Του Θεόδωρου Καλμούκου –Ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας Νικήτας με τη συμπλήρωση ενός έτους από την εκλογή και ενθρόνισή του μίλησε στον «Ε.Κ.» για την έκπληξη της εκλογής του, την εμπειρία τού ενός έτους ως Αρχιεπίσκοπος, το όραμα και τα σχέδιά του για το μέλλον.
Υπενθυμίζεται πως ο Αρχιεπίσκοπος Νικήτας είναι Ελληνοαμερικανός, γεννημένος στη Φλόριδα, λόγιος, με ακαδημαϊκές και διοικητικές ικανότητες και κάτοχος γλωσσών συμπεριλαμβανομένης και της ρωσικής.
Ολόκληρη η συνέντευξη έχει ως εξής:
«Εθνικός Κήρυξ»: Σεβασμιώτατε τι σκέψεις περνούν από το μυαλό σας με τη συμπλήρωση ενός έτους από την εκλογή σας;
Αρχ/πος Νικήτας: Επιτρέψτε μου αρχικά να ευχαριστήσω τόσο εσάς όσο και τον «Εθνικό Κήρυκα» για την ευκαιρία, που ευγενικά μου προσφέρετε, να μοιραστώ τις σκέψεις μου. Είναι αλήθεια ότι ακόμη δεν έχω εγκολπωθεί πλήρως αυτό που συνέβη στη ζωή μου. Το προηγούμενο βράδυ κοιμόμουν στην Καλιφόρνια και την επόμενη ημέρα ήμουν ο νεοεκλεγείς Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας. Εντός ολίγων λεπτών η ζωή μου άλλαξε για πάντα. Νομίζω ότι ακόμη αναρωτιέμαι το γιατί. Προσπαθώ να κατανοήσω τι συνέβη. Αναρωτιέμαι ποια ήταν τα όνειρα, οι ελπίδες και οι προσδοκίες μου; Κατάφερα άραγε να επιτύχω κάτι αξιομνημόνευτο; Συνέβαλα άραγε στην καλή αλλοίωση της ζωής κάποιων ανθρώπων; Αρμόζουν άραγε οι προσπάθειές μου και το όραμά μου στις ανάγκες του τόπου και των ανθρώπων; Ούτως ή άλλως, έφθασα στις ακτές της γηραιάς ηπείρου από την άλλη όχθη του Ατλαντικού, όπου τα πράγματα εξελίσσονται κάπως διαφορετικά.
«Ε.Κ.»: Πού και πώς θα συνοψίζατε τις εντυπώσεις, τις εμπειρίες του χρόνου που διέρρευσε;
Αρχ/πος Νικήτας: Καθημερινά λοιπόν, αναλογίζομαι το παρελθόν, τις εμπειρίες, τις προκλήσεις, αλλά κυρίως τους ανθρώπους, τον καθοριστικό αυτό παράγοντα της διακονίας μου εδώ. Ηταν αναγκαίο να αναλώσω ένα μεγάλο μέρος του χρόνου και της ενέργειάς μου στη διευθέτηση πρακτικών ζητημάτων. Ο εκλιπών Αρχιεπίσκοπος ήταν ασθενής και ως εκ τούτου αδυνατούσε να κάνει όσα τυχόν επιθυμούσε. Επομένως βρέθηκα ενώπιον συσσωρευμένων εκκρεμοτήτων.
Οφείλω βέβαια να ομολογήσω ότι με εξέπληξε η ζεστασιά και η ευγένεια των ανθρώπων που με υποδέχθηκαν, ιδίως της νέας γενιάς. Υπήρξε τόσο ενθαρρυντικό να γίνομαι δέκτης μηνυμάτων όπως «σας ακολουθώ διαδικτυακά, είδα την συνέντευξή σας, διάβασα αυτό που γράψατε». Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι ήταν ευτυχισμένοι με το όραμα και τα σχέδιά μου για την Αρχιεπισκοπή.
«Ε.Κ.»: Σε τι κατάσταση βρήκατε την Αρχιεπισκοπή διοικητικώς, οικονομικώς, πνευματικώς;
Αρχ/πος Νικήτας: Η Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας αποτελεί ενιαία εκκλησιαστική δικαιοδοσία, η οποία διαρθρώνεται διαφορετικά από την Εκκλησία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Οταν έφθασα, υπήρχαν τρεις ιεράρχες που υπηρετούσαν υπό το ωμοφόριό μου. Εκτοτε, ο ένας συνταξιοδοτήθηκε και παραμένουν οι άλλοι δύο, ο Μητροπολίτης Κάλλιστος Ware και ο Επίσκοπος Αθανάσιος. Παρά το γεγονός ότι και οι δύο υπηρετούν και συνδράμουν στην εξυπηρέτηση των πολλαπλών υφισταμένων αναγκών, ωστόσο έχουμε ανάγκη νεωτέρων και δίγλωσσων ιεραρχών, ιδιαιτέρως εάν επιθυμούμε να δούμε την Εκκλησία μας να αποκτά γερές ρίζες επί βρετανικού εδάφους. Από αυτή την άποψη, η Εκκλησία στο Ηνωμένο Βασίλειο ομοιάζει προς την Εκκλησία στην Αμερική. Τέτοιοι ιεράρχες θα βοηθούσαν τα μέγιστα ως προς την διοικητική αναδιάρθρωση των ενοριών, το κήρυγμα του ευαγγελικού λόγου και την διδαχή της πίστης, ενσωματώνοντας πλήρως την Εκκλησία μας στην βρετανική κοινωνία. Ολα αυτά θα πραγματωθούν εν καιρώ με γνώμονα την ωφέλεια του Σώματος Χριστού.
Είμαστε ευλογημένοι να έχουμε και την Ιερά Μονή στο Εσσεξ, μια όαση στην πνευματική έρημο αυτής της ζωής όπου εγκαταβίωσε ο προσφάτως καταταχθείς στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας μας Αγιος Σωφρόνιος του Εσσεξ.
«Ε.Κ.»: Πώς συντηρείται οικονομικώς η Αρχιεπισκοπή; Πώς συντηρούνται οι κοινότητες; Από πού, πώς και πόσα περίπου είναι ένας μέσος μισθός ενός ιερέως;
Αρχ/πος Νικήτας: Εδώ δεν υπάρχει ανάλογο σχήμα λειτουργίας προς εκείνο της Αρχιεπισκοπής της Αμερικής, ιδίως ως προς την οικονομική διαχείριση. Η Αρχιεπισκοπή στις ΗΠΑ εξαρτάται από τις Μητροπόλεις και τις Ενορίες, μέσω ενός καθιερωμένου συστήματος επιμελητείας. Δεν ισχύει το ίδιο εδώ. Η Αρχιεπισκοπή Θυατείρων λαμβάνει οικονομική στήριξη μέσω διαφορετικών διαύλων, όπως η μίσθωση ιδιοκτησιών, τα τέλη των πιστοποιητικών, οι διάφορες δωρεές κ.α. Ωστόσο πρέπει να ξέρετε ότι και τα έξοδα εδώ δεν είναι ανάλογα με εκείνα της Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Η Αρχιεπισκοπή μας απασχολεί μόνο επτά άτομα έναντι του πολυπληθέστερου προσωπικού της Αρχιεπισκοπής και των Μητροπόλεων της Αμερικής. Επιπροσθέτως, οι μισθοί που λαμβάνει εδώ ο κλήρος είναι υποδιπλάσιοι των αντιστοίχων μισθών που λαμβάνει ο κλήρος στις ΗΠΑ.
«Ε.Κ.»: Ποια η γνώμη σας για την Ομογένεια του Ηνωμένου Βασιλείου; Είναι όπως την νομίζατε πριν μεταβείτε εκεί; Καλύτερη, χειρότερη;
Αρχ/πος Νικήτας: Εξ όσων γνωρίζω, το ποίμνιό μας υπερβαίνει το μισό εκατομμύριο ψυχές. Η μεγάλη πλειοψηφία των πιστών ανήκει στην πρώτη γενιά μεταναστών που ήρθαν από την Κύπρο, αλλά και στη δεύτερη και τρίτη γενιά Ελληνοκυπρίων. Παράλληλα υπάρχουν και πολλοί Ελληνες που ήρθαν στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά την τελευταία δεκαετία λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Από κοινού οι δύο αυτές ομάδες συγκροτούν το 90% της παροικίας μας. Λόγω της κοντινής απόστασης Κύπρου και Ελλάδας, οι άνθρωποι ταξιδεύουν τακτικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διατηρούν τον πλούτο του πολιτισμού, της γλώσσας και της παράδοσης.
«Ε.Κ.»: Από πόσες κοινότητες απαρτίζεται η Αρχιεπισκοπή; Πόσους Επισκόπους; Πόσους Ιερείς; Πόσες Μονές;
Αρχ/πος Νικήτας: Η Αρχιεπισκοπή αποτελείται από περίπου 100 ενορίες. Οπως σας ανέφερα και προηγουμένως, είναι αξιοσημείωτο ότι 20 εξ αυτών εντάχθηκαν υπό το ωμοφόριό μου κατά το παρελθόν έτος.
«Ε.Κ.»: Πώς περνάτε τις ημέρες «αποκλεισμού» από τον κορωνοϊό;
Αρχ/πος Νικήτας: Συνήθως πηγαίνω στο γραφείο κατά τις 8:30 π.μ. και εργάζομαι μέχρι το μεσημεριανό γεύμα. Συντρώγω με το προσωπικό και επιστρέφω στο διαμέρισμά μου κατά τις 3:00 μ.μ. Μετά από σύντομη ανάπαυση, διαβάζω τα έγγραφα που έχω φέρει μαζί μου από το γραφείο. Τα βράδια, προσπαθώ να συμμετέχω στα διάφορα προγράμματα που εγκαινιάσαμε μέσω της πλατφόρμας Zoom, όπως τα θρησκευτικά σεμινάρια ενηλίκων κάθε Τρίτη (στην αγγλική με τον π. Νήφωνα) και κάθε Πέμπτη (στην ελληνική με τον π. Χριστόδουλο), οι ενοριακοί κύκλοι μελέτης της Αγίας Γραφής, αλλά και οι συναντήσεις των διαφόρων επιτροπών της Αρχιεπισκοπής μας.
Επιπλέον προσπαθώ να περπατώ δύο μίλια κάθε απόγευμα, όπως επίσης αφιερώνω χρόνο σε προσωπική μελέτη των Γραφών και των Πατέρων.
Ως Αρχιεπισκοπή, είναι σημαντικό να προσευχόμαστε για τους ανθρώπους και τον κόσμο. Γι’ αυτό τον λόγο, έχω προγραμματίσει τακτικές Ακολουθίες στο Αρχιεπισκοπικό Παρεκκλήσι. Εχω ζητήσει από τους νεωτέρους κληρικούς να έρχονται και να λειτουργούν μαζί μας, επικαλούμενοι το έλεος του Θεού. Μέσω αυτών των Θείων Λειτουργιών, συναντώ και γνωρίζω καλύτερα τους κληρικούς μας και εκείνοι γνωρίζουν καλύτερα εμένα. Επιπλέον όσοι από εμάς αναλώνουμε εαυτούς στην εκκλησιαστική διοίκηση οφείλουμε να διατηρούμε αδιάσπαστη την επαφή μας με την προσευχή και τη λειτουργική ζωή.
«Ε.Κ.»: Νομίζετε πως κάποτε θα πρέπει να γίνει συζήτηση για τον τρόπο μετάδοσης της Θείας Κοινωνίας; Να θεσπιστεί και κάποιος άλλος τρόπος πλην της κοινής λαβίδας;
Αρχ/πος Νικήτας: Ολα τα ζητήματα που άπτονται της ζωής των πιστών πρέπει να συζητηθούν. Ωστόσο δεν νομίζω ότι αυτό μπορεί να γίνει μέσω ατομικών πρωτοβουλιών, καθώς μια τέτοια πρακτική εγκυμονεί τον κίνδυνο της σύγχυσης. Μέχρι το Πατριαρχείο να ορίσει την αλλαγή των ακολουθουμένων πρακτικών, όχι μόνο των σχετιζομένων με τη Θεία Κοινωνία, αλλά και των πάσης φύσεως πρακτικών, θα συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε τις πρακτικές και τα μέσα που μας έχει εμπιστευθεί η Εκκλησία.
«Ε.Κ.»: Πώς είναι δομημένη η Ελληνική Παιδεία;
Αρχ/πος Νικήτας: Οπως και αλλού στην Διασπορά, η Εκκλησία έρχεται αρωγός στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, στη διατήρηση και προβολή της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Βασικός δίαυλος επίτευξης αυτού του στόχου είναι το σχολικό σύστημα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Αρχιεπισκοπή διατηρεί ένα δίκτυο σχολείων, όπως επίσης και Γραφείο Εκπαίδευσης της ελληνικής γλώσσας. Επιπλέον η Αρχιεπισκοπή προΐσταται επιτροπής που συγκεντρώνει στους κόλπους της όλους τους φορείς της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης – τους επικεφαλής της ελληνικής και κυπριακής εκπαιδευτικής αποστολής, εκπροσώπους των εκπαιδευτικών και των γονέων, τους διευθυντές των ιδιωτικών σχολείων. Κοινή αποστολή μας η συνεργασία για την προώθηση και στήριξη του γλωσσικού οργάνου που μας κληροδότησαν οι προηγούμενες γενεές. Δεν πρέπει να παραλείψω να αναφέρω ότι η ελληνική γλώσσα διδάσκεται και σε δύο τουλάχιστον δημόσια σχολεία, γεγονός που συνιστά πολύτιμο κεφάλαιο στις προσπάθειές μας.
«Ε.Κ.»: Ποιες ήταν μερικές χαρές που σημάδεψαν το ένα έτος της Αρχιεπισκοπίας σας;
Αρχ/πος Νικήτας: Αφότου έφθασα στην Αγγλία, βίωσα πολλές αξέχαστες εμπειρίες. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζω την ημέρα της ενθρόνισής μου. Τόσοι πολλοί άνθρωποι συμμετείχαν στη χαρά της ημέρας αυτής, άνθρωποι από τις ενορίες, όμιλος ιεραρχών, η οικογένεια και οι φίλοι μου από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελλάδα. Διατηρώ μνήμες αγαθές από τις μοναδικές στιγμές που μοιράστηκα μαζί τους. Εξίσου ανεξίτηλα χαράχθηκε στη μνήμη μου η συνάντησή μου με τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Γρηγόριο. Οταν του ζήτησα να ευλογήσει το έργο μου, μου έδωσε πατρικά και στοργικά την ευχή του, χαροποιώντας αλλά και συγκινώντας με.
«Ε.Κ.»: Υπήρξαν πίκρες που θα θέλατε να μοιραστείτε;
Αρχ/πος Νικήτας: Οι γονείς μου δεν ήταν φυσικά παρόντες στην ενθρόνισή μου, ευρισκόμενοι στη Βασιλεία των Ουρανών. Η απουσία τους, όπως και η απουσία άλλων αγαπημένων προσώπων, ήταν ιδιαιτέρως αισθητή.
«Ε.Κ.»: Πού θέλετε να είναι η Αρχιεπισκοπή σε πέντε χρόνια από σήμερα;
Αρχ/πος Νικήτας: Ελπίζω να οικοδομήσω επί των θεμελίων που βρήκα εδώ, ώστε η Εκκλησία να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις προκλήσεις του μέλλοντος. Και, εφόσον έρχομαι από τις Ηνωμένες Πολιτείες, φέρνω μαζί μου το απόθεμα της εμπειρίας μου από την εκκλησιαστική ζωή εκεί, με την ελπίδα η εμπειρία μου αυτή να δράσει πολλαπλασιαστικά στο ταμιευτήριο τής εδώ Αρχιεπισκοπής.
Θα ήθελα να μπολιάσω το δέντρο της Ορθοδοξίας στο Ηνωμένο Βασίλειο με πρωτοβουλίες, όπως:
1. Ιδρυση Θεολογικής Σχολής / Ακαδημίας με στόχευση την κατάρτιση γηγενών κληρικών και θεολόγων.
2. Ενεργοποίηση της Εκκλησίας μας έναντι σύγχρονων κοινωνικών φαινομένων και ζητημάτων. Είναι ανάγκη να δημιουργήσουμε μια δομή για τους αστέγους, τους φτωχούς, τα θύματα του δουλεμπορίου, τους πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, όπως το HIV/AIDS ή η ηπατίτιδα C, τους πρόσφυγες και τους καταπιεσμένους.
3. Επέκταση της χρήσης των ηλεκτρονικών και διαδικτυακών μέσων σε δράσεις όπως η θρησκευτική εκπαίδευση σε ελληνική και αγγλική γλώσσα, τα κατηχητικά σχολεία, τα διάφορα φόρουμ διαλόγου.
