ κατέχουν θέσεις σέ Ενορίες, πού συστήθηκαν ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου από τήν Πολιτεία μέ δικά της διατάγματα.
Υφίσταται η ανάγκη εκσυγχρονισμού τού νόμου 536/1945, ο οποίος προέβλεπε συμβολή τού Κράτους στή μισθοδοσία 6.000 οργανικών θέσεων με βάση τόν τότε πληθυσμό τής Χώρας (πού ήταν περίπου 7,5 εκατομμύρια). Ο αριθμός αυτός, ακόμα καί τότε, υπολειπόταν τών υπηρετούντων κληρικών (7.151), καί επί 76 έτη δέν επικαιροποιήθηκε. Λόγω τής έκτοτε πληθυσμιακής καί οικιστικής αναπτύξεως, τό Κράτος ίδρυσε νέες Ενορίες μέ συνέπεια νά έχει ξεπερασθεί τό παραπάνω όριο. Σήμερα υφίστανται 8.168 Ενορίες στήν Εκκλησία τής Ελλάδος καί κάθε Ενορία έχει τουλάχιστον μία 1 ή περισσότερες θέσεις κληρικών, ανάλογα μέ τόν πληθυσμό της, αλλιώς δέν υφίσταται ως νομικό πρόσωπο. Συνεπώς, από πολλών ετών η νομοθετική ρύθμιση τού 1945 έχει πάψει νά συμβιβάζεται όχι μόνο μέ τόν αριθμό τών διορισμένων εμμίσθων κληρικών, αλλά καί μέ τόν αριθμό τών νομικών προσώπων, στά οποία αυτοί διακονούν καί συστήθηκαν από τό Κράτος. Σημειώνω ότι οι μισθοδοτούμενοι κληρικοί τής Εκκλησίας τής Ελλάδος μειώθηκαν από τό 2011 έως τόν Σεπτέμβριο τού 2021 από 9.018 σέ 8.300, αντίθετα μέ τίς διαδόσεις πρό 4 μηνών γιά δήθεν 4.000 νέους διορισμούς κληρικών. Η ρύθμιση τής εκκρεμότητας δέν συνεπάγεται οποιοδήποτε πρόσθετο δημοσιονομικό βάρος, ούτε νομιμοποίηση κάποιας παρανομίας ή μετατροπή προσωποπαγών θέσεων σέ οργανικές. Αφορά τόν συντονισμό ενός ξεπερασμένου νομοθετήματος πρός τόν σημερινό υπαρκτό αριθμό τού νομίμως διορισμένου καί μισθοδοτούμενου προσωπικού τής Εκκλησίας μας καί τών Ενοριών μας. Τό ζήτημα τυγχάνει ευρείας πολιτικής συναινέσεως, καθώς καί ή προηγούμενη Κυβέρνηση, ανεγνώρισε δημοσίως (μέ τό από 12 Φεβρουαρίου 2019 σχέδιο συμφωνίας Πολιτείας-Εκκλησίας)ότι οφείλει νά αποκαταστήσει αυτή τήν νομοθετική ανακολουθία.
________________
Επί πλέον, οφείλω νά επισημάνω ότι η Διαρκής Ιερά Σύνοδος αναγνωρίζει τήν υπεύθυνη στάση τής Ελληνικής Κυβερνήσεως καί τόν αγώνα τόν οποίον καταβάλλετε γιά τήν αναχαίτιση τής δι¬α¬σπο¬ράς τού κο¬ρω¬νο¬ϊού Covid-19, τήν διαφύλαξη τού Εθνικού Συστήματος Υγείας καί τήν προστασία τής ανθρώπινης ζωής, αναγκαζόμενοι νά λάβετε δύσκολες αποφάσεις.
Σέ αυτήν τήν εθνική προσπάθεια η Ορθόδοξος Εκκλησία τής Ελλάδος ετέθη εξ αρχής (28.2.2020) καί παραμένει αλληλέγγυος πρός τήν Ελληνική Κυβέρνηση. Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος καί η συντριπτική πλειοψηφία τών Ιεραρχών καί τού Ιερού Κλήρου προτρέπουν διαρκώς τους πιστούς μέ ανακοινώσεις, Εγκυκλίους, αλλά καί μέσω τής προσωπικής ποιμαντικής, ώστε νά τηρούν επακριβώς τά νομοθετούμενα μέτρα, εντός αλλά καί εκτός τών Ιερών Ναών.
Επιθυμούμε γι ακόμη μία φορά νά καταστήσουμε σαφές, ότι συνεργαζόμαστε όλοι μέ τήν Κυβέρνηση καί τήν ιατρική κοινότητα, πρός τόν κοινό σκοπό τής εξαλείψεως τής πανδημίας καί τής επιστροφής σέ κανονικές συνθήκες ζωής. Γι αυτό καί επαναλαμβάνουμε τούτη την ώρα τήν έκκληση, τήν οποία απηύθυνε εν σώματι η Διαρκής Ιερά Σύνοδος σέ όλο τον Ιερό Κλήρο καί τόν πιστό τής Εκκλησίας λαό, ότι κατά τήν προσέλευση στούς Ιερούς Ναούς πρέπει νά τηρούνται επακριβώς όλα τά μέτρα προστασίας γιά τήν αποφυγή εξαπλώσεως τού κορωνοϊού καί να πραγματοποιούνταιοι απαραίτητοι διαγνωστικοίέλεγχοι.
Επί πλέον ζητούμε από όλους, Κληρικούς καί λαϊκούς, νά εμβολιασθούν, διότι αυτό είναι τό υποδεδειγμένο από τήν ιατρική κοινότητα ουσιαστικό μέτρο προστασίας κατά τής πανδημίας.
Όλα τά παραπάνω αποτελούν τήν επίσημη θέση τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, αλλά καί τής ανά τόν κόσμον Ορθοδοξίας καί εφαρμόζονται καί θά εφαρμοσθούν, σέ συνδυασμό μέ τήν απαρέγκλιτη τήρηση εκ μέρους μας τών Ιερών Κανόνων τής Εκκλησίας καί τήν εκκλησιαστική τάξη, μέ αμοιβαίο σεβασμό καί κατανόηση τών ορίων εκάστης πλευράς, αφού είναι ξεκάθαρο ότι τό κινδυνεύον δέν είναι η Πίστη μας, αλλά η υγεία καί η ζωή τών πιστών.
Εξοχώτατε Κύριε Πρωθυπουργέ,
Η παρουσία σας σήμερα εδώ επισφραγίζει τή θετικότητα τής Κυβερνήσεώς σας απέναντι στή νέα σελίδα πού έχει ήδη αρχίσει νά γράφεται στό βιβλίο τής ιστορίας τής Εκκλησίας τής Ελλάδος. Η μοίρα τής πατρίδας μας καί τού ελληνικού λαού είναι καί μοίρα τής Εκκλησίας τής Ελλάδος. Δέν μπορεί η μητέρα νά εφησυχάζει καί νά ζητεί τά εαυτής όταν τά παιδιά της τήν χρειάζονται. Ό,τι ανήκει στήν Εκκλησία τής Ελλάδος, σέ τελική ανάλυση, ανήκει στήν ελληνική κοινωνία και στούς ανθρώπους της.
Καλώς ορίσατε
ΦΩΤΟ: Eurokinissi, XΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΝΗΣ
